żywienie w niewydolności nerek
Katarzyna Turek-Kawecka

Dieta w niewydolności nerek – zasady, suplementacja, produkty, przepisy, jadłospis

Jaką dietę przy niewydolności nerek powinno się stosować? Niewydolność nerek jest chorobą cywilizacyjną, która dotyka kilka milionów Polaków. Często diagnozowana jest na etapie, kiedy uszkodzenia narządu są znaczące i stosowanie restrykcyjnej diety jest absolutną koniecznością. Niewydolność nerek wiąże się z tym, że organy te nie dają sobie rady z oczyszczaniem organizmu z toksyn (produktów przemiany materii). Do tych substancji należą między innymi potas, sód, fosfor i produkty przemiany białek.

Dieta w niewydolności nerek – jaką rolę odgrywa?

Nie istnieje dieta nerkowa odpowiednia dla każdej choroby nerek. Nawet w przypadku niewydolności nerek można wyróżnić niewydolność ostrą lub przewlekłą. Przy wersji ostrej pacjent zazwyczaj żywiony jest w szpitalu, gdyż zaburzenie to jest wynikiem powikłań innej choroby, na przykład posocznicy. Żywienie w przewlekłej niewydolności nerek zależy od stopnia uszkodzenia narządów i problemów z filtracją moczu. Wiąże się z tym restrykcyjność diety oraz rekomendowana ilość białka w diecie na dzień. Zazwyczaj ograniczeniu podlegają także produkty dostarczające duże ilości sodu, fosforu i potasu oraz przyjmowane płyny.

Celem zastosowania odpowiedniego sposobu żywienia jest odciążenie chorych nerek i umożliwienie organizmowi stosunkowo prawidłowe funkcjonowanie.

Dieta przy przewlekłej niewydolności nerek – produkty wskazane

Dieta w niewydolności nerek powinna bazować na produktach ubogich w białko, potas, sód i fosfor. Ograniczoną ilość białka należy uzyskać z niedużej ilości chudych produktów mięsnych, ryb, białka jaj i jasnych produktów zbożowych (jasne pieczywo, makaron, ryż, drobne i jasne kasze).

Dodatkowo do jadłospisu włącza się owoce, niektóre warzywa, dżemy, soki, miód, oleje.

Bardzo często dla osób ograniczających ilość białka w jadłospisie konieczne jest wprowadzenie na stałe do menu produktów skrobiowych niskobiałkowych:  niskobiałkowego pieczywa, makaronu etc. Pomocne czasem może być kupowanie produktów oznaczonych mianem PKU. Są to produkowane w specjalistyczny sposób produkty o obniżonej zawartości białka i jednocześnie o obniżonej zawartości fenyloalaniny (odpowiednie także dla osób chorych na fenyloketonurię).

Dowiedz się więcej: Czym jest fenyloketonuria?

Powiązane produkty

Dieta przy przewlekłej niewydolności nerek – produkty przeciwwskazane

Produkty, które podlegają ograniczeniu u osób z niewydolnością nerek, to żywność wysokobiałkowa (mięso, ryby, nabiał, jaja), bogata w sód (marynaty, kiszonki, żywność o wysokim stopniu przetworzenia, wędliny, produkty wędzone, kostki rosołowe, maggi, sos sojowy, sól), fosfor (nabiał, razowe pieczywo, grube kasze, pełnoziarniste płatki i makarony, strączki, orzechy i nasiona, żółtka jaj, podroby) oraz potas (kakao, czekolada, strączki, banany, orzechy, pomidory).

Często u chorych z zaawansowaną niewydolnością nerek konieczne jest także znaczne ograniczanie ilości wypijanych codziennie płynów – ustalane jest to jednak zawsze indywidualnie z lekarzem prowadzącym.

Suplementacja w przewlekłej niewydolności nerek

Suplementacja u osób z niewydolnością nerek każdorazowo powinna być konsultowana z lekarzem. W związku z tym, że narząd odpowiedzialny za usuwanie produktów przemiany materii, a także składników wielu suplementów diety u osób z niewydolnością nerek jest uszkodzony, warto powstrzymać się od przyjmowania jakichkolwiek tabletek czy innych specyfików na własną rękę.

U osób ze skrajną niewydolnością nerek często stosowane są jako suplementacja białkowa ketoanalogi aminokwasów, zapobiegające niedoborom białka, a nie obciążające chorych nerek. Czasem wskazane jest także wprowadzenie dodatku odpowiednich odżywek – ONS-ów, które dostarczą energii w bezpieczny dla nerek sposób.

Jadłospis dla osób z przewlekłą niewydolnością nerek

U osób z niewydolnością nerek konieczne jest indywidualne ustalenie z lekarzem ilości rekomendowanego do spożycia białka w ciągu dnia, składników mineralnych (sód, fosfor, potas) oraz płynów. Ilości te dopasowuje się do stanu nerek (stadium niewydolności) oraz indywidualnego przypadku. Nie jest możliwe, aby zastosować u każdej osoby z niewydolnością nerek jeden uniwersalny jadłospis.

Propozycja jadłospisu ograniczającego białko, fosfor, potas i sód:

Śniadanie: Kasza manna na wodzie z dżemem owocowym.
II śniadanie: Koktajl z kefiru, jabłka, cynamonu z dodatkiem miodu.
Lunch: Makaron niskobiałkowy z chudym twarogiem, bananem i miodem.
Obiad: Kasza kuskus z pulpetami drobiowymi w sosie koperkowym, sałata zielona z oliwą z oliwek.
Kolacja: Pieczywo niskobiałkowe przesmarowane serkiem homogenizowanym typu Bieluch lekki o smaku naturalnym, warzywa, sok owocowy.

Przykładowe przepisy w diecie przy przewlekłej niewydolności nerek

Pamiętaj, że jadłospis u osób z niewydolnością nerek koniecznie musi być dopasowany indywidualnie do ilości białka, potasu, fosforu i sodu.

Kasza manna na wodzie z dżemem owocowym:

Kaszę przepłucz wodą na sitku, zalej wodą i gotuj, od czasu do czasu mieszając, aż będzie miękka. Dodaj dżem jagodowy dobrej jakości.

Koktajl z kefiru, jabłka, cynamonu z dodatkiem miodu:

Kefir zmiksuj w blenderze z jabłkiem i cynamonem. Dosłodź miodem. Jeśli nie powinieneś maksymalnie ograniczyć ilość białka, to część kefiru możesz zastąpić wodą.

Makaron niskobiałkowy z chudym twarogiem, bananem i miodem:

Makaron ugotuj w wodzie aż będzie miękki. Podaj z pokruszonym twarogiem, pokrojonym w kostkę bananem i skrop miodem.

Kasza kuskus z pulpetami drobiowymi w sosie koperkowym, sałata zielona z oliwą z oliwek:

Kaszę zalej wrzątkiem (możesz dodać do niej przypraw, aby miała bardziej intensywny smak). Odstaw na kilka minut pod przykryciem, aby wchłonęła płyn, po dwóch, trzech minutach przemieszaj ziarenka, aby płyn równo się wchłonął. Mielone mięso połącz z łyżką lub dwoma łyżkami kaszy manny, białkiem jajka, startą na tarce cukinią i marchewką (ilości składników zależne od ilości mięsa). Przypraw i uformuj pulpety wielkości niedużego orzecha włoskiego. Duś na patelni podlane wodą 3–4 minuty, odwróć na drugą stronę, wrzuć posiekany pęczek koperku i duś kolejne 2–3 minuty. Dodaj ok. łyżki dwie śmietanki lub mleka, dopraw sos. Możesz zagęścić go lekko mąką ziemniaczaną. Podawaj z kuskusem oraz sałatą skropioną oliwą.

Pieczywo niskobiałkowe przesmarowane serkiem homogenizowanym typu Bieluch lekki o smaku naturalnym, warzywa, sok owocowy

Chleb przesmaruj cienko serkiem, na wierzchu ułóż cienkie plasterki pomidora i liście sałaty. Popij sokiem owocowym.

  1. H. Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka. Żywienie Zdrowego i Chorego Człowieka, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2009.
  2. M.Grzymisławski, Dietetyka kliniczna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2019.
  3. D. Włodarek, Dietoterapia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2014.
  4. M. Krasnicka, W. Sulowicz, Rola żywienia w przewlekłej chorobie nerek, „Dietetyka. Oficjalne Czasopismo Polskiego Towarzystwa Dietetyki”, nr 2 2018.
  5. P. Dąbrowski, M. Olszanecka-Glinianowicz, J. Chudek, Żywienie w przewlekłej chorobie nerek, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, nr 7 (4) 2011.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak kawa wpływa na zdrowie nerek? Najnowsze wyniki badań

    Najnowsze wyniki badań dotyczące wpływu kawy na funkcję nerek potwierdzają, że przejście od 1 do 1,5 filiżanki kawy dziennie  zmniejsza ryzyko kamieni nerkowych o 40%. Naukowcy przypisuję tę właściwość zawartej w kawie kofeinie, która odpowiada za zwiększenie przepływ moczu, co stanowi ważny czynnik  chroniący przed rozwojem kamieni nerkowych.

  • Dieta przy kamicy nerkowej – jak powinna wyglądać w zależności od rodzaju kamicy?

    Dieta przy kamieniach nerkowych jest zależna od rodzaju kamicy, na którą cierpi pacjent. Odmienne zalecenia dietetyczne są związane ze składem chemicznym kamieni.  Dowiedz się, jakie są ogólne zasady diety w kamicy nerkowej, a także sprawdź, jakich produktów należy unikać w poszczególnych rodzajach choroby. 

  • Badania profilaktyczne u psa i kota, czyli kontrola zdrowia zwierzaka

    Badania kontrolne to temat coraz częściej poruszany zarówno w medycynie ludzkiej, jak i weterynaryjnej. Regularna kontrola stanu zdrowia to ważna część profilaktyki i wczesnego wykrywania poważnych schorzeń. Pierwsze badania profilaktyczne warto wykonać u domowego pupila po ukończeniu przez niego roku, a w niektórych przypadkach nieco wcześniej.

  • Świerzb u psa i kota: objawy i leczenie, profilaktyka

    Świerzb to choroba wywołana przez pasożyty, która często dotyka psy i koty. Jego objawy potrafią być bardzo uciążliwe dla zwierzaka, dlatego wczesne rozpoznanie choroby i szybkie wdrożenie leczenia są bardzo istotne. Jak rozpoznać świerzb u kota lub psa? Kiedy udać się do weterynarza? Wyjaśniamy.

  • Skład karmy dla psa – jak czytać etykiety? Podpowiadamy, jak wybrać karmę i psie przysmaki

    Obecnie na rynku dostępnych jest wiele różnych marek psich karm – zarówno suchych, jak i mokrych. Wybór tej najlepszej może być naprawdę trudny. Przed zakupem warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę przy czytaniu składu, jakie składniki nie powinny znajdować się w psiej karmie oraz jak odpowiednio dopasować ją do wieku i aktywności pupila. Jak wybrać karmę dla psa, a jak gryzak lub przysmaki? I które produkty z naszego stołu może spożyć nasz psi przyjaciel?

  • Jak nauczyć szczeniaka załatwiać się na dworze? Trening czystości psa

    Nauczenie szczeniaka czystości to bardzo ważne zadanie dla opiekuna małego psa. Jak najlepiej zabrać się do tego zadania? Czy potrzebne są akcesoria, które mogą pomóc w treningu czystości? Kiedy w ogóle można zacząć uczyć młodego psa załatwiania się na dworze lub w wyznaczonym miejscu? Wyjaśniamy, jak nauczyć szczeniaka czystości.

  • Niedobory u wegetarian i wegan. Co warto suplementować na diecie bez mięsa lub produktów odzwierzęcych?

    Coraz więcej osób decyduje się na dietę wegetariańską lub wegańską z powodów zdrowotnych, etycznych i środowiskowych. Prawidłowo zbilansowane diety roślinne mogą przynieść korzyści zdrowotne – np. niższe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, nadciśnienia czy otyłości – ale mogą też prowadzić do niedoborów żywieniowych. Z tego względu po przejściu na tego typu dietę warto wdrożyć suplementację kluczowych mikroskładników. Na które z nich należy zwrócić szczególną uwagę i kto powinien rozważyć suplementację?

  • Kenia – szczepienia i zalecenia przed podróżą

    Wyjazd do Kenii wiąże się z koniecznością uwzględnienia zagrożeń zdrowotnych typowych dla krajów tropikalnych. Jakie szczepienia należy wykonać i kiedy najlepiej się zaszczepić? Czy w Kenii jest bezpiecznie pod względem zdrowotnym?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl