GGTP – skierowanie, refundacja, cena
Barbara Sitek

GGTP – skierowanie, refundacja, cena

GGTP to enzym pomocny w diagnozowaniu między innymi chorób wątroby, trzustki czy nerek. Jego wysoki poziom obserwuje się również u osób z problemem nadużywania alkoholu. Istnieje szereg objawów towarzyszących chorobom wątroby i dróg żółciowych, które powinny skłonić pacjenta do oznaczenia poziomu gamma-glutamylotranspeptydazy. Uwagę powinno przykuć chociażby żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, obrzęki i świąd skóry czy ból po prawej stronie brzucha. Jak się przygotować do badania GGTP? Ile kosztuje to oznaczenie i czy do badania należy zgłosić się na czczo? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) obecna we krwi pochodzi przede wszystkim z komórek wątroby oraz dróg żółciowych i bywa uważana za najbardziej czuły marker ich uszkodzenia. Enzym ten jest też obecny w błonie komórkowej wielu innych narządów, dzięki czemu oznaczenie jego stężenia znajduje dodatkowe zastosowanie m.in. w wykrywaniu chorób trzustki, schorzeń autoimmunologicznych, przebytego zawału serca, nadczynności tarczycy czy zaburzeń związanych z zespołem metabolicznym. Ponadto najnowsze badania pozwalają przyjąć, że GGTP może być również cennym wskaźnikiem prognostycznym ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Co to jest GGTP – Gamma-glutamylotranspeptydaza?

Gamma-glutamylotranspeptydaza (określana skrótami GGTP, GTP, GGT lub γ-GT) to enzym, którego podstawowym zadaniem jest uczestniczenie w transporcie aminokwasów przez membrany (błony) komórkowe. Najwięcej GGTP występuje w komórkach nabłonka dróg żółciowych, wątroby, trzustki, jelita oraz nerek, a ponadto w gruczole krokowym, mózgu, płynie mózgowo-rdzeniowym i ślinie. GGTP obecna w osoczu krwi pochodzi w głównej mierze z komórek wątroby i pęcherzyka żółciowego, a wzrost jej stężenia świadczy o uszkodzeniu tych narządów lub cholestazie, czyli blokadzie w odpływie żółci. Poziom GGTP rośnie także u osób regularnie nadużywających alkoholu, dlatego badanie jej stężenia bywa wykorzystywane w diagnostyce alkoholizmu, a także w monitorowaniu leczenia dotkniętych nim pacjentów. Dodatkowe zastosowanie oznaczenia gamma-glutamylotranspeptydazy obejmuje wykorzystanie enzymu jako biomarkera stresu oksydacyjnego oraz jako wskaźnika ryzyka rozwoju zespołu metabolicznego i potencjalnych zmian miażdżycowych, co wynika z udziału GGTP w reakcjach biochemicznych związanych z metabolizmem glutationu i utlenianiem cholesterolu (w formie LDL).

Kiedy należy zbadać GGTP?

Badanie GGTP zalecane jest przede wszystkim pacjentom z podejrzeniem choroby wątroby i dróg żółciowych. Objawy mogące wskazywać na występowanie takiego schorzenia to m.in.:

  • żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i białek oczu,
  • ból po prawej stronie jamy brzusznej,
  • zaburzenia trawienia,
  • utrata apetytu,
  • ciemne zabarwienie moczu,
  • obrzęki,
  • świąd skóry.

Pomiar GGTP wykonywany łącznie z oznaczeniami pozostałych enzymów wątrobowych pozwala różnicować pochodzenie żółtaczki i jest pomocny w ustalaniu przyczyny niewydolności wątroby. Przyjmuje się, że przy nasilonej cholestazie wartość GGTP może wzrosnąć nawet 10-12-krotnie. Z kolei stosunek GGTP do AST (aminotransferaza asparaginianowa) lub ALT (aminotransferaza alaninowa) umożliwia rozróżnienie niedrożności dróg żółciowych i wirusowego zapalenia wątroby (WZW) z innymi stanami niewydolności tego narządu. Badanie poziomu GGTP bywa także wykonywane w celu ustalenia przyczyny podwyższonego poziomu fosfatazy zasadowej (ALP) w osoczu lub określenia, czy źródłem ALP są kości bądź komórki wątroby.

Oznaczenie stężenia GGTP może być również stosowane jako jeden z profilaktycznych testów przesiewowych, pozwalających na wczesne wykrycie pacjentów z podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, u których warto wprowadzić jak najwięcej działań zapobiegawczych, opóźniających rozwój lub wystąpienie potencjalnych schorzeń.

Powiązane produkty

Badanie GGTP – przygotowanie

Poziom GGTP oznaczany jest najczęściej w surowicy lub osoczu krwi pobranej z żyły łokciowej. Do punktu pobrań najlepiej zgłosić się w godzinach porannych, będąc na czczo, czyli po co najmniej 12-godzinnej przerwie w spożywaniu pokarmu. W dniu poprzedzającym wykonanie testu zaleca się zrezygnować z alkoholu, palenia papierosów i jedzenia ciężkostrawnych, tłustych potraw.

GGTP – cena/refundacja, skierowanie

Oznaczenie GGTP należy do jednych z tańszych parametrów diagnostycznych, a koszt jego wykonania nie przekracza 10 zł. Czas oczekiwania na wynik to jeden dzień. Do przeprowadzenia analizy stężenia GGTP nie jest konieczne posiadanie skierowania lekarskiego.

Norma GGTP dla dzieci, kobiet i mężczyzn

Prawidłowa ilość enzymu w osoczu zależy od wieku, a także płci pacjenta (poziom GGTP u mężczyzn jest nieco wyższy ze względu na obecność gruczołu krokowego). Zakres norm zależy od metody oznaczania stosowanej w danym laboratorium, jednak najczęściej zawiera się w następujących przedziałach:

  • u dzieci poniżej 6 miesiąca życia: <135 U/l;
  • u dzieci od 6 do 12 miesiąca życia: <40 U/l;
  • u dzieci w wieku 1-12 lat: <22 U/l;
  • u chłopców w wieku 12-18 lat: <45 U/l;
  • u dziewcząt w wieku 12-18 lat: <25 U/l;
  • u dorosłych mężczyzn: <60 U/l;
  • u dorosłych kobiet: <35 U/l.

Obniżony poziom GGTP nie ma znaczenia diagnostycznego, natomiast podwyższony powinien zostać każdorazowo skonsultowany z lekarzem.

O czym świadczy podwyższony poziom GGTP? Jak obniżyć za wysokie GGTP?

Podwyższony poziom GGTP w większości przypadków jest wynikiem zaburzeń w pracy wątroby i przewodów żółciowych, skutkujących wystąpieniem cholestazy zewnątrz- lub wewnątrzwątrobowej, czyli zablokowaniem przepływu żółci w obrębie wątroby lub poza nią, np. w przebiegu kamicy pęcherzyka żółciowego i kamicy przewodów żółciowych. GGTP rośnie również w trakcie alkoholowego stłuszczenia wątroby, choroby miąższu wątroby, wirusowego zapalenia wątroby i przy toksycznym uszkodzeniu tego narządu. Do uszkodzeń polekowych wątroby może dochodzić m.in. u pacjentów stosujących leki przeciwdepresyjne i przeciwpadaczkowe, ryfampicynę, furosemid lub metotreksat.

Poziom GGTP podnosi się też w czasie gwałtownego rozrostu komórek, np. podczas rozwoju nowotworu wątroby lub tworzenia się przerzutów w jej obrębie. Jeżeli jednak wzrostowi GGTP nie towarzyszy podwyższony poziom bilirubiny ani ASPAT i ALAT, wówczas może on wynikać z chorób innych narządów lub schorzeń autoimmunologicznych. Wzrost aktywności GGTP notuje się m.in. w przebiegu ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki i innych schorzeń mogących doprowadzić do uszkodzenia tego narządu, ponadto przy zawale serca, niewydolności nerek, nadczynności tarczycy, reumatoidalnym zapaleniu stawów, w zapaleniu płuc, opłucnej i jelit, w cukrzycy, insulinooporności i zespole metabolicznym oraz u osób długotrwale nadużywających alkoholu.

Jeżeli podwyższony poziom GGTP wynika z upośledzenia czynności wątroby, warto zadbać o poprawę funkcjonowania tego narządu także poprzez codzienne działania profilaktyczne. Należy postarać się o ograniczenie spożywania alkoholu, kawy i soli oraz eliminację z diety potraw ciężkostrawnych, smażonych i bogatych w tłuszcze trans. Na ich miejsce warto wprowadzić większe ilości lekkostrawnych warzyw i owoców, również w postaci świeżo wyciskanych soków. Wyniki badań znajdujące się poza zakresami normy (bezwzględnie powyżej wartości 1000 IU/l) powinny zostać ocenione przez lekarza, który zdecyduje o sposobie leczenia i ewentualnej dalszej diagnostyce.
  1. R. Caquet, 250 badań laboratoryjnych, Warszawa 2007, s. 163-164.
  2. Diagnostyka laboratoryjna, pod red. A. Szutowicza, Gdańsk 2009, s. 62.
  3. A. Mańkowska-Cyl i in., Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) – czy tylko marker w diagnostyce schorzeń wątroby?, „Biuletyn Laboratoryjnej Diagnostyki Medycznej”, nr 1, 2014.
  4. M. Mościński i in., Gamma-glutamylotranspeptydaza – potencjalny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych?, „Folia Cardiologica Excerpta”, nr 1(7), 2012.
  5. L. Koperwas-Wojtanowska, Gamma-glutamylotranspeptydaza – marker schorzeń wątroby, laboratoria.net [online] http://laboratoria.net/artykul/26553.html&pn=1 [dostęp:] 15.10. 2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • CRP – co oznacza CRP wysokie, a co CRP niskie? O jakich chorobach może świadczyć podwyższone CRP?

    Białko C-reaktywne (CRP) to białko ostrej fazy, stanowiące czuły i szybki marker stanu zapalnego i uszkodzenia tkanek wskutek martwicy, urazu lub infekcji. Oznaczenie poziomu CRP jest wskazane w diagnostyce i monitorowaniu terapii stanów zapalnych i infekcji bakteryjnych, chorób o podłożu autoimmunologicznym i nowotworowym oraz zawału serca. Badanie stężenia CRP pozwala również na ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z grupy ryzyka.

  • Rezonans magnetyczny głowy – co wykrywa, ile kosztuje, jak wygląda badanie?

    Rezonans magnetyczny (MRI) głowy to badanie, w którym wykorzystywane są właściwości pola magnetycznego. Najczęściej MRI głowy zleca się po wypadkach samochodowych i urazach głowy, a także w sytuacji pogłębienia diagnostyki neurologicznej. Główną wadą rezonansu, będącego badaniem refundowanym, jest czas oczekiwania na to prześwietlenie, liczony nawet w miesiącach. 

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij