Jakie badania profilaktyczne warto zrobić?

Większa część naszego społeczeństwa niestety korzysta z konsultacji lekarskiej dopiero wówczas, kiedy poczuje się źle, kiedy zaczyna coś boleć, kiedy nie mija kaszel czy też ogólne samopoczucie pogarsza się i nie ma to związku ze zmianą pogody. Nie jest to dobra postawa, bowiem często taka wizyta jest już zbyt późno i pacjenci trafiają do gabinetu lekarskiego w zaawansowanym stadium poważnej choroby. Dlatego każdy z nas powinien pamiętać o badaniach profilaktycznych przeznaczonych dla swojej grupy wiekowej. Dzięki nim można bowiem często wykryć niedającą jeszcze żadnych objawów chorobę, co daje możliwość skutecznego jej leczenia.

Jakie badania powinniśmy wykonywać?

Zarówno kobiety, jak i mężczyźni, powinni pamiętać o powtarzanej co roku morfologii krwi oraz innych podstawowych badaniach laboratoryjnych, do których zalicza się OB, poziom glukozy, elektrolitów, mocznika i kreatyniny, poziom aminotransferaz i cholesterolu oraz badanie ogólne moczu.

Jakie inne badania powinny być wykonywane przez mężczyzn i kobiety w ramach profilaktyki w zależności od wieku?

• Zdjęcie rtg klatki piersiowej (profilaktyka raka płuc) - każdy palacz po 40 roku życia powinien raz do roku wykonywać profilaktycznie zdjęcie rtg. Jest to podstawowe badanie umożliwiające rozpoznanie nowotworu płuc,

• Test na obecność krwi utajonej w kale raz do roku (profilaktyka raka jelita grubego) - także dla osób powyżej 40 roku życia, dzięki niemu istnieje szansa na szybkie wykrycie zmian nowotworowych jelita grubego, obecnie dostępne są także testy do samodzielnego wykonania w domu,

• Densytometria kości (profilaktyka osteoporozy) - dla kobiet w 10 lat po menopauzie, dla mężczyzn po skończeniu 65 roku życia; badanie to pozwala ocenić gęstość kości i wykryć zagrażającą osteoporozę,

• Wizyta w gabinecie okulistycznym, badanie ostrości wzroku oraz ciśnienia sródgałkowego u pacjentów powyżej 40 roku życia (profilaktyka chorób oczu) - ma to na celu wczesne rozpoznanie jaskry, jednej z chorób, która nieleczona może doprowadzić do ślepoty,

• Raz na 6 miesięcy wizyta w gabinecie stomatologicznym (profilaktyka próchnicy).

Badania tylko dla kobiet:

• Samobadanie piersi (profilaktyka raka piersi) - każda kobieta po 20 roku życia powinna raz w miesiącu, w tym samym dniu cyklu (najlepiej kilka dni po miesiączce), dokładnie badać swoje piersi. W czasie wizyty w gabinecie ginekologicznym lekarz powinien pokazać, jak powinno wyglądać takie samobadanie. Dzięki niemu bowiem istnieje duża szansa na wykrycie guzków, często złośliwych, w stadium, w którym są one zupełnie wyleczalne. Nie wolno zapominać o tym, że na nowotwór piersi mogą zachorować naprawdę bardzo młode kobiety.

• Mammografia (profilaktyka raka piersi) - wykonanie mammografii zlecane jest raz na 2 lata po 49 roku życia,

• Coroczne ogólne badanie ginekologiczne (profilaktyka raka narządu rodnego) - powinny je wykonywać wszystkie kobiety po rozpoczęciu współżycia, w czasie wizyty lekarz ocenia stan narządu rodnego, a w razie konieczności kieruje na bardziej szczegółowe badania,

• Cytologia (profilaktyka raka szyjki macicy) - jest to badanie przesiewowe umożliwiające wczesne rozpoznanie raka szyjki macicy, który zwykle nie daje żadnych objawów. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego każda kobieta, która rozpoczęła życie płciowe, musi mieć wykonywaną cytologię raz do roku. Jeśli trzykrotny wynik badania jest prawidłowy, wtedy badanie można powtarzać co 3 lata. Kobiety, które nie rozpoczęły współżycia, nie musza wykonywać cytologii - chyba, że ukończyły 25 rok życia, wtedy pobranie wymazu jest konieczne. Kobiety z grupy ryzyka (nosicielki wirusa HPV, chore na AIDS) musza mieć wykonywaną cytologię nie rzadziej niż raz do roku. Tylko kobiety po 70 roku życia oraz kobiety, u których usunięto macicę wraz z szyjką z powodów nieonkologicznych nie muszą wykonywać cytologii.

Jakie badania powinni wykonywać mężczyźni?

• Po 50 roku życia każdy mężczyzna powinien odwiedzić urologa, aby zbadać gruczoł krokowy. Należy także wykonywać badanie oceniające PSA, czyli antygen, którego poziom mówi o stanie prostaty (profilaktyka raka prostaty),

Badanie profilaktyczne to naprawdę ważna, o ile nie najważniejsza, metoda walki z groźnymi chorobami - dzięki tym badaniom bowiem wcześnie wykryta choroba jest zwykle w pełni uleczalna.