Wzór strukturalny niacynamidu napisany czarnym flamastrem na białej kartce
Joanna Orzeł

Niacynamid i jego właściwości – czym jest i na co pomoże?

Niacynamid, znany również jako nikotynamid, to substancja będąca składową witaminy B3 (niacyny). Charakteryzuje się niezwykle szerokim spektrum działania. Czym dokładnie jest, jakie ma działanie i jak wykorzystać jego właściwości dla swoich korzyści zdrowotnych? O tym piszemy poniżej.

  1. Niacynamid – co to za związek?
  2. Niacynamid i jego właściwości – na co pomoże?
  3. Niacynamid – w jakiej postaci i w jakich produktach można go spotkać?
  4. Niacynamid – jak stosować? Z czym łączyć, a z czym nie?
  5. Z czym warto połączyć niacynamid w pielęgnacji?
  6. Jakie połączenia lepiej wykluczyć ze swojej rutyny pielęgnacyjnej?
  7. Niacynamid – przeciwwskazania i skutki uboczne

Preparaty niacyny znane są przede wszystkim z zastosowania doustnego, niejednokrotnie suplementuje się ją w postaci tabletek lub kapsułek będących kompleksem witamin z grupy B. Od blisko 50 lat niacyna jest również stosowana w dermatologii, a obecnie coraz popularniejsze stają się kosmetyki z niacynamidem w roli głównej.

Niacynamid – co to za związek?

Niacynamid (nikotynamid) to amid kwasu nikotynowego. Oba te związki obejmuje się wspólną nazwą: witamina B3 (niacyna, witamina PP – ta ostatnia nazwa pochodzi od choroby wynikającej z niedoboru tejże witaminy, czyli od pelagry, która charakteryzuje się m.in. stanami zapalnymi skóry i zaczerwienieniami).

W organizmie (czy to po spożyciu doustnym, czy po aplikacji na skórę) przekształcany jest w formy aktywne, czyli NAD oraz NADP (dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy oraz jego fosforan). Są to koenzymy setek reakcji chemicznych, przemian cukrów, tłuszczów, białek, procesów utleniania i redukcji oraz wielu innych.

Niacynamid to substancja rozpuszczalna w wodzie, łatwo absorbowana przez skórę, odporna na działanie kwasów, zasad, światła słonecznego, wysokiej temperatury i tlenu.

Niacynamidu nie powinno się łączyć przede wszystkim z kwasami AHA i BHA (czyli kwasami alfahydroksylowymi i betahydroksylowymi). Te kwasowe składniki mają różne pH, co obniża skuteczność niacynamidu.
Ponadto nie stosuj go równocześnie z witaminą C w postaci kwasu askorbinowego, ponieważ te składniki wzajemnie osłabiają swoje działanie.

Niacynamid i jego właściwości – na co pomoże?

Niacynamid, ze względu na bycie prekursorem NAD i NADP, ma bardzo szerokie działanie, a tym samym – bardzo szerokie zastosowanie, zwłaszcza w kosmetologii i dermatologii. Kiedy warto po niego sięgnąć? Oto przykłady:

  1. Niacynamid jest składnikiem preparatów stosowanych w celu zapobiegania i niwelowania hiperpigmentacji skóry. Hamuje transport melaniny z melanocytów do komórek naskórka, dzięki czemu powoduje, że pigment przestaje się odkładać w keratynocytach. Zmniejsza się ilość przebarwień, a skóra staje się widocznie jaśniejsza.
  2. Nikotynamid zmniejsza przebarwienia i zaczerwienienia potrądzikowe, po stanach zapalnych, po urazach, powstałe w wyniku zmian hormonalnych, w wyniku starzenia się skóry, po ekspozycji na słońce. Daje efekt rozjaśnienia, rozświetlenia cery.
  3. Ma właściwości przeciwtrądzikowe, wynikające z działania w trzech punktach uchwytu: poprzez modulacje aktywności cytokin zapalnych działa przeciwzapalnie, zmniejsza produkcję łoju, a także hamuje namnażanie bakterii Propionibacterium acnes.
  4. Działa antyoksydacyjnie.
  5. Ma szerokie działanie przeciwstarzeniowe. Zwiększa produkcję kolagenu, ponieważ wpływa pozytywnie na procesy odnowy skóry. Wpływa stabilizująco na funkcjonowanie bariery skórnej, dzięki czemu maleje ilość traconej wody i zwiększa się poziom nawilżenia cery. Podnosi poziom ceramidów, wolnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu w warstwie rogowej naskórka.
  6. Zapewnia pewien poziom ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UV.
  7. Poprawia ukrwienie przez udział w rozszerzaniu naczyń krwionośnych, przez co usprawnia funkcjonowanie skóry i błon śluzowych.

KOSMETYKI DO CERY TRĄDZIKOWEJ

KREMY PRZECIWZMARSZCZKOWE

MASECZKI DO TWARZY

Stężenie niacynamidu a jego działanie

Standardowe preparaty kosmetyczne zawierają od 2% do 5% niacynamidu w składzie. Używane systematycznie przyniosą doskonałe efekty.

Badania wykazały, że pięcioprocentowy preparat niacynamidu stosowany regularnie przez 4 tygodnie widocznie rozjaśnia skórę i zmniejsza ilość przebarwień.

Na rynku pojawiają się już jednak produkty o stężeniu znacznie wyższym – 10%, a nawet 15% nikotynamidu. Przeznaczone są dla skór mniej wrażliwych, borykających się z zaawansowanym łojotokiem i trądzikiem.

Powiązane produkty

Niacynamid – w jakiej postaci i w jakich produktach można go spotkać?

Niacynamid występuje w produktach przeznaczonych do cer trądzikowych (dotkniętych zarówno trądzikiem pospolitym, jak i różowatym), do cer tłustych, do skóry atopowej, w produktach rozjaśniających przebarwienia oraz w licznych preparatach anti-age (przeciwstarzeniowych).

Nikotynamid (niacynamid) można spotkać w preparatach w postaci serum, kremu, olejku, żelu, żelu punktowego, toniku, emulsji i mleczka do ciała.

Niacynamid – jak stosować? Z czym łączyć, a z czym nie?

Zaleca się początkowo używać produktu z niacynamidem 2–3 razy w tygodniu i obserwować reakcję skóry. Warto pamiętać, że przygodę z tą substancją aktywną zawsze należy rozpocząć od stężeń niższych, maksymalnie 5%. Przy dobrej tolerancji można stopniowo zwiększyć częstotliwość i/lub stężenie preparatu.

Z czym warto połączyć niacynamid w pielęgnacji?

Niacynamid wraz z retinolem stanowią doskonałą parę. Ze względu na wzmacnianie bariery skórnej nikotynamid dba o stan nawodnienia cery, zwiększa tolerancję skóry na działanie retinolu, a tym samym zmniejsza ewentualne skutki uboczne retinolu.

Warto również połączyć niacynamid z cynkiem – razem sprawdzają się jako broń w walce z trądzikiem oraz zmianami potrądzikowymi.

Jakie połączenia lepiej wykluczyć ze swojej rutyny pielęgnacyjnej?

Złym pomysłem jest łączenie niacynamidu z witaminą C (w formie podstawowej, czyli kwasu askorbinowego). Substancje te reagują ze sobą, przez co mogą wywołać podrażnienie, pieczenie i zaczerwienienie skóry – a to w wyniku powstania kwasu nikotynowego. By korzystać z dobrodziejstw kosmetyków z witaminą C, należy albo rozdzielić aplikację tych dwóch substancji (np. niacynamidu użyć rano, a witaminy C wieczorem), albo sięgnąć po jej pochodne, które są stabilne i bezpieczne w połączeniu z nikotynamidem (np. tetraizopalmitynian askorbylu).

Nie warto też łączyć niacynamidu z popularnymi w kosmetyce kwasami AHA i BHA (np. z kwasem glikolowym, migdałowym, salicylowym). Preparaty te działają w skrajnie różnych pH, co obniża ich skuteczność przy jednoczesnej aplikacji.

Niacynamid – przeciwwskazania i skutki uboczne

Niacynamid to składnik dobrze tolerowany, bezpieczny, hipoalergiczny. Stosowany zgodnie z zaleceniami z zasady nie podrażnia skóry.

Podczas stosowania wysokiego stężenia substancji można zaobserwować tymczasowe zaczerwienienia, które wynikają z wspomnianego już działania rozszerzającego naczynia krwionośne.

  1. A. Sadowska, A. Kamm, Sposoby zapobiegania i niwelowania hiperpigmentacji skóry twarzy w gabinecie kosmetologicznym. Ocena aktualnego stanu wiedzy społeczeństwa, „Aesthetic Cosmetology and Medicine”, nr 4 2020.
  2. M. Zasada, Substancje biologicznie czynne stosowane w rozjaśnianiu hiperpigmentacji skóry, „Kosmetologia Estetyczna”, 5 2016.
  3. W. Pałasiewicz, P. K. Tuszyński, Witaminy i składniki mineralne. Repetytorium Farmaceutyczne, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2021.
  4. F. Solano, S. Briganti, M. Picardo, G. Ghanem, Hypopigmenting agents: an updated review on biological, chemical and clinical aspects, „Pigment Cell Research”, nr 19 (12) 2006.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kwas kojowy na przebarwienia, trądzik i zmarszczki. Jak stosować? Z czym łączyć?

    Kwas kojowy (5-hydroksy-2-(hydroksymetylo)-4H-pirano-4-on) jest związkiem chemicznym naturalnego pochodzenia. Jest produkowany przez wiele gatunków grzybów i bakterii. Można go znaleźć w sfermentowanych produktach kuchni azjatyckiej – np. w sosie sojowym, paście miso czy winie ryżowym. Znany jest głównie ze względu na swoje działanie rozjaśniające. Ta niewielka cząsteczka chemiczna wykazuje także szereg innych ciekawych właściwości, dzięki którym znalazła o wiele szersze zastosowanie praktyczne.

  • Pielęgnacja suchej skóry – jak nawilżać odwodnioną skórę twarzy?

    Problem nadmiernie przesuszonej i wrażliwej skóry może dotyczyć każdego, niezależnie od płci i wieku, chociaż częściej występuje u dojrzałych kobiet, co jest związane ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie w okresie okołomenopauzalnym. Przyczyną suchej skóry może być również niewłaściwa pielęgnacja, dermatoza, a nawet źle zbilansowana dieta. Dowiedz się, jak dbać o suchą i wrażliwą cerę.

  • Oczar wirginijski – właściwości i zastosowanie w medycynie oraz w kosmetyce

    Oczar wirginijski jest rośliną, której właściwości są coraz bardziej doceniane. Do celów leczniczych i kosmetycznych wykorzystuje się liście oraz korę, które zawierają m.in. cenne flawonoidy, garbniki, saponiny. Preparaty zawierające oczar wirginijski w swoim składzie mają działanie przeciwbakteryjne, ściągające i antyseptyczne, co wykorzystuje się m.in. w leczeniu ran, owrzodzeń czy hemoroidów. Oczar ma też właściwości uszczelniające naczynia krwionośne, przeciwzapalne i przeciwłojotokowe, dlatego jest składnikiem kosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej czy naczynkowej.

  • Ekstrakt z karczocha – jak działa na nasze włosy?

    Ekstrakt z karczocha to surowiec coraz częściej spotykany w kosmetykach. Zawdzięcza to nie tylko swoim unikatowym właściwościom, ale również naturalnemu pochodzeniu.

  • Ranking najlepszych wcierek na porost włosów

    Odkryj najlepsze produkty pobudzające wzrost włosów i ograniczające ich wypadanie. Nasz ranking to kompendium skutecznych i łatwych w zastosowaniu formuł, które pobudzą cebulki włosów do wzrostu, odżywią skórę głowy i zagwarantują wzrost zdrowszych, gęstszych włosów.

  • Mikrodermabrazja diamentowa – efekty, czas gojenia skóry i koszty zabiegu

    Mikrodermabrazja diamentowa to zabieg kosmetyczny polegający na delikatnym złuszczaniu wierzchniej warstwy naskórka przy użyciu specjalnej głowicy pokrytej drobinkami diamentu. Dzięki temu skóra staje się gładsza, bardziej promienna i lepiej wchłania kosmetyki. Jest to popularna metoda poprawy wyglądu skóry, redukcji drobnych zmarszczek i przebarwień, a także oczyszczania porów.

  • Makijaż sylwestrowy – jak sprawić, żeby przetrwał całą noc?

    Sylwestrowa noc to wyjątkowa okazja, podczas której chcemy, aby nasz makijaż nie tylko wyglądał pięknie, ale był także lekki i trwały przez całą szampańską zabawę. Jak sprawić, by make-up nie przypominał maski, a jednocześnie przetrwał taneczne wyzwania i zachwycał do samego rana?

  • Ałun – jak działa? Czy ałun w sztyfcie to skuteczna i bezpieczna alternatywa dla dezodorantu?

    Wśród osób zainteresowanych naturalną pielęgnacją ałun cieszy się rosnącą popularnością. Ten minerał znany jest przede wszystkim ze swoich właściwości antybakteryjnych, dzięki którym stanowi alternatywę dla tradycyjnych dezodorantów. Jak dokładnie działa i w jakich kosmetykach można go znaleźć?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.