Powikłania cukrzycy, nieleczona cukrzyca - czy jest czego się obawiać?
W dzisiejszych czasach cukrzyca – choroba metaboliczna charakteryzująca się podwyższonym poziomem glukozy w krwi – występuje coraz częściej, na co wpływ mają powszechnie panujące nadwaga i otyłość. Cukrzyca wynika z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta wysp trzustkowych. Może powodować rożnego rodzaju powikłania – ostre lub przewlekłe – które spotykają najczęściej pacjentów zaniedbujących kontrolowanie poziomu glukozy we krwi, bądź leczonych nieprawidłowo lub wcale.
Nieleczona cukrzyca a ostre powikłania cukrzycy
Ostre powikłania cukrzycy to stany, które mogą w bezpośredni sposób zagrażać życiu pacjenta. Przykładem takiego powikłania jest kwasica i śpiączka ketonowa. Może wystąpić w przebiegu każdego rodzaju cukrzycy, jednak zdecydowanie częściej kwasica ketonowa pojawia się w przypadku cukrzycy typu pierwszego. Zdarza się nawet, że jest jej pierwszym zauważalnym objawem. W jej wyniku pacjent odczuwa przede wszystkim nadmierne pragnienie i suchość w jamie ustnej. Pojawia się też wielomocz, jak również osłabienie, uczucie zmęczenia oraz senność. Typowe są bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, bóle brzucha oraz ból w klatce piersiowej. Występują zaburzenia świadomości – włącznie ze śpiączką cukrzycową. Pacjent z tego typu objawami wymaga niezwłocznej hospitalizacji w celu wyrównania zaburzeń, które są obecne w jego organizmie. Brak ingerencji lekarskiej może zakończyć się zgonem pacjenta.
Innym ostrym powikłaniem może być kwasica i śpiączka mleczanowa. Jest ona bardziej charakterystyczna dla cukrzycy typu drugiego, ale zdarza się, że występuje u pacjentów z pierwszym rodzajem cukrzycy. Osoby, u których obecna jest kwasica mleczanowa, skarżą się na znaczne osłabienie, a także nudności, wymioty i ból brzucha. To powikłanie również wymaga szybkiej hospitalizacji i interwencji lekarza.
Nieleczona cukrzyca - objawy i powikłania przewlekłe
U pacjentów z cukrzycą mogą też wystąpić powikłania przewlekłe, które obejmują swym zasięgiem rożne narządy i układy w organizmie pacjenta. Pojawią się u osób, które chorują już od dawna.
Jednym z takich powikłań jest nefropatia cukrzycowa, zwana też cukrzycową chorobą nerek. W jej przebiegu dochodzi do uszkodzenia funkcji nerek, co prowadzi do ich niewydolności. Pacjent wymaga leczenia dializami, ewentualnie przeszczepu. Ponadto przy tym problemie konieczna jest częsta kontrola glikemii, utrzymanie ciśnienia tętniczego poniżej 130/80 mmHg oraz włączenie leków działających nefroprotekcyjnie – przede wszystkim inhibitorów konwertazy angiotensyny. Pierwszym objawem nefropatii cukrzycowej jest mikroalbuminuria (występowanie w moczu niewielkich ilości białka). Później zaczyna być obecny białkomocz i rozwija się postępująca niewydolność nerek.
Kolejnym powikłaniem przewlekłym jest retinopatia cukrzycowa. W jej przebiegu dochodzi do zmian w naczyniach siatkówki oka. Może pojawić się zaćma, a także zmiany dotyczące naczyniówki oka. Najgroźniejszym powikłaniem retinopatii cukrzycowej jest ślepota.
Ponadto do przewlekłych powikłań cukrzycy zaliczamy neuropatie cukrzycowe, czyli zaburzenia dotyczące włókien nerwowych. Typowa jest polineuropatia, w przebiegu której pojawia się uczucie drętwienia oraz bólu dłoni i stóp; obecne są też różnie nasilone zaburzenia czucia. Dodatkowo charakterystyczna dla cukrzycy jest neuropatia autonomicznego układu nerwowego, która może objawiać się między innymi zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego, czynności serca, oddawania moczu oraz impotencją.
U pacjentów zdarzają się też przewlekłe powikłania makroangiopatyczne, czyli takie, które dotyczą dużych naczyń krwionośnych i układu krążenia. Może pojawić się choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, ale i zawał – często będący tzw. zawałem niemym, który nie daje typowych dolegliwości bólowych. U pacjentów z cukrzycą nierzadko dochodzi także do udarów.
Widać zatem, że nieleczona cukrzyca może powodować wiele poważnych powikłań. Ich skutki bywają bardzo groźne dla zdrowia, a nawet życia chorego pacjenta. Dlatego niesłychanie istotna jest regularna kontrola poziomu cukru w krwi. Ważne są też systematycznie wykonywane badania zlecane przez lekarza prowadzącego. Chory na cukrzycę musi bardzo dokładnie przestrzegać wszelkich zaleceń swojego lekarza na temat przyjmowania insuliny i doustnych leków, a także diety, spożywania alkoholu, aktywności fizycznej. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że pacjenta przestrzegającego zaleceń nie dotkną poważne powikłania, lub zaczną się rozwijać dopiero po wielu latach trwania choroby.