Neutrofile – przyczyny podwyższonego i obniżonego poziomu neutrocytów we krwi
Marta Szyca

Neutrofile – przyczyny podwyższonego i obniżonego poziomu neutrocytów we krwi

Neutrofile (NEUT, granulocyty obojętnochłonne) to najliczniejsza grupa leukocytów, zapewniająca odporność komórkową. Neutrofile są ważnym składnikiem naszego układu odpornościowego, odpowiadają za rozpoznanie wrogich patogenów i ich neutralizację. Wynik poziomu neutrofilów we krwi może dostarczyć nam ważnych informacji o stanie zdrowia, wskazać zarówno na ciążę, nadmiar stresu, ale również na poważne schorzenia. O czym może świadczyć podwyższony lub obniżony poziom neutrocytów?

Czym są neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) i jaką pełnią funkcję?

Neutrofile we krwi, nazywane granulocytami obojętnochłonnymi lub neutrocytami, produkowane w procesie granulocytopoezy w szpiku kostnym. Obok eozynofilów (granulocytów kwasochłonnych), bazofilów (granulocytów zasadochłonnych), monocytów i limfocytów, neutrofile należą do populacji leukocytów (krwinek białych). Neutrofile są najliczniejszą grupą spośród wszystkich leukocytów i stanowią około 70% krwinek białych. U zdrowych osób możemy wyróżnić granulocyty obojętnochłonne z jądrem pałeczkowatym oraz granulocyty obojętnochłonne z jądrem segmentowanym. 

Neutrofile są ważnym składnikiem układu odpornościowego, biorącym udział w odpowiedzi odpornościowej nieswoistej. Udział granulocytów obojętnochłonnych w procesach immunologicznych organizmu polega na znajdywaniu i niszczeniu antygenów.

Oznacza to, że kiedy do organizmu dostanie się patogen lub dojdzie do uszkodzenia tkanek, neutrofile przedostają się z krążącej krwi do miejsca inicjacji zapalenia, pokonując po drodze bariery, takie jak ściana naczyń krwionośnych czy tkanki sąsiadujące z miejscem zapalenia. Po dotarciu na miejsce, w którym organizm rozpoznał podejrzane cząsteczki, jak patogen, uszkodzenia tkanki, czy też ciało obce, neutrofile zaczynają fagocytować, czyli „pożerać” chorobotwórcze związki. Następnie trawią je w swoich strukturach komórkowych i neutralizują za pomocą enzymów hydrolitycznych. Enzymy wydzielane przez granulocyty obojętnochłonne oprócz neutralizacji patogenów prowadzą również do rozkładu, a w praktyce do upłynnienia tkanek w obszarze zapalnym. Wynik tej reakcji widoczny jest często gołym okiem w postaci żółtawej ropy, której głównym składnikiem są neutrofile. Wydawać by się mogło, że ropa jest negatywnym skutkiem powstania zapalenia, jednakże dzięki jej obecności dochodzi do wytworzenia bariery mechanicznej, uniemożliwiającej dalsze przenikanie podejrzanym cząsteczkom. 

Udział w nieswoistej odpowiedzi zapalnej nie jest jedyną funkcją neutrofili. Mają one również zdolność do odcięcia patogenów od ważnych składników, jak np. żelazo czy cynk, dzięki którym mogłyby być bardziej zjadliwe dla ludzkiego organizmu. 

Neutrocyty – norma

Neutrofile odgrywają ważną rolę w ochronie organizmu człowieka przed inwazją zjadliwych mikroorganizmów. Dlatego w przypadku zmiany ich liczebności lub zaburzenia ich funkcji może ujawnić się wiele stanów chorobowych. 

Fizjologicznie norma neutrofili powinna wynosić 3–5% wartości względnej leukocytów dla granulocytów obojętnochłonnych z jądrem pałeczkowatym, co oznacza wartość 0,15–0,4 G/l, a dla granulocytów obojętnochłonnych z jądrem segmentowanym jest to 45–75% wartości względnej leukocytów lub 1,8–7,5 G/l.

Ilość neutrofili oznacza się podczas morfologii krwi, a ich liczba może być ukryta na druku pod skrótem NEU lub NEUT. Należy pamiętać, że te wartości w dużej mierze zależą od norm laboratorium, w którym składniki są oznaczane. 

Powiązane produkty

Neutrofile – co oznacza podwyższony poziom neutrocytów?

Podwyższony poziom krwinek białych nazywa się leukocytozą, a za wysoką ilość neutrocytów określa się terminem neutrofilii. Leukocytoza najczęściej utożsamiana jest właśnie z neutrofilią, co wynika z faktu, że granulocyty obojętnochłonne są najliczniejszą formą krwinek białych. Neutrofilia występuje, kiedy liczba leukocytów przekracza normę > 10 G/l, lub  gdy dochodzi do wzrostu odsetka liczby neutrofili > 75%.

Do podwyższenia neutrofili może dojść w stanach fizjologicznych, takich jak:

  • ciąża, szczególnie koniec II trymestru i cały III trymestr,
  • okres połogu,
  • wzmożony wysiłek fizyczny,
  • palenie papierosów,
  • spożywanie obfitych posiłków,
  • okres upałów, przebywanie w gorących pomieszczeniach,
  • przewlekły ból,
  • przewlekły stres.

Jak widać, neutrofilia nie musi być wcale efektem choroby, jednakże występują również liczne stany patologiczne, w czasie których może dojść do wzrostu liczby neutrofili.

Stany chorobowe mogące doprowadzić do wzrostu wartości neutrofili to:

  • ostre i przewlekłe infekcje bakteryjne i grzybicze,
  • wniknięcie do organizmu parazytów, np. tasiemca,
  • infekcje wirusowe (głównie opryszczka, półpasiec, ospa wietrzna),
  • nowotwory, szczególnie raki, mięsaki tkanek miękkich, czerniak,
  • choroby autoimmunologiczne,
  • krwotoki,
  • zatrucie lekami,
  • niedotlenienie,
  • urazy, oparzenia,
  • zabiegi operacyjne,
  • zawał serca, zatorowość płucna,
  • choroby metaboliczne i endokrynologiczne, takie jak dna moczanowa, przełom tarczycowy, kwasica ketonowa,
  • białaczki,
  • zespół rodzinnej neutrofili, 
  • zespół Downa.

Neutrocyty – co oznaczają neutrofile poniżej normy?

Obniżona liczba leukocytów nazywana jest leukopenią, a do jej rozpoznania liczba białych krwinek musi spaść < 4,0 G/l. Leukopenia najczęściej wiąże się z neutropenią (granulocytopenią), czyli za niską liczbą neutrofilów, lub rzadziej z limfopenią, czyli obniżeniem miana limfocytów. Aby stwierdzić neutropenię, liczba neutrofilów musi wynosić < 1,5 G/l. Zdarzają się stany patologiczne, w czasie których liczba neutrofili spada < 0,5 G/l. Taki stan nazywamy agranulocytozą, a w jej przebiegu może dojść do infekcji florą fizjologiczną, która u zdrowych osób nie wywołuje żadnych szkód.

Najważniejsze przyczyny niedoboru granulocytów obojętnochłonnych (neutrofilów) to

  • wrodzone zespoły upośledzenia produkcji neutrofili: zespół Kostmanna, zespół Shwachmana– Diamonda, neutropenia cykliczna,
  • nabyte zespoły upośledzenia produkcji neutrofili: ciężkie infekcje o podłożu bakteryjnym i wirusowym, białaczki i chłoniaki, przerzuty nowotworowe do szpiku kostnego, alkoholizm, zespoły mielodysplastyczne, aplazja (zahamowanie) szpiku kostnego w wyniku działania promieniowania jonizującego, leków biologicznych lub chemioterapii, niedobór miedzi, wit. B12 , kwasu foliowego oraz żelaza,
  • nadmierne zużycie lub zwiększone niszczenie neutrofili w przebiegu gruźlicy, malarii, AIDS, powiększenia śledziony, chorób autoimmunologicznych, użycia płucoserca w czasie zabiegów kardiochirurgicznych.

W przypadku wystąpienia agranulocytozy u pacjentów można stwierdzić takie objawy, jak: osłabienie, ból gardła, dziąseł i śluzówki jamy ustnej, gorączka > 40°C. 

Neutrofile u dziecka

Interpretacja morfologii krwi u dzieci przebiega inaczej niż u dorosłych pacjentów, ponieważ liczba składników morfotycznych, w tym neutrofili, zmienia się wraz z wiekiem dziecka. Ich liczba spada po pierwszej dobie od porodu, a najniższą wartość osiąga około 1. roku życia (około 30%) i ponownie wzrasta wraz z wiekiem dziecka, osiągając wartości docelowe po 10. roku życia.
Do neutrofilii u dzieci może dojść w czasie rozwoju stanu zapalnego, wywołanego takimi czynnikami, jak wzmożony stres, wysiłek fizyczny, a także choroby autoimmunologiczne czy krwotok. 

Obniżenie miana neutrofili u dzieci może być spowodowane przebyciem infekcji wirusowej, bakteryjnej, niedoczynnością tarczycy i ostrą białaczką.

Neutrocyty w ciąży

U kobiet ciężarnych, w drugiej połowie ciąży, podwyższenie miana nie musi oznaczać żadnej patologii i jest fizjologiczną reakcją na procesy, które w czasie ciąży zachodzą w kobiecym ciele. W przypadkach zarejestrowania neutropenii warto wziąć pod uwagę przebycie infekcji bądź też zlecić badania określające stężenie witaminy B12 oraz kwasu foliowego. 

  1. A. Szczeklik, P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych 2019, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
  2. D. Wołowiec, I. Hus, A. Korycka–Wołowiec, Hematologia w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
  3. W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus, Pediatria. Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
  4. W. Traczyk, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • CRP – co oznacza CRP wysokie, a co CRP niskie? O jakich chorobach może świadczyć podwyższone CRP?

    Białko C-reaktywne (CRP) to białko ostrej fazy, stanowiące czuły i szybki marker stanu zapalnego i uszkodzenia tkanek wskutek martwicy, urazu lub infekcji. Oznaczenie poziomu CRP jest wskazane w diagnostyce i monitorowaniu terapii stanów zapalnych i infekcji bakteryjnych, chorób o podłożu autoimmunologicznym i nowotworowym oraz zawału serca. Badanie stężenia CRP pozwala również na ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z grupy ryzyka.

  • GGTP – skierowanie, refundacja, cena

    GGTP to enzym pomocny w diagnozowaniu między innymi chorób wątroby, trzustki czy nerek. Jego wysoki poziom obserwuje się również u osób z problemem nadużywania alkoholu. Istnieje szereg objawów towarzyszących chorobom wątroby i dróg żółciowych, które powinny skłonić pacjenta do oznaczenia poziomu gamma-glutamylotranspeptydazy. Uwagę powinno przykuć chociażby żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, obrzęki i świąd skóry czy ból po prawej stronie brzucha. Jak się przygotować do badania GGTP? Ile kosztuje to oznaczenie i czy do badania należy zgłosić się na czczo? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Badanie poziomu serotoniny – normy, cena, interpretacja wyników

    Serotonina stanowi jeden z najbardziej znanych neurotransmiterów modulujących aktywność komórek nerwowych oraz szeroką gamę procesów neuropsychologicznych. Jako że większość puli serotoniny w organizmie zlokalizowana jest poza układem nerwowym, substancja ta ma również wpływ m.in. na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Może także regulować proces krzepnięcia i agregację płytek krwi. Oznaczenie poziomu serotoniny wykonywane jest m.in. w diagnostyce rakowiaków, czyli nowotworów wywodzących się z komórek neuroendokrynnych.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij