Pielęgnacja skóry zimą. Jak dbać o cerę na mrozie?

W okresie zimowym skóra jest narażona na ekstremalne warunki, które znacząco różnią się od tych panujących wiosną, latem czy nawet jesienią. Połączenie niskich temperatur, mroźnego wiatru oraz suchego, ogrzewanego powietrza w pomieszczeniach prowadzi do uszkodzenia bariery hydrolipidowej, co skutkuje przesuszeniem, podrażnieniem i osłabieniem kondycji skóry.

1. Jak mróz wpływa na skórę?
2. Ochrona przed mrozem – codzienna pielęgnacja skóry zimą
3. Co na podrażnienia skóry od zimna?
4. Jak chronić skórę dzieci przed mrozem?
5. Zimowa pielęgnacja – najczęściej zadawane pytania

Z tego artykułu dowiesz się:

• jak zimne powietrze, mróz i ogrzewanie wpływają na naturalną barierę ochronną skóry oraz jak prowadzą do jej przesuszenia i podrażnień;
• jakie produkty i składniki aktywne powinny stanowić filar zimowej pielęgnacji skóry, by skutecznie chronić ją przed uszkodzeniami i utratą wody;
• jakie metody sprawdzą się do ochrony skóry dziecka przed mrozem oraz w przypadku uprawiania sportów zimowych.

Dzięki temu artykułowi zrozumiesz, jak łagodzić najczęstsze problemy skórne związane z niskimi temperaturami (np. rumieńce czy szorstkość) oraz jak im zapobiegać.

Jak mróz wpływa na skórę?

Niska temperatura i suche powietrze to dwa główne czynniki zewnętrzne, które negatywnie wpływają na kondycję skóry w chłodniejszych miesiącach. Na zewnątrz spadek temperatury prowadzi do zwężenia naczyń krwionośnych, co zmniejsza dopływ krwi do powierzchni skóry. Jest to naturalny mechanizm obronny organizmu mający na celu utrzymanie ciepła wewnątrz ciała. Z kolei w suchych, ogrzewanych pomieszczeniach transepidermalna utrata wody wzrasta, co skutkuje nadmiernym odparowywaniem wilgoci ze skóry.

W badaniach nad wpływem tych specyficznych warunków na skórę odnotowano, że niska wilgotność względna w zimie sprzyja utracie wilgoci ze skóry, a stosowanie urządzeń grzewczych dodatkowo potęguje to zjawisko i prowadzi do szybszego wysuszania. Zaledwie 6-godzinna ekspozycja na suche i ciepłe powietrze (temperatura 25±1°C, wilgotność poniżej 20%) może przyczynić się do wzrostu parametrów związanych ze starzeniem się skóry, takich jak szorstkość, rumień i zmarszczki, nawet u osób ze zdrową skórą. Te wahania między zimnem i wiatrem na zewnątrz a ciepłem i suchym powietrzem wewnątrz powodują ciągły stres dla bariery hydrolipidowej, który prowadzi do jej uszkodzenia.

Najczęstsze problemy ze skórą podczas zimy

Osłabienie bariery ochronnej skóry przez zimowe warunki skutkuje szeregiem problemów skórnych takich jak:

• suchość i odwodnienie – utrata lipidów i wzrost transepidermalnej utraty wody powodują uczucie ściągnięcia, szorstkości i łuszczenie się skóry;
• podrażnienia i zaczerwienienia (rumień) – uszkodzona bariera staje się bardziej podatna na czynniki drażniące, a wahania temperatury zwiększają unaczynienie i skłonność do zaczerwienień, szczególnie u osób z cerą naczynkową lub z trądzikiem różowatym;
• pogorszenie parametrów starzenia – suchość skóry, utrata elastyczności, powiększone pory i szorstkość mogą przyczyniać się do widocznego pogorszenia stanu skóry;
• zaostrzenie chorób przewlekłych – zimą często obserwuje się zaostrzenie objawów atopowego zapalenia skóry (AZS).

Ochrona przed mrozem – codzienna pielęgnacja skóry zimą

Kluczowym elementem pielęgnacji zimą jest wzmocnienie i ochrona naturalnej bariery skóry przed uszkodzeniami. Ochrona przed mrozem powinna opierać się na stosowaniu odpowiednich składników aktywnych, które dostarczają lipidów i zapobiegają utracie wody.

• Ceramidy – to lipidy naturalnie występujące w warstwie rogowej naskórka. Ceramidy pomagają w utrzymaniu homeostazy skóry, chronią jej barierę, poprawiają elastyczność i teksturę oraz zmniejszą pory i widoczność zmarszczek. Kremy z ceramidami mogą być szczególnie korzystne podczas długotrwałej ekspozycji na suche, ogrzewane powietrze w pomieszczeniach.
• Emolienty i lipidy – substancje takie jak wazelina, masło shea i oleje roślinne (np. olej z awokado, jojoba) tworzą na powierzchni skóry warstwę okluzyjną, która uszczelnia naskórek, dzięki czemu ogranicza parowanie wody i stanowi fizyczną ochronę przed mrozem i wiatrem.
• Substancje nawilżające – chociaż kremy nawilżające są często mylone z kremami ochronnymi, zimą wciąż są istotne. Gliceryna, kwas hialuronowy, trehaloza czy ektoina powinny być stosowane pod warstwą ochronną lub w formułach kremów barierowych. Wiele badań potwierdza, że odpowiednie nawilżenie (np. kremem z ceramidami) może istotnie zwiększać elastyczność skóry.
• Łagodne oczyszczanie – zimą należy zrezygnować z agresywnych środków myjących na rzecz łagodnych emulsji lub olejków, które nie naruszają delikatnej bariery lipidowej.
• Nocna regeneracja – wieczorna pielęgnacja to idealny moment na stosowanie bogatszych, regenerujących masek i kremów, które odbudują skórę po całodziennej ekspozycji na trudne warunki.

Co na podrażnienia skóry od zimna?

Podrażnienia zimą najczęściej manifestują się zaczerwienieniem, uczuciem pieczenia i szorstkością. Aby złagodzić te objawy, należy:

• stosować substancje łagodzące – podstawą są składniki o działaniu przeciwzapalnym i kojącym, takie jak pantenol (prowitamina B5), alantoina, wyciąg z aloesu czy bisabolol;
• unikać gwałtownych zmian temperatury – przechodzenie z zimna do ciepłego pomieszczenia i ponowne wyjście na mróz obciąża naczynia krwionośne, dlatego warto zadbać o to, by zmiana temperatury była stopniowa (np. można zatrzymać się na chwilę w chłodniejszym korytarzu);
• stosować maseczki SOS – włączenie do cotygodniowej pielęgnacji maseczek regenerujących bogatych w lipidy i humektanty;
• zadbać o suplementację – warto rozważyć suplementację kwasami omega-3, które wspierają funkcję bariery skóry od wewnątrz.

Jak chronić skórę dzieci przed mrozem?

Skóra dziecka jest cieńsza i ma słabiej rozwiniętą barierę hydrolipidową niż skóra dorosłego, co sprawia, że jest szczególnie podatna na działanie mrozu i wiatru. Ochrona przed mrozem w przypadku dzieci jest bezwzględnie konieczna.

• Tłusty krem ochronny – należy używać specjalnych kremów dla niemowląt i dzieci, które mają bardzo bogatą, bezwodną lub półtłustą formułę. Krem powinien być nałożony na twarz i odsłonięte części ciała co najmniej 15–20 minut przed wyjściem, aby składniki mogły stworzyć skuteczny film ochronny.
• Wazelina lub maści barierowe – na szczególnie wrażliwe miejsca, takie jak policzki, nos i usta, można stosować cienką warstwę wazeliny lub maści zawierającej pantenol i tlenek cynku. Wazelina jest skutecznym środkiem okluzyjnym, chroniącym przed wiatrem i utratą wody.
• Odzież ochronna – oprócz kremów konieczne jest także stosowanie czapek, szalików i rękawiczek, które minimalizują ekspozycję skóry na mróz i wiatr.

Zimowa pielęgnacja – najczęściej zadawane pytania

Czy zimą można stosować kosmetyki nawilżające?

Tak, zimą jak najbardziej można (a nawet trzeba) stosować kosmetyki nawilżające. Należy jednak nakładać je z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby zdążyły się wchłonąć przed aplikacją kolejnych produktów. Prawidłowa kolejność pielęgnacji skóry twarzy przed wyjściem na mróz:

1. Warstwa nawilżająca – humektanty i lekkie kremy wnikają w skórę i przygotowują ją na kolejne etapy.
2. Krem ochronny (okluzyjny) – tworzy barierę chroniącą przed zimnem i wiatrem oraz zatrzymuje nawilżenie w naskórku.
3. Filtr SPF – stosowany jako ostatnia warstwa, szczególnie zimą w słoneczne dni lub podczas sportów zimowych.

Taki schemat minimalizuje ryzyko podrażnień i skutecznie chroni skórę przed mrozem, wiatrem i promieniowaniem UV.

Jak chronić cerę podczas uprawiania sportów zimowych?

Podczas sportów zimowych skóra jest narażona na działanie intensywnego wiatru, mrozu i promieniowania słonecznego (odbitego od śniegu), które jest szczególnie silne. Odpowiednia zimowa pielęgnacja powinna opierać się na podwójnej ochronie twarzy przed mrozem, dlatego warto stosować:

• bardzo tłusty krem barierowy – najlepiej bezwodny lub z minimalną zawartością wody i jednocześnie bardzo wysoką zawartością lipidów, aby dobrze chronił przed wiatrem i mrozem;
• filtr przeciwsłoneczny – powinien być nakładany na krem ochronny i mieć wysoki wskaźnik SPF (min. 30, a najlepiej 50+). W bardzo niskich temperaturach lepiej sprawdzają się filtry mineralne, które są bardziej stabilne na mrozie i mniej ryzykowne dla skóry wrażliwej.

Czy wazelina jest dobra na mróz?

Wazelina jest bardzo dobrym środkiem do ochrony przed mrozem i wiatrem. Jest substancją okluzyjną, co oznacza, że tworzy na powierzchni skóry film, który skutecznie zapobiega transepidermalnej utracie wody (TEWL). Nie nawilża, ale jest doskonała w uszczelnianiu bariery skórnej, co sprawia, że jest idealna do stosowania jako warstwa ochronna na policzki i usta, szczególnie w ekstremalnych warunkach takich jak mróz i wiatr. Warto jednak pamiętać, że wazelina stosowana na dużych obszarach twarzy u osób z cerą trądzikową lub bardzo tłustą może nasilać powstawanie zaskórników.

Czy zimą trzeba nakładać kosmetyki z filtrem przeciwsłonecznym?

​​Tak, stosowanie kosmetyków z filtrem przeciwsłonecznym zimą jest zalecane, zwłaszcza na odsłonięte partie twarzy. Promieniowanie UVA jest obecne przez cały rok i przenika przez chmury, przyczyniając się do fotostarzenia. Podczas uprawiania sportów zimowych śnieg odbija promienie UV, dlatego ekspozycja jest nawet wyższa niż latem. Należy stosować filtry o szerokim spektrum ochrony przeciwsłonecznej.

Co stosować na rumieńce od zimna?

Po powrocie do ciepłego pomieszczenia należy unikać gorących napojów i źródeł ciepła blisko twarzy. Można zastosować letni, kojący kompres z rumianku, nagietka lub arniki. Aby zapobiegać regularnemu powstawaniu rumieńców, warto:

• wzmacniać barierę hydrolipidową – kremy z ceramidami i lipidami pomagają uszczelnić naskórek i zmniejszają reaktywność skóry;
• stosować składniki uszczelniające naczynia krwionośne – rutyna, witamina K, ekstrakt z kasztanowca czy arniki;
• unikać silnego tarcia i gwałtownych zmian temperatury – co zmniejsza ryzyko pękania i rozszerzania się naczynek.