Demencja i cukrzyca – jaki mają ze sobą związek?

Nowe badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazało, że osoby z cukrzycą typu 2, które prowadzą niezdrowy styl życia, mają o ponad 50% większe rozwoju demencji niż diabetycy przestrzegający zaleceń dotyczących diety i aktywności fizycznej.

Diabetycy prowadzący zdrowy styl życia mają mniejsze ryzyko demencji

Zdrowy styl życia zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji u osób z cukrzycą typu 2 – do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu w Glasgow w Szkocji. W badaniu, które przeprowadzili, wzięło udział prawie 450 tys. uczestników, ich średni wiek wynosił 55,6 lat (54,6% z nich stanowiły kobiety) – na początku eksperymentu nie wykazywali oni objawów demencji. Badacze zaprezentowali wyniki swojej wieloletniej pracy (mediana obserwacji wynosiła 9,1 lat) na kongresie Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Cukrzycą (EASD, European Association for the Study of Diabetes) w Sztokholmie.

Badanie wykazało, że pacjenci z cukrzycą typu 2 prowadzący zdrowy styl życia mieli o 45% mniejsze ryzyko wystąpienia otępienia niż diabetycy, którzy nie dbali o zachowanie dobrej kondycji i o właściwy sposób odżywiania. Uczestnicy musieli odpowiedzieć na pytania dotyczące codziennych nawyków, m.in. wykonywania ćwiczeń fizycznych, spożywania przetworzonego jedzenia, picia alkoholu czy ilości godzin poświęcanych na sen.

Cukrzyca typu 2 a ryzyko rozwoju demencji

Cukrzyca typu 2 jest silnym czynnikiem wpływającym na upośledzenie funkcji poznawczych u osób starszych. W wielu badaniach wykazano związek między cukrzycą typu 2 a demencją – seniorzy z cukrzycą typu 2 doświadczają starzenia się mózgu w tempie dwukrotnie wyższym niż osoby zdrowe w okresie 5 lat. Dotyczy to zwłaszcza tych pacjentów, u których kontrola glikemii nie przebiega w sposób prawidłowy. U podstaw powiązań cukrzycy z otępieniem może leżeć kilka mechanizmów, w tym obwodowe zaburzenia metaboliczne, które pośrednio uszkadzają mózg (wynika to z waskulopatycznych, czyli dotyczących naczyń krwionośnych, konsekwencji insulinooporności).

Związek cukrzycy z chorobą Alzheimera (AD, Alzheimers Disease) pozostaje dyskusyjny. Część badań wskazuje na ponad 50% zwiększone ryzyko wystąpienia otępienia związanego z AD u osób z cukrzycą typu 2, przy czym jest ono widoczne u osób leczonych insuliną. Natomiast wśród pacjentów, u których zdiagnozowano już otępienie związane z chorobą Alzheimera, odnotowuje się zwiększoną częstość występowania cukrzycy typu 2.

Jak zapobiec demencji u cukrzyków?

Naukowcy z University of Glasgow podkreślają, że przestrzeganie zaleceń diabetologa dotyczących diety, aktywności fizycznej i snu jest kluczem do dobrego zdrowia osób zmagających się z cukrzycą i może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka demencji. Ponieważ jest ona chorobą nieuleczalną, znacznie obniżającą komfort życia pacjenta i jego najbliższych, tym ważniejsze staje się zapobieganie jej wystąpieniu.

Zmiana trybu życia, obok leczenia farmakologicznego, jest najważniejszym elementem terapii cukrzycy typu 2 (a także zapobiegania jej wystąpieniu w przypadku osób, u których zdiagnozowano stan przedcukrzycowy bądź będących w grupie ryzyka). Zmiany, które należy wprowadzić to przede wszystkim:

• zwiększyć poziom aktywności fizycznej,
• zadbać o prawidłową masę ciała, zrzucić zbędne kilogramy,
• unikać alkoholu, zrezygnować z palenia tytoniu,
• wprowadzić dobrze zbilansowaną dietę, najlepiej w porozumieniu z lekarzem oraz dietetykiem klinicznym.