Pokrzywa na włosy i nie tylko – jak stosować pokrzywę dla urody?

Pokrzywa zwyczajna od wieków znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie i pielęgnacji urody. Choć jej działanie kosmetyczne nie zostało oficjalnie potwierdzone w tradycji ludowej uznawana była za cenne wsparcie w dbaniu o kondycję włosów, skóry oraz paznokci.

1. Pokrzywa – tradycyjne zastosowanie w pielęgnacji
2. Kiedy w pielęgnacji włosów sięgać po pokrzywę? Wskazania
3. Pokrzywa w pielęgnacji włosów – płukanki i wcierki
4. Pokrzywa w pielęgnacji skóry twarzy i ciała
5. Pokrzywa w kosmetykach – jak czytać skład?
6. Pokrzywa jako składnik naparów do picia
7. Podsumowanie

Pokrzywa – tradycyjne zastosowanie w pielęgnacji

Pokrzywa zwyczajna (łac. Urtica dioica L.) to jedna z najlepiej rozpoznawalnych roślin zielarskich w Polsce. Rośnie pospolicie na terenach wilgotnych i żyznych, a jej liście zawierają m.in. 

Witaminy

• witamina C – silny przeciwutleniacz, wspiera ochronę komórek i syntezę kolagenu,
• witamina K – bierze udział w procesach krzepnięcia krwi i regeneracji tkanek,
• witaminy z grupy B – m.in. B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B9 (kwas foliowy), które wspierają przemianę materii i zdrowie skóry,
• prowitamina A (β-karoten) – przekształcana w organizmie w witaminę A, ważną dla skóry, wzroku i błon śluzowych. 

Składniki mineralne 

• krzem (krzemionka) – tradycyjnie kojarzony z wpływem na strukturę włosów, skóry i paznokci,
• wapń, magnez, potas, żelazo, mangan, cynk – ważne dla utrzymania prawidłowej równowagi elektrolitowej, procesów enzymatycznych i dotlenienia komórek. 

Flawonoidy 

• związki roślinne, takie jak kwercetyna i rutyna, które mają działanie przeciwutleniające, wspierające naczynia krwionośne i neutralizujące wolne rodniki. 

Chlorofil

• nadaje pokrzywie intensywnie zielony kolor; wspomaga procesy regeneracyjne i utlenianie krwi, tradycyjnie łączony z właściwościami „oczyszczającymi”. 

Kwas mrówkowy i inne związki organiczne

• obecne w parzących włoskach na liściach pokrzywy; mogą działać drażniąco przy bezpośrednim kontakcie ze skórą, ale są usuwane w procesie suszenia lub ekstrakcji. 

Garbniki i karotenoidy

• wspierają procesy ściągające i regeneracyjne, mają znaczenie w pielęgnacji skóry problematycznej i w naturalnych tonikach. 

Aminokwasy

• np. alanina, GABA, leucyna – dostarczają niezbędnych składników do budowy i regeneracji białek skóry, włosów i paznokci, wspierając ich zdrowy wygląd i odporność, a także prawidłową pracę układu nerwowego.  

Skład chemiczny może się różnić w zależności od części rośliny, pory zbioru oraz sposobu suszenia i przetwarzania. Dlatego najlepiej korzystać z preparatów standaryzowanych lub surowca z apteki 

Zastosowanie pokrzywy w pielęgnacji urody nie znajduje obecnie potwierdzenia w postaci zaakceptowanych oświadczeń zdrowotnych (zgodnie z rozporządzeniem 1924/2006). W związku z tym jej stosowanie należy traktować jako uzupełnienie codziennej pielęgnacji – oparte na tradycji, a nie działaniu terapeutycznym.

Kiedy w pielęgnacji włosów sięgać po pokrzywę? Wskazania

Po pokrzywę na włosy warto sięgnąć, jeśli zależy nam na naturalnym wsparciu pielęgnacji włosów, zwłaszcza w przypadku następujących problemów ze skórą głowy i włosami: 

• przetłuszczająca się skórą głowy, łupież i podrażnienia – pokrzywa pomaga regulować pracę gruczołów łojowych dzięki m.in. związkom fenolowym i flawonoidom, które wykazują właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Mogą one wspierać równowagę skóry głowy, łagodząc podrażnienia i stany zapalne często towarzyszące nadmiernej produkcji sebum.
• włosy cienkie, osłabione, szorstkie i pozbawione blasku – pokrzywa jest bogata w krzem, który jest jednym z kluczowych minerałów wpływających na strukturę włosa. Krzem wzmacnia łodygę włosa, nadając mu elastyczność i sprężystość, co przekłada się na miękkość i naturalny blask. Ponadto, witamina C i flawonoidy obecne w pokrzywie działają jako antyoksydanty, chroniąc włosy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i uszkodzeniami środowiskowymi. Dodatkowo, aminokwasy zawarte w pokrzywie dostarczają budulca do produkcji keratyny – podstawowego białka włosów. W efekcie włosy stają się bardziej gładkie, mniej łamliwe i błyszczące. Regularne stosowanie pokrzywy w pielęgnacji włosów wspiera ich regenerację i poprawia kondycję na całej długości. 
• pokrzywa na wypadające włosy – pokrzywa zwyczajna jest często polecana jako naturalne wsparcie w walce z nadmiernym wypadaniem włosów. Jej bogaty skład wspomaga wzmocnienie cebulek włosowych i poprawę ukrwienia skóry głowy. Lepsze ukrwienie dostarcza więcej składników odżywczych do mieszków włosowych, co sprzyja ich regeneracji i wzrostowi zdrowych włosów.

Pokrzywa w pielęgnacji włosów – płukanki i wcierki

Najczęściej spotykanym sposobem wykorzystania pokrzywy w domowej pielęgnacji jest przygotowanie płukanki do włosów. Może to być pomocne dla osób z tendencją do przetłuszczania się skóry głowy lub w okresach osłabienia włosów (np. sezonowego). 

Jak przygotować płukankę z pokrzywy: 

Składniki: 

• 2 łyżki suszu z liści pokrzywy (lub gotowy susz apteczny), 
• 500 ml gorącej wody 

Przygotowanie: 

• Zaparzać pod przykryciem przez 20–30 minut, przecedzić i ostudzić. 
• Tak przygotowany napar można stosować jako ostatnie płukanie po umyciu włosów. Nie wymaga spłukiwania. W tradycji zielarskiej tego typu zabiegi były stosowane regularnie – 2–3 razy w tygodniu. 

Jak przygotować wcierkę do włosów z pokrzywy: 

Przygotowanie domowej wcierki z pokrzywy jest proste i może wspomóc codzienną pielęgnację włosów. 

Składniki: 

• 2 garści świeżych lub 2 łyżki suszonych liści pokrzywy 
• 250 ml wrzącej wody 
• kilka kropel olejku rozmarynowego lub lawendowego (opcjonalnie) 

Przygotowanie: 

• Pokrzywę zalej wrzątkiem i zaparzaj pod przykryciem przez 15–20 minut. 
• Odcedź napar i ostudź do letniej temperatury. 
• Dodaj kilka kropel olejku eterycznego, który dodatkowo odświeży i wzmocni działanie wcierki. 
• Przelej wcierkę do butelki z atomizerem lub użyj do wmasowania w skórę głowy. 
• Wcieraj wcierkę codziennie lub co drugi dzień w skórę głowy, delikatnie masując opuszkami palców. Nie spłukuj — pozwól, by składniki aktywne działały przez kilka godzin lub całą noc. 

Taka wcierka może pomóc w odświeżeniu skóry głowy, regulacji wydzielania sebum oraz poprawie kondycji włosów. 

