Pielęgniarka pobiera krew kobiecie
Barbara Sitek

Monocyty – norma, podwyższone i obniżone u dziecka i dorosłego

Oznaczenie poziomu monocytów jest częścią badania morfologii krwi. Monocytoza, czyli podwyższony poziom monocytów może mieć wiele przyczyn, a jedną z nich jest infekcja bakteryjna. Z kolei monocytopenia, tj. niski poziom monocytów może wskazywać na zakażenie wirusem HIV lub białaczkę. Zakłada się, że każde większe odchylenie od normy powinno zostać skonsultowane z lekarzem. Jak się przygotować do badania monocytów, czy jest refundowane i jakie są normy dla dzieci i dorosłych? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Monocyty to komórki należące do grupy leukocytów, czyli białych krwinek. U osób zdrowych stanowią ok. 3–8% z wszystkich leukocytów i są największymi krwinkami występującymi w ludzkim krwiobiegu. Monocyty krążące we krwi mają zdolność przechodzenia z naczyń krwionośnych do tkanek, gdzie zamieniają się w makrofagi, czyli komórki żerne – fagocytujące. Ich głównym zadaniem jest walka z bakteriami i innymi drobnoustrojami obecnymi w organizmie oraz produkcja substancji regulujących działanie układu odpornościowego. Badaniem, które pozwala na oznaczenie ilości monocytów we krwi, jest tzw. morfologia krwi z rozmazem, a inaczej rozmaz krwi obwodowej z rozmazem. Jeżeli wynik tego badania pokazuje podwyższoną liczbę monocytów we krwi, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, ponieważ przyczynami takich zaburzeń mogą być nie tylko infekcje, ale także choroby zapalne, autoimmunologiczne lub nowotworowe.

Monocyty – czym są i jakie mają funkcje?

Monocyty, w morfologii krwi oznaczane również skrótem MONO, stanowią jeden z rodzajów leukocytów bez ziarnistości, czyli agranulocytów. Monocyty produkowane są w szpiku kostnym i osiągają największe rozmiary spośród wszystkich białych krwinek. Monocyty obecne we krwi mają zdolność przechodzenia z naczyń krwionośnych do otaczających je tkanek i narządów, gdzie ulegają przemianie w komórki żerne, czyli makrofagi. Monocyty mają ogromne zdolności do migracji i mogą docierać do bardzo odległych obszarów organizmu. Powierzchnia monocytów jest pokryta receptorami, z którymi mogą się łączyć substancje produkowane przez układ immunologiczny – chemokiny. Dzięki temu komórki te ulegają aktywacji w miejscach, w których toczy się stan zapalny, mogą przenikać przez błony komórkowe i docierać do różnych miejsc w organizmie, aby zwalczać patogeny chorobotwórcze. Monocyty mają również zdolność produkowania substancji regulujących pracę układu odpornościowego, takich jak czynnik martwicy nowotworów (TNF), interferon i interleukiny. Ponadto umiejętnie prowadzą proces fagocytozy drobnoustrojów chorobotwórczych, jak i obumarłych komórek organizmu.

Zmiany w poziomie monocytów we krwi wynikają najczęściej z infekcji lub z zaburzeń pracy szpiku kostnego. Podwyższona liczba monocytów może być efektem chorób bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych, ale także nowotworów układu krwiotwórczego, takich jak białaczki i chłoniaki. Z kolei obniżona ilość tych komórek może być skutkiem zakażenia wirusem HIV prowadzącego do niszczenia monocytów i drastycznego spadku odporności organizmu.

Badanie poziomu monocytów wchodzące w skład morfologii krwi, należy wykonywać profilaktycznie, najlepiej raz do roku. Jest ono szczególnie zalecane wówczas, kiedy u pacjenta pojawiają się częste, nawracające zakażenia i problemy z odpornością organizmu lub występuje podejrzenie chorób hematologicznych.

Jeżeli wynik podstawowej morfologii krwi wykaże zmiany w poziomie monocytów, badanie powinno zostać uzupełnione o rozmaz manualny krwi, czyli ocenę budowy białych krwinek pod mikroskopem. Pozwoli to ocenić, czy są to komórki prawidłowe, czy też nie.

Monocyty – badanie, przygotowanie i przebieg

Ponieważ badanie poziomu monocytów wchodzi w skład badania morfologii krwi, przygotowanie do niego jest identyczne, jak w przypadku innych, podstawowych badań laboratoryjnych. Pacjent powinien zgłosić się do laboratorium na czczo, zachowując minimum 12-godzinną przerwę w spożywaniu posiłków. Na 2–3 dni przed badaniem warto zadbać o ograniczenie intensywnego wysiłku fizycznego oraz stosowania używek. Należy poinformować lekarza wystawiającego skierowanie o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety, mogą one wpływać na uzyskany wynik.

Dowiedz się więcej o morfologii krwi oraz interpretacji wyników badania.

Powiązane produkty

Monocyty – norma dla dzieci i dorosłych

Zakresy referencyjne, w których powinna znaleźć się zarówno całkowita liczba monocytów we krwi, jak i ich udział procentowy we frakcji wszystkich białych krwinek, są ustalane dla każdego laboratorium diagnostycznym indywidualnie. Najczęściej jednak mieszczą się one w następujących przedziałach:

 

  • dla dzieci poniżej 4 r.ż.: 0,05–1,1 tys./µl (2–7% WBC, czyli leukocytów),
  • dla dzieci między 4 a 18 r.ż.: 0,1– 0,8 tys./µl (2–7%),
  • dla osób dorosłych: 0,1–0,8 tys./µl (1–8%).

Podwyższone monocyty w wyniku – interpretacja

Podwyższony poziom monocytów, nazywany także monocytozą, może mieć różne przyczyny, a interpretacja uzyskanego wyniku powinna być zawsze wykonywana przez lekarza, z uwzględnieniem pozostałych wyników morfologii i rozmazu krwi.

Do najczęstszych przyczyn wzrostu liczby monocytów należą:

  • infekcje bakteryjne (np. angina, gruźlica, kiła, borelioza i in.),
  • zakażenia pasożytnicze,
  • zakażenia wirusowe (np. mononukleoza) i pierwotniakowe,
  • rekonwalescencja po zakażeniach różnego typu,
  • białaczki i chłoniaki oraz inne choroby hematologiczne, np. szpiczak mnogi, czy zespoły mielodysplastyczne,
  • nowotwór piersi, jajnika, żołądka i innych narządów oraz przerzuty nowotworowe,
  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń układowy trzewny i inne kolagenozy,
  • sarkoidoza,
  • zapalne choroby jelit i choroba Leśniowskiego-Crohna,
  • choroby metaboliczne,
  • stan po usunięciu śledziony lub innych zabiegach chirurgicznych,
  • poalkoholowe uszkodzenie wątroby i inne choroby wątroby,
  • palenie papierosów,
  • przewlekły stres
  • ciąża,
  • u niemowląt – ząbkowanie,
  • przyjmowanie niektórych leków, np. glikokortykosteroidów.

Niskie monocyty w wyniku badania

Obniżony poziom monocytów, nazywany inaczej monocytopenią, może wskazywać na zakażenie wirusem HIV, niedobór odporności, w tym zespół MonoMAC, czyli złożony niedobór odporności sprzyjający rozwojowi zakażeń mykobakteryjnych, AIDS, aplazję (choroba zanikowa) szpiku kostnego, białaczkę włochatokomórkową lub też być następstwem chemio- i radioterapii, silnego stresu, zażywania niektórych leków.

Jeżeli stan monocytopenii utrzymuje się przez dłuższy czas, może on prowadzić do spadku ilości wszystkich elementów morfotycznych krwi: erytrocytów (krwinek czerwonych), leukocytów (białych krwinek) i trombocytów (płytek krwi), czyli do zaburzenia nazywanego pancytopenią.

Dlatego też każdy nieprawidłowy wynik badania poziomu monocytów, powinien być skonsultowany z lekarzem. Jeżeli przyczyną zmian w liczbie monocytów będzie przebyta infekcja, badanie powinno być powtórzone po upływie ok. 2.–4. tygodni.

W innych przypadkach konieczne może być uzupełnienie diagnostyki o badania obrazowe, ogólne badanie moczu i inne badania krwi, takie jak oznaczenie stężenia CRP lub ASO.

Monocyty – cena/refundacja i skierowanie

Morfologia z rozmazem krwi jest badaniem, na które może skierować każdy lekarz, także lekarz rodzinny i wówczas takie badanie jest refundowane przez NFZ. Badanie wykonane prywatnie wiąże się z kosztami około 15–20 zł.

  1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne: podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM, Medycyna Praktyczna, Kraków: 2006.
  2. Gajewski P., Interna Szczeklika 2018–2019, Kraków, 2018.
  3. Sikorski T. i in., Interpretacja wyników badań hematologicznych w praktyce lekarza rodzinnego, Postępy Nauk Medycznych, nr 4, 2007.
  4. Pereira I., Atlas krwi obwodowej. Podstawowe narzędzie diagnostyczne, Wrocław, 2015.
  5. Kokot F.i in., Badania laboratoryjne – zakres norm i interpretacja, Warszawa, 2002.
  6. Wallach J., Interpretacja badań laboratoryjnych, Warszawa, 2011.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • CRP – co oznacza CRP wysokie, a co CRP niskie? O jakich chorobach może świadczyć podwyższone CRP?

    Białko C-reaktywne (CRP) to białko ostrej fazy, stanowiące czuły i szybki marker stanu zapalnego i uszkodzenia tkanek wskutek martwicy, urazu lub infekcji. Oznaczenie poziomu CRP jest wskazane w diagnostyce i monitorowaniu terapii stanów zapalnych i infekcji bakteryjnych, chorób o podłożu autoimmunologicznym i nowotworowym oraz zawału serca. Badanie stężenia CRP pozwala również na ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z grupy ryzyka.

  • Rezonans magnetyczny głowy – co wykrywa, ile kosztuje, jak wygląda badanie?

    Rezonans magnetyczny (MRI) głowy to badanie, w którym wykorzystywane są właściwości pola magnetycznego. Najczęściej MRI głowy zleca się po wypadkach samochodowych i urazach głowy, a także w sytuacji pogłębienia diagnostyki neurologicznej. Główną wadą rezonansu, będącego badaniem refundowanym, jest czas oczekiwania na to prześwietlenie, liczony nawet w miesiącach. 

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij