Dieta przy stłuszczeniu wątroby – zasady, produkty, jadłospis i przepisy

Właściwie ułożona dieta przy stłuczeniu wątroby pomoże w procesie regeneracji tego narządu. Dlatego może być ona kluczowym elementem terapii wspomnianej dolegliwości. Jakie zasady obowiązują w żywieniu przy stłuszczonej wątrobie? Które produkty należy włączyć do menu, a z których należy zrezygnować? Sprawdź przykładowy jadłospis wraz z przepisami przeznaczonymi dla osób z otłuszczoną wątrobą. 

1. Dieta przy stłuszczeniu wątroby – najważniejsze zasady
2. Produkty zalecane osobom ze stłuszczoną wątrobą
3. Produkty niewskazane w diecie przy stłuszczonej wątrobie
4. Jadłospis i przepisy dla osób chorych na stłuszczenie wątroby

Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w organizmie człowieka. Jest głównym filtrem zatrzymującym toksyny, dlatego też kiedy narząd ulega stłuszczeniu należy zmienić swoje nawyki żywieniowe, aby mógł się zregenerować. Na początkowym etapie choroby nie jest ona groźna, natomiast bez zmiany nawyków oraz wprowadzenia odpowiedniej terapii może dojść do powikłań – marskości wątroby lub jej zapalenia. 

Sama choroba polega na nagromadzeniu się kropelek tłuszczu w wątrobie, co utrudnia jej działanie. Przyczyną może być nadmierne spożywanie energii w stosunku do zapotrzebowania (otyłość), czynniki toksyczne (alkohol, leki, zatrucia toksynami przemysłowymi lub grzybami), zaburzenia metaboliczne (otyłość i cukrzyca) lub zaburzenia związane z wydzielaniem substancji (choroba Cushinga, ciąża). 

Dieta przy stłuszczeniu wątroby – najważniejsze zasady

Pierwszą, najważniejszą zasadą żywieniową przy stłuszczeniu wątroby jest absolutny zakaz spożywania alkoholu. Kolejna zmiana powinna dotyczyć sposobu przygotowania żywności – smażenie i duszenie na tłuszczu powinno być zamienione na pieczenie (najlepiej w foli lub naczyniu żaroodpornym), gotowanie na parze lub w wodzie czy duszenie bez wcześniejszego obsmażania. Tłuste mięsa i przetwory mięsne powinno zamienić się na chude: drób, chudą wołowinę, królika, ryby. Zawiesiste zupy i sosy na zasmażkach lepiej zastąpić ich lżejszą wersją. Warto spożywać posiłki regularnie, 4–5 razy na dobę w równych odstępach.

Jeśli nie ma dolegliwości związanych ze wzdęciami, należy spożywać dużo warzyw i owoców, produktów pełnoziarnistych, aby dostarczyć błonnika. Należy unikać gotowych przypraw w kostkach i płynie, takich jak vegeta, magi czy kostki rosołowe, a zamiast nich wybierać łagodne zioła.

Produkty zalecane osobom ze stłuszczoną wątrobą

Dieta na stłuszczoną wątrobę powinna bazować na produktach chudych, dostarczających pełnowartościowego białka takich jak: chude mleko, jogurty naturalne, chude gatunki mięs (kurczak, indyk, królik, chuda wołowina), chude ryby, szczególnie morskie (dorsz, dorada), ale także pstrąg. Podaż białka można uzupełniać jajami, chudą wędliną i chudym twarożkiem. Warto sięgać na co dzień po produkty zbożowe pełnoziarniste: płatki owsiane, kasze razowe (gryczana, jęczmienna, bulgur, ryż brązowy), razowy makaron, pełnoziarniste pieczywo.  

Warzywa powinno spożywać się w dużych ilościach, szczególnie te które maja działanie przeciwzapalne i mniejszą zawartość węglowodanów: sałata, brokuł, papryka, pomidor, ogórek, rzodkiewka. Poza warzywami wskazane jest spożywanie także owoców o niskim indeksie glikemicznym – owoców jagodowych, wiśni i cytrusów. W diecie optymalnej przy stłuszczeniu wątroby należy wybierać delikatne przyprawy: zioła: majeranek, bazylia, kolendra, natka pietruszki, koperek, sok z cytryny. Należy pić duże ilości wody i słabej herbaty (w tym także owocowej bez cukru).  

Produkty niewskazane w diecie przy stłuszczonej wątrobie

Dieta przy stłuszczeniu wątroby powinna wykluczać wszystkie dania smażone, tłuste mięsa, wędliny, pasztety, majonez, zupy i sosy na tłustych wywarach, zasmażkach, śmietanę, tłuste sery takie jak żółty, ricotta, mascarpone, mozarella, tłusty twaróg. Warto unikać słodyczy, napojów słodzonych, nektarów owocowych i słodzonych kompotów. Jeśli wraz ze stłuszczeniem wątroby występuje otyłość, należy zrezygnować z białego pieczywa, białych makaronów, białego ryżu i białej mąki na korzyść ich razowych odpowiedników. Absolutnej eliminacji podlega alkohol, warto ograniczyć także kawę.

Często wskazane jest unikanie ostrych przypraw oraz nasion roślin strączkowych. U osób ze stłuszczeniem wątroby, szczególnie otyłych, korzystne może okazać się także ograniczenie źródeł cukrów prostych: miodu, dżemów, owoców o dużej zawartości węglowodanów prostych i wysokim indeksie glikemicznym (winogron, bananów, suszonych owoców).  

Jadłospis i przepisy dla osób chorych na stłuszczenie wątroby

Oto przykładowy jadłospis wraz z przepisami dla osób ze stłuszczoną wątrobą:

Śniadanie: kanapki z pastą z tuńczyka i twarożku.

Składniki: 

• 2-3 kromki chleba graham, 
• 1/2 puszki tuńczyka w oliwie odsączonego dobrze na sitku, 
• 50 g twarogu chudego, 
• 1 łyżka jogurtu naturalnego, 
• 1 ogórek kiszony, 
• 2 łyżki posiekanego koperku, natki pietruszki, szczypiorku, 
• 1/2 pomidora. 

Z tuńczyka, jogurtu i twarogu zrób pastę, rozdrabniając ją widelcem. Dodaj pokrojonego w drobną kostkę ogórka i zieleninę. Posmaruj pastą chleb, na wierzchu ułóż plasterki pomidora. 

II śniadanie: sałatka z pieczonym filetem z indyka.

Składniki: 

• 3 garści dowolnego miksu sałat, 
• 70 g pieczonego filetu z indyka w ziołach,
• 150 g pomidorków koktajlowych (lub jeden średni pomidor), 
• 1 ogórek gruntowy (lub kawałek szklarniowego), 
• 1/2 papryki, 
• 1 łyżka oleju lnianego, 
• 2 łyżki koperku 
• 1/2 mango. 

Mięso pokrój na plasterki, paprykę w paski, pomidorki na pół, ogórka na ćwierć lub talarki, mango w kostkę. Pomieszaj wszystkie pokrojone składniki z sałatą i sosem z oliwy i koperku. 

Lunch: zupa pomidorowa z soczewicą.

Składniki: 

• 50 g soczewicy czerwonej, 
• 1 szklanka bulionu warzywnego domowego lub ekologicznego bez dodatku glutaminianu, 
• 1/2 puszki pomidorów pelatti. 

Soczewicę ugotuj w wodzie, kiedy będzie miękka, wrzuć ją do gotującego się bulionu wymieszanego z pomidorami z puszki. Dopraw odrobiną papryki wędzonej w proszku, pieprzu i majeranku. 

Obiad: dorsz po grecku.

Składniki: 

• 150 g filetu z dorsza, 
• 1 duża marchewka, 
• 1/2 pietruszki, 
• nieduży kawałek selera (ok. 40–50 g), 
• 100 ml passaty pomidorowej, 
• 50 g kaszy gryczanej, 
• 1 łyżeczka oleju rzepakowego, 
• 1 szczypta pieprzu, 
• 1 łyżeczka soku z cytryny, 
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki. 

Filet z dorsza oczyść, przypraw pieprzem i sokiem z cytryny. Warzywa zetrzyj na tarce i podduś na patelni razem z olejem, uważając, aby nie przypalić. Kiedy zmiękną, dodaj cassatę i duś kilka minut. Dodaj filet z dorsza i podgrzewaj, aż będzie ścięty. Podawaj posypane natką pietruszki z ugotowaną w międzyczasie kaszą gryczaną.