Kiwi – właściwości odżywcze, wartości
Kiwi jest niezwykle popularnym owocem, który nazywany bywa również chińskim agrestem. Owoce kiwi są jagodami, a ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i zasobny w brązowe lub czarne nasiona. Kiwi zawiera wiele różnych składników bioaktywnych (m.in. witamin, składników mineralnych, karotenoidów i polifenoli), dzięki czemu wywiera pozytywny wpływ na organizm człowieka.
- Na co jest dobre kiwi? Czy kiwi jest zdrowe?
- Czy kiwi można jeść codziennie? Czy kiwi w nadmiarze szkodzi?
- Skutki uboczne jedzenia kiwi
- Z czym nie można łączyć kiwi?
- Gdzie rośnie kiwi?
Na co jest dobre kiwi? Czy kiwi jest zdrowe?
Wiele osób zastanawia się, na co jest dobre kiwi i jakie ma właściwości. Kiwi jest zdrowym owocem, który stanowi dobre źródło potasu, witaminy C i witaminy K oraz błonnika pokarmowego, regulującego pracę przewodu pokarmowego. Oprócz witaminy C owoce kiwi zawierają również inne antyoksydanty, takie jak polifenole (m.in. kwas chlorogenowy, kwas galusowy, kwas kawowy, kwas p-hydroksybenzoesowy, procyjanidyny B1 i B2) oraz karotenoidy (zwłaszcza beta-karoten i luteinę).
Ze względu na zawartość antyoksydantów i serotoniny jedzenie kiwi przed snem może korzystnie wpływać na jakość snu. Wykazano, że osoby, które spożywały przez miesiąc dwie sztuki kiwi na godzinę przed snem, miały lepszą jakość snu. Jedzenie kiwi przed snem może przyczyniać się do skrócenia czasu potrzebnego do zaśnięcia i czasu czuwania po zaśnięciu, a także do wydłużenia czasu trwania snu nocnego oraz do zwiększenia efektywności snu.
Kiwi jest również dobre na jelita, ponieważ może być produktem pomocnym w profilaktyce i leczeniu zaparć. Przeprowadzone badania wykazały, że regularne spożywanie kiwi może przyczyniać się do zwiększenia częstotliwości wypróżnień oraz do poprawy konsystencji stolca. Kiwi poleca się zwłaszcza pacjentom z zaparciową postacią zespołu jelita drażliwego (IBS), gdyż może zwiększać częstotliwość oddawania stolca i poprawiać czynność jelit. Warto również nadmienić, że kiwi zawiera enzym proteolityczny o nazwie aktynidyna, dzięki czemu ułatwia rozkład białek w przewodzie pokarmowym i może wspomagać proces trawienia.
Literatura fachowa donosi, że kiwi ma korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, gdyż wykazuje właściwości przeciwnadciśnieniowe, przeciwmiażdżycowe i przeciwzakrzepowe. Częste jedzenie kiwi pomaga obniżyć wartość ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego, odpowiednio o 1,72 mmHg i 2,35 mmHg. Regularne włączanie do diety kiwi powoduje także zmniejszenie agregacji płytek krwi, których nadmierne zlepianie przyczynia się do powstawania nadciśnienia tętniczego krwi i miażdżycy naczyń krwionośnych.
Czy kiwi można jeść codziennie? Czy kiwi w nadmiarze szkodzi?
Kiwi jest zdrowym i niskokalorycznym owocem, który można jeść codziennie. Owoce kiwi są ogólnie bezpieczne dla zdrowia człowieka i nie wywołują żadnych negatywnych skutków ubocznych u zdrowych osób. Ze względu na małą kaloryczność kiwi może być regularnie włączane do diety u osób z nadmierną masą ciała, którym zależy na tym, aby schudnąć. Jeden średni owoc kiwi (75 g) zawiera jedynie 45 kcal. Poza tym kiwi jest produktem, który ma niski indeks i ładunek glikemiczny (IG = 53, ŁG = 5,4), dzięki czemu nie powoduje znaczącego wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu. Oznacza to, że owoce kiwi mogą być bezpiecznie spożywane w umiarkowanych ilościach przez pacjentów z cukrzycą oraz tych znajdujących się w stanie przedcukrzycowym. Jedzenie kiwi codziennie w umiarkowanej ilości (np. 1-2 sztuki) jest również bezpieczne dla kobiet w okresie ciąży oraz karmienia piersią. Dla zdecydowanej większości osób bezpieczną ilością jest zjedzenie dwóch sztuk kiwi dziennie.
Skutki uboczne jedzenia kiwi
Jedzenie kiwi może powodować w niektórych przypadkach wystąpienie niepożądanych skutków ubocznych. Kiwi wykazuje łagodne właściwości przeczyszczające, które sprawiają, że nie powinno być spożywane w zbyt dużych ilościach przez wszystkie osoby ze zwiększoną skłonnością do występowania biegunek.
Poza tym pacjenci z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka, refluksem żołądkowo-przełykowym oraz chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy nie powinni jeść codziennie kiwi. Wynika to z faktu, że kiwi może drażnić ścianę przełyku, pobudzać wydzielanie soku żołądkowego oraz stymulować receptory nerwów czuciowych w zmienionej zapalnie błonie śluzowej, powodując tym samym uczucie bólu.
Kiwi w nadmiarze może szkodzić i wywoływać reakcje alergiczne, a już zwłaszcza u osób uczulonych na kiwi. Wśród najczęstszych objawów alergii na kiwi wymienia się:
- zespół alergii jamy ustnej (m.in. obrzęk, swędzenie, mrowienie lub pieczenie ust i obszaru skóry wokół ust, warg, języka oraz gardła),
- reakcje skórne (m.in. pokrzywka, egzema, wysypka skórna, swędzenie i zaczerwienienie skóry),
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe (np. biegunka, nudności, wymioty),
- objawy ze strony układu oddechowego (np. przekrwienie błony śluzowej nosa, świszczący oddech, zaburzenia oddychania, duszność),
- reakcje anafilaktyczne (m.in. przyspieszenie akcji serca, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, wstrząs anafilaktyczny, zawroty głowy, duszność, omdlenia z utratą przytomności).
Z czym nie można łączyć kiwi?
Sugeruje się, że ze względu na zawartość aktynidyny będącej enzymem proteolitycznym nie można łączyć kiwi z deserami zawierającymi galaretki żelatynowe. Kiwi zawiera enzym rozkładający kolagen, z którego głównie składa się żelatyna. Z tego powodu galaretka z dodatkiem świeżego owocu kiwi nigdy nie stężeje. Aby dezaktywować aktynidynę naturalnie zawartą w kiwi, należy sparzyć wrzątkiem świeży owoc.
Gdzie rośnie kiwi?
Kiwi rośnie naturalnie w południowo-zachodnich Chinach. Obecnie owoce kiwi są również z powodzeniem uprawiane w wielu różnych krajach świata. Do największych światowych producentów kiwi zalicza się Nową Zelandię, Włochy, Chile, Grecję, Japonię, Stany Zjednoczone i Chiny. Owoce kiwi są spożywane na całym świecie w postaci świeżej (np. w formie koktajlu, smoothie, sałatki owocowej), mrożonej (lody i desery) oraz puszkowanej (np. dodatek do dań mięsnych). Z kiwi przygotowuje się również dżemy, soki, likiery i wina musujące.