Uwaga! Epidemia nadciśnienia

Kto jest narażony na nadciśnienie?

Nadciśnienie tętnicze jest przede wszystkim chorobą wieku dorosłego. Może co prawda pojawiać się nawet u niemowląt, są to jednak sporadyczne przypadki. Przed 40-tym rokiem życia częstość występowania nadciśnienia tętniczego jest u kobiet wyraźnie niższa niż u mężczyzn. W przedziale wieku 40-59 lat nadciśnienie tętnicze występuje z podobną częstością u kobiet i  mężczyzn. Natomiast po  60-tym roku życia jest częstsze u kobiet, i występuje aż w 60% przypadków.

W sytuacji kiedy mimo wszystko u młodych kobiet dojdzie do rozwoju nadciśnienia tętniczego, to ma ono zwykle łagodniejszy charakter niż u mężczyzn. U 10% kobiet nadciśnienie tętnicze pojawia się w czasie trwania ciąży.

Jak wypadamy w badaniach?

Obecnie dysponujemy dokładnymi badaniami epidemiologicznymi dotyczącymi naszego kraju, które oceniają częstość występowania nadciśnienia tętniczego. W Polsce w , wykazano, że nadciśnienie tętnicze dotyczy 29% osób powyżej 20 roku życia, a 30% kolejnych osób jest zagrożonych tym schorzeniem. Tak więc prawie 8 milionów ludzi w naszym kraju już choruje na nadciśnienie tętnicze, a drugie tyle znajduje się w okresie przednadciśnieniowym.

Polska a reszta świata

U naszych zachodnich sąsiadów nadciśnienie tętnicze występuje jeszcze częściej, np. w Niemczech choruje na nie aż 55% populacji, w Hiszpanii 47%, a we Włoszech 38%. Odsetek chorych z nadciśnieniem jest niższy w Stanach Zjednoczonych -  i wynosi 28%, natomiast w w Kanadzie 27%.  Nie dysponujemy pełnymi badaniami epidemiologicznymi w najludniejszym kraju świata, czyli w Chinach, wiadomo jednak, że w uprzemysłowionym regionie Beijing odsetek chorych z nadciśnieniem tętniczym wynosi 30%.

Dzieci z nadciśnieniem Bardzo niepokojący jest wzrost częstości występowania zachorowań na nadciśnienie tętnicze wśród dzieci i młodzieży. Szczególny wzrost częstości zachorowań na nadciśnienie tętnicze notuje się w Stanach Zjednoczonych, wśród dziewczynek i żeńskiej młodzieży Częściej chorują dzieci i dorośli czarnoskórzy. Nadciśnienie tętnicze, jak już wspomniano, ma istotny związek z nadwagą i otyłością.

W Stanach Zjednoczonych odsetek dzieci otyłych  w wieku przedszkolnym  pochodzących z ubogich rodzin wzrósł z 12,4% w 1998 r. do 14,5% w 2008 r. Jeszcze większy, bo ponad dwukrotny wzrost dzieci z nadwagą notowano w Kanadzie. Podobne dane dokumentujące wzrost nadwagi u dzieci napływają z Meksyku, Węgier, Holandii, Turcji. Jedynie w Szwajcarii obserwowano niewielki spadek odsetka dzieci otyłych.

Ponadto nadciśnienie tętnicze częściej rozwija się u osób  z małą wagą urodzeniową. Postępy medycyny sprawiają, że obecnie przy życiu można utrzymać bardzo małe wcześniaki. U wielu z nich, w dorosłym życiu rozwinie się nadciśnienie.

Gdzie jeszcze szukać przyczyn nadciśnienia?

Coraz więcej danych jako jedną z przyczyn zwiększonej zachorowalