Ceramidy – czym są? Jakie mają właściwości? Dla kogo kosmetyki z ceramidami?

Ceramidy to naturalnie występujące w naskórku substancje budulcowe, które dzięki swojej budowie i właściwościom mają szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. W artykule odpowiemy na pytania o to, czym są ceramidy, jakie jest ich znaczenie w skórze oraz jak je stosować w codziennej pielęgnacji.

Dom lub potężny mur to nie tylko cegły. By budowla była trwała, niezbędna jest również solidna zaprawa, spajająca poszczególne elementy. Na podstawie takiej właśnie analogii tłumaczy się budowę warstwy rogowej naskórka (stratum corneum): korneocyty (czyli komórki tejże warstwy) są cegłami połączonymi w jedno za pomocą kompleksu lipidów, tworzących swoistą zaprawę.

Ceramidy – czym są? Jakie są rodzaje ceramidów? 

Ceramidy to różnorodne związki organiczne z grupy lipidów. Są to połączenia sferoidalnej długołańcuchowej zasady azotowej z kwasem tłuszczowym, w którym acyle mają długość od 16 do 26 atomów węgla. Do biosyntezy ceramidów zdolny jest każdy organizm i każda jego tkanka.

Działanie i właściwości ceramidów

Ceramidy tworzą spoiwo przestrzeni międzykomórkowej warstwy rogowej naskórka. Są lipidami polarnymi, układającymi się w warstwach lamelarnych identycznie jak struktury błon komórkowych. Dzięki temu, wraz z innymi lipidami (m.in. kwasami tłuszczowymi, cholesterolem), łatwo wbudowują się w warstwy cementu i tworzą regularną, zwartą strukturę ciekłych kryształów. Wśród składników cementu w stratum corneum to ceramidy są grupą najważniejszą i najliczniejszą – stanowią w niej aż 40% wszystkich lipidów.

Jakie znaczenie dla organizmu mają te związki? Ceramidy są kluczowe dla utrzymania homeostazy skóry, czyli równowagi między środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym. Ich zadaniem jest zatrzymywanie wody w naskórku, ponieważ tylko odpowiednio nawilżony naskórek prawidłowo wypełnia swoje fizjologiczne funkcje. Dbają o spoistość naskórka, jego elastyczność i szczelność. Są przekaźnikami międzykomórkowymi oraz biorą udział w procesach różnicowania keratynocytów.

Ceramidy – zastosowanie do celów kosmetycznych

Ceramidy do celów kosmetycznych są najczęściej pochodzenia roślinnego lub syntetycznego.

Ceramidy w kosmetykach i dermokosmetykach wykorzystywane są przede wszystkim do zapobiegania i leczenia stanów suchości skóry. W tych przypadkach najczęściej stosuje się preparaty stanowiące mieszaninę ceramidów, cholesterolu, nasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które wspomagają odnowę bariery lipidowej, zmniejszają TEWL (ang. transepidermal water loss, przeznaskórkowa utrata wody) i poprawiają uwodnienie skóry. Ceramidy z kosmetyków penetrują do struktur cementu międzykomórkowego warstwy rogowej naskórka i trwale odbudowują barierę naskórkową. Dzięki temu mniej substancji egzogennych przenika przez skórę (np. alergenów).

Ceramidy mają też zastosowanie w lakierach i odżywkach do paznokci wzmacniających strukturę płytki paznokcia.

Kosmetyki z ceramidami – dla kogo, na co zwracać uwagę przy zakupie, jak stosować?

Dla kogo przeznaczone są dermokosmetyki i kosmetyki z ceramidami w składzie? Niedobór ceramidów występuje w przebiegu wielu dermatoz, stanów zapalnych, zaburzeń hormonalnych, zaburzeń metabolizmu w naskórku – przede wszystkim w atopowym zapaleniu skóry, w łuszczycy, w nadmiernym rogowaceniu, alergiach skórnych. To głównie skóra atopowa zmaga się z wieloma niedogodnościami: szorstkością, podrażnieniami, zaczerwienieniem, częstym świądem. Prawidłowy skład lipidów zaburzają też środki myjące (mydła, detergenty), promieniowanie UV, czynniki atmosferyczne. Zawartość ceramidów zmniejsza się również z wiekiem, co objawia się widocznymi zmarszczkami, przesuszoną, wiotką skórą i jej matowym wyglądem. Ceramidy w kosmetykach pomogą także w odbudowie bariery hydrolipidowej skóry u osób po zabiegach złuszczania kwasami.

Przy zakupie warto wybrać typ produktu, który najbardziej odpowiada naszym potrzebom. Wśród szerokiej gamy kosmetyków z ceramidami dostępne są kremy do twarzy, sera, kremy pod oczy, kremy do rąk i stóp oraz emulsje, balsamy i mleczka do ciała.

Ceramidy to wiodący składnik dodawany do kondycjonerów włosów: masek i odżywek. Można także zdecydować się na suplement diety w postaci kapsułek przeznaczony dla osób dorosłych, wspomagający utrzymanie zdrowego wyglądu skóry.

Jak stosować preparaty z ceramidami? Krótko mówiąc: często i obficie, zwłaszcza w przypadku skóry dotkniętej dermatozą. Dokładne instrukcje użycia będą zawarte na opakowaniach poszczególnych produktów.