
Pokrzywa na włosy i nie tylko – jak stosować pokrzywę dla urody?
Pokrzywa zwyczajna od wieków znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie i pielęgnacji urody. Choć jej działanie kosmetyczne nie zostało oficjalnie potwierdzone, w tradycji ludowej uznawana była za cenne wsparcie w dbaniu o kondycję włosów, skóry oraz paznokci.
- Pokrzywa – tradycyjne zastosowanie w pielęgnacji
- Kiedy w pielęgnacji włosów sięgać po pokrzywę? Wskazania
- Pokrzywa w pielęgnacji włosów – płukanki i wcierki
- Pokrzywa w pielęgnacji skóry twarzy i ciała
- Pokrzywa w kosmetykach – jak czytać skład?
- Pokrzywa jako składnik naparów do picia
- Podsumowanie
Pokrzywa – tradycyjne zastosowanie w pielęgnacji
Pokrzywa zwyczajna (łac. Urtica dioica L.) to jedna z najlepiej rozpoznawalnych roślin zielarskich w Polsce. Rośnie pospolicie na terenach wilgotnych i żyznych, a jej liście zawierają wiele cennych składników.
Witaminy
- witamina C – silny przeciwutleniacz, wspiera ochronę komórek i syntezę kolagenu,
- witamina K – bierze udział w procesach krzepnięcia krwi i regeneracji tkanek,
- witaminy z grupy B – m.in. B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B9 (kwas foliowy), które wspierają przemianę materii i zdrowie skóry,
- prowitamina A (β-karoten) – przekształcana w organizmie w witaminę A, która jest ważna dla skóry, wzroku i błon śluzowych.
Składniki mineralne
- krzem (krzemionka) – tradycyjnie kojarzony z wpływem na strukturę włosów, skóry i paznokci,
- wapń, magnez, potas, żelazo, mangan, cynk – ważne dla utrzymania prawidłowej równowagi elektrolitowej, procesów enzymatycznych i dotlenienia komórek.
Flawonoidy
- związki roślinne, takie jak kwercetyna i rutyna, które mają działanie przeciwutleniające, wspierające naczynia krwionośne i neutralizujące wolne rodniki.
Chlorofil
- nadaje pokrzywie intensywnie zielony kolor; wspomaga procesy regeneracyjne i utlenianie krwi, tradycyjnie łączony z właściwościami oczyszczającymi.
Kwas mrówkowy i inne związki organiczne
- obecne w parzących włoskach na liściach pokrzywy; mogą działać drażniąco przy bezpośrednim kontakcie ze skórą, ale są usuwane w procesie suszenia lub ekstrakcji.
Garbniki i karotenoidy
- wspierają procesy ściągające i regeneracyjne, mają znaczenie w pielęgnacji skóry problematycznej i w naturalnych tonikach.
Aminokwasy
- np. alanina, GABA, leucyna – dostarczają niezbędnych składników do budowy i regeneracji białek skóry, włosów i paznokci, dzięki czemu wspierają ich zdrowy wygląd i odporność, a także prawidłową pracę układu nerwowego.
Skład chemiczny może się różnić w zależności od części rośliny, pory zbioru oraz sposobu suszenia i przetwarzania, dlatego najlepiej korzystać z preparatów standaryzowanych lub surowca z apteki.
Zastosowanie pokrzywy w pielęgnacji urody nie znajduje obecnie potwierdzenia w postaci zaakceptowanych oświadczeń zdrowotnych (zgodnie z rozporządzeniem 1924/2006). W związku z tym jej stosowanie należy traktować jako uzupełnienie codziennej pielęgnacji – oparte na tradycji, a nie działaniu terapeutycznym.
|
|
Kiedy w pielęgnacji włosów sięgać po pokrzywę? Wskazania
Po pokrzywę na włosy warto sięgnąć, jeśli zależy nam na naturalnym wsparciu pielęgnacji włosów, zwłaszcza w przypadku następujących problemów ze skórą głowy i włosami:
- Przetłuszczająca się skóra głowy, łupież i podrażnienia – pokrzywa pomaga regulować pracę gruczołów łojowych m.in. dzięki związkom fenolowym i flawonoidom, które wykazują właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Mogą one wspierać równowagę skóry głowy oraz łagodzić podrażnienia i stany zapalne, które często towarzyszą nadmiernej produkcji sebum.
- Włosy cienkie, osłabione, szorstkie i pozbawione blasku – pokrzywa jest bogata w krzem, który jest jednym z kluczowych minerałów wpływających na strukturę włosa. Krzem wzmacnia łodygę włosa, nadaje mu elastyczność i sprężystość, co przekłada się na miękkość i naturalny blask. Ponadto witamina C i flawonoidy obecne w pokrzywie działają jako antyoksydanty – chronią włosy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i uszkodzeniami środowiskowymi. Dodatkowo aminokwasy zawarte w pokrzywie dostarczają budulca do produkcji keratyny, czyli podstawowego białka włosów. W efekcie włosy stają się bardziej gładkie, mniej łamliwe i błyszczące. Regularne stosowanie pokrzywy w pielęgnacji włosów wspiera ich regenerację i poprawia kondycję na całej długości.
- Pokrzywa na wypadające włosy – pokrzywa zwyczajna jest często polecana jako naturalne wsparcie w walce z nadmiernym wypadaniem włosów. Jej bogaty skład wspomaga wzmocnienie cebulek włosowych i poprawę ukrwienia skóry głowy. Lepsze ukrwienie z kolei umożliwia dostarczenie większej ilości składników odżywczych do mieszków włosowych, co sprzyja ich regeneracji i stymuluje wzrost zdrowych włosów.
Pokrzywa w pielęgnacji włosów – płukanki i wcierki
Najczęściej spotykanym sposobem wykorzystania pokrzywy w domowej pielęgnacji jest przygotowanie płukanki do włosów, która może okazać się pomocna dla osób z tendencją do przetłuszczania się skóry głowy lub w okresach osłabienia włosów (np. sezonowe wypadanie).
Jak przygotować płukankę z pokrzywy:
Składniki:
- 2 łyżki suszu z liści pokrzywy (lub gotowy susz apteczny)
- 500 ml gorącej wody
Przygotowanie:
- Zalej susz gorącą wodą.
- Zaparzaj pod przykryciem przez 20–30 minut, następnie przecedź i ostudź.
- Tak przygotowany napar można stosować jako ostatnie płukanie po umyciu włosów. Nie wymaga spłukiwania. W tradycji zielarskiej tego typu zabiegi były stosowane regularnie – 2–3 razy w tygodniu.
Jak przygotować wcierkę do włosów z pokrzywy:
Przygotowanie domowej wcierki z pokrzywy jest proste i może wspomóc codzienną pielęgnację włosów.
Składniki:
- 2 garści świeżych lub 2 łyżki suszonych liści pokrzywy
- 250 ml wrzącej wody
- kilka kropel olejku rozmarynowego lub lawendowego (opcjonalnie)
Przygotowanie:
- Pokrzywę zalej wrzątkiem i zaparzaj pod przykryciem przez 15–20 minut.
- Odcedź napar i ostudź do letniej temperatury.
- Dodaj kilka kropel olejku eterycznego, który dodatkowo odświeży i wzmocni działanie wcierki.
- Przelej wcierkę do butelki z atomizerem lub użyj do wmasowania w skórę głowy.
- Wcieraj wcierkę codziennie lub co drugi dzień w skórę głowy, delikatnie masując opuszkami palców. Nie spłukuj — pozwól, by składniki aktywne działały przez kilka godzin lub całą noc.
Taka wcierka może pomóc w odświeżeniu skóry głowy, regulacji wydzielania sebum oraz poprawie kondycji włosów.
Pokrzywa w pielęgnacji skóry twarzy i ciała
Zewnętrznie pokrzywę w pielęgnacji skóry można stosować w różnych formach.
- Toniki do twarzy – przygotowane z naparu i stosowane jako łagodna mgiełka. Ich regularne używanie może wspomóc utrzymanie skóry w dobrej kondycji, szczególnie u osób, które mają cerę mieszaną lub tłustą.
- Kompresy ziołowe – gazę nasączoną ostudzonym naparem z pokrzywy można stosować na różne partie ciała, takie jak twarz, dekolt czy dłonie. Pozostawienie kompresu na około 15–20 minut może przynieść ulgę przy podrażnieniach, zaczerwienieniach lub uczuciu napięcia skóry.
- Kąpiele ziołowe – dodatek naparu z pokrzywy do kąpieli może wspomóc proces oczyszczania skóry. Kąpiele są szczególnie polecane przy problemach z nadmiernym przetłuszczaniem się skóry, ponieważ pomagają przywrócić jej naturalną równowagę i pozostawiają uczucie świeżości.
- Maseczki z pokrzywy – przygotowane na bazie naparu lub zmielonych liści pokrzywy, często z dodatkiem glinki (glinki zielonej dla skóry tłustej i mieszanej lub białej dla wrażliwej i suchej), które nakłada się na twarz lub inne partie ciała na 10–15 minut. Maseczki mogą wspomagać oczyszczanie skóry, łagodzić podrażnienia oraz pomagać w regulacji wydzielania sebum, dzięki czemu skóra staje się bardziej promienna i świeża.
Pokrzywa w kosmetykach – jak czytać skład?
Na rynku kosmetycznym i aptecznym dostępne są m.in. szampony, odżywki, kremy i toniki z dodatkiem ekstraktu z pokrzywy. Warto wybierać produkty, które mają deklarowaną zawartość ekstraktu roślinnego i jasno określony skład (INCI).
Pokrzywa może figurować na liście składników jako:
- Urtica Dioica Leaf Extract,
- Urtica Dioica Leaf Water,
- Urtica Dioica Leaf Powder.
Pokrzywa jako składnik naparów do picia
Napary z pokrzywy mogą być traktowane jako element diety – zwłaszcza w okresach przesilenia, osłabienia lub wiosennego oczyszczania organizmu. Picie naparu z pokrzywy może być także jednym z elementów wspierających kondycję włosów, jednak dla uzyskania zauważalnych efektów warto łączyć je z odpowiednią pielęgnacją zewnętrzną oraz zdrowym stylem życia. Samo picie pokrzywy może dać jedynie subtelne rezultaty i wymaga regularności.
W celu przygotowania naparu z pokrzywy zalej 2 łyżki suszonych liści pokrzywy szklanką wrzącej wody. Parz przez 10–15 minut, następnie przecedź i ostudź. Taki napar możesz pić 1–2 razy dziennie.
Ze względu na właściwości moczopędne pokrzywa może nasilać efekt leków moczopędnych, co z kolei może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej. Ponadto pokrzywa może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi i zwiększać ryzyko krwawień. U kobiet w ciąży i karmiących bezpieczeństwo stosowania pokrzywy nie jest w pełni potwierdzone, dlatego konieczna jest konsultacja medyczna, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych dla matki i dziecka.
Podsumowanie
- Pokrzywa zwyczajna to bogate źródło witamin, minerałów i flawonoidów, które wspierają naturalną pielęgnację skóry, włosów i paznokci.
- Tradycyjnie pokrzywę stosuje się zewnętrznie (płukanki, wcierki, toniki, maseczki z dodatkiem glinki) oraz wewnętrznie (napary) jako wsparcie codziennej pielęgnacji i diety.
- Pokrzywa może wspomagać regulację pracy skóry głowy, łagodzić podrażnienia oraz poprawiać kondycję włosów – zwłaszcza u osób z przetłuszczającą się skórą lub cienkimi włosami.
- Przed zastosowaniem pokrzywy w formie naparów, szczególnie przez osoby przewlekle chore, kobiety w ciąży i karmiące, a także osoby przyjmujące leki moczopędne lub przeciwzakrzepowe, konieczna jest konsultacja z lekarzem.