Pokrzywa w pielęgnacji skóry twarzy i ciała

Zewnętrzne stosowanie pokrzywy w pielęgnacji skóry można stosować pod postacią: 

• toników do twarzy – przygotowanych z naparu i stosowanych jako łagodna mgiełka. Regularne używanie może wspomóc utrzymanie skóry w dobrej kondycji, szczególnie u osób, które mają cerę mieszaną lub tłustą. 
• kompresów ziołowych – gazę nasączoną ostudzonym naparem z pokrzywy można stosować na różne partie ciała, takie jak twarz, dekolt czy dłonie. Pozostawia się kompres na około 15–20 minut, co może przynieść ulgę przy podrażnieniach, zaczerwienieniach lub uczuciu napięcia skóry.  
• kąpieli ziołowych – dodatek naparu z pokrzywy do kąpieli może wspomóc proces oczyszczania skóry. Szczególnie polecane są przy problemach z nadmiernym przetłuszczaniem się skóry, ponieważ pomagają przywrócić jej naturalną równowagę i pozostawiają uczucie świeżości. 
• maseczek z pokrzywy – przygotowanych na bazie naparu lub zmielonych liści pokrzywy, często z dodatkiem glinki (glinki zielonej dla skóry tłustej i mieszanej lub białej dla wrażliwej i suchej), które nakłada się na twarz lub inne partie ciała na 10–15 minut. Maseczki te mogą wspomagać oczyszczanie skóry, łagodzić podrażnienia oraz pomagać w regulacji wydzielania sebum, dzięki czemu skóra staje się bardziej promienna i świeża.

Pokrzywa w kosmetykach – jak czytać skład?

Na rynku kosmetycznym i aptecznym dostępne są m.in. szampony, odżywki, kremy i toniki z dodatkiem ekstraktu z pokrzywy. Warto wybierać produkty, które mają deklarowaną zawartość ekstraktu roślinnego i jasno określony skład (INCI).  

Pokrzywa może figurować na liście składników jako: 

• Urtica Dioica Leaf Extract, 
• Urtica Dioica Leaf Water, 
• Urtica Dioica Leaf Powder. 

Pokrzywa jako składnik naparów do picia

Napary z pokrzywy mogą być traktowane jako element diety – szczególnie w okresach przesilenia, osłabienia lub wiosennego oczyszczania organizmu. Picie naparu z pokrzywy może być także jednym z elementów wspierających zdrowie włosów, jednak dla uzyskania zauważalnych efektów warto łączyć je z odpowiednią pielęgnacją zewnętrzną oraz zdrowym stylem życia. Samo picie pokrzywy może dać jedynie subtelne rezultaty i wymaga regularności. 

Aby przygotować napar z pokrzywy, zalej 2 łyżki suszonych liści pokrzywy szklanką wrzącej wody. Parz przez 10–15 minut, następnie przecedź i ostudź. Taki napar możesz pić 1–2 razy dziennie.

Ze względu na swoje właściwości moczopędne, pokrzywa może nasilać efekt leków moczopędnych, co z kolei może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej. Ponadto, pokrzywa może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, zwiększając ryzyko krwawień. U kobiet w ciąży i karmiących bezpieczeństwo stosowania pokrzywy nie jest w pełni potwierdzone, dlatego konieczna jest konsultacja medyczna, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych dla matki i dziecka. 

Podsumowanie

• Pokrzywa zwyczajna to bogate źródło witamin, minerałów i flawonoidów, które wspierają naturalną pielęgnację skóry, włosów i paznokci. 
• Tradycyjnie pokrzywa stosowana jest zewnętrznie (płukanki, wcierki, toniki, maseczki z dodatkiem glinki) oraz wewnętrznie (napary) jako wsparcie codziennej pielęgnacji i diety. 
• Pokrzywa może wspomagać regulację pracy skóry głowy, łagodzenie podrażnień oraz wspierać kondycję włosów, szczególnie u osób z przetłuszczającą się skórą lub cienkimi włosami. 
• Przed zastosowaniem pokrzywy w formie naparów, szczególnie przez osoby przewlekle chore, kobiety w ciąży i karmiące, oraz osoby przyjmujące leki moczopędne lub przeciwzakrzepowe, konieczna jest konsultacja z lekarzem.