Babka jajowata – właściwości i zastosowanie nasion i łuski babki jajowatej

Babka jajowata (Plantago ovata) jest cennym źródłem błonnika, dlatego stosuje się ją głównie w dolegliwościach układu pokarmowego. Dzięki zawartości innych cennych składników wykorzystuje się ją także w medycynie naturalnej i przemyśle kosmetycznym. Łupiny babki jajowatej o działaniu osłonowym z powodzeniem można stosować przy chorobie wrzodowej. W jaki sposób stosować i dawkować babkę jajowatą? Kto nie powinien jej przyjmować? 

Niepozorne ziarenka babki jajowatej potrafią uzdrowić układ pokarmowy i zmobilizować go do właściwej pracy. Jej łuski i nasiona zawierają cenny błonnik, dlatego warto włączyć ją na stałe do swojego menu. 

Babka jajowata – właściwości 

Lecznicze właściwości babki jajowatej znane są od wieków. Pierwsze wzmianki o jej prozdrowotnych zdolnościach zanotowano w arabskich i perskich księgach ziołoleczniczych z X wieku. Babka jajowata (Plantago ovata) najlepiej rozwija się na terenie nasłonecznionym z dużą wilgotnością powietrza, dlatego znajdziemy ją głównie w krajach śródziemnomorskich, w szczególności na hiszpańskich Wyspach Kanaryjskich. 

Babka jajowata to niewielka roślina z charakterystycznymi, pokrytymi włoskami wąskimi liśćmi oraz przypominającym kłos kwiatostanem. Z punktu widzenia zdrowotnego najwięcej cennych składników skrywają jej nasiona oraz łuska. Maleńkie, kilkumilimetrowe nasiona o beżowej, jasnobrunatnej barwie i łódeczkowatym kształcie są zbierane, młócone naturalnymi metodami, a na koniec suszone.

Nasiona babki jajowatej stanowią źródło wielu cennych składników wykorzystywanych w medycynie naturalnej i przemyśle kosmetycznym. Pełne są np. błonnika, antyoksydantów, śluzów, aukubiny, tłuszczów, protein, fitosteroli. 

Nasiona i łuska (łupina) babki jajowatej – zastosowanie 

Babka jajowata stosowana jest przede wszystkim w licznych dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Jej nasiona i łuski w kontakcie z wodnymi roztworami pęcznieją i tworzą swego rodzaju śluz. Zmiękcza on masę zalegającą w jelitach, zwiększa ją i ułatwia jej wypróżnienie. Babka jajowata sprawdza się zatem w przypadku uciążliwych zaparć czy hemoroidów. Ale i przy biegunkach okazuje się pomocna. Ten sam śluz, który usprawnia pracę jelit, wykazuje też właściwości wchłaniania wody i nadawania masie kałowej właściwej, gęstej konsystencji. Regulując cykl wypróżnień, babka jajowata pomaga organizmowi szybciej i sprawniej pozbyć się toksyn, metali ciężkich i innych szkodliwych substancji, które zalegając w jelitach, obciążają je i pogarszają tym samym pracę całego organizmu. 

Babka jajowata może być świetnym wsparciem przy odchudzaniu. To zasługa zawartego w niej w dużej ilości błonnika – stanowi on prawie 80% wszystkich znajdujących się w roślinie związków. Błonnik nie tylko przyspiesza przemianę materii i sprawia, że węglowodany wolniej się wchłaniają, ale również pęcznieje w żołądku, szybciej przynosząc uczucie sytości. Walka z nadprogramowymi kilogramami jest wtedy zdecydowanie łatwiejsza. Łupina babki jajowatej wykazuje również działanie osłonowe – wytwarzany przez nią śluz chroni ścianki jelit, dlatego jej stosowanie polecane jest przy chorobach wrzodowych czy polipach jelit. 

Jak stosować babkę jajowatą? Rozmaicie. W aptece do kupienia jest forma sproszkowana lub całe ziarna. Należy rozpuścić 2-3 łyżki specyfiku w letniej wodzie i odstawić na około 20 minut. Powstały w tym czasie kleik można wypijać na czczo lub pomiędzy posiłkami – naturalnie pobudzi perystaltykę jelit. Można również zalać babkę gorącą wodą, odstawić do zagęszczenia i popijać w formie naparu. Babka jajowata może być też stosowana jako dodatek do dań – urozmaici musli, sałatki, koktajle, desery, zagęści sosy czy zupy.

Babka jajowata – dawkowanie

Włączając babkę jajowatą do swojej diety, należy przestrzegać paru ważnych zasad. Kluczowe jest odpowiednie dawkowanie babki – przyjmować ją można w porcjach 5-10 łyżeczek nawet 3 razy dziennie. Aby nie podrażnić i nie zablokować jelit, ziarna i łuski babki, czy to w formie proszkowanej czy stałej, nie powinny być spożywane samodzielnie – zawsze zmieszane z płynem: sokiem, wodą, jogurtem itp. Należy też obficie popić taką mieszankę wodą. Spożywany w babce błonnik absorbuje bowiem wodę. Jeśli nie będziemy jej stale dostarczać, grozi nam ryzyko zaparć. 

Babka jajowata – skutki uboczne

Choć babka jajowata popularnością nie dorównuje bardziej „rozpoznawalnej” w ostatnich latach kuzynce, babce płesznik, pod względem działania i właściwości praktycznie w niczym jej nie ustępuje. W zasadzie mogą one być stosowane zamiennie – obie dobroczynnie wpłyną na regulację i pracę układu pokarmowego. Ważne tylko, aby łącznie nie przekraczać zalecanej dawki dziennego spożycia błonnika.

Jak każda roślina, nawet ta o najbardziej wyjątkowych właściwościach, stosowana nierozważnie i w nadmiarze może zaszkodzić. Na szczęście skutki uboczne, które mogą pojawić się po przedawkowaniu nasion babki jajowatej, nie zdarzają się często i nie należą do zbyt uciążliwych. Manifestować mogą się uczuciem wzdęcia czy pełności w brzuchu. Rzadko może pojawić się delikatna alergia na sproszkowany pył babki: katar, kaszel lub obrzęk powiek, a sporadycznie ból brzucha czy głowy. 

Babka jajowata – przeciwwskazania 

Odradza się jej jedzenie również w przypadku częstych, niezdiagnozowanych nudności czy bólach brzucha. Ewentualne łączenie babki jajowatej z lekami należy skonsultować z lekarzem. Babka może również przyczynić się do gorszego wchłaniania niektórych leków. Rodzice dzieci do 6. roku życia również powinni najpierw zasięgnąć porady lekarza. Kobiety w ciąży mogą korzystać dobrodziejstw babki jajowatej – stan błogosławiony nie jest przeciwwskazaniem do jej stosowania