Jajeczko kobiety selekcjonuje plemniki, które mogą je zapłodnić
Katarzyna Szulik

Jajeczko kobiety selekcjonuje plemniki, które mogą je zapłodnić

Proces starań o dziecko bywa długi i żmudny, a wielu kobietom nie udaje się zajść w ciążę bez dodatkowej pomocy w ramach zabiegów inseminacji i in vitro. Nawet u par całkowicie zdrowych i świadomych faz cyklu, szanse na zapłodnienie nie są pewne – naukowcy z Uniwersytetów w Sztokholmie i Manchesterze odkryli kolejną przyczynę, która może stać za tą prawidłowością. Z ich badań wynika, że to, czy plemnik połączy się z komórką jajową nie zależy tylko od jakości spermy, ale też od biologicznych „preferencji” kobiecego jajeczka. 

Kobiecy organizm selekcjonuje plemniki

Badanie naukowców ze Szwecji zostało oparte na odkrytych już wcześniej chemoatraktantach, czyli substancjach chemicznych wydzielanych przez jajeczka zdrowych kobiet, mających za zadanie przyciągnąć plemniki do niezapłodnionej komórki. Postanowili oni sprawdzić, czy fakt wysyłania sygnałów chemicznych można porównać do selekcji, innymi słowy – czy w ten sposób kobiecy organizm wybiera dawcę spermy. 

Jak wiemy, na wybór partnera będącego potencjalnym kandydatem do zapłodnienia wpływ wiele czynników, ale jak się okazuje, współżycie wcale nie oznacza, że wybór został dokonany – przynajmniej z perspektywy biologicznej. Badania Szwedów i Brytyjczyków pokazały, że jajeczka mają wpływ na to, jaki plemniki się z nimi połączą. 

Komórka jajowa ocenia, który plemnik nadaje się do zapłodnienia

By to stwierdzić, zespół naukowców ze Szwecji i Wielkiej Brytanii zbadał, w jaki sposób sperma reaguje z płynem pęcherzykowym otaczającym jajeczka zawierającym wspomniane chemoatraktanty celujące w plemniki. Ich próbki zostały pobrane od par starających się o dziecko przy pomocy metody in vitro, a elementem analizy było sprawdzenie, w jaki sposób sperma będzie reagować zarówno z płynem pęcherzykowym ich partnerki, jak i zupełnie obcej kobiety. 

Jak się okazało, płyn pęcherzykowy nie reagował identycznie na każdy rodzaj spermy – aktywność fitoatraktantów w przypadku nasienia niektórych mężczyzn była silniejsza niż w przypadku innych, co pokazuje, że z biologicznego punktu widzenia jego rodzaj ma wpływ na szanse zapłodnienia. Płyn pęcherzykowy wpływał na zachowanie plemników, jednak one same pozostawały tak samo ruchliwe niezależnie do tego, z czyją próbką były łączone. W konsekwencji kobiece jajeczka nie zawsze reagowały najlepiej z plemnikami mężczyzn będących ich partnerami, co wynika nie ze specyfiki spermy, ale właśnie jajeczek. Zdaniem badaczy może to wynikać z faktu, że jedynym biologicznym celem spermy jest doprowadzenie do zapłodnienia, więc z tego punktu widzenia jej selektywność względem jajeczek nie miałaby sensu. Z kolei w przypadku jajeczek selekcja miałaby prowadzić do wyboru plemników najwyżej jakości lub najbardziej kompatybilnej z genetycznego punkt widzenia. 

Autorzy zamierzają kontynuować badania nad tym zagadnieniem i są przekonani, że ich praca może przyczynić się do usprawnienia metod wspomagania płodności i zrozumienia przyczyn jej braku u wielu par, które muszą posiłkować się wspomaganiem zapłodnienia. 

Polecane dla Ciebie

Jak ocenić szanse plemnika na zapłodnienie?

Wiemy już, że plemniki znajdujące się w nasieniu są wrażliwe na substancje chemiczne wydzielane przez jajeczko. Odpowiedź na pytanie, jak duża jest wspomniana wrażliwość w konkretnym przypadku mogą przynieść badania naukowców związanych Amerykańskim Towarzystwem Chemików. Mowa o zastosowaniu chipa mikroprzepływowego, który pozwoliłby ocenić odpowiedź plemników na wspomniane wcześniej fitoatraktanty wydzielane przez jajeczko. 

Ruch plemników w kierunku komórki jajowej jest wynikiem chemotaksji, czyli reakcji ruchowej na kierunkowe bodźce chemiczne. W płynie pęcherzykowym znajduje się progesteron w wysokim stężeniu, co zdaniem naukowców także może mieć wpływ na aktywność substancji chemicznych przyciągających plemniki u ssaków. Naukowcy postanowili to sprawdzić, wykorzystując mikroprzepływowe mikrochipy mające za zadanie analizę chemotaksji plemników, jednak chipy opracowywane do tej pory miały wiele wad mogących wpłynąć na rzetelność wyników.

Natomiast chip opracowany przez autorów wspomnianego badania został udoskonalony, wykonano go z agaru, zawierał on kanały oraz komory. Naukowcy dodatkowo nasycili go progesteronem w różnym natężeniu i zaobserwowali, że więcej plemników kieruje się do prawej komory, gdzie stężenie progesteronu było wyższe. Ta obserwacja również może mieć znaczący wpływ na usprawnienie procesów wspomagania zapłodnienia i badań płodności w dłuższej perspektywie. 

  1. J. L. Fitzpatrick, Ch. Willis, A. Devigili i in., Chemical signals from eggs facilitate cryptic female choice in humans, “Royal Society Publishing”, https://doi.org/10.1098/rspb.2020.0805, [dostęp:] 12.06.2020 r.
  2. M. Dapcevich, Human eggs have a preference for some people’s sperm over others, "iflscience.com" [online], https://www.iflscience.com/health-and-medicine/human-eggs-have-a-preference-for-some-peoples-sperm-over-others/, [dostęp:] 12.06.2020 r.
  3. J. T. W. Berendsen, S. A. Kruit, N. Atak i in., Flow-free microfluidic device for quantifying chemotaxis in spermatozoa, “Analytical Chemistry” 2020, nr 92 (4), DOI: 10.1021/acs.analchem.9b05183, [dostęp:] 12.06.2020 r.
  4. American Chemical Society, A new way to assess male fertility, "sciencedaily.com" [online], www.sciencedaily.com/releases/2020/02/200219113751.htm, [dostęp:]12.06.2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Otarcia i podrażnienia po stosunku

    Dyskomfort w czasie stosunku jest zaburzeniem, którego nie powinno się bagatelizować, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu ból i niechęć do zbliżeń. Dyspareunia, czyli bolesność w czasie współżycia, częściej dotyka kobiet. Poza nią jednak w relacjach intymnych często dochodzi do mniejszych, aczkolwiek równie dokuczliwych problemów, takich jak otarcia czy podrażnienia.

  • Preejakulat – stosunek przerywany a ryzyko ciąży

    Preejakulat, czyli bezbarwna wydzielina, produkowany jest przez męski układ rozrodczy podczas wzbudzenia seksualnego. Spełnia on szereg ważnych funkcji ułatwiających akt seksualny i samo zapłodnienie. Jaka jest szansa na zajście w ciążę przez preejakulat?

  • Seks oralny – zagrożenia, choroby, jak się przygotować?

    Seks oralny, a inaczej mówiąc miłość francuska, to bardzo popularna forma współżycia seksualnego. Według danych statystycznych cenią ją przede wszystkim mężczyźni (ponad połowa respondentów) oraz co czwarta kobieta. Należy jednak pamiętać, że seks oralny to nie tylko przyjemność, ale także szereg zagrożeń. W związku z tym należy się do niego odpowiednio przygotować.

  • Antykoncepcja po porodzie – jaka będzie najlepsza?

    Po porodzie kobiecy organizm stopniowo powraca do swojego stanu sprzed ciąży. Między innymi dochodzi do powrotu płodności, o czym świadczy pojawienie się pierwszej miesiączki po porodzie. Może to nastąpić po zaledwie kilku tygodniach od urodzenia dziecka albo nawet po roku. Co wpływa na płodność po ciąży? Kiedy można zacząć uprawiać seks po ciąży? Jaka metoda antykoncepcji po porodzie będzie najlepsza?

  • Seks analny – zagrożenia, choroby, jak się przygotować

    Seks analny od kilku dekad wzbudza mnóstwo kontrowersji, a w wielu kręgach jest tematem tabu. Wiele osób zadaje sobie pytanie o to, czy jest bezpieczny dla zdrowia. Czym tak naprawdę jest seks analny i jak się do niego przygotować?

  • Seks bez zabezpieczenia – czym można się zarazić?

    Seks to jedna z najprzyjemniejszych sytuacji, która może wydarzyć się między dwojgiem zakochanych ludzi. Chwila zapomnienia może jednak skończyć się mało romantycznie – jedną z wielu chorób, w tym rzeżączką, kiłą, a w skrajnych przypadkach nawet AIDS. Czym można zarazić się poprzez stosunek płciowy bez zabezpieczenia?

  • Punkt G – gdzie się znajduje?

    Enigmatyczny punkt G rozbudza wyobraźnię kochanków na całym świecie. Zdaniem wielu seksuologów jest to najwrażliwsza strefa erogenna w ludzkim ciele. Dla sceptyków jest jak mityczna Atlantyda, której istnienia nikt nigdy nie dowiódł. Czy istnieje naprawdę? Gdzie się znajduje i jak wygląda?

  • Sapioseksualizm – na czym polega?

    Sapioseksualizm to nazwa, z którą być może część z nas już kiedyś się spotkała. Termin ten w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność. Sapioseksualizm jest bowiem pewnym rodzajem preferencji seksualnej, w której kluczową rolę odgrywa iloraz inteligencji. Jakie są jego przyczyny?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij