Dieta w niewydolności nerek – zasady, suplementacja, produkty, przepisy, jadłospis

Dieta w niewydolności nerek – jaką rolę odgrywa?

Nie istnieje dieta nerkowa odpowiednia dla każdej choroby nerek. Nawet w przypadku niewydolności nerek można wyróżnić niewydolność ostrą lub przewlekłą. Przy wersji ostrej pacjent zazwyczaj żywiony jest w szpitalu, gdyż zaburzenie to jest wynikiem powikłań innej choroby, na przykład posocznicy. Żywienie w przewlekłej niewydolności nerek zależy od stopnia uszkodzenia narządów i problemów z filtracją moczu. Wiąże się z tym restrykcyjność diety oraz rekomendowana ilość białka w diecie na dzień. Zazwyczaj ograniczeniu podlegają także produkty dostarczające duże ilości sodu, fosforu i potasu oraz przyjmowane płyny.

Dieta przy przewlekłej niewydolności nerek – produkty wskazane

Dieta w niewydolności nerek powinna bazować na produktach ubogich w białko, potas, sód i fosfor. Ograniczoną ilość białka należy uzyskać z niedużej ilości chudych produktów mięsnych, ryb, białka jaj i jasnych produktów zbożowych (jasne pieczywo, makaron, ryż, drobne i jasne kasze).

Bardzo często dla osób ograniczających ilość białka w jadłospisie konieczne jest wprowadzenie na stałe do menu produktów skrobiowych niskobiałkowych:  niskobiałkowego pieczywa, makaronu etc. Pomocne czasem może być kupowanie produktów oznaczonych mianem PKU. Są to produkowane w specjalistyczny sposób produkty o obniżonej zawartości białka i jednocześnie o obniżonej zawartości fenyloalaniny (odpowiednie także dla osób chorych na fenyloketonurię).

Dieta przy przewlekłej niewydolności nerek – produkty przeciwwskazane

Produkty, które podlegają ograniczeniu u osób z niewydolnością nerek, to żywność wysokobiałkowa (mięso, ryby, nabiał, jaja), bogata w sód (marynaty, kiszonki, żywność o wysokim stopniu przetworzenia, wędliny, produkty wędzone, kostki rosołowe, maggi, sos sojowy, sól), fosfor (nabiał, razowe pieczywo, grube kasze, pełnoziarniste płatki i makarony, strączki, orzechy i nasiona, żółtka jaj, podroby) oraz potas (kakao, czekolada, strączki, banany, orzechy, pomidory).

Suplementacja w przewlekłej niewydolności nerek

Suplementacja u osób z niewydolnością nerek każdorazowo powinna być konsultowana z lekarzem. W związku z tym, że narząd odpowiedzialny za usuwanie produktów przemiany materii, a także składników wielu suplementów diety u osób z niewydolnością nerek jest uszkodzony, warto powstrzymać się od przyjmowania jakichkolwiek tabletek czy innych specyfików na własną rękę.

U osób ze skrajną niewydolnością nerek często stosowane są jako suplementacja białkowa ketoanalogi aminokwasów, zapobiegające niedoborom białka, a nie obciążające chorych nerek. Czasem wskazane jest także wprowadzenie dodatku odpowiednich odżywek – ONS-ów, które dostarczą energii w bezpieczny dla nerek sposób.

Jadłospis dla osób z przewlekłą niewydolnością nerek

U osób z niewydolnością nerek konieczne jest indywidualne ustalenie z lekarzem ilości rekomendowanego do spożycia białka w ciągu dnia, składników mineralnych (sód, fosfor, potas) oraz płynów. Ilości te dopasowuje się do stanu nerek (stadium niewydolności) oraz indywidualnego przypadku. Nie jest możliwe, aby zastosować u każdej osoby z niewydolnością nerek jeden uniwersalny jadłospis.

Propozycja jadłospisu ograniczającego białko, fosfor, potas i sód:

Śniadanie: Kasza manna na wodzie z dżemem owocowym.
II śniadanie: Koktajl z kefiru, jabłka, cynamonu z dodatkiem miodu.
Lunch: Makaron niskobiałkowy z chudym twarogiem, bananem i miodem.
Obiad: Kasza kuskus z pulpetami drobiowymi w sosie koperkowym, sałata zielona z oliwą z oliwek.
Kolacja: Pieczywo niskobiałkowe przesmarowane serkiem homogenizowanym typu Bieluch lekki o smaku naturalnym, warzywa, sok owocowy.

Przykładowe przepisy w diecie przy przewlekłej niewydolności nerek

Pamiętaj, że jadłospis u osób z niewydolnością nerek koniecznie musi być dopasowany indywidualnie do ilości białka, potasu, fosforu i sodu.

Kasza manna na wodzie z dżemem owocowym:

Kaszę przepłucz wodą na sitku, zalej wodą i gotuj, od czasu do czasu mieszając, aż będzie miękka. Dodaj dżem jagodowy dobrej jakości.

Koktajl z kefiru, jabłka, cynamonu z dodatkiem miodu:

Kefir zmiksuj w blenderze z jabłkiem i cynamonem. Dosłodź miodem. Jeśli nie powinieneś maksymalnie ograniczyć ilość białka, to część kefiru możesz zastąpić wodą.

Makaron niskobiałkowy z chudym twarogiem, bananem i miodem:

Makaron ugotuj w wodzie aż będzie miękki. Podaj z pokruszonym twarogiem, pokrojonym w kostkę bananem i skrop miodem.

Kasza kuskus z pulpetami drobiowymi w sosie koperkowym, sałata zielona z oliwą z oliwek:

Kaszę zalej wrzątkiem (możesz dodać do niej przypraw, aby miała bardziej intensywny smak). Odstaw na kilka minut pod przykryciem, aby wchłonęła płyn, po dwóch, trzech minutach przemieszaj ziarenka, aby płyn równo się wchłonął. Mielone mięso połącz z łyżką lub dwoma łyżkami kaszy manny, białkiem jajka, startą na tarce cukinią i marchewką (ilości składników zależne od ilości mięsa). Przypraw i uformuj pulpety wielkości niedużego orzecha włoskiego. Duś na patelni podlane wodą 3–4 minuty, odwróć na drugą stronę, wrzuć posiekany pęczek koperku i duś kolejne 2–3 minuty. Dodaj ok. łyżki dwie śmietanki lub mleka, dopraw sos. Możesz zagęścić go lekko mąką ziemniaczaną. Podawaj z kuskusem oraz sałatą skropioną oliwą.

Pieczywo niskobiałkowe przesmarowane serkiem homogenizowanym typu Bieluch lekki o smaku naturalnym, warzywa, sok owocowy

Chleb przesmaruj cienko serkiem, na wierzchu ułóż cienkie plasterki pomidora i liście sałaty. Popij sokiem owocowym.