Dializa nerek
Natalia Bień

Mocznica – objawy, przyczyny, leczenie

Mocznica to krańcowe stadium niewydolności nerek cechujące się dużymi stężeniami mocznika i kreatyniny we krwi, niewyrównaną kwasicą nieoddechową oraz powikłaniami przewlekłej choroby nerek (PChN). PChN jest bardzo częstym schorzeniem internistycznym, w którym dochodzi do stopniowego uszkodzenia nerek, a co za tym idzie – spadku ich wydolności.

  1. Co to jest mocznica?
  2. Mocznica – przyczyny
  3. Mocznica – objawy choroby
  4. Mocznica – jak wykryć?
  5. Mocznica – leczenie

W wyniku zaburzenia funkcji nerek we krwi gromadzą się szkodliwe metabolity (np. mocznika), co przekłada się na charakterystyczny obraz kliniczny. Niestety w schyłkowych stadiach niewydolności nerek jedyną metodą leczenia są hemodializy lub przeszczep nerki.

Co to jest mocznica?

Mocznica (uremia) to zespół objawów ostatniego stadium przewlekłej choroby nerek (PChN) – schyłkowej niewydolności nerek – charakteryzujący się podwyższonym stężeniem mocznika we krwi oraz spadkiem GFR <15 ml/min/1,73 m². GFR to wskaźnik filtracji kłębuszkowej przepływającej przez nerki krwi, określający wielkość przesączania kłębuszkowego w nerkach. W skrócie można powiedzieć, że jest on miarą wydolności oraz stanu klinicznego nerek.

Mocznik to jeden z głównych metabolitów przemiany materii, który wydalany jest przez nerki. Jeżeli nerki są uszkodzone i nie pracują prawidłowo, dochodzi do podwyższenia się jego stężenia we krwi. Niestety w schyłkowej niewydolności nerek poziom oczyszczania krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii jest zmniejszony, co prowadzi do ich gromadzenia się w organizmie. W rezultacie dochodzi do zaburzenia równowagi elektrolitowej i hormonalnej oraz do zaburzeń metabolicznych w organizmie.

Mocznica – przyczyny

Nerki są bardzo istotnym organem produkującym i wydzielającym hormony, usuwającym toksyny, regulującym poziom elektrolitów i równowagę kwasowo-zasadową w organizmie. Niewydolność nerek niesie za sobą liczne niekorzystne konsekwencje dla organizmu, w tym między innymi powoduje wystąpienie mocznicy. Aby wyjaśnić jej przyczyny, trzeba wiedzieć, czym jest przewlekła choroba nerek (PChN). Definicja mówi, że są to nieprawidłowości w budowie lub funkcjonowaniu nerek, które trwają dłużej niż trzy miesiące.

Jeżeli zmiany chorobowe dotyczą działania wszystkich podstawowych składników nerek: kłębuszków, cewek, podścieliska i naczyń, mówimy wtedy o przewlekłej niewydolności nerek. Stopień zaawansowania choroby ocenia się za pomocą wskaźnika filtracji kłębuszkowej GFR. Na jego podstawie określa się stadium choroby. Wyróżniamy pięć stadiów choroby – od G1 do G5. Ostatnie stadium G5 jest najcięższą z postaci PChN. Przyczynami upośledzającymi funkcje nerek prowadzącymi do mocznicy są głównie wrodzone wady genetyczne nerek i układu moczowego, wielotorbielowate zwyrodnienie nerek, nefropatia cukrzycowa czy nadciśnieniowa oraz przebyte choroby nerek, np. kłębuszkowe zapalenie nerek, choroba śródmiąższowa nerek czy zapalenie pęcherza moczowego.

Szczególnie narażone na tę chorobę są osoby w podeszłym wieku, z przewlekłą chorobą nerek i bogatym wywiadem internistycznym. Niestety mocznica u seniorów ze schyłkową niewydolnością nerek w wielu przypadkach może prowadzić do zgonu.

Powiązane produkty

Mocznica – objawy choroby

Przewlekła choroba nerek jest trudna do zdiagnozowania, ponieważ często niewydolność nerek w początkowych stadiach nie daje widocznych objawów chorobowych. Na początku mogą występować symptomy, takie jak: zaburzenia układu pokarmowego (bóle brzucha, nudności i wymioty), ogólne zmęczenie, upośledzenie koncentracji, niedokrwistość czy problemy z nadciśnieniem. W miarę rozwoju choroby pojawiają się objawy i powikłania w układzie sercowo-naczyniowym (niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca, rozległa miażdżyca naczyń krwionośnych) oraz oddechowym (obrzęk płuc, zapalenie opłucnej). W ostatnim stadium mocznicy objawy mogą dotyczyć każdego narządu, zwłaszcza układu nerwowego. Pojawiają się zaburzenia neurologiczne w postaci problemów z pamięcią, zaburzeń snu, drgawek czy śpiączki mocznicowej.

Mocznica – jak wykryć?

Do podstawowych badań pozwalających wykryć mocznicę zaliczamy oznaczenie wskaźnika GFR, ogólne badanie moczu oraz stężenie kreatyniny i mocznika w surowicy. Dodatkowo warto wykonać morfologię krwi, profil lipidowy oraz elektrolity. Najważniejsze badanie to badanie laboratoryjne poziomu GFR. Prawidłowy GFR u zdrowych osób powinien wynosić powyżej 90 ml/min/1,73 m². Wynik poniżej 15 ml/min/1,73 m² świadczy o schyłkowej niewydolności nerek i może wskazywać na to, że pacjent choruje na mocznicę.

Ważne jest też określenie poziomu mocznika we krwi, gdyż jego podwyższone stężenie (powyżej 200 mg/dl) wpływa toksycznie na nasz układ nerwowy i może prowadzić do zaburzeń oraz jego uszkodzenia. Badanie moczu pozwala określić, czy w moczu występuje białko, które jest charakterystycznym parametrem mogącym świadczyć o uszkodzeniu nerek. W diagnostyce mocznicy wykonuje się również badania obrazowe takie jak USG nerek czy też biopsję nerki pod kontrolą USG w celu wykrycia przyczyny uszkodzenia nerek.

Mocznica – leczenie

Jeśli objawy mocznicy są łagodne, wystarczy systematyczna opieka w poradni specjalistycznej (nefrologicznej), wykonywanie okresowych badań kontrolnych oraz odpowiednia dieta niskobiałkowa, niskosodowa i niskofosforanowa. Nie można zapominać również o odpowiednim leczeniu chorób współistniejących oraz unikaniu stosowania leków nefrotoksycznych.

W przypadku wystąpienia zaawansowanej mocznicy niezbędne jest zakwalifikowanie pacjenta do leczenia nerkozastępczego w postaci hemodializ lub dializy otrzewnowej. Dializa ma na celu oczyszczenie krwi chorego ze szkodliwych produktów przemiany materii, których nerki nie są w stanie usunąć z organizmu.

Dominującą metodą leczenia w Polsce jest hemodializa, która jest wykonywana w ośrodkach dializ. Sam zabieg trwa 3-5 godzin i jest powtarzany 3 razy w tygodniu. Jest to czasochłonny i bardzo uciążliwy dla pacjenta sposób leczenia, ale jest niestety jedyną opcją dla pacjentów niekwalifikujących się do przeszczepu nerek. Najlepszą i najskuteczniejszą metodą leczenia zaawansowanego stadium przewlekłej choroby nerek jest właśnie przeszczep nerki.

Niestety w Polsce istnieje ogromny problem związany z dawstwem organów, gdyż brakuje potencjalnych dawców. Dodatkowo dochodzi do tego aspekt immunologiczny, ponieważ aby nie doszło do odrzucenia przeszczepu, musi występować zgodność immunologiczna pomiędzy dawcą a biorcą. Z tych powodów przeszczep nerek zazwyczaj wykonuje się u młodych i najlepiej rokujących pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek.

Dowiedz się więcej na temat dializ nerek na DOZ.pl

Warto pamiętać, że właściwa dieta przy mocznicy ma ogromne znaczenie. Zbilansowana dieta umożliwia dostarczenie organizmowi odpowiedniej dawki witamin i minerałów. Dodatkowo w leczeniu PChN stosowana jest dieta niskobiałkowa – w rozwiniętym stadium choroby należy ograniczyć białko do 0,6-0,8 g/kg masy ciała. Wskazane jest również ograniczenie produktów o wysokiej zawartości potasu, fosforu i soli oraz ograniczenie używek w postaci alkoholu i papierosów.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Dieta w niewydolności nerek – zasady, suplementacja, produkty, przepisy, jadłospis

    Jaką dietę przy niewydolności nerek powinno się stosować? Niewydolność nerek jest chorobą cywilizacyjną, która dotyka kilka milionów Polaków. Często diagnozowana jest na etapie, kiedy uszkodzenia narządu są znaczące i stosowanie restrykcyjnej diety jest absolutną koniecznością. Niewydolność nerek wiąże się z tym, że organy te nie dają sobie rady z oczyszczaniem organizmu z toksyn (produktów przemiany materii). Do tych substancji należą między innymi potas, sód, fosfor i produkty przemiany białek.

  • Przewlekłe schorzenia nerek

    Zdarzają się sytuacje, w których nerki zaczynają "działać " w nieprawidłowy sposób. Mogą do tego przyczyniać się różne przewlekłe schorzenia nerek.

  • Jak interpretować wyniki badania moczu?

    Najprostszym badaniem, które umożliwia wykrycie nieprawidłowości w układzie moczowym, jest badanie ogólne moczu. Jest to badanie, które w pierwszej kolejności wykonuje się np. przy podejrzeniu zakażenia w układzie moczowym czy też kamicy moczowej. Badanie jest proste do wykonania, a nieprawidłowości, które ewentualnie w nim się stwierdzi, umożliwiają postawienie ostatecznej diagnozy lub ukierunkowują lekarza do przeprowadzenia dalszej diagnostyki, np. do zlecenia badań obrazowych jak usg jamy brzusznej z oceną układu moczowego.

  • PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) – jak sobie z nim radzić?

    Co miesiąc powtarza się niemal ten sam scenariusz – dopada Cię huśtawka nastrojów, nie możesz się skoncentrować, przybierasz na wadze nawet do 3 kg, czujesz się opuchnięta, piersi sprawiają Ci ból, nie możesz spać, masz migrenę, nudności, zaparcia lub biegunkę, a twarz i dekolt pokrywają się wypryskami? To tylko część z ponad 100 objawów, które  świadczą o zespole napięcia przedmiesiączkowego, czyli PMS. Jak złagodzić jego objawy?

  • Terapia celowana – nowa metoda leczenia nowotworów

    W dzisiejszych czasach do walki z nowotworami wykorzystywane są różne metody leczenia: zabiegi operacyjne, chemioterapia, radioterapia czy też hormonoterapia. Obecnie coraz większe nadzieje wiąże się z tzw. terapią celowaną.

  • Ból pęcherza – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

    Ból pęcherza jest jedną z częstszych infekcji dróg moczowych, szczególnie u kobiet. Jeśli jej przebieg jest ostry, może mu towarzyszyć bardzo częste oddawanie niewielkich ilości moczu, gorączka oraz pieczenie w okolicach cewki moczowej. To jaka terapia będzie najlepsza na ból pęcherza, zależy od przyczyny tych dolegliwości. Czy ból pęcherza i zapalenie pęcherza to ta sama przypadłość i jak radzić sobie z infekcją w czasie ciąży?

  • Sensor do pomiaru cukru (CGM) – czym jest? Ile kosztuje? Refundacja

    Koncepcja wszczepialnych czujników glukozy jest propagowana od ponad 40 lat. Obecnie przyjmuje się, że ciągły monitoring glikemii (CGM) zwiększa jakość życia, ponieważ umożliwia podejmowanie świadomych decyzji dotyczących leczenia cukrzycy w wyniku bardziej zoptymalizowanej kontroli glikemii. Cukrzyca jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych, na którą w Polsce choruje ponad 3 mln osób, z czego około 25% nie jest tego świadomych.

  • Subkliniczna niedoczynność tarczycy – objawy, leczenie

    Tarczyca jako jeden z kluczowych gruczołów układu hormonalnego, pełni istotną rolę w regulacji metabolizmu, funkcji sercowo-naczyniowych, a także procesów rozwojowych organizmu. Niedoczynność tarczycy, czyli hipotyreoza, to schorzenie wynikające z niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Jedną z mniej oczywistych form tej choroby jest subkliniczna niedoczynność tarczycy – stan, który często rozwija się w sposób utajony, przez co trudniej go zdiagnozować i leczyć. Czym dokładnie jest subkliniczna niedoczynność tarczycy? Jakie są jej objawy, przyczyny, sposoby diagnostyki oraz metody terapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.