In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt
Paulina Kłos-Wojtczak

In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt

Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problemy z płodnością ma ok. 12% populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyczy to aż 20% osób w wieku reprodukcyjnym. Nadzieję na posiadanie potomstwa daje jednak metoda in vitro, która w dużej mierze jest finansowana z programów samorządowych.

Niemożność posiadania dziecka jest dla wielu rodzin prawdziwą tragedią. Przyczyn kłopotów z płodnością może być wiele, jednak najczęściej wymienianymi są: wiek kobiety, cukrzyca, zaburzenia masy ciała, palenie papierosów, a także choroby o podłożu hormonalnym. Dzięki rozwojowi nowoczesnych metod bioinżynierii genetycznej, biotechnologii i immunologii wiele par zyskuje możliwość zostania szczęśliwymi rodzicami. Jedną z nich jest metoda in vitro, która nadal w społeczeństwie wzbudza wiele kontrowersji. Czym jest metoda in vitro i kiedy się ją stosuje?

Czym jest metoda in vitro? Kiedy się ją stosuje? Kto może przystąpić do procedury in vitro?

Metoda in vitro (łac. „w szkle”) jest jednym z najbardziej skutecznych i przy tym zaawansowanych technologicznie sposobów na zapłodnienie pozaustrojowe. Do połączenia komórki jajowej z plemnikiem dochodzi w warunkach laboratoryjnych. Następnie zapłodnioną komórkę jajową umieszcza się w ciele kobiety, gdzie zarodek, a w kolejnych etapach płód, rozwija się identycznie jak po naturalnym poczęciu.

Istnieje kilka wskazań do zastosowania tej metody i są to:

  • stwierdzenie niepłodności idiopatycznej, czyli o nieznanym pochodzeniu,
  • endometrioza,
  • niska jakość nasienia,
  • niedrożność jajników.
Jako kryterium niepłodności określa się obecnie brak możliwości uzyskania ciąży przez okres 12 miesięcy przy założeniu regularnego współżycia (od 2 do 4 razy tygodniowo). Z zapłodnienia metodą in vitro mogą skorzystać nie tylko małżeństwa, ale również pary, które pozostają ze sobą w relacji partnerskiej (po podpisaniu specjalnego oświadczenia).

Czy istnieją ograniczenia wiekowe związane z metodą in vitro? Pod względem prawnym – nie. Jednakże należy pamiętać, że wraz z wiekiem szansa na zajście w ciążę maleje, co jest związane z fizjologicznymi zmianami w gospodarce hormonalnej. Lekarze przyjmują, że górnym limitem jest wiek 45 lat, jednak jest to kwestia bardzo indywidualna.

In vitro – przygotowanie do zabiegu

Wiele osób zastanawiających się nad zastosowaniem metody in vitro zadaje sobie pytanie o to, od czego zacząć oraz jakie badania zrobić przed transferem zarodka. Jest to zasadne, ponieważ odpowiednie przygotowanie fizyczne i psychiczne przekłada się na powodzenie całego zabiegu.

Zarówno u kobiety, która przyjmuje zapłodnioną komórkę jajową, jak i u mężczyzny, który jest dawcą nasienia, konieczne jest wykonanie kilku podstawowych badań laboratoryjnych, w tym m.in.:

  • morfologii ogólnej,
  • oceny poziomu sodu i potasu,
  • APTT (czas kaolinowo-kefalinowy, związany z krzepnięciem krwi),
  • oceny obecności przeciwciał przeciwko powszechnym chorobom, które stanowią potencjalne ryzyko dla prawidłowego rozwoju płodu, w tym HIV, cytomegalia, różyczka, toksoplazmoza itd.,
  • oceny stopnia czystości pochwy.
Co przed in vitro pozwoli zwiększyć szansę na skuteczny transfer zarodka? Lekarze zwracają uwagę przede wszystkim na odpowiednią dietę i suplementację. W codziennym menu nie powinno zabraknąć wysoko przyswajalnego białka, wapnia oraz kwasu foliowego. Niezbędne jest także systematyczne nawadnianie organizmu oraz całkowita rezygnacja z używek (alkoholu i papierosów). Kobiety, które przewlekle przyjmują leki, powinny skonsultować swój przypadek z lekarzem.

Nie mniej ważne, a według wielu specjalistów nawet i kluczowe, jest odpowiednie nastawienie psychiczne. Mentalne przygotowanie musi dotyczyć obydwojga partnerów i przebiegać przy wsparciu psychologów.

Powiązane produkty

Przebieg metody in vitro

Procedura in vitro przebiega w kilku etapach. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie transferu próbnego. Przejście z jednego etapu do kolejnego jest kwestią indywidualną i jest na bieżąco monitorowane przez lekarza. To od jego decyzji uzależnione jest postępowanie.

Jak wygląda in vitro krok po kroku?

Krok 1. Stymulacja owulacji

Jej celem jest uzyskanie większej ilości oocytów, co zwiększa szansę na zapłodnienie. Na tym etapie pacjentka zobligowana jest do przyjmowania zastrzyków w formie podskórnej. Ważne jest, aby przyjmować je codziennie o tej samej porze. Wzrost pęcherzyków monitorowany jest w klinice co 2-3 dni. Jak długo trwa stymulacja przed in vitro? Trwa od 10 do 12 dni.

Krok 2. Punkcja komórek jajowych

Kiedy pęcherzyki uzyskają odpowiednią wielkość, lekarz decyduje o pobraniu komórek jajowych. Punkcja trwa ok. 20 minut i jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym.

Krok 3. Pozyskanie nasienia od dawcy

Krok 4. Połączenie komórki jajowej z plemnikiem

Odbywa się w warunkach laboratoryjnych. Najczęściej wykorzystuje się 6 komórek jajowych. Zgodnie z danymi statystycznymi 4 z nich rozwiną się w sposób prawidłowy. Po około 2-5 dniach od zapłodnienia dochodzi do transferu zarodka do dróg rodnych kobiety.

Krok 5. Transfer zarodka

U kobiet poniżej 35. roku życia dokonuje się transferu jednego zarodka w celu uniknięcia ciąży bliźniaczej. Powyżej tego wieku drogą dopochwową pacjentkom podaje się dwa zarodki. Transfer jest wykonywany przy użyciu specjalnego katetera.

Krok 6. Badanie beta hCG

Po około 11 dniach od dnia transferu zarodka wykonuje się test oceniający stężenie beta hCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa). Jest to hormon, który produkowany jest przez komórki trofoblastu i stanowi biochemiczny sygnał o obecności ciąży. Dostępne bez recepty testy ciążowe wykrywają w moczu stężenie właśnie tego związku.

Utrzymanie ciąży po in vitro nie różni się od sytuacji, gdyby do zapłodnienia doszło w sposób naturalny. Ocenia się, że ryzyko poronienia jest bardzo zbliżone.

Ile czasu trwa zabieg in vitro?

Pary, które pragną skorzystać z nowoczesnej metody zapłodnienia, zastanawiają się, ile czasu trwa zabieg in vitro. Nie jest on tak czasochłonny, jak mogłoby się wydawać. Sam transfer zarodka do dróg rodnych kobiety trwa ok. 20 minut i jest przy tym całkowicie bezbolesny.

Koszt zabiegu in vitro

Dokładny koszt zabiegu in vitro uzależniony jest od kliniki, w której dokonuje się procedury. Jest to średnio kwota od 10 do 12 tysięcy złotych. Warto jednak pamiętać, że pary starające się o potomstwo mogą ubiegać się o dofinansowanie z programów samorządowych. Tym samym można uzyskać aż 80% refundacji.

Skuteczność in vitro

Jaka jest szansa na powodzenie po pierwszym zabiegu? U kobiet poniżej 35. roku życia to ok. 65%, natomiast u kobiet między 36. a 39. rokiem życia wynosi ona 63%. Na powodzenie zabiegu wpływ również ma wiek partnera, czyli dawcy nasienia.

In vitro w Polsce jest metodą, która zyskuje na popularności i stosowana jest z coraz większą skutecznością. Do lipca 2020 roku dzięki metodzie in vitro i rządowemu programowi leczenia niepłodności na świat przyszło 22 191 dzieci.
  1. K. Łukaszuk, K. Kozioł, G. Jakiel i in., Diagnostyka i leczenie niepłodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP), „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna”, nr 3(3) 2018.
  2. „Gameta” [online] https://gameta.pl/ [dostęp:] 19.01.2023.
  3. G.L. Dunietz, C. Holzman, Y. Zhang i in., Assisted Reproductive Technology and Newborn Size in Singletons Resulting from Fresh and Cryopreserved Embryos Transfer, „PLOS ONE” nr 12(1) 2017.
  4. M. Natsuaki i L. Dimler, Pregnancy and child developmental outcomes after preimplantation genetic screening: a meta-analytic and systematic review, „World Journal of Pediatrics”, nr 14(6) 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak sprawdzić czy jesteś w ciąży? Objawy i metody diagnozowania ciąży

    Jeżeli u kobiety miesiączkującej dotychczas w miarę regularnie występuje objaw braku miesiączki, kobieta skarży się na częste oddawanie moczu, na mdłości i obrzmiałe piersi, wówczas można z dużą dozą pewności podejrzewać, że jest w ciąży.

  • Jakie są zagrożenia związane z późną ciążą? Jakie badania wykonać?

    W dzisiejszych czasach wiele osób decyduje się na potomstwo później, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Choć niesie to za sobą wiele korzyści, warto poznać również potencjalne zagrożenia takiej ciąży. Kiedy mówimy o późnej ciąży oraz jakie badania należy wykonać w trakcie jej trwania?

  • Badanie KTG płodu - na czym polega i kiedy się je wykonuje?

    Badanie KTG, znane również jako kardiotokografia, to nieinwazyjne badanie, które pozwala na monitorowanie czynności serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy. Jest to podstawowe badanie wykonywane najczęściej w okresie okołoporodowym, które dostarcza cennych informacji na temat stanu zdrowia dziecka i przebiegu porodu. Na czym polega KTG? Jak je interpretować?

  • Badania prenatalne – kiedy je wykonać? Jak wyglądają i ile kosztują?

    Badania prenatalne są coraz częściej wykorzystywane w trakcie ciąży i stanowią nieoceniony wkład w opiekę nad kobietą ciężarną. Dzięki ich wykonaniu lekarze są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić dobrostan płodu oraz wykluczyć bądź potwierdzić potencjalne nieprawidłowości w jego rozwoju. Czym są badania prenatalne oraz jaki jest koszt ich wykonania?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

  • Krew pępowinowa – znaczenie, przechowywanie

    Poród to wyjątkowy moment w życiu kobiety. To również jedyna okazja do zabezpieczenia unikalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej. Ich wykorzystanie jest możliwe w leczeniu ponad osiemdziesięciu schorzeń onkologicznych i hematologicznych.

  • Czy kobieta w ciąży może przyjmować symetykon? Jak działają leki na nadmierne gazy?

    Wzdęcia to powszechny i uciążliwy problem dotykający wiele kobiet w ciąży. Często zupełnie niepotrzebnie uznawany za wstydliwy i pomijany w rozmowie z lekarzem, co utrudnia znalezienie skutecznych rozwiązań i zmniejszenie dyskomfortu u przyszłej mamy. Tymczasem istnieją dobre i bezpieczne sposoby, by złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Co może zastosować kobieta oczekująca dziecka i dlaczego w ciąży pojawiają się wzdęcia?

  • Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

    W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij