Niepłodność idiopatyczna – czy jest szansa na ciążę?

Po jakim czasie można mówić o niepłodność idiopatycznej?

O tym rodzaju niepłodności można mówić, kiedy pomimo regularnego współżycia (co 2-3 dni) bez zabezpieczenia, trwającego co najmniej dwanaście miesięcy, przy wszystkich prawidłowych wynikach badań kobieta nie może zajść w ciążę. W przypadku niepłodności idiopatycznej najgorsze jest to, że nie ma na nią lekarstwa – w przypadku innych przyczyn niepłodności można próbować je leczyć, a w tej sytuacji nie ma leczenia, nieznana jest bowiem przyczyna takiego stanu rzeczy.

Jakie badania w kierunku niepłodności należy wykonać?

Zanim u pary starającej się u dziecko zostanie przez lekarza ginekologa stwierdzona niepłodność idiopatyczna, musi zostać wykonany szereg badań, które wykluczą inne przyczyny niemożności zajścia w ciążę. Jakie badania należy wykonać?

Ponieważ przyczyna problemów z zajściem w ciążę może leżeć zarówno po stronie kobiety, jak i po stronie mężczyzny, badaniom muszą zostać poddani obydwoje partnerzy.

Mężczyzna przede wszystkim musi oddać do badania swoje nasienie, aby można było ocenić jego skład i jakość. Bada się objętość nasienia, jak również ilość i budowę plemników oraz stopień ich ruchliwości, dodatkowo ocenia się też pH nasienia oraz czas jego upłynnienia. Mężczyzna może też zostać poddany badaniom hormonalnym.

U kobiety również ocenia się poziom hormonów, przede wszystkim żeńskich hormonów płciowych (estrogenu, progesteronu), hormonów przysadkowych odpowiedzialnych za regulację cyklu miesięcznego (FSH – folikulotropiny oraz LH – lutropiny) oraz prolaktyny, jak również hormonów tarczycy. Poza hormonami tarczycy często ocenia się też poziom przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) oraz poziom przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG) – ich zaburzony poziom w połączeniu z zaburzonym poziomem hormonów tarczycy może sugerować autoimmunologiczne zapalenie tarczycy Hashimoto, które jest jedną z częściej występujących przyczyn niepłodności.

Kobieta poddawana jest też badaniom na obecność różnego rodzaju czynników infekcyjnych (między innymi zakażenia chlamydią) – różnego rodzaju infekcje również mogą być przyczyną niepłodności.

Czasami zachodzi też potrzeba wykonania histerosalpingografii (czyli badania HSG) – jest to badanie polegające na wykonaniu zdjęć radiologicznych macicy i jajowodów po podaniu kontrastu. Badanie to wykonuje się po to, aby ocenić drożność jajowodów i budowę macicy – często bowiem „przeszkoda” w jajowodzie (np. zrosty) oraz zaburzenia w budowie macicy (np. mięśniaki, polipy lub jej guzy) uniemożliwiają zajście w ciążę.

Zdarza się, że dla ustalenia przyczyny niepłodności wykonuje się tzw. laparoskopię zwiadowczą. Za pomocą kamery laparoskopowej w czasie zabiegu chirurgicznego ginekolog ocenia drożność jajowodów, budowę macicy i jajników. Jest to najbardziej dokładne badanie, które pozwala ocenić stan narządów rodnych kobiety i ponieważ jest badanie inwazyjne, zazwyczaj bywa wykonywane już na końcu diagnostyki, kiedy inne badania nie są w stanie ustalić przyczyny niemożności zajścia w ciążę.

Jeśli pomimo wykonania tych wszystkich badań nie da się ustalić przyczyny niepłodności, wtedy można już mówić o niepłodności idiopatycznej. I co wtedy? Jak powinno wyglądać postępowanie w takiej sytuacji, kiedy wiadomo, że akurat w tym przypadku nie ma możliwości leczenia?

Niepłodność idiopatyczna – szanse na zajście w ciążę

Przede wszystkim prowadzący parę ginekolog powinien uzmysłowić potencjalnym przyszłym rodzicom, aby przestali ciągle myśleć o swoim problemie. Wiadomo, że jest to bardzo trudne, ale naprawdę trzeba się postarać zacząć myśleć pozytywnie i przestać traktować seks jako akt, który ma na celu tylko poczęcie dziecka. Najlepiej, aby pary, u których rozpoznano niepłodność idiopatyczną, przestały się denerwować i zaczęły od nowa czerpać radość z seksu – znowu czuć pożądanie, współżyć z większym zaangażowaniem, a nie tylko na zasadzie konieczności odbycia aktu płciowego – wtedy często dochodzi do „odblokowania psychicznego”, dzięki czemu organizm zaczyna funkcjonować prawidłowo, jest pozbawiony stresu, a kobieta ma większe szanse na zajście w ciążę. Można ewentualnie dodatkowo wspomagać się suplementami diety, które poprawiają jakość męskiego nasienia – są to produkty bogate między innymi w selen, cynk oraz l-karnitynę.

Inne możliwości dla pary starającej się o dziecko

Czasami jednak, mimo wszelkich starań, nie udaje się naturalnie począć dziecka. Wtedy zawsze warto porozmawiać ze swoim lekarzem ginekologiem o możliwości zapłodnienia in vitro. W sytuacji, kiedy u pary rozpoznano niepłodność idiopatyczną i wykluczono wszystkie inne potencjalne przyczyny niepłodności, para może zostać zakwalifikowana do zapłodnienia pozaustrojowego.

Jeśli pomimo zapłodnienia in vitro nie udaje się donosić ciąży, wtedy parze, która chce mieć dziecko, pozostaje jeszcze jedna możliwość. Może starać się o adopcję. Decyzja o adopcji musi być przez partnerów bardzo dokładnie przemyślana, muszą zdawać sobie też sprawę z tego, że cała procedura adopcyjna trwa bardzo długo – wymaga bowiem dokładnej analizy psychologicznej przyszłych rodziców, sprawdzane są też ich warunki mieszkaniowe, dochody i styl życia. Dopiero po całej długiej procedurze istnieje szansa, że będą oni mogli zaadoptować dziecko i w końcu stać się szczęśliwymi rodzicami.