Krzywa cukrowa w ciąży – badanie, normy, wyniki, przebieg. Kiedy należy wykonać OGTT?
Barbara Sitek

Krzywa cukrowa w ciąży – badanie, normy, wyniki, przebieg. Kiedy należy wykonać OGTT?

Badanie krzywej cukrowej (OGTT) w ciąży jest testem, na który kieruje się pacjentkę między 6. a 7. miesiącem ciąży. OGTT pozwala zdiagnozować cukrzycę ciążową, która może doprowadzić do wystąpienia wielu chorób układu moczowego lub trawiennego – u matki, jak i nerwowego i sercowo-naczyniowego – u dziecka. Istnieją także takie choroby współistniejące, które wymagają od ciężarnej pacjentki częstszego przeprowadzania badania krzywej cukrowej, jak chociażby predyspozycje genetyczne, cukrzyca w poprzednich ciążach lub PCOS. Jak należy się przygotować do badania, czy można się zgłosić na OGGT bez skierowania lekarskiego i co należy zabrać ze sobą na test krzywej glikemicznej? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Krzywa cukrowa, czyli doustny test obciążenia glukozą, jest obowiązkowym badaniem dla wszystkich kobiet ciężarnych. Oznaczenie należy wykonać między 24. a 28. tygodniem ciąży. Pozwala ono na zdiagnozowanie tzw. cukrzycy ciążowej, która jeśli jest nieleczona, może doprowadzić do rozwoju wielu powikłań zagrażających zdrowiu zarówno matki, jak i jej dziecka.

Co to jest krzywa cukrowa?

Krzywa cukrowa, nazywana także krzywą glikemiczną lub doustnym testem obciążenia glukozą (OGTT), jest badaniem pozwalającym na ocenę gospodarki glikemicznej organizmu. Test sprawdza, czy w odpowiedzi na spożycie glukozy organizm jest w stanie wydzielić odpowiednią ilość insuliny, a ponadto wykrywa zaburzenia prowadzące do rozwoju cukrzycy, nawet wśród tych pacjentów, u których oznaczenie poziom glukozy we krwi na czczo może jeszcze nie przekraczać wartości prawidłowych lub przekracza je nieznacznie. Szczególnie istotne jest wykonanie tego badania w trakcie ciąży, ponieważ cukrzyca ciążowa może rozwinąć się także u tych kobiet, wśród których nigdy nie odnotowano podwyższonego poziomu glukozy we krwi.

Badanie polega na trzykrotnym oznaczeniu poziomu glukozy we krwi: na czczo, a następnie po 1 godzinie i 2 godzinach od wypicia przez osobę badaną roztworu zawierającego 75 g glukozy rozpuszczonej w około 250–300 ml wody.

Dlaczego badanie krzywej cukrowej należy wykonać w ciąży?

U około 3–5% ciężarnych kobiet dochodzi do pojawienia się tzw. cukrzycy ciążowej, która może mieć negatywny wpływ zarówno na organizm matki, jak i dziecka, zwłaszcza jeśli nie zostanie wykryta i odpowiednio leczona. U matki może ona doprowadzić do zakażeń układu moczowego, obrzęków, odmiedniczkowego zapalenia nerek, rozwoju cukrzycy typu II w przyszłości, wielowodzia, a nawet zatrucia ciążowego. U dziecka z kolei może skutkować powstaniem szeregu wad wrodzonych (zwłaszcza układu nerwowego, pokarmowego i sercowo-naczyniowego), zniekształceń kończyn i upośledzenia umysłowego, a także zwiększeniem masy ciała. Kobiety, których dzieci osiągają masę urodzeniową powyżej 4 kg, mogą mieć trudności z naturalnym porodem i są bardziej narażone na wystąpienie powikłań w jego trakcie, ponieważ częściej dochodzi u nich do rozwiązania ciąży poprzez cesarskie cięcie, a także do urazów okołoporodowych. Biorąc pod uwagę te zagrożenia, test doustnego obciążenia glukozą został wprowadzony jako badanie przesiewowe dla wszystkich kobiet będących w ciąży, między 24. a 28. tygodniem ciąży. Jeżeli kobieta znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia cukrzycy ciężarnych, ze względu na wiek >35 roku życia, otyłość, nadciśnienie tętnicze, zespół policystycznych jajników, wystąpienie cukrzycy w poprzednich ciążach, insulinooporność, urodzenie dziecka ze zwiększoną masą ciała lub obciążający wywiad rodzinny, wówczas lekarz może zlecić wcześniejsze niż standardowo wykonanie krzywej cukrowej. Podobnie w wypadku, gdy kobieta ciężarna zauważy u siebie niepokojące objawy, mogące sugerować cukrzycę, czyli zwiększone poczucie pragnienia, częste oddawanie moczu, stwierdzenie obecności glukozy w moczu, senność i przewlekłe uczucie zmęczenia, mimo prawidłowej ilości snu.

Polecane dla Ciebie

Krzywa cukrowa – jak należy się przygotować do badania?

Do badania należy przystąpić na czczo, czyli zachowując co najmniej 8 godzin przerwy w spożywaniu posiłków i piciu napojów. W trakcie testu oraz na dobę przed badaniem nie wolno wykonywać intensywnej aktywności fizycznej, która mogłaby zafałszować jego wyniki. Ze względu na to, że całe badanie trwa nieco dłużej niż standardowe oznaczenie laboratoryjne, bo od 2 do nawet 3 godzin, warto zabrać ze sobą coś, co zajmie czas w oczekiwaniu na kolejne pobranie krwi, ponieważ nie można w tych okresach odstępu wychodzić poza obszar punktu pobrań. Przed badaniem warto również dopytać, czy laboratorium, w którym będzie ono przeprowadzane, zapewnia pacjentkom glukozę, czy może należy przynieść swoją saszetkę z proszkiem lub płynem, a ponadto zaleca się zabrać ze sobą butelkę wody niegazowanej i kubek, ażeby wypić z niego sporządzony przez pielęgniarkę roztwór. Mieszaninę należy wypić powoli, małymi łykami, w ciągu mniej więcej 5 minut.

Krzywa cukrowa – normy i interpretacja wyników badania

Normy dotyczące prawidłowych poziomów glukozy, w trakcie krzywej glikemicznej w ciąży, są ustalane przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników i co jakiś czas aktualizowane. Obecnie przyjmuje się, że wyniki poszczególnych oznaczeń nie powinny być wyższe niż:

  • na czczo – 92 mg/dl
  • po godzinie od momentu wypicia glukozy  – 180 mg/dl
  • po dwóch godzinach  – 153 mg/dl.

Przekroczenie którejkolwiek z tych wartości wskazuje na cukrzycę ciężarnych i jest stanem wymagającym konsultacji z lekarzem, wdrożenia odpowiedniej diety, a niekiedy także leczenia farmakologicznego. Badanie OGTT jest uważane za wiarygodne i w przypadku uzyskania wyników powyżej normy nie trzeba wykonywać go ponownie.

Krzywa cukrowa – gdzie można wykonać badanie? Cena/refundacja i skierowanie

Na wykonanie krzywej glikemicznej pacjentka powinna zostać skierowana przez swojego lekarza ginekologa prowadzącego ciąże, a sam test wykonany bezpłatnie w ramach NFZ. Jeżeli z jakichś przyczyn pacjentka zdecyduje się na przeprowadzenie badania na własną rękę, musi liczyć się z kosztami rzędu 20–40 złotych, a także koniecznością dostarczenia skierowania lub wyniku badania poziomu glukozy na czczo, nie starszego niż 30 dni, na którym stężenie glukozy nie przekroczyło 126 mg/dl.

Co może zaburzyć wynik krzywej cukrowej?

Na wyniki krzywej cukrowej osób spoza grupy kobiet ciężarnych, może wpływać palenie papierosów, spożywanie alkoholu i duży wysiłek fizyczny. Na rezultat badania OGTT przyszłej mamy wpływa z kolei dieta, niektóre leki lub preparaty hormonalne. Jeżeli pacjentka przyjmuje jakiekolwiek lekarstwa, powinna o tym poinformować swojego lekarza, który podejmie decyzje, czy i na ile wcześniej przed badaniem powinna je odstawić.

  1. K. Cypryk, „Cukrzyca ciążowa — rozpoznawanie i leczenie", „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna", nr 2 (1) 2016.
  2. E. Wender-Ożegowska i in., „Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą", Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, nr 5 (2) 2017.
  3. M. Górska-Ciebiada i in., „Rozpoznawanie i leczenie cukrzycy – co nowego w wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego?", „Geriatria", nr 10, 2016.
  4. D. Bomba-Opoń i in., „Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego postępowania u kobiet z cukrzycą – aktualizacja", „Ginekologia Polska", nr 6, 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kortyzol – norma, badanie, objawy podwyższonego i obniżonego kortyzolu

    Kortyzol (hydrokortyzon) jest naturalnym hormonem steroidowym produkowanym w organizmie przez korę nadnerczy. Nazywany jest hormonem stresu. Wywiera bardzo duży wpływ na metabolizm, w tym na stężenie glukozy we krwi, podnosząc jej poziom w reakcji na stres. Stężenie kortyzolu jest zależne od pory dnia – w godzinach porannych jest najwyższe, a w godzinach wieczornych najniższe. Tę zależność należy wziąć pod uwagę podczas interpretacji wyników badania. Czy można zbadać poziom stresu, wykonując oznaczenie poziomu kortyzolu? Odpowiedź w artykule.

  • GGTP – skierowanie, refundacja, cena

    GGTP to enzym pomocny w diagnozowaniu między innymi chorób wątroby, trzustki czy nerek. Jego wysoki poziom obserwuje się również u osób z problemem nadużywania alkoholu. Istnieje szereg objawów towarzyszących chorobom wątroby i dróg żółciowych, które powinny skłonić pacjenta do oznaczenia poziomu gamma-glutamylotranspeptydazy. Uwagę powinno przykuć chociażby żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, obrzęki i świąd skóry czy ból po prawej stronie brzucha. Jak się przygotować do badania GGTP? Ile kosztuje to oznaczenie i czy do badania należy zgłosić się na czczo? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Badanie poziomu miedzi – wskazania, normy, interpretacja wyników

    Badanie poziomu miedzi we krwi może być przeprowadzone w celu wykrycia lub monitorowania chorób wątroby, niedoborów składników odżywczych, chorób genetycznych (takich jak choroba Wilsona) lub toksyczności miedziowej. Zwykle badanie to wymaga od pacjenta pobrania próbki krwi. Przed badaniem należy poinformować lekarza o jakichkolwiek lekach, suplementach diety lub innych czynnikach, które mogą wpłynąć na wyniki badania. Po otrzymaniu wyników lekarz omówi z pacjentem dalsze kroki, które będą konieczne, aby zapewnić zdrowie i dobre samopoczucie.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników. Co zrobić, kiedy wynik wskazuje na podwyższony poziom?

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Badanie poziomu serotoniny – normy, cena, interpretacja wyników

    Serotonina stanowi jeden z najbardziej znanych neurotransmiterów modulujących aktywność komórek nerwowych oraz szeroką gamę procesów neuropsychologicznych. Jako że większość puli serotoniny w organizmie zlokalizowana jest poza układem nerwowym, substancja ta ma również wpływ m.in. na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Może także regulować proces krzepnięcia i agregację płytek krwi. Oznaczenie poziomu serotoniny wykonywane jest m.in. w diagnostyce rakowiaków, czyli nowotworów wywodzących się z komórek neuroendokrynnych.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij