USG bioderek – na czym polega i kiedy wykonać USG stawów biodrowych u niemowląt? Jaka jest jego cena?

Badanie stawów biodrowych u niemowląt (badanie preluksacyjne) jest nieinwazyjną, bezbolesną, łatwo dostępną i szybką metodą obrazowej oceny jamy stawu biodrowego i okolicznych tkanek miękkich za pomocą ultradźwięków. Ma ono za zadanie wykrycie ewentualnego występowania dysplazji stawów biodrowych. Najczęściej zaleca jego wykonanie w okolicach 6. tygodniu życia dziecka (nie później niż po ukończeniu 12 tygodni). Dowiedz się, jak przebiega badanie USG bioderek u niemowląt.

USG stawów biodrowych u dzieci jest badaniem niezwykle istotnym, umożliwia wczesną diagnozę tej wrodzonej wady oraz szybkie wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego i rehabilitacyjnego. USG bioder niemowląt pozwala także na ocenę ewentualnego stopnia nasilenia wady. Sama preluksacja nie ma skutków ubocznych i może być wykonana wcześniej niż badanie RTG, co jest bardzo istotne przy noworodkach i małych dzieciach.

USG bioderek – na czym polega badanie?

Badanie bioderek u noworodka polega na ocenie elementów kostnych i stawowych oraz daje informację o ułożeniu głowy kości udowej względem panewki. Wykonuje się je w poradni preluksacyjnej i jest ono bezpłatne, przy wcześniejszym skierowaniu lekarskim (USG bioderek na NFZ). 

Po uzyskaniu skanu specjalista ocenia kąty alfa i beta, określające ustawienie tzw. dachu kostnego i chrzęstnego, jądro kostnienia głowy kości udowej, stopień wykształcenia panewki oraz położenie głowy kości udowej.

Po przeprowadzonym badaniu USG bioder lekarz z poradni preluksacyjnej ocenia stan bioder maluszka w skali Grafa:

• typ Ia i Ib – prawidłowo rozwinięty staw biodrowy,
• typ IIa – biodro niedojrzałe, niewymagające leczenia; stan bioder tego typu samoistnie się poprawia, część staje się biodrami dysplastycznymi typu IIa (przed 3. miesiącem życia) lub typu IIb (po 3. miesiącu życia),
• typ IIc – dysplazja stawu biodrowego zagrożona przemieszczeniem,
• typ d – staw niestabilny, biodro dysplastyczne z decentracją głowy kości udowej,
• typy IIIa i IIIb – biodra podwichnięte.
• typ IV to biodro zwichnięte.

Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i leczenia dysplazji stawów biodrowych u dzieci.

USG bioderek – dlaczego wykonuje się USG stawów biodrowych u niemowlaka?

USG stawów biodrowych u niemowląt wykonuje się w ramach profilaktycznej oceny stawów biodrowych, jak i w celu monitorowania postępów leczenia przy stwierdzeniu dysplazji stawów biodrowych. Wczesne wykrycie tego schorzenia umożliwia całkowite wyleczenie i może nie pozostawić żadnych śladów w rozwoju dziecka. Zbyt późne wykrycie wady przyczynia się do wydłużenia procesu leczenia i niekiedy może prowadzić do dużych problemów z chodzeniem spowodowanych bólem biodra czy nawet do niepełnosprawności dziecka. 

Badanie ultrasonograficzne stawów biodrowych u niemowląt powinno być wykonane przede wszystkim u dzieci:

• urodzonych z położenia pośladkowego,
• u których widoczna jest asymetria ułożenia kończyn dolnych lub asymetria w długościach kończyn,
• jeśli występuje opór podczas poruszania nóżkami dziecka,
• z genetycznym uwarunkowaniem do powstawania dysplazji stawów biodrowych (jeśli występowała ona u rodziców lub rodzeństwa),
• przy wykryciu zmian strukturalnych lub funkcjonalnych w obrębie bioder przy badaniu fizykalnym,
• z objawem Barlowa (wyważanie biodra) – w leżeniu na plecach wykonywane jest odwodzenie uda i rotacja zewnętrzna – przy tym ruchu dochodzi do przemieszczenia się głowy kości udowej poza panewkę, a następnie powrót do panewki,
• z objawem Ortolaniego (przeskakiwanie biodra) – w leżeniu na plecach wykonywany jest ucisk na zgięte biodro przy jego maksymalnym odwiedzeniu i w takim ułożeniu pojawia się przeskakiwanie głowy kości udowej.

USG bioderek – kiedy wykonuje się USG stawów biodrowych u niemowląt?

Według najnowszej wiedzy nie należy przeprowadzać tego badania przed 3. tygodniem życia, gdyż może dać ono niejednoznaczny wynik. Obraz w tym wieku jest trudny do oceny, a często wykrywane nieprawidłowości często same się cofają (badanie i tak należy wykonać ponownie).

Badanie USG bioderek niemowląt musi zostać przeprowadzone u wszystkich dzieci z grupy ryzyka. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, lekarz kieruje dziecko na drugie badanie bioderek – po 6. tygodniach. Gdy następuje poprawa, nie jest zalecane kolejne badanie. Jeśli natomiast już po pierwszym badaniu lekarz stwierdza dysplazję biodra powyżej typu IIb, to od razu kieruje na leczenie.

USG bioderek – jak przebiega badanie? Jak się przygotować do USG stawów biodrowych?

Jak się przygotować do USG bioderek? Warto ubrać malucha w luźne ubranka, które łatwo będzie można zdjąć przed badaniem. Dziecko do USG należy rozebrać i zdjąć mu pieluszkę, położyć na przygotowanej leżance na plecach lub na boku. Pomieszczenie jest najczęściej dosyć ciemne, aby lekarz mógł wyraźniej widzieć obraz na monitorze. USG bioderek trwa ok. 10–15 minut,  interpretacja wyników od razu jest dostępna dla rodziców. 

Badanie bioderek rozpoczyna się od rozsmarowania przez lekarza specjalnego żelu w okolicy biodra. Następnie przykładana jest głowica emitująca fale ultradźwiękowe pod różnym kątem, aby dokładnie obejrzeć wszystkie struktury w stawie. Kolejno przeprowadzane jest badanie dynamiczne bioder, gdzie lekarz porusza nóżkami dziecka i układa je w różnych pozycjach, aby sprawdzić, czy staw zachowuje się prawidłowo. Ewentualny płacz lub niezadowolenie dziecka w trakcie USG wynikają ze znalezienia się w nowym otoczeniu, nie zaś z jakiegokolwiek dyskomfortu wynikającego z samego badania. 

USG bioderek – cena. Ile kosztuje badanie i gdzie można je wykonać?

Badanie bioderek u niemowląt można wykonać w poradni ortopedycznej lub preluksacyjnej, które mają podpisane kontrakty z NFZ. Należy posiadać skierowanie od lekarza. Można także umówić się na badanie w prywatnej poradni, gdzie czas oczekiwania na wizytę jest przeważnie krótszy. Cena prywatnego USG bioderek w zależności od miasta, renomy kliniki i lekarza waha się od 80 do 250 zł.