Swędzenie oczu – jakie są najczęstsze przyczyny świądu oczu i powiek?
Maria Dąbrowska

Swędzenie oczu – jakie są najczęstsze przyczyny świądu oczu i powiek?

Świąd oczu to nie tylko niepokojący, ale też utrudniający codzienne funkcjonowanie objaw. Jeśli nie ustępuje, powinien skłonić do wizyty u lekarza. Specjalista wskaże przyczynę i ścieżkę leczenia. Dlaczego zatem swędzą nas oczy i jak im ulżyć?

Swędzenie oczu i pieczenie powiek – przyczyny

Swędzenie i pieczenie w oku wywoływać może znajdujące się w nim ciało obce – pyłek, kurz, rzęsa, a nawet tak prozaiczna rzecz jak niewyspanie. Sprzyja mu też nadwrażliwość na soczewki kontaktowe lub stosowanie ich bez zachowania należytej higieny.

Przyczyną swędzenia oka może być tzw. zespół suchego oka, czyli zaburzona produkcja cieczy łzowej. U jego podstaw leży m.in. zanieczyszczone pyłami i spalinami środowisko, leki (np. antykoncepcyjne) oraz zmiany hormonalne, co sprawia, że zespół ten częściej dotyka kobiety. Objawy nasilają się porą wieczorową i w nocy, gdyż wówczas oczy wydzielają mniej łez. Niepokój powinno wzbudzić przedłużające się swędzenie oka lub obu oczu, a także pieczenie powiek i zaczerwienienie.  

Swędzenie oczu ma też źródło we współczesnym stylu życia. Nadmiernie eksponowane na ekrany komputerów, tabletów czy smartfonów oczy są przemęczone, gorzej nawilżone, swędzą i tracą ostrość widzenia. Sprzyja temu osłabiające mięśnie oka skupienie na ekranie, nienaturalne światło komputera, niewłaściwe ustawienie monitora. Dolegliwości te zostały dostrzeżone już w 1994 roku przez Amerykańską Akademię Okulistyki, która określiła je mianem Syndromu Widzenia Komputerowego (ang. Computer Vision Syndrome).

Alergia a świąd oczu

Jednak w wielu przypadkach za dolegliwościami takimi jak: swędzące oczy, nieustanna chęć pocierania ich, dyskomfort odczuwany w obrębie całego oka, na powiekach albo tylko w kącikach, stoi alergia. Pieczenie może mieć charakter okresowy (np. w czasie pylenia traw), napadowy (np. po kontakcie z sierścią zwierzęcia) lub całoroczny (np. w wyniku stałej ekspozycji na roztocza, pleśń, składniki w kosmetykach czy przeróżne tworzywa). Poza świądem pojawiają się też łzawienie i katar, kichanie, uczucie drapania gardła, uszu i nosa oraz swędzenie powiek.

Infekcje powodujące swędzenie oczu

Oczy mogą też swędzieć z powodu infekcji, np. zapalenia spojówek. Wywołują je wirusy, bakterie, pasożyty, alergeny i czynniki zewnętrzne. Do objawów najczęściej należą: swędzenie, opuchlizna, światłowstręt, gęsta wydzielina ropna, szczególnie obfita rano zaraz po przebudzeniu. Na początku odczuwalne może być swędzenie jednego oka, ale niewykluczone, że nieleczona infekcja przeniesie się na drugie.

Bolesne, łuszczące się i swędzące powieki świadczą z kolei o zapaleniu brzegów powieki. Jego przyczyną może być infekcja, niewłaściwa higiena okolic oka, zakłócone wydzielanie łoju przez gruczoły na brzegach powiek oraz czynniki zewnętrzne takie jak kurz, dym czy zanieczyszczenia powietrza.

Domowe sposoby na swędzenie oczu

Swędzenie oczu staje się przypadłością cywilizacyjną. Ale o ile na zanieczyszczenie powietrza czy losowe sytuacje wpływu nie mamy, o tyle inne czynniki podrażniające oczy jesteśmy w stanie wykluczyć lub chociaż zminimalizować ich oddziaływanie. Z pomocą przyjdą domowe sposoby. Ograniczmy czas spędzany przed komputerem i pilnujmy, aby co jakiś czas robić oczom przerwę od niego. Nawilżajmy je kroplami, często mrugajmy i dbajmy o higienę pracy – naturalne oświetlenie, pozycję, właściwą odległość od komputera i dobrze zbalansowane ustawienia jasności oraz kontrastu ekranu. Zarówno w biurze, jak i w domu dbajmy o wilgotność pomieszczenia, wietrzmy je i nie przegrzewajmy. Nośmy okulary przeciwsłoneczne, oczy dotykajmy tylko czystymi rękami, przed snem oczyśćmy z makijażu i wysypiajmy się. Jeśli nosimy soczewki kontaktowe, stosujmy się do zaleceń producentów. Zadbajmy o oczy również poprzez dietę – pamiętajmy o witaminach z grupy B, witaminie A czy E oraz cynku.

Co, jeśli pomimo powyższych zabiegów oczy swędzą? Na początek, zanim w ogóle zbliżymy się do nich, umyjmy ręce. Następnie zaaplikujmy do podrażnionego oka parę nawilżających kropli, tzw. sztucznych łez. Powinny one mieć jak najprostszy, pozbawiony szkodliwych dla powierzchni oka konserwantów skład. Mogą być stosowane wiele razy w ciągu dnia, ale pamiętajmy, że nie stanowią leczenia przyczynowego. Podobnie jak zimne okłady na swędzące oczy, które ukoją podrażnione, wysuszone oko. Wystarczy sterylną ściereczkę zamoczyć w chłodnej wodzie i przyłożyć delikatnie do podrażnienia. Popularne metody naszych babć, czyli kompresy i płukanki z herbaty lub z rumianku, są odradzane przez okulistów z uwagi na swoje potencjalnie drażniące działanie.

Powiązane produkty

Swędzące oczy i powieki – diagnostyka – kiedy iść do okulisty?

Kompres nie pomógł, krople ukoiły tylko na chwilę – co dalej? Wizyta u lekarza. Nieleczone, przedłużające się podrażnienie oka może pogorszyć jego stan i przerodzić się w poważniejszą dolegliwość. Lekarz zbierze u pacjenta wywiad, upewni się, czy w przeszłości występowały podobne symptomy i czy w grę wchodzi np. alergia. Badanie przeprowadzone zostanie prawdopodobnie po zaaplikowaniu do oka rozszerzających źrenicę kropli z atropiną, które przez parę godzin spowodują nadwrażliwość na światło.

Zdiagnozowana przez lekarza alergia oczu leczona będzie dwutorowo: poprzez unikanie kontaktu z alergenem i stosowanie leku przeciwalergicznego. W większości przypadków leki doustne dostępne są bez recepty, a te do stosowania miejscowego, czyli np. krople do oczu na alergię, kupimy tylko z receptą. Warto też w dalszej kolejności rozważyć możliwość odczulenia na dany alergen, tzw. immunoterapię swoistą.

Zapalenie oka, w zależności od umiejscowienia infekcji, leczone powinno być wyłącznie przez lekarza. Na zapalenie bakteryjne zostanie przepisany prawdopodobnie antybiotyk w kroplach lub żelu. Jeśli nie przyniesie rezultatów, lekarz może zalecić wykonanie posiewu, który wskaże winne zapaleniu bakterie. Zapalenia wirusowe mogą być powiązane z toczącą się w organizmie chorobą. Leczy się je miejscowo kroplami lub maściami łagodzącymi stany zapalne.

Lekarza warto odwiedzić z jeszcze jednej przyczyny – niektóre okulistyczne choroby, np. „zespół suchego oka” lub zapalenie tęczówki mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie w zupełnie innym obszarze ciała i powinny skłonić do wizyty również u reumatologa, neurologa czy dermatologa.
  1. A. Lens, S.C. Nemeth, J.K. Ledford, Anatomia i fizjologia narządu wzroku, Wrocław 2010
  2. H. Małecka, Zapalenie spojówek, „Medycyna Rodzinna”, 1 2007, s. 17-21.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.