
Niacynamid i jego właściwości – czym jest i na co pomoże?
Niacynamid, znany również jako nikotynamid, to substancja będąca składową witaminy B3 (niacyny). Charakteryzuje się niezwykle szerokim spektrum działania. Czym dokładnie jest, jakie ma działanie i jak wykorzystać jego właściwości dla swoich korzyści zdrowotnych? O tym piszemy poniżej.
- Niacynamid – co to za związek?
- Niacynamid i jego właściwości – na co pomoże?
- Niacynamid – w jakiej postaci i w jakich produktach można go spotkać?
- Niacynamid – jak stosować? Z czym łączyć, a z czym nie?
- Z czym warto połączyć niacynamid w pielęgnacji?
- Jakie połączenia lepiej wykluczyć ze swojej rutyny pielęgnacyjnej?
- Niacynamid – przeciwwskazania i skutki uboczne
Preparaty niacyny znane są przede wszystkim z zastosowania doustnego, niejednokrotnie suplementuje się ją w postaci tabletek lub kapsułek będących kompleksem witamin z grupy B. Od blisko 50 lat niacyna jest również stosowana w dermatologii, a obecnie coraz popularniejsze stają się kosmetyki z niacynamidem w roli głównej.
Niacynamid – co to za związek?
Niacynamid (nikotynamid) to amid kwasu nikotynowego. Oba te związki obejmuje się wspólną nazwą: witamina B3 (niacyna, witamina PP – ta ostatnia nazwa pochodzi od choroby wynikającej z niedoboru tejże witaminy, czyli od pelagry, która charakteryzuje się m.in. stanami zapalnymi skóry i zaczerwienieniami).
Niacynamid to substancja rozpuszczalna w wodzie, łatwo absorbowana przez skórę, odporna na działanie kwasów, zasad, światła słonecznego, wysokiej temperatury i tlenu.

Ponadto nie stosuj go równocześnie z witaminą C w postaci kwasu askorbinowego, ponieważ te składniki wzajemnie osłabiają swoje działanie.
Niacynamid i jego właściwości – na co pomoże?
Niacynamid, ze względu na bycie prekursorem NAD i NADP, ma bardzo szerokie działanie, a tym samym – bardzo szerokie zastosowanie, zwłaszcza w kosmetologii i dermatologii. Kiedy warto po niego sięgnąć? Oto przykłady:
- Niacynamid jest składnikiem preparatów stosowanych w celu zapobiegania i niwelowania hiperpigmentacji skóry. Hamuje transport melaniny z melanocytów do komórek naskórka, dzięki czemu powoduje, że pigment przestaje się odkładać w keratynocytach. Zmniejsza się ilość przebarwień, a skóra staje się widocznie jaśniejsza.
- Nikotynamid zmniejsza przebarwienia i zaczerwienienia potrądzikowe, po stanach zapalnych, po urazach, powstałe w wyniku zmian hormonalnych, w wyniku starzenia się skóry, po ekspozycji na słońce. Daje efekt rozjaśnienia, rozświetlenia cery.
- Ma właściwości przeciwtrądzikowe, wynikające z działania w trzech punktach uchwytu: poprzez modulacje aktywności cytokin zapalnych działa przeciwzapalnie, zmniejsza produkcję łoju, a także hamuje namnażanie bakterii Propionibacterium acnes.
- Działa antyoksydacyjnie.
- Ma szerokie działanie przeciwstarzeniowe. Zwiększa produkcję kolagenu, ponieważ wpływa pozytywnie na procesy odnowy skóry. Wpływa stabilizująco na funkcjonowanie bariery skórnej, dzięki czemu maleje ilość traconej wody i zwiększa się poziom nawilżenia cery. Podnosi poziom ceramidów, wolnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu w warstwie rogowej naskórka.
- Zapewnia pewien poziom ochrony przed szkodliwym promieniowaniem UV.
- Poprawia ukrwienie przez udział w rozszerzaniu naczyń krwionośnych, przez co usprawnia funkcjonowanie skóry i błon śluzowych.
Stężenie niacynamidu a jego działanie
Standardowe preparaty kosmetyczne zawierają od 2% do 5% niacynamidu w składzie. Używane systematycznie przyniosą doskonałe efekty.
Na rynku pojawiają się już jednak produkty o stężeniu znacznie wyższym – 10%, a nawet 15% nikotynamidu. Przeznaczone są dla skór mniej wrażliwych, borykających się z zaawansowanym łojotokiem i trądzikiem.
Niacynamid – w jakiej postaci i w jakich produktach można go spotkać?
Niacynamid występuje w produktach przeznaczonych do cer trądzikowych (dotkniętych zarówno trądzikiem pospolitym, jak i różowatym), do cer tłustych, do skóry atopowej, w produktach rozjaśniających przebarwienia oraz w licznych preparatach anti-age (przeciwstarzeniowych).
Niacynamid – jak stosować? Z czym łączyć, a z czym nie?
Zaleca się początkowo używać produktu z niacynamidem 2–3 razy w tygodniu i obserwować reakcję skóry. Warto pamiętać, że przygodę z tą substancją aktywną zawsze należy rozpocząć od stężeń niższych, maksymalnie 5%. Przy dobrej tolerancji można stopniowo zwiększyć częstotliwość i/lub stężenie preparatu.
Z czym warto połączyć niacynamid w pielęgnacji?
Niacynamid wraz z retinolem stanowią doskonałą parę. Ze względu na wzmacnianie bariery skórnej nikotynamid dba o stan nawodnienia cery, zwiększa tolerancję skóry na działanie retinolu, a tym samym zmniejsza ewentualne skutki uboczne retinolu.
Warto również połączyć niacynamid z cynkiem – razem sprawdzają się jako broń w walce z trądzikiem oraz zmianami potrądzikowymi.
Jakie połączenia lepiej wykluczyć ze swojej rutyny pielęgnacyjnej?
Złym pomysłem jest łączenie niacynamidu z witaminą C (w formie podstawowej, czyli kwasu askorbinowego). Substancje te reagują ze sobą, przez co mogą wywołać podrażnienie, pieczenie i zaczerwienienie skóry – a to w wyniku powstania kwasu nikotynowego. By korzystać z dobrodziejstw kosmetyków z witaminą C, należy albo rozdzielić aplikację tych dwóch substancji (np. niacynamidu użyć rano, a witaminy C wieczorem), albo sięgnąć po jej pochodne, które są stabilne i bezpieczne w połączeniu z nikotynamidem (np. tetraizopalmitynian askorbylu).
Niacynamid – przeciwwskazania i skutki uboczne
Niacynamid to składnik dobrze tolerowany, bezpieczny, hipoalergiczny. Stosowany zgodnie z zaleceniami z zasady nie podrażnia skóry.
Podczas stosowania wysokiego stężenia substancji można zaobserwować tymczasowe zaczerwienienia, które wynikają z wspomnianego już działania rozszerzającego naczynia krwionośne.