Dieta przy stłuszczeniu wątroby – zasady, produkty, jadłospis i przepisy

Właściwie ułożona dieta przy stłuczeniu wątroby pomoże w procesie regeneracji narządu i tym samym staje się ona kluczowym elementem terapii w tej dolegliwości. Jakie zasady obowiązują w żywieniu przy stłuszczonej wątrobie? Które produkty należy włączyć do menu, a z których należy zrezygnować? Sprawdź przykładowy jadłospis wraz z przepisami przeznaczony dla osób z otłuszczoną wątrobą. 

Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w organizmie człowieka. Jest głównym filtrem zatrzymującym toksyny, dlatego też kiedy narząd ulega stłuszczeniu należy poważnie potraktować tę sytuację i zmienić swoje nawyki żywieniowe, aby organ mógł się zregenerować. Na początkowym etapie choroby nie jest ona groźna, natomiast bez zmiany nawyków oraz wprowadzenia odpowiedniej terapii może dojść do powikłań – marskości wątroby lub jej zapalenia. 

Sama choroba polega na nagromadzeniu się kropelek tłuszczu w wątrobie, co utrudnia jej działanie. Przyczyną może być nadmierne spożywanie energii w stosunku do zapotrzebowania (otyłość), czynniki toksyczne (alkohol, leki, zatrucia toksynami przemysłowymi lub grzybami), zaburzenia metaboliczne (otyłość i cukrzyca) lub zaburzenia związane z wydzielaniem substancji (choroba Cushinga, ciąża). 

Dieta przy stłuszczeniu wątroby – najważniejsze zasady 

Pierwszą, najważniejszą zasadą żywieniową przy stłuszczeniu wątroby jest absolutny zakaz spożywania alkoholu. Kolejna zmiana powinna dotyczyć sposobu przygotowania żywności – smażenie i duszenie na tłuszczu powinno być zamienione na pieczenie (najlepiej w foli lub naczyniu żaroodpornym), gotowanie na parze lub w wodzie czy duszenie bez wcześniejszego obsmażania. Tłuste mięsa i przetwory mięsne powinno zamienić się na chude: drób, chudą wołowinę, królika, ryby. Zawiesiste zupy i sosy na zasmażkach lepiej zastąpić ich lżejszą wersją. Warto spożywać posiłki regularnie, 4–5 razy na dobę w równych odstępach.

Jeśli nie ma dolegliwości związanych ze wzdęciami, należy spożywać dużo warzyw i owoców, produktów pełnoziarnistych, aby dostarczyć błonnika. Należy unikać gotowych przypraw w kostkach i płynie, takich jak vegeta, magi czy kostki rosołowe, a zamiast nich wybierać łagodne zioła.

Produkty zalecane osobom ze stłuszczoną wątrobą 

Dieta na stłuszczoną wątrobę powinna bazować na produktach chudych, dostarczających pełnowartościowego białka takich jak: chude mleko, jogurty naturalne, chude gatunki mięs (kurczak, indyk, królik, chuda wołowina), chude ryby, szczególnie morskie (dorsz, dorada), ale także pstrąg. Podaż białka można uzupełniać jajami, chudą wędliną i chudym twarożkiem. Warto sięgać na co dzień po produkty zbożowe pełnoziarniste: płatki owsiane, kasze razowe (gryczana, jęczmienna, bulgur, ryż brązowy), razowy makaron, pełnoziarniste pieczywo.  

Warzywa powinno spożywać się w dużych ilościach, szczególnie te które maja działanie przeciwzapalne i mniejszą zawartość węglowodanów: sałata, brokuł, papryka, pomidor, ogórek, rzodkiewka. Poza warzywami wskazane jest spożywanie także owoców o niskim indeksie glikemicznym – owoców jagodowych, wiśni i cytrusów. W diecie optymalnej przy stłuszczeniu wątroby należy wybierać delikatne przyprawy: zioła: majeranek, bazylia, kolendra, natka pietruszki, koperek, sok z cytryny. Należy pić duże ilości wody i słabej herbaty (w tym także owocowej bez cukru).  

Produkty niewskazane w diecie przy stłuszczonej wątrobie 

Dieta przy stłuszczeniu wątroby powinna wykluczać wszystkie dania smażone, tłuste mięsa, wędliny, pasztety, majonez, zupy i sosy na tłustych wywarach, zasmażkach, śmietanę, tłuste sery takie jak żółty, ricotta, mascarpone, mozarella, tłusty twaróg. Warto unikać słodyczy, napojów słodzonych, nektarów owocowych i słodzonych kompotów. Jeśli wraz ze stłuszczeniem wątroby występuje otyłość, należy zrezygnować z białego pieczywa, białych makaronów, białego ryżu i białej mąki na korzyść ich razowych odpowiedników. Absolutnej eliminacji podlega alkohol, warto ograniczyć także kawę.

Jadłospis i przepisy dla osób chorych na stłuszczenie wątroby 

Oto przykładowy jadłospis wraz z przepisami dla osób ze stłuszczoną wątrobą:

Śniadanie: kanapki z pastą z tuńczyka i twarożku.

Składniki: 

• 2-3 kromki chleba graham, 
• 1/2 puszki tuńczyka w oliwie odsączonego dobrze na sitku, 
• 50 g twarogu chudego, 
• 1 łyżka jogurtu naturalnego, 
• 1 ogórek kiszony, 
• 2 łyżki posiekanego koperku, natki pietruszki, szczypiorku, 
• 1/2 pomidora. 

Z tuńczyka, jogurtu i twarogu zrób pastę, rozdrabniając ją widelcem. Dodaj pokrojonego w drobną kostkę ogórka i zieleninę. Posmaruj pastą chleb, na wierzchu ułóż plasterki pomidora. 

II śniadanie: sałatka z pieczonym filetem z indyka.

Składniki: 

• 3 garści dowolnego miksu sałat, 
• 70 g pieczonego filetu z indyka w ziołach,
• 150 g pomidorków koktajlowych (lub jeden średni pomidor), 
• 1 ogórek gruntowy (lub kawałek szklarniowego), 
• 1/2 papryki, 
• 1 łyżka oleju lnianego, 
• 2 łyżki koperku 
• 1/2 mango. 

Mięso pokrój na plasterki, paprykę w paski, pomidorki na pół, ogórka na ćwierć talarki, mango w kostkę. Pomieszaj wszystkie pokrojone składniki z sałatą i sosem z oliwy i koperku. 

Lunch: zupa pomidorowa z soczewicą.

Składniki: 

• 50 g soczewicy czerwonej, 
• 1 szklanka bulionu warzywnego domowego lub ekologicznego bez dodatku glutaminianu, 
• 1/2 puszki pomidorów pelatti. 

Soczewicę ugotuj w wodzie, kiedy będzie miękka, wrzuć ją do gotującego się bulionu wymieszanego z pomidorami z puszki. Dopraw odrobiną papryki wędzonej w proszku, pieprzu i majeranku. 

Obiad: dorsz po grecku.

Składniki: 

• 150 g filetu z dorsza, 
• 1 duża marchewka, 
• 1/2 pietruszki, 
• nieduży kawałek selera (ok. 40–50 g), 
• 100 ml passaty pomidorowej, 
• 50 g kaszy gryczanej, 
• 1 łyżeczka oleju rzepakowego, 
• 1 szczypta pieprzu, 
• 1 łyżeczka soku z cytryny, 
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki. 

Filet z dorsza oczyść, przypraw pieprzem i sokiem z cytryny. Warzywa zetrzyj na tarce i podduś na patelni razem z olejem, uważając, aby nie przypalić. Kiedy zmiękną, dodaj cassatę i duś kilka minut. Dodaj filet z dorsza i podgrzewaj, aż będzie ścięty. Podawaj posypane natką pietruszki z ugotowaną w międzyczasie kaszą gryczaną.