Neutrofile – przyczyny podwyższonego i obniżonego poziomu neutrocytów we krwi
Marta Szyca

Neutrofile – przyczyny podwyższonego i obniżonego poziomu neutrocytów we krwi

Neutrofile (NEUT, granulocyty obojętnochłonne) to najliczniejsza grupa leukocytów, zapewniająca odporność komórkową. Neutrofile są ważnym składnikiem naszego układu odpornościowego, odpowiadają za rozpoznanie wrogich patogenów i ich neutralizację. Wynik poziomu neutrofilów we krwi może dostarczyć nam ważnych informacji o stanie zdrowia, wskazać zarówno na ciążę, nadmiar stresu, ale również na poważne schorzenia. O czym może świadczyć podwyższony lub obniżony poziom neutrocytów?

  1. Czym są neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) i jaką pełnią funkcję?
  2. Neutrocyty – norma
  3. Neutrofile – co oznacza podwyższony poziom neutrocytów?
  4. Neutrocyty – co oznaczają neutrofile poniżej normy?
  5. Neutrofile u dziecka
  6. Neutrocyty w ciąży

Czym są neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) i jaką pełnią funkcję?

Neutrofile we krwi, nazywane granulocytami obojętnochłonnymi lub neutrocytami, produkowane w procesie granulocytopoezy w szpiku kostnym. Obok eozynofilów (granulocytów kwasochłonnych), bazofilów (granulocytów zasadochłonnych), monocytów i limfocytów, neutrofile należą do populacji leukocytów (krwinek białych). Neutrofile są najliczniejszą grupą spośród wszystkich leukocytów i stanowią około 70% krwinek białych. U zdrowych osób możemy wyróżnić granulocyty obojętnochłonne z jądrem pałeczkowatym oraz granulocyty obojętnochłonne z jądrem segmentowanym. 

Neutrofile są ważnym składnikiem układu odpornościowego, biorącym udział w odpowiedzi odpornościowej nieswoistej. Udział granulocytów obojętnochłonnych w procesach immunologicznych organizmu polega na znajdywaniu i niszczeniu antygenów.

Oznacza to, że kiedy do organizmu dostanie się patogen lub dojdzie do uszkodzenia tkanek, neutrofile przedostają się z krążącej krwi do miejsca inicjacji zapalenia, pokonując po drodze bariery, takie jak ściana naczyń krwionośnych czy tkanki sąsiadujące z miejscem zapalenia. Po dotarciu na miejsce, w którym organizm rozpoznał podejrzane cząsteczki, jak patogen, uszkodzenia tkanki, czy też ciało obce, neutrofile zaczynają fagocytować, czyli „pożerać” chorobotwórcze związki. Następnie trawią je w swoich strukturach komórkowych i neutralizują za pomocą enzymów hydrolitycznych. Enzymy wydzielane przez granulocyty obojętnochłonne oprócz neutralizacji patogenów prowadzą również do rozkładu, a w praktyce do upłynnienia tkanek w obszarze zapalnym. Wynik tej reakcji widoczny jest często gołym okiem w postaci żółtawej ropy, której głównym składnikiem są neutrofile. Wydawać by się mogło, że ropa jest negatywnym skutkiem powstania zapalenia, jednakże dzięki jej obecności dochodzi do wytworzenia bariery mechanicznej, uniemożliwiającej dalsze przenikanie podejrzanym cząsteczkom. 

Udział w nieswoistej odpowiedzi zapalnej nie jest jedyną funkcją neutrofili. Mają one również zdolność do odcięcia patogenów od ważnych składników, jak np. żelazo czy cynk, dzięki którym mogłyby być bardziej zjadliwe dla ludzkiego organizmu. 

Powiązane produkty

Neutrocyty – norma

Neutrofile odgrywają ważną rolę w ochronie organizmu człowieka przed inwazją zjadliwych mikroorganizmów. Dlatego w przypadku zmiany ich liczebności lub zaburzenia ich funkcji może ujawnić się wiele stanów chorobowych. 

Fizjologicznie norma neutrofili powinna wynosić 3–5% wartości względnej leukocytów dla granulocytów obojętnochłonnych z jądrem pałeczkowatym, co oznacza wartość 0,15–0,4 G/l, a dla granulocytów obojętnochłonnych z jądrem segmentowanym jest to 45–75% wartości względnej leukocytów lub 1,8–7,5 G/l.

Ilość neutrofili oznacza się podczas morfologii krwi, a ich liczba może być ukryta na druku pod skrótem NEU lub NEUT. Należy pamiętać, że te wartości w dużej mierze zależą od norm laboratorium, w którym składniki są oznaczane. 

Neutrofile – co oznacza podwyższony poziom neutrocytów?

Podwyższony poziom krwinek białych nazywa się leukocytozą, a za wysoką ilość neutrocytów określa się terminem neutrofilii. Leukocytoza najczęściej utożsamiana jest właśnie z neutrofilią, co wynika z faktu, że granulocyty obojętnochłonne są najliczniejszą formą krwinek białych. Neutrofilia występuje, kiedy liczba leukocytów przekracza normę > 10 G/l, lub  gdy dochodzi do wzrostu odsetka liczby neutrofili > 75%.

Do podwyższenia neutrofili może dojść w stanach fizjologicznych, takich jak:

  • ciąża, szczególnie koniec II trymestru i cały III trymestr,
  • okres połogu,
  • wzmożony wysiłek fizyczny,
  • palenie papierosów,
  • spożywanie obfitych posiłków,
  • okres upałów, przebywanie w gorących pomieszczeniach,
  • przewlekły ból,
  • przewlekły stres.

Jak widać, neutrofilia nie musi być wcale efektem choroby, jednakże występują również liczne stany patologiczne, w czasie których może dojść do wzrostu liczby neutrofili.

Stany chorobowe mogące doprowadzić do wzrostu wartości neutrofili to:

  • ostre i przewlekłe infekcje bakteryjne i grzybicze,
  • wniknięcie do organizmu parazytów, np. tasiemca,
  • infekcje wirusowe (głównie opryszczka, półpasiec, ospa wietrzna),
  • nowotwory, szczególnie raki, mięsaki tkanek miękkich, czerniak,
  • choroby autoimmunologiczne,
  • krwotoki,
  • zatrucie lekami,
  • niedotlenienie,
  • urazy, oparzenia,
  • zabiegi operacyjne,
  • zawał serca, zatorowość płucna,
  • choroby metaboliczne i endokrynologiczne, takie jak dna moczanowa, przełom tarczycowy, kwasica ketonowa,
  • białaczki,
  • zespół rodzinnej neutrofili,
  • zespół Downa.

PREPARATY NA ODPORNOŚĆ

WITAMINA D

PROBIOTYKI

Neutrocyty – co oznaczają neutrofile poniżej normy?

Obniżona liczba leukocytów nazywana jest leukopenią, a do jej rozpoznania liczba białych krwinek musi spaść < 4,0 G/l. Leukopenia najczęściej wiąże się z neutropenią (granulocytopenią), czyli za niską liczbą neutrofilów, lub rzadziej z limfopenią, czyli obniżeniem miana limfocytów. Aby stwierdzić neutropenię, liczba neutrofilów musi wynosić < 1,5 G/l. Zdarzają się stany patologiczne, w czasie których liczba neutrofili spada < 0,5 G/l. Taki stan nazywamy agranulocytozą, a w jej przebiegu może dojść do infekcji florą fizjologiczną, która u zdrowych osób nie wywołuje żadnych szkód.

Najważniejsze przyczyny niedoboru granulocytów obojętnochłonnych (neutrofilów) to

  • wrodzone zespoły upośledzenia produkcji neutrofili: zespół Kostmanna, zespół Shwachmana– Diamonda, neutropenia cykliczna,
  • nabyte zespoły upośledzenia produkcji neutrofili: ciężkie infekcje o podłożu bakteryjnym i wirusowym, białaczki i chłoniaki, przerzuty nowotworowe do szpiku kostnego, alkoholizm, zespoły mielodysplastyczne, aplazja (zahamowanie) szpiku kostnego w wyniku działania promieniowania jonizującego, leków biologicznych lub chemioterapii, niedobór miedzi, wit. B12 , kwasu foliowego oraz żelaza,
  • nadmierne zużycie lub zwiększone niszczenie neutrofili w przebiegu gruźlicy, malarii, AIDS, powiększenia śledziony, chorób autoimmunologicznych, użycia płucoserca w czasie zabiegów kardiochirurgicznych.

W przypadku wystąpienia agranulocytozy u pacjentów można stwierdzić takie objawy, jak: osłabienie, ból gardła, dziąseł i śluzówki jamy ustnej, gorączka > 40°C. 

Neutrofile u dziecka

Interpretacja morfologii krwi u dzieci przebiega inaczej niż u dorosłych pacjentów, ponieważ liczba składników morfotycznych, w tym neutrofili, zmienia się wraz z wiekiem dziecka. Ich liczba spada po pierwszej dobie od porodu, a najniższą wartość osiąga około 1. roku życia (około 30%) i ponownie wzrasta wraz z wiekiem dziecka, osiągając wartości docelowe po 10. roku życia.
Do neutrofilii u dzieci może dojść w czasie rozwoju stanu zapalnego, wywołanego takimi czynnikami, jak wzmożony stres, wysiłek fizyczny, a także choroby autoimmunologiczne czy krwotok. 

Obniżenie miana neutrofili u dzieci może być spowodowane przebyciem infekcji wirusowej, bakteryjnej, niedoczynnością tarczycy i ostrą białaczką.

Neutrocyty w ciąży

U kobiet ciężarnych, w drugiej połowie ciąży, podwyższenie miana nie musi oznaczać żadnej patologii i jest fizjologiczną reakcją na procesy, które w czasie ciąży zachodzą w kobiecym ciele. W przypadkach zarejestrowania neutropenii warto wziąć pod uwagę przebycie infekcji bądź też zlecić badania określające stężenie witaminy B12 oraz kwasu foliowego. 

  1. A. Szczeklik, P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych 2019, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
  2. D. Wołowiec, I. Hus, A. Korycka–Wołowiec, Hematologia w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
  3. W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus, Pediatria. Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
  4. W. Traczyk, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Morfologia – normy, interpretacja wyników. Co to jest morfologia z rozmazem?

    Morfologia krwi to jedno z podstawowych badań biochemicznych, które osoba dorosła powinna wykonać przynajmniej raz w roku. Stanowi doskonałe odzwierciedlenie stanu zdrowia pacjenta. Od wielu lat interpretacja wyników morfologii jest ułatwiona, ponieważ laboratoria diagnostyczne posiadają własne zakresy referencyjne, które stanowią normę dla każdej analizowanej ilościowo i jakościowo grupy komórek krwi. Należy jednak pamiętać, że z wynikami, które budzą wątpliwość – są podwyższone lub obniżone – najlepiej udać się do lekarza, który zinterpretuje je kompleksowo razem z wynikami innych badań diagnostycznych, także tych obrazowych. Czy morfologię należy wykonać na czczo, ile kosztuje badanie i jakie choroby można dzięki niej wykryć? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Jakie badania powinna wykonać kobieta po czterdziestce?

    Zaczynając piątą dekadę życia, dobrze jest wykonać badania kontrolne organizmu. Część z nich będzie taka sama dla kobiety i mężczyzny, niemniej istnieją także te, które powinna wykonać jedynie kobieta. Mówimy tu zarówno o oznaczeniach laboratoryjnych, jak i obrazowych. Które badania powinna wykonać kobieta po ukończeniu 40. roku życia?

  • Limfocyty (LYM) we krwi – badanie, normy, obniżone, podwyższone

    Sprawdzanie poziomu limfocytów jest podstawowym badaniem krwi, dzięki któremu możemy uzyskać odpowiedzi na wiele pytań, będących odzwierciedleniem kondycji naszego układu odporności. Sprawnie działający układ immunologiczny jest odpowiedzialny za obronę organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi oraz monitorowanie pracy pozostałych narządów. Regularne wykonywanie badań poziomu limfocytów we krwi jest zatem znakomitym wskaźnikiem zarówno oceny stanu naszego zdrowia, jak i również rozwijającej się w organizmie choroby. Jak się przygotować do badania, jakie mogą być przyczyny za wysokiego lub zbyt niskiego poziomu białych krwinek? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Jakie podstawowe badania krwi wykonywać i jak często je powtarzać?

    Na podstawie badania krwi można ocenić stan ogólny i rozpoznać zaburzenia pracy wielu narządów. Jakie badanie wykonać i kiedy to zrobić? Oto nasz poradnik.

  • Hemoglobina glikowana – kiedy wykonać badanie, co wykrywa i jakie są normy?

    Oznaczenie poziomu HbA1c pomocne jest w ocenie średniego stężenia glukozy we krwi w okresie ok. 2–3 miesięcy poprzedzających pobranie krwi. Badanie poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c) wykorzystywane jest przede wszystkim w diagnostyce i monitorowaniu skuteczności leczenia cukrzycy. Prawidłowy poziom hemoglobiny glikowanej wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju odległych powikłań cukrzycy u pacjentów.

  • Domowe testy diagnostyczne – jakie nieprawidłowości wykryje test z apteki?

    Postęp technologiczny w przemyśle farmaceutycznym umożliwił stworzenie nowych rozwiązań diagnostyki niektórych problemów zdrowotnych w warunkach domowych. Szybkie testy diagnostyczne umożliwiają wykonanie niektórych badań w łatwy i szybki sposób bez wizyty u lekarza czy w przychodni. Testy diagnostyczne są dostępne bez recepty w aptekach stacjonarnych i internetowych oraz pozwalają na wstępną ocenę zdrowia i pewnych parametrów.

  • Lipoproteina – kluczowy czynnik ryzyka chorób krążeniowo-sercowych

    Lipoproteina to cząsteczka o budowie podobnej do cząsteczek „złego cholesterolu” LDL. Stanowi jeden z głównych czynników powstawania blaszki miażdżycowej, a zatem jest kluczowym czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu czy zawału serca. Jej stężenie uwarunkowane jest genetycznie i trudne do modyfikacji za pomocą leków czy zmiany trybu życia. Zaleca się, aby każda osoba przynajmniej raz w życiu oznaczyła poziom lipoproteiny w ramach profilaktyki chorób serca i układu krążenia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl