Rogowacenie ciemne na łokciu
Małgorzata Kuberska-Kędzierska

Rogowacenie ciemne skóry – przyczyny, objawy i leczenie

Wszelkie zmiany skórne pojawiające się na ciele powinny skłaniać do wzmożonej obserwacji i diagnostyki pozwalającej zrozumieć ich przyczyny. Często kryją się za nimi poważne choroby, których jednym z objawów są właśnie niepokojące zmiany na skórze. Ich przykładem jest rogowacenie ciemne, które towarzyszy przede wszystkim cukrzycy, ale również innym schorzeniom.

U 70% pacjentów z cukrzycą spotyka się zmiany skórne, spośród których część jest wynikiem zmian metabolicznych (hiperglikemii, hiperlipidemii), a inne mają podłoże naczyniowe, neurologiczne oraz immunologiczne. Zmiany skórne w cukrzycy korelują  z czasem trwania choroby oraz rozwojem przewlekłych powikłań, mogą jednak także wyprzedzać wystąpienie cukrzycy nawet o kilka lat. Najczęstsze zmiany skórne związane z cukrzycą to obumieranie tłuszczowate, dermopatia cukrzycowa, zmiany pęcherzowe, wysiewne kępki żółte oraz rogowacenie ciemne.

Rogowacenie ciemne skóry – jak wygląda?

Rogowacenie ciemne to zmiany spotykane często u chorych z cukrzycą typu 2. Są to liczne, ciemnobrązowe, uszypułowane włókniaki miękkie, lokalizujące się w obrębie pogrubiałej skóry  hiperpigmentacja z towarzyszącym nadmiernym rogowaceniem, często w fałdach skóry, na szyi, karku, pod pachami, w pachwinach. Mogą także rzadziej występować w okolicy sutków i krocza, na dłoniach i stopach, kolanach i łokciach, ewentualnie skóry twarzy  głównie okolic czoła, wyjątkowo na błonie śluzowej jamy ustnej. Zajęcie skóry dłoni i stóp jest charakterystyczne dla nowotworów. Rogowacenie ciemne jest związane z insulinoopornoscią, za rozrost naskórka jest prawdopodobnie odpowiedzialny insulinopodobny czynnik wzrostu 1. Zdarza się, że zmianom towarzyszy świąd skóry. Prawdopodobnie rogowacenie ciemne jest markerem rozwoju przewlekłych powikłań naczyniowych cukrzycy.

Co powoduje rogowacenie ciemne? Czynniki ryzyka

Pomimo iż rogowacenie ciemne manifestuje się zmianami skórnymi to należy poszukiwać przyczyn ogólnoustrojowych. Diagnostykę rogowacenia ciemnego należy rozpocząć od rozpoznania ewentualnej insulinooporności, cukrzycy typu 2, kolejno zaburzeń hormonalnych oraz nowotworów przewodu pokarmowego.

Czynnikami ryzyka rogowacenia ciemnego są nadto: otyłość, zespół policystycznych jajników i zespół metaboliczny, Inne przyczyny to zmiany hormonalne, głównie te dotyczące patologii nadnerczy (zespół Cushinga, choroba Addisona), przysadki mózgowej (akromegalia), niedoczynności tarczycy, niedoboru hormonów płciowych, ale także stosowanie leków hormonalnych antykoncepcyjnych, sterydów oraz niektóre nowotwory (głównie występujących w obrębie jamy brzusznej, przy czym najczęściej obserwujemy to zjawisko w raku żołądka).

Warto zaznaczyć, że rogowacenie ciemne jest także obserwowane w przebiegu nowotworów jajnika. Ponadto może być następstwem działania niektórych leków np. doustnych leków antykoncepcyjnych lub sterydów.

Powiązane produkty

Rodzaje rogowacenia ciemnego skóry

Wyróżniamy kilka postaci rogowacenia ciemnego. Są to:

  • Typ I, czyli postać rodzinna, dziedziczona w sposób autonomiczny dominujący, pojawia się w wieku dziecięcym.  
  • Typ II  postać endokrynologiczna – związana głównie z zaburzeniami hormonalnymi – nadmiernym wydzielaniem przez nadnercza kortyzolu oraz androgenów, ale także niedoboru hormonów wydzielanych przez nadnercza, zaburzeń działania przysadki mózgowej oraz zespołu policystycznych jajników (PCOS). W tych przypadkach mamy do czynienia z wtórną do zaburzeń hormonalnych insulinoopornoscią.
  • Typ III   związany z zespołem metabolicznym, otyłością i insulinoopornością.

Leczenie rogowacenia ciemnego

Leczenie rogowacenia ciemnego polega przede wszystkim na leczeniu przyczynowym. Jeśli przyczyną rogowacenia jest cukrzyca to ważne jest dobre jej wyrównanie, redukcja masy ciała i zwiększenie ilości ruchu w celu poprawy wrażliwości na insulinę. Natomiast rogowacenie ciemne wynikające ze zmian hormonalnych lub nowotworów przewodu pokarmowego powinno skłaniać do terapii choroby podstawowej.

W przypadku rogowacenia ciemnego stosuje się także leczenie objawowe, miejscowe  można stosować szereg maści i żeli: kalcypotriol, kwas salicylowy, mocznik oraz laseroterapię i fotochemioterapię, a także ogólne  retinoidy (tretynoina, izotretynoina, acytretyna, etretynat), przeciwświądowo leki antyhistaminowe (np.cyproheptydyna), a nawet przeciwdepresyjne (np. paroksetyna).

  1. T. Hermanns-Lee., J. F. Hermanns, G. E. Pierard, Juvenile acanthosis nigricans and insulin resistance, Pediatr. Dermatol.", nr 19 2002.  
  2. A.S. Karadağ, Y. You, R. Danarti, S. Al-Khuzaei, WC Chen, Acanthosis nigricans and the metabolic syndrome. Clin Dermatol". nr 36(1) 2018.
  3. I. Kinalska, Patofizjologia i następstwa kliniczne insulinooporności, Białystok 2005.
  4. C. A. Stuart, M. S. Driscoll, K. F. Lundquist, Acanthosis nigricans; J. Basic & Clin. Phisiol. & Pharmacol", nr 9 1998.
  5. D. Torley, G. A. Bellus, C. S. Munro, Genes, growth factors and acanthosis nigricans; Br. J. Dermatol", nr 147 2002.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Pneumocystoza – objawy, rozpoznanie i leczenie

    Pneumocystoza to zapalenie płuc spowodowane zakażeniem Pneumocystis jirovecii. Choroba występuje u osób z obniżoną odpornością m.in. z powodu AIDS lub przyjmowania leków immunosupresyjnych, dlatego zalicza się ją do zakażeń oportunistycznych. Pneumocystoza to poważna choroba objawiająca się dusznością i suchym kaszlem, która może prowadzić nawet do śmierci.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Monakolina K – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

    Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności nie tylko w Polsce, lecz również na całym świecie. U podłoża większości z nich leży miażdżyca naczyń krwionośnych, która jest bezpośrednio związana z zaburzeniami lipidowymi. Jednym z proponowanych sposobów radzenia sobie z tym problemem jest stosowanie suplementacji w oparciu o monakolinę K.

  • Co zrobić, kiedy dziecko kaszle, a osłuchowo jest czyste?

    Kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego albo sygnalizować rozwijającą się w organizmie infekcję dróg oddechowych. Istnieją jednak inne przyczyny kaszlu u dzieci, które wymagają bardziej zaawansowanych badań. Jakie to przyczyny i jak je zdiagnozować?

  • Grypa i RSV – szczepionka, podobieństwa i różnice

    Grypa i RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to dwie powszechne choroby wirusowe, które mają znaczący wpływ na zdrowie publiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Obie mogą prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych, niemowląt oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. W tym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między grypą a RSV, ze szczególnym uwzględnieniem dostępnych szczepień.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.