Skurcze łydek – przyczyny i leczenie bolesnych skurczów łydki
Piotr Gmachowski

Skurcze łydek – przyczyny i leczenie bolesnych skurczów łydki

Skurcze łydek to bolesne, nagłe i krótkie skurcze mięśni, czyli zmiana długości i napięcia włókien mięśniowych. Pojawiają się przeważnie w nocy, częściej dotyczą kobiet, także kobiet w ciąży oraz osoby uprawiające sport. Najczęściej przyczyn skurczów łydek upatruje się w niedoborach magnezu oraz potasu, aczkolwiek nie zawsze tak jest. Nocne skurcze łydek mogą również świadczyć o poważnej chorobie. Kiedy skurcze mięśni łydek powinny zaniepokoić? 

  1. Skurcze łydek – przyczyny. Dlaczego pojawiają się skurcze w łydkach?
  2. Skurcz łydek w nocy – przyczyny
  3. Skurcze łydek – leczenie. Jak walczyć ze skurczami w łydkach?
  4. Skurcze łydek – w jakich stanach mogą pojawić się skurcze mięśni?
  5. Skurcze łydek a dieta

Skurcze łydek – przyczyny. Dlaczego pojawiają się skurcze w łydkach?

Skurcze mięśni mogą pojawić się w trakcje wykonywania ćwiczeń fizycznych lub w okresie odpoczynku. Powstają one w wyniku wyładowań w obrębie nerwów ruchowych, impulsy te są spontaniczne.

Skurcze w łydkach charakteryzuje bolesność oraz napadowe, gwałtowne występowanie. Skurcze mięśni mogą mieć także związek z wpływem ośrodkowego układu nerwowego na próg pobudliwości komórek nerwowych.

Przyczynami skurczów mięśni łydek mogą być:

  • zaburzenia elektrolitowe dotyczące zaburzeń w stężeniach potasu, magnezu i wapnia (niedobór potasu, niedobór magnezu, niedobór wapnia),
  • biegunka lub wymioty,
  • zaburzenia metaboliczne w przebiegu: ciąży, mocznicy, marskości wątroby, niedoczynności tarczycy,
  • przewlekła niewydolność żylna, czyli zespół objawów powstających w wyniku długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych oraz wzrostu ciśnienia żylnego,
  • żylaki,
  • zaburzenia neurologiczne (polineuropatie, czyli zespół objawów, który wynika z uszkodzenia dużej ilości nerwów obwodowych),
  • niedokrwienie kończyn – miażdżyca zarostowa,
  • zaburzenia dziedziczne,
  • zmęczenie mięśni,
  • nowa aktywność ruchowa,
  • przyjmowanie niektórych leków, np.: dożylnych preparatów żelaza, estrogenów, naproksenu, leków moczopędnych.

Skurcz łydek w nocy – przyczyny

Przyczyny nocnych skurczów łydek nie zostały dokładnie sprecyzowane. Przyjmuje się, iż nocne skurcze mięśni nóg, w tym nocne skurcze mięśni łydek, mają charakter neurogenny. Dotyczą one od 50 do 60% osób dorosłych, a także dzieci, lecz w mniejszym stopniu (około 7%), zdecydowanie częściej dotykają kobiety, rzadziej mężczyzn. Nocne skurcze łydek pojawiają się częściej u osób starszych, a ich występowanie zwiększa się wraz z wiekiem. Fakt ten może być spowodowany występowaniem u seniorów większej liczby czynników predysponujących do skurczów łydek.

Do przyczyn występowania nocnych skurczów łydek możemy zaliczyć:

  • naturalny zanik neuronów ruchowych (w większym stopniu zanik dotyczy kończyn dolnych, niż górnych),
  • skrócenie ścięgien,
  • ograniczenie aktywności fizycznej,
  • niedokrwienie, które jest związane z cukrzycą,
  • niedokrwienie związane z innymi naczyniowymi czynnikami ryzyka.

Skurcze mięśni najczęściej dotyczą mięśni podudzi, lecz mogą wystąpić również w stopach oraz udach. Niekiedy podczas skurczu może pojawić się efekt ruchowy z wykręcaniem stopy lub palców.

Powiązane produkty

Skurcze łydek – leczenie. Jak walczyć ze skurczami w łydkach?

Aktualnie brakuje danych na temat skutecznego i bezpiecznego sposobu leczenia dolegliwości związanych ze skurczem mięśni. Ważną kwestią jest wykonywanie działań, które mogłyby zapobiegać powstawaniu skurczów. Warto przyjrzeć się metodom niefarmakologicznym, np. stosując bierne rozciąganie lub głęboki masaż mięśni. Pomocne może okazać się także regularne wykonywanie ćwiczeń izometrycznych.

Najłatwiejszym sposobem doraźnym, który można zastosować w przypadku skurczu mięśnia brzuchatego łydki, dzięki któremu szybko możemy przerwać skurcz jest wykonanie błyskawicznego ruchu rozciągającego mięsień (zgięcie grzbietowe stopy, czyli przygięcie palców stóp w kierunku kolana). Zaleca się także stosowanie ciepłych kąpieli lub okładów rozluźniających mięśnie. Należy także pamiętać o unikaniu przeciążeń mięśni, które ulegają skurczom oraz unikaniu ćwiczeń oraz ruchów, które mogą wyzwalać skurcze.

Jednymi z najpopularniejszych preparatów stosowanych podczas dolegliwości skurczów mięśni łydek są preparaty magnezu. Jednak należy pamiętać, iż lekarz na podstawie wywiadu oraz badań może zalecić stosowanie innych preparatów. W leczeniu dolegliwości skurczów mięśni wykorzystuje się także witaminę B12 (niedobór witaminy B12 objawia się m. in.: ogólnym osłabieniem, zawrotami głowy, rozdrażnieniem oraz drętwieniem kończyn i właśnie skurczami mięśni).

PREPARATY NA SKURCZE

PREPARATY Z WAPNIEM

PREPARATY Z POTASEM

Skurcze łydek – w jakich stanach mogą pojawić się skurcze mięśni?

Skurcze mięśni są charakterystyczne dla następujących chorób:

  • tężyczka – dotyczy mięśni twarzy oraz kończyn,
  • zespół sztywności uogólnionej – dotyczy mięśni tułowia oraz kończyn,
  • zespół Isaacsa – występująca sporadycznie choroba, cechuje się nadpobudliwością obwodowego układu nerwowego w następstwie nieprawidłowości immunologicznych,
  • Zespół Morvana – rzadko występującą choroba, cechuje się nadpobudliwością obwodowego i autonomicznego układu nerwowego.

Skurcze mięśni łydek mogą pojawić się także podczas ciąży. Przyczyną skurczów łydek w ciąży mogą być zaburzenia gospodarki elektrolitowej (zaburzenia w poziomie potasu, magnezu oraz wapnia) oraz ucisk na naczynia tętnicze oraz nerwy. Skurcze łydek pojawiają się najczęściej w godzinach nocnych oraz w okresie trzeciego trymestru ciąży. Pacjentki ciężarne borykające się z problemem skurczów łydek powinny zwrócić uwagę na odpowiednią dietę, aktywność fizyczną (wykonywanie odpowiednich ćwiczeń dla kobiet w ciąży) oraz o wygodnym obuwiu i nieuciskającej odzieży.

Skurcze łydek a dieta

Osoby doświadczające często dolegliwości związanych z problemem skurczów łydek powinny zwrócić uwagę na dietę. Dieta powinna być zróżnicowana, bogata w owoce i warzywa.

W diecie powinny znajdować się następujące składniki:

  • witaminy z grupy B – występujące w ziarnach, nasionach, orzechach,
  • magnez – produkty bogate w magnez to: kakao, nasiona słonecznika, pestki dyni, nasiona chia, sezam, migdały, mąka sojowa, kasza gryczana, gorzka czekolada, orzechy pistacjowe, orzechy laskowe, orzechy ziemne, płatki owsiane, ryż brązowy,
  • potas – występujący w: pomidorach, bananach, nasionach roślin strączkowych, papryce, migdałach, kaszy gryczanej, suszonych owocach,
  • wapń – znajdujący się w: przetworach mlecznych, rybach i fasoli,
  • witaminę C – występująca w: truskawkach, kiwi, owocach cytrusowych, natce pietruszki, papryce, czarnych porzeczkach,
Warto również pomyśleć, o przyjmowaniu aptecznych preparatów witaminowych, np. z magnezem i potasem, najlepiej po konsultacji z farmaceutą lub lekarzem

Bardzo ważną kwestią jest także odpowiednia ilość wypijanych płynów. W sytuacji dużej utraty elektrolitów należy zażywać napoje zawierające elektrolity, także w sytuacji przed spodziewaną utratą elektrolitów.

  1. P. W. Tipton, Z. K. Wszołek, Restless legs syndrome and nocturnal leg cramps: a review and guide to diagnosis and treatment, „Polish Archives of Internal Medicine” 2017, nr 127, s. 865–872.
  2.  G. Young, Leg cramps, „BMJ Clin Evid.” 2015, s. 1113.
  3. K. Tomczykiewicz, Kurcze i sztywność mięśni, „podyplomie.pl” [online], https://podyplomie.pl/wiedza/neurologia/213,kurcze–i–sztywnosc–miesni, [dostęp:] 31.05.2020.
  4. K. Lennecke, K. Hagel, K. Przondziono, Opieka farmaceutyczna w samoleczeniu wybranych chorób, Wrocław 2012, s. 235–236
  5. W. Janiec i in., Kompendium farmakologii, Warszawa 2010, s.148.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Magnez (Mg) – badanie elektrolitów we krwi. Norma, hipermagnezemia i hipomagnezemia

    Drgająca powieka i mimowolne skurcze mięśni – to najbardziej charakterystyczne objawy niedoboru magnezu, które można zauważyć. Oznaczenie poziomu tego pierwiastka jest jednym z podstawowych badań gospodarki elektrolitowej organizmu. Równie niebezpieczny może być niski, jak i podwyższony poziom magnezu. Dlaczego hipermagnezemia i hipomagnezemia są groźne dla zdrowia, jak wygląda badanie, jak się do niego przygotować i ile kosztuje? Odpowiedzi znajdują się w tym artykule.

  • Niedobór magnezu – przyczyny, objawy, suplementacja przy hipomagnezemii

    Niedobór magnezu może być spowodowany wieloma czynnikami, m.in.: niedostateczną ilością tego pierwiastka w diecie, zaburzeniami wchłaniania, przyjmowaniem niektórych leków, nadmiernym spożyciem alkoholu, a także narażeniem na przewlekły stres. Objawy hipomagnezemii to przede wszystkim zmęczenie i osłabienie, skurcze oraz drżenie mięśni, nudności, rozdrażnienie, bezsenność, bóle głowy. Jak uzupełnić niedobory magnezu? 

  • Potas — niedobór i nadmiar potasu w diecie, występowanie, dawkowanie

    Niedobór potasu może powodować kołatanie serca i drżenie mięśni. Jednak częściej grozi nam nadmiar tego pierwiastka. Co ciekawe, zwykle objawia się bardzo podobnie. Dlatego nie wolno ryzykować. Trzeba badać poziom potasu we krwi, zanim sięgniemy po tabletki. 

  • Co powoduje skurcze mięśni? Jak im zapobiec?

    Skurcze mięśni kojarzą się przede wszystkim z niedoborem magnezu. Jednak możliwych przyczyn jest co najmniej kilka. Mogą być one konsekwencją stosowania niektórych leków lub poważniejszych stanów czy chorób, np. tężyczki, nadciśnienia tętniczego bądź miażdżycy naczyń krwionośnych.

  • Mioklonie – przyczyny i leczenie mimowolnych skurczów mięśni

    Mioklonie (zrywania mięśniowe) to niekontrolowane, intensywne skurcze mięśni. Mogą one obejmować jeden mięsień, grupę mięśni, kończynę, a nawet cały tułów. Przyczyn powstawania mioklonii jest wiele, niektóre mimowolne ruchy są fizjologiczne (np. mioklonie przysenne, czyli szarpnięcia ciała podczas zasypiania) i nie wymagają leczenia, inne mogą oznaczać poważne schorzenia, takie jak zaburzenia metaboliczne, padaczkę czy zatrucie metalami ciężkimi. Wszystkie niekontrolowane skurcze mięśni wymagają konsultacji ze specjalistą.

  • Skurczowe bóle menstruacyjne: czym są i jak sobie z nimi radzić?

    Bóle menstruacyjne, czyli skurczowe bóle w trakcie okresu (miesiączki), to dolegliwość, której doświadczyła większość kobiet1. Bóle menstruacyjne mogą pojawić się już przed miesiączką i mogą mieć duże natężenie. Zazwyczaj występują w podbrzuszu, ale mogą też rozprzestrzeniać się na górną część ud, nogi i plecy2,3. Mogą im również towarzyszyć nudności, wymioty, wzdęcia i biegunka3. Wszystko to, w połączeniu z utratą krwi i bólem, może powodować naprawdę kiepskie samopoczucie.

  • Liszaj płaski – objawy i przyczyny. Jakie są sposoby leczenia liszaja?

    Liszaj płaski to choroba, która potrafi zaskoczyć swoją przewlekłością i różnorodnością objawów. Schorzenie to często utrudnia codzienne funkcjonowanie pacjentów. Choć zmiany skórne mogą wydawać się jedynie powierzchownym problemem, ich podłoże sięga głębokich zaburzeń immunologicznych, które wymagają precyzyjnej diagnozy i wieloaspektowego leczenia. Poznanie mechanizmów powstawania, charakterystycznych symptomów oraz dostępnych metod terapeutycznych pozwala nie tylko lepiej zrozumieć tę złożoną dermatozę, ale także skuteczniej z nią walczyć i poprawić komfort życia pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl