Rogowacenie ciemne na łokciu
Małgorzata Kuberska-Kędzierska

Rogowacenie ciemne skóry – przyczyny, objawy i leczenie

Wszelkie zmiany skórne pojawiające się na ciele powinny skłaniać do wzmożonej obserwacji i diagnostyki pozwalającej zrozumieć ich przyczyny. Często kryją się za nimi poważne choroby, których jednym z objawów są właśnie niepokojące zmiany na skórze. Ich przykładem jest rogowacenie ciemne, które towarzyszy przede wszystkim cukrzycy, ale również innym schorzeniom.

U 70% pacjentów z cukrzycą spotyka się zmiany skórne, spośród których część jest wynikiem zmian metabolicznych (hiperglikemii, hiperlipidemii), a inne mają podłoże naczyniowe, neurologiczne oraz immunologiczne. Zmiany skórne w cukrzycy korelują  z czasem trwania choroby oraz rozwojem przewlekłych powikłań, mogą jednak także wyprzedzać wystąpienie cukrzycy nawet o kilka lat. Najczęstsze zmiany skórne związane z cukrzycą to obumieranie tłuszczowate, dermopatia cukrzycowa, zmiany pęcherzowe, wysiewne kępki żółte oraz rogowacenie ciemne.

Rogowacenie ciemne skóry – jak wygląda?

Rogowacenie ciemne to zmiany spotykane często u chorych z cukrzycą typu 2. Są to liczne, ciemnobrązowe, uszypułowane włókniaki miękkie, lokalizujące się w obrębie pogrubiałej skóry  hiperpigmentacja z towarzyszącym nadmiernym rogowaceniem, często w fałdach skóry, na szyi, karku, pod pachami, w pachwinach. Mogą także rzadziej występować w okolicy sutków i krocza, na dłoniach i stopach, kolanach i łokciach, ewentualnie skóry twarzy  głównie okolic czoła, wyjątkowo na błonie śluzowej jamy ustnej. Zajęcie skóry dłoni i stóp jest charakterystyczne dla nowotworów. Rogowacenie ciemne jest związane z insulinoopornoscią, za rozrost naskórka jest prawdopodobnie odpowiedzialny insulinopodobny czynnik wzrostu 1. Zdarza się, że zmianom towarzyszy świąd skóry. Prawdopodobnie rogowacenie ciemne jest markerem rozwoju przewlekłych powikłań naczyniowych cukrzycy.

Co powoduje rogowacenie ciemne? Czynniki ryzyka

Pomimo iż rogowacenie ciemne manifestuje się zmianami skórnymi to należy poszukiwać przyczyn ogólnoustrojowych. Diagnostykę rogowacenia ciemnego należy rozpocząć od rozpoznania ewentualnej insulinooporności, cukrzycy typu 2, kolejno zaburzeń hormonalnych oraz nowotworów przewodu pokarmowego.

Czynnikami ryzyka rogowacenia ciemnego są nadto: otyłość, zespół policystycznych jajników i zespół metaboliczny, Inne przyczyny to zmiany hormonalne, głównie te dotyczące patologii nadnerczy (zespół Cushinga, choroba Addisona), przysadki mózgowej (akromegalia), niedoczynności tarczycy, niedoboru hormonów płciowych, ale także stosowanie leków hormonalnych antykoncepcyjnych, sterydów oraz niektóre nowotwory (głównie występujących w obrębie jamy brzusznej, przy czym najczęściej obserwujemy to zjawisko w raku żołądka).

Warto zaznaczyć, że rogowacenie ciemne jest także obserwowane w przebiegu nowotworów jajnika. Ponadto może być następstwem działania niektórych leków np. doustnych leków antykoncepcyjnych lub sterydów.

Polecane dla Ciebie

Rodzaje rogowacenia ciemnego skóry

Wyróżniamy kilka postaci rogowacenia ciemnego. Są to:

  • Typ I, czyli postać rodzinna, dziedziczona w sposób autonomiczny dominujący, pojawia się w wieku dziecięcym.  
  • Typ II  postać endokrynologiczna – związana głównie z zaburzeniami hormonalnymi – nadmiernym wydzielaniem przez nadnercza kortyzolu oraz androgenów, ale także niedoboru hormonów wydzielanych przez nadnercza, zaburzeń działania przysadki mózgowej oraz zespołu policystycznych jajników (PCOS). W tych przypadkach mamy do czynienia z wtórną do zaburzeń hormonalnych insulinoopornoscią.
  • Typ III   związany z zespołem metabolicznym, otyłością i insulinoopornością.

Leczenie rogowacenia ciemnego

Leczenie rogowacenia ciemnego polega przede wszystkim na leczeniu przyczynowym. Jeśli przyczyną rogowacenia jest cukrzyca to ważne jest dobre jej wyrównanie, redukcja masy ciała i zwiększenie ilości ruchu w celu poprawy wrażliwości na insulinę. Natomiast rogowacenie ciemne wynikające ze zmian hormonalnych lub nowotworów przewodu pokarmowego powinno skłaniać do terapii choroby podstawowej.

W przypadku rogowacenia ciemnego stosuje się także leczenie objawowe, miejscowe  można stosować szereg maści i żeli: kalcypotriol, kwas salicylowy, mocznik oraz laseroterapię i fotochemioterapię, a także ogólne  retinoidy (tretynoina, izotretynoina, acytretyna, etretynat), przeciwświądowo leki antyhistaminowe (np.cyproheptydyna), a nawet przeciwdepresyjne (np. paroksetyna).

  1. T. Hermanns-Lee., J. F. Hermanns, G. E. Pierard, Juvenile acanthosis nigricans and insulin resistance, Pediatr. Dermatol.", nr 19 2002.  
  2. A.S. Karadağ, Y. You, R. Danarti, S. Al-Khuzaei, WC Chen, Acanthosis nigricans and the metabolic syndrome. Clin Dermatol". nr 36(1) 2018.
  3. I. Kinalska, Patofizjologia i następstwa kliniczne insulinooporności, Białystok 2005.
  4. C. A. Stuart, M. S. Driscoll, K. F. Lundquist, Acanthosis nigricans; J. Basic & Clin. Phisiol. & Pharmacol", nr 9 1998.
  5. D. Torley, G. A. Bellus, C. S. Munro, Genes, growth factors and acanthosis nigricans; Br. J. Dermatol", nr 147 2002.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij