Melisa, mięta, rumianek, pokrzywa, szałwia w ciąży – jakie zioła są bezpieczne dla ciężarnych, a które są w ciąży zakazane?
Piotr Gmachowski

Melisa, mięta, rumianek, pokrzywa, szałwia w ciąży – jakie zioła są bezpieczne dla ciężarnych, a które są w ciąży zakazane?

Zioła w ciąży należy stosować rozsądnie, pamiętając o tym, iż w tym okresie należy zachować szczególną ostrość podczas przyjmowania leków, nawet preparatów naturalnych. Leczenie oraz samoleczenie w okresie ciąży jest ograniczone, w każdej sytuacji należy rozważyć stosunek korzyści do ryzyka.  Jakie zioła są bezpieczne dla ciężarnych, a jakie są w ciąży zakazane?

Zioła w ciąży – jak stosować? Czy są bezpieczne? 

Leki roślinne mogą być tak samo niebezpieczne, jak leki syntetyczne. W wielu przypadkach z powodu niewystarczającej ilości danych i informacji na temat bezpieczeństwa nie zaleca się stosowania niektórych ziół w okresie ciąży.  

ESCOP (ang. European Scientific Cooperative on Phytotherapy), czyli organizacja, która skupia stowarzyszenia fitoterapeutyczne państw europejskich, dzieli substancje roślinne na cztery kategorie bezpieczeństwa: 

  • kategoria A – można stosować w okresie ciąży, 
  • kategoria B – brak danych (według ogólnie przyjętych zasad nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem), 
  • kategoria C – dane ograniczone (według ogólnie przyjętych zasad nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem), 
  • kategoria D – nie można stosować w okresie ciąży. 

Melisa w ciąży 

Według monografii ESCOP liść melisy zaliczany jest do kategorii B. Melisa lekarska w ciąży może łagodzić stany niepokoju i lęku, a także bezsenności i zdenerwowania. Wykazuje również działanie antyoksydacyjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Liść melisy działa przeciwskurczowo, pobudza wydzielanie soków trawiennych oraz zmniejsza stany zapalne. Z uwagi na fakt, iż melisa zawiera dużą ilość olejków lotnych jej stosowanie może działać drażniąco lub pobudzająco na macicę, liść melisy należy stosować z ostrożnością. 

Mięta w ciąży 

Liść mięty zaliczany jest do kategorii B w klasyfikacji ESCOP. W literaturze oraz publikacjach można spotkać informację, iż mięta pieprzowa zaliczana jest do surowców roślinnych bezpiecznych w okresie ciąży. Wykazuje ona działanie przeciwskurczowe w obrębie przewodu pokarmowego, a także wpływa na wydzielanie soków trawiennych. Liść mięty pieprzowej działa także uspokajająco i przeciwbakteryjnie. Znalazł zastosowanie w zaburzeniach trawiennych z towarzyszącymi mdłościami i wzdęciami. 

Rumianek w ciąży 

Według monografii ESCOP koszyczek rumianku zaliczany jest do kategorii A, czyli do grupy surowców roślinnych, które można stosować w czasie ciąży. Koszyczek rumianku wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwwrzodowe, a także przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybiczne. Stosowany jest podczas stanów zapalnych i skurczowych przewodu pokarmowego oraz stanach zapalnych pęcherza moczowego. Rumianek stosowany zewnętrznie wykorzystywany jest w stanach zapalnych jamy ustnej, a także podrażnieniach i stanach zapalnych skóry. 

Pokrzywa w ciąży 

Liść pokrzywy znajduje się według monografii ESCOP w kategorii B, czyli w grupie, w której według ogólnie przyjętych zasad surowce roślinne nie powinny być stosowane u kobiet w ciąży bez konsultacji z lekarzem. Pokrzywa znajduje zastosowanie w problemach związanych drogami moczowymi (stany zapalne, zaburzenia oddawania moczu), stosuje się ją także w celu uzupełniania mikroelementów oraz witamin.  Wykazuje ona także działanie przeciwpotne i przeciwłojotokowe, a także wzmacnia  mieszki włosowe. 

Szałwia w ciąży 

Liść szałwii jest przeciwwskazany w okresie ciąży. Według monografii ESCOP zaliczany jest on do kategorii D. Szałwia nie powinna być stosowana w okresie ciąży ze względu na działanie toksyczne składników olejku, a także przez wykazywanie działania poronnego. Stosowanie szałwii może przyczynić się także do zatrzymania laktacji. 

Imbir w ciąży 

Kłącze imbiru według monografii ESCOP zaliczany jest do kategorii B. Warto jednak zaznaczyć, iż w literaturze kłącze imbiru zaliczane jest do surowców bezpiecznych w okresie ciąży. Nie zaobserwowano wzrostu: wad wrodzonych, poronień, działania teratogennego czy też niskich mas urodzeniowych. Imbir zmniejsza nudności w okresie ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Roślinę można stosować w postaci naparów lub herbat, a także wykorzystywać świeży imbir jako dodatek do potraw. 

Jakich ziół unikać w ciąży? 

Według wyżej wspomnianej klasyfikacji w okresie ciąży należy unikać surowców roślinnych zaliczanych do kategorii D. W tej grupie, obok szałwii, znajdują się: 

  • ziele piołunu, 
  • aloes, 
  • olejek anyżowy, 
  • liść boldo,  
  • kłącze pluskwicy, 
  • olejek koperkowy, 
  • nasienie kozieradki, 
  • kora kruszyny, 
  • korę kruszyny amerykańskiej, 
  • liść miłorzębu, 
  • korzeń/kłącze lukrecji, 
  • owoc jałowca, 
  • kłącze krzyżownicy zwyczajnej,  
  • korzeń rzewienia, 
  • liść szałwii, 
  • liść/owoc senesu, 
  • liść mącznicy. 

Do surowców, których stosowanie przez kobiety w ciąży jest przeciwwskazane zalicza się również: 

  • borówkę brusznice, 
  • lubczyk ogrodowy, 
  • serdecznik pospolity. 

Natomiast surowce roślinne, takie jak kozłek lekarski, malina właściwa oraz dzika róża są klasyfikowane pod względem bezpieczeństwa jako surowce gdzie „należy zachować ostrożność w czasie ciąży”. Liście maliny są także zaliczane do grupy surowców roślinnych nieodpowiednich dla kobiet w okresie ciąży. 

Polecane dla Ciebie

Zioła bezpieczne w ciąży               

Do surowców roślinnych, które można używać w okresie ciąży (czyli tych, które wchodzą w skład kategorii A według monografii ESCOP) należą: 

  • cebula, czosnek, 
  • owoc anyżu (przetwory wodne), 
  • kwiat arniki (zewnętrznie), 
  • kwiat nagietka (zewnętrznie), 
  • owoc kopru (przetwory wodne), 
  • nasienie lnu, 
  • owoc borówki czernicy, 
  • koszyczek rumianku, 
  • nasienie babki jajowatej, 
  • nasienie babki płesznik. 
  1.  A.  Bazylko, Substancje roślinne, wskazania i przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży i przygotowania do porodu, „Terapia i leki” 2010, nr 7. 
  2. A. Łuczak, M. Nowak, E. Szałek, Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży, „Farmacja współczesna” 2017, nr 140-146 (10). 
  3. D. A. Kennedy, A. Lupattelli, G. Koren i in., Herbal medicine use in pregnancy: results of a multinational study, „BMC” 2013, nr 355 (13). 
  4. I. Matławska (red.), Farmakognozja, UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2008, s. 75, 318, 320, 334, 359. 
  5. K. Lennecke, K. Hagel, K. Przondziono, Opieka farmaceutyczna w samoleczeniu wybranych chorób, Medpharm Polska, Wrocław 2012, s. 17. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt

    Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problemy z płodnością ma ok. 12% populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyczy to aż 20% osób w wieku reprodukcyjnym. Nadzieję na posiadanie potomstwa daje jednak metoda in vitro, która w dużej mierze jest finansowana z programów samorządowych.

  • Łysienie poporodowe – jak długo trwa wypadanie włosów po ciąży i jak sobie z nim radzić?

    Każda kobieta marzy o tym, aby jej włosy były piękne, gęste i lśniące. I właśnie w okresie ciąży włosy takie się stają — są mocniejsze i wyglądają zdrowiej niż przed ciążą. Niestety, ten stan nie będzie utrzymywał się długo, ponieważ włosy zaczynają wypadać zazwyczaj po porodzie. Mówi się wówczas, że doszło do łysienia poporodowego. Czy jest ono groźne? Co robić, gdy po ciąży nadmiernie wypadają włosy? Podpowiadamy.

  • USG genetyczne – kiedy wykonać? Ile kosztuje i co może pokazać?

    Badanie USG genetyczne jest w pełni bezpieczne zarówno dla dziecka, jak i dla kobiety ciężarnej. Jest ono jednym z najważniejszych badań wykonywanych w trakcie trwania ciąży. Podczas badania oceniana jest m.in. anatomia płodu oraz ryzyko aberracji chromosomowych. Jak wygląda obowiązkowe badanie prenatalne i ile kosztuje USG genetyczne?

  • Jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie kobiety w trakcie ciąży?

    Burza hormonalna to potoczne określenie na wszelkiego rodzaju zmiany zachodzące w gospodarce gruczołów dokrewnych w trakcie trwania ciąży. Każdą kobietę ciężarną dotyczą te same wahania, niemniej towarzyszą im różne odczucia. Co dzieje się z organizmem kobiety w czasie ciąży? Jakie hormony działają na początku ciąży oraz co kortyzol ma wspólnego ze zmiennością nastroju?

  • Pierwsze objawy ciąży – po czym poznać, że doszło do zapłodnienia?

    Mdłości, zawroty głowy, tkliwość piersi? Czy te objawy świadczą o tym, że kobieta jest w ciąży? Owszem, mogą na to wskazywać, niemniej nie muszą. Specjaliści z zakresu ginekologii i położnictwa nie definiują jednoznacznie tzw. wczesnych i późnych objawów ciąży. Można jednak wyróżnić zarówno prawdopodobne, jak i pewne jej oznaki.

  • Kangurowanie – czym jest i jakie może przynieść korzyści?

    Budowanie więzi z dzieckiem można rozpocząć już od pierwszych minut, w których malec pojawi się na świecie. Proces, który odbywa się w kontakcie skóra do skóry, nazywa się kangurowaniem. Może być wykonywane przez mamę, ale także przez tatę noworodka. Jak się przygotować do kangurowania i jak długo można je praktykować?

  • Jakie są objawy niedoczynności tarczycy w ciąży? Czy można ją leczyć? Normy badań

    Niedoczynność tarczycy w ciąży może zwiększyć ryzyko związane z poronieniem, odklejeniem łożyska, niedokrwistością, nadciśnieniem ciążowym czy krwawieniem poporodowym. Wyjątkowo newralgiczny moment to ten, kiedy niedoczynność wystąpi w pierwszym trymestrze ciąży. Jak diagnozować i leczyć niedoczynność tarczycy u kobiety w ciąży, tak aby terapia była skuteczna i nie zaszkodziła dziecku?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij