Nowy lek na Alzheimera
Arkadiusz Dąbek

Aducanumab – kontrowersyjny lek na Alzheimera zatwierdzony. Czy słusznie?

Agencja Żywności i Leków zatwierdziła Adukanumab – przeciwciało monoklonalne, które ma być lekiem stosowanym w terapii choroby Alzheimera. Producenci deklarują, że pomaga on usuwać nagromadzone blaszki amyloidowe, czyli jedną z domniemanych przyczyn występowania choroby. Nie zaobserwowano jednak, aby oprócz usuwania złogów amyloidowych, leki pomagały pacjentom w złagodzeniu objawów funkcjonalnych i poznawczych.

Liczba osób, u których zdiagnozowano objawy choroby Alzheimera szybko rośnie. Zastosowanie ludzkich przeciwciał monoklonalnych, które usuwają złogi beta-amyloidu z mózgu, jest opisywane jako pierwsze leczenie modyfikujące przebieg choroby. Skuteczność stosowana terapii z wykorzystaniem przeciwciał monoklonalnych nie jest jednak pozbawiona kontrowersji. Kilka tygodni temu FDA (ang. Food and Drug Administration, Agencja Żywności i Leków) zatwierdziła Adukanumab pomimo braku ostatecznych dowodów na jego skuteczność, a także pomimo wielu obaw związanych z działaniami niepożądanymi.

Jak poważny jest problem związany z chorobą Alzheimera?

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, ang. World Health Organization) co najmniej 55 milionów ludzi na całym świecie cierpi obecnie na demencję. Demencja najczęściej dotyka osoby w wieku powyżej 65. roku życia, a ponieważ ludzie żyją dłużej niż kiedyś, WHO spodziewa się, że liczba ta osiągnie około 140 milionów do 2050 roku. 60–70% przypadków demencji dotyczy osób, u których rozwinęła się choroba Alzheimera. Charakterystyczne dla tego schorzenia jest gromadzenie się tzw. blaszek amyloidowych w mózgu, o których myślano, że zakłócają przekazywanie impulsów nerwowych i wywołują objawy tej choroby. Kwesta roli blaszek ameloidowych w tym procesie jest jednak wciąż bardzo dyskusyjna.

Leki, które usuwają te płytki, zostały okrzyknięte wielkim przełomem w poszukiwaniu skutecznych metod leczenia choroby Alzheimera, a kilka z nich jest w fazie rozwoju i przechodzi badania kliniczne.

Co wiadomo o lekach na Alzheimera?

Większość metod leczenia choroby Alzheimera łagodzi objawy i pomaga pacjentom funkcjonować sprawniej dłużej niż w przypadku braku wdrożenia terapii. Dwa nowe leki, które ostatnio wzbudziły duże zainteresowanie – Adukanumab i Lekanemab, to ludzkie przeciwciała monoklonalne (hMabs, ang. human Monoclonal antibodies). Są to (według ich producentów) pierwsze leki „modyfikujące przebieg choroby” Alzheimera.

Istnieje wiele hMabs, które są badane jako leki na chorobę Alzheimera. Działają poprzez usuwanie blaszek beta-amyloidowych, które gromadzą się w mózgu osób z chorobą Alzheimera. Stojąca za nimi teoria głosi, że ponieważ blaszki te zakłócają przekazywanie impulsów nerwowych, ich usuwanie powinno poprawić zdolności poznawcze osób z chorobą Alzheimera.

Nie zmienia to jednak faktu, że jak dotąd nie pojawiły się jednoznaczne dowody na to, że usuwanie blaszek beta-amyloidowych chroni pacjentów z Alzheimerem przed pogorszeniem umiejętności poznawczych czy funkcjonalnych. Dotychczas tylko kilka badań, pomimo wykazania zmniejszenia liczby blaszek, wykazało niewielką lub też żadną różnicę w połączeniu tej obserwacji ze zmniejszeniem objawów choroby Alzheimera. Dotyczyło to pacjentów, którzy otrzymywali przeciwciała monoklonalne w porównaniu do grupy kontrolnej, która otrzymywała placebo.

Powiązane produkty

Aducanumab i lecanemab – przeciwciała monoklonalne na Alzheimera

Dotychczas przebadano kilka przeciwciał monoklonalnych, które często nie przechodziły testów i badań klinicznych. Wiele z nich jest wciąż poddawanych analizie w kilku ośrodkach naukowych na całym świecie. Aducanumab i Lecanemab to przeciwciała, które Agencja ds. Leków i Żywności dopuściła jednak do stosowania. Mają one swoje nazwy handlowe – kolejno Aduhelm (dopuszczony w styczniu 2023 roku) i Leqembi (dopuszczony  w 2021 roku).

Konrowersje wokół przeciwciała Aducanumab – czy rejestracja była zbyt pochopna?

Aducanumab został zatwierdzony pomimo sprzeciwu panelu niezależnych doradców FDA, którzy nie wierzyli, że lek przynosi korzyści kliniczne. Niektórzy kwestionowali, dlaczego FDA przyspieszyła zatwierdzenie Adukanumabu, zamiast czekać na wyniki dalszych badań. Sugerowano dość odważnie, że współpraca między firmą Biogen (gigant farmaceutyczny prowadzący badania) a FDA była zbyt duża.

Udowodniono, że zarówno Adukanumab, jak i Lekanemab usuwają blaszki beta-amyloidowe z mózgów osób z chorobą Alzheimera. Problem polega jednak na tym, czy preparaty te prowadzą do faktycznej poprawy stanu pacjentów. Do czasu zakończenia dalszych badań nie przedstawiono dowodów na poprawę funkcji poznawczych u osób ze wczesną chorobą Alzheimera (w tym z pacjentami, u których objawy są jeszcze niewielkie), a których poddawano terapii z którymkolwiek z tych leków.

  1. FDA approves Alzheimer’s drug lecanemab amid safety concerns, www.nature.com [online], https://www.nature.com/articles/d41586-023-00030-3 [dostęp:] 14.01.2023 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Szczepienia przeciwko COVID-19 w aptece – o czym trzeba wiedzieć?

    W obliczu kolejnej fali zachorowań na COVID-19 farmaceuci mogą odgrywać ważną rolę w zwiększeniu poziomu wyszczepialności społeczeństwa. Jak wygląda procedura szczepienia w punkcie aptecznym w 2023 roku na COVID-19, grypę i pneumokoki? W których placówkach można będzie się zaszczepić? Kto nie powinien korzystać z tego rozwiązania? 

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Jak rozpoznać zbliżający się zawał serca? Znaki ostrzegawcze, nietypowe objawy

    Choć najczęstszym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, nie jest to jedyny symptom, jaki może towarzyszyć atakowi serca. Mogą pojawić się także bóle ramienia, szczęki, pleców, brzucha, uczucie lęku, zmęczenie czy zlewne poty. Poznaj wszystkie nietypowe objawy zawału mięśnia sercowego i sprawdź, jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku ich wystąpienia.

  • Nowa szczepionka na COVID-19 dostępna od 6 grudnia

    Codziennie rośnie liczba pacjentów zakażonych koronawirusem. Obecnie najbardziej niebezpiecznym wariantem jest Omikron XBB.1.5, czyli tzw. Kraken. 6 grudnia nowa szczepionka na COVID-19 będzie dostępna w przychodniach i aptekach, o czym poinformowało Ministerstwo Zdrowia.

  • Dlaczego fentanyl uzależnia tak szybko? Po co łączy się go z lekiem dla zwierząt?

    O fentanylu nie mówi się już tylko jako o problemie, ale jak o pladze, która zbiera śmiertelne żniwo wśród ludzi, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Od pewnego czasu osoby z problemem uzależnienia od narkotyków łączą go z innymi silnymi lekami, w tym z preparatem stosowanym wśród zwierząt – ksylazyną – co tylko pogłębiło kryzys narkotyczny na ulicach wielu miast. Problem staje się coraz większy także w Europie i Ameryce Południowej. Jak i dlaczego substancja o takich wskazaniach trafiła na ulice wielkich aglomeracji? Czym jest plaga „zombie” i czy problem ten można rozwiązać?

  • Rekord zakażeń HIV w Polsce. Tak źle jeszcze nie było

    Jak pokazują statystyki, w 2022 roku oraz od stycznia do listopada 2023 roku odnotowano znaczący, dwukrotny wzrost zakażeń wirusem HIV w Polsce. Jest to niepokojące, ponieważ w ostatnich latach na świecie obserwuje się znaczny spadek liczby nowych infekcji. Czy mamy się czego obawiać? Jak się chronić przed zakażeniem HIV?

  • Wzrost zachorowań na COVID-19 – szpitale wprowadzają ograniczenia i maseczki

    Choć oficjalne dane tego nie pokazują (aktualnie nie ma obowiązku wykonywania testów), eksperci i lekarze alarmują, że w Polsce mamy obecnie do czynienia ze znaczącym wzrostem zakażeń koronawirusem. Zjawisko to widoczne jest zwłaszcza w szpitalach, dlatego dyrektorzy wielu placówek wprowadzają ograniczenia dotyczące odwiedzin czy nakaz noszenia maseczek ochronnych.

  • Wysoki poziom „dobrego cholesterolu” groźny dla zdrowia? Szokujące wyniki badań

    Najnowsze badania naukowe pokazują, że za wysoki poziom HDL (ang. High-Density Lipoprotein), czyli tzw. dobrego cholesterolu, może zwiększyć ryzyko demencji u osób starszych. Badanie zostało przeprowadzone przez naukowców z Monash University w Melbourne (Australia).

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij