Swędzenie oczu – jakie są najczęstsze przyczyny świądu oczu i powiek?
Maria Dąbrowska

Swędzenie oczu – jakie są najczęstsze przyczyny świądu oczu i powiek?

Świąd oczu to nie tylko niepokojący, ale też utrudniający codzienne funkcjonowanie objaw. Jeśli nie ustępuje, powinien skłonić do wizyty u lekarza. Specjalista wskaże przyczynę i ścieżkę leczenia. Dlaczego zatem swędzą nas oczy i jak im ulżyć?

Swędzenie oczu i pieczenie powiek – przyczyny

Swędzenie i pieczenie w oku wywoływać może znajdujące się w nim ciało obce – pyłek, kurz, rzęsa, a nawet tak prozaiczna rzecz jak niewyspanie. Sprzyja mu też nadwrażliwość na soczewki kontaktowe lub stosowanie ich bez zachowania należytej higieny.

Przyczyną swędzenia oka może być tzw. zespół suchego oka, czyli zaburzona produkcja cieczy łzowej. U jego podstaw leży m.in. zanieczyszczone pyłami i spalinami środowisko, leki (np. antykoncepcyjne) oraz zmiany hormonalne, co sprawia, że zespół ten częściej dotyka kobiety. Objawy nasilają się porą wieczorową i w nocy, gdyż wówczas oczy wydzielają mniej łez. Niepokój powinno wzbudzić przedłużające się swędzenie oka lub obu oczu, a także pieczenie powiek i zaczerwienienie.  

Swędzenie oczu ma też źródło we współczesnym stylu życia. Nadmiernie eksponowane na ekrany komputerów, tabletów czy smartfonów oczy są przemęczone, gorzej nawilżone, swędzą i tracą ostrość widzenia. Sprzyja temu osłabiające mięśnie oka skupienie na ekranie, nienaturalne światło komputera, niewłaściwe ustawienie monitora. Dolegliwości te zostały dostrzeżone już w 1994 roku przez Amerykańską Akademię Okulistyki, która określiła je mianem Syndromu Widzenia Komputerowego (ang. Computer Vision Syndrome).

Alergia a świąd oczu

Jednak w wielu przypadkach za dolegliwościami takimi jak: swędzące oczy, nieustanna chęć pocierania ich, dyskomfort odczuwany w obrębie całego oka, na powiekach albo tylko w kącikach, stoi alergia. Pieczenie może mieć charakter okresowy (np. w czasie pylenia traw), napadowy (np. po kontakcie z sierścią zwierzęcia) lub całoroczny (np. w wyniku stałej ekspozycji na roztocza, pleśń, składniki w kosmetykach czy przeróżne tworzywa). Poza świądem pojawiają się też łzawienie i katar, kichanie, uczucie drapania gardła, uszu i nosa oraz swędzenie powiek.

Infekcje powodujące swędzenie oczu

Oczy mogą też swędzieć z powodu infekcji, np. zapalenia spojówek. Wywołują je wirusy, bakterie, pasożyty, alergeny i czynniki zewnętrzne. Do objawów najczęściej należą: swędzenie, opuchlizna, światłowstręt, gęsta wydzielina ropna, szczególnie obfita rano zaraz po przebudzeniu. Na początku odczuwalne może być swędzenie jednego oka, ale niewykluczone, że nieleczona infekcja przeniesie się na drugie.

Bolesne, łuszczące się i swędzące powieki świadczą z kolei o zapaleniu brzegów powieki. Jego przyczyną może być infekcja, niewłaściwa higiena okolic oka, zakłócone wydzielanie łoju przez gruczoły na brzegach powiek oraz czynniki zewnętrzne takie jak kurz, dym czy zanieczyszczenia powietrza.

Domowe sposoby na swędzenie oczu

Swędzenie oczu staje się przypadłością cywilizacyjną. Ale o ile na zanieczyszczenie powietrza czy losowe sytuacje wpływu nie mamy, o tyle inne czynniki podrażniające oczy jesteśmy w stanie wykluczyć lub chociaż zminimalizować ich oddziaływanie. Z pomocą przyjdą domowe sposoby. Ograniczmy czas spędzany przed komputerem i pilnujmy, aby co jakiś czas robić oczom przerwę od niego. Nawilżajmy je kroplami, często mrugajmy i dbajmy o higienę pracy – naturalne oświetlenie, pozycję, właściwą odległość od komputera i dobrze zbalansowane ustawienia jasności oraz kontrastu ekranu. Zarówno w biurze, jak i w domu dbajmy o wilgotność pomieszczenia, wietrzmy je i nie przegrzewajmy. Nośmy okulary przeciwsłoneczne, oczy dotykajmy tylko czystymi rękami, przed snem oczyśćmy z makijażu i wysypiajmy się. Jeśli nosimy soczewki kontaktowe, stosujmy się do zaleceń producentów. Zadbajmy o oczy również poprzez dietę – pamiętajmy o witaminach z grupy B, witaminie A czy E oraz cynku.

Co, jeśli pomimo powyższych zabiegów oczy swędzą? Na początek, zanim w ogóle zbliżymy się do nich, umyjmy ręce. Następnie zaaplikujmy do podrażnionego oka parę nawilżających kropli, tzw. sztucznych łez. Powinny one mieć jak najprostszy, pozbawiony szkodliwych dla powierzchni oka konserwantów skład. Mogą być stosowane wiele razy w ciągu dnia, ale pamiętajmy, że nie stanowią leczenia przyczynowego. Podobnie jak zimne okłady na swędzące oczy, które ukoją podrażnione, wysuszone oko. Wystarczy sterylną ściereczkę zamoczyć w chłodnej wodzie i przyłożyć delikatnie do podrażnienia. Popularne metody naszych babć, czyli kompresy i płukanki z herbaty lub z rumianku, są odradzane przez okulistów z uwagi na swoje potencjalnie drażniące działanie.

Powiązane produkty

Swędzące oczy i powieki – diagnostyka – kiedy iść do okulisty?

Kompres nie pomógł, krople ukoiły tylko na chwilę – co dalej? Wizyta u lekarza. Nieleczone, przedłużające się podrażnienie oka może pogorszyć jego stan i przerodzić się w poważniejszą dolegliwość. Lekarz zbierze u pacjenta wywiad, upewni się, czy w przeszłości występowały podobne symptomy i czy w grę wchodzi np. alergia. Badanie przeprowadzone zostanie prawdopodobnie po zaaplikowaniu do oka rozszerzających źrenicę kropli z atropiną, które przez parę godzin spowodują nadwrażliwość na światło.

Zdiagnozowana przez lekarza alergia oczu leczona będzie dwutorowo: poprzez unikanie kontaktu z alergenem i stosowanie leku przeciwalergicznego. W większości przypadków leki doustne dostępne są bez recepty, a te do stosowania miejscowego, czyli np. krople do oczu na alergię, kupimy tylko z receptą. Warto też w dalszej kolejności rozważyć możliwość odczulenia na dany alergen, tzw. immunoterapię swoistą.

Zapalenie oka, w zależności od umiejscowienia infekcji, leczone powinno być wyłącznie przez lekarza. Na zapalenie bakteryjne zostanie przepisany prawdopodobnie antybiotyk w kroplach lub żelu. Jeśli nie przyniesie rezultatów, lekarz może zalecić wykonanie posiewu, który wskaże winne zapaleniu bakterie. Zapalenia wirusowe mogą być powiązane z toczącą się w organizmie chorobą. Leczy się je miejscowo kroplami lub maściami łagodzącymi stany zapalne.

Lekarza warto odwiedzić z jeszcze jednej przyczyny – niektóre okulistyczne choroby, np. „zespół suchego oka” lub zapalenie tęczówki mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie w zupełnie innym obszarze ciała i powinny skłonić do wizyty również u reumatologa, neurologa czy dermatologa.
  1. A. Lens, S.C. Nemeth, J.K. Ledford, Anatomia i fizjologia narządu wzroku, Wrocław 2010
  2. H. Małecka, Zapalenie spojówek, „Medycyna Rodzinna”, 1 2007, s. 17-21.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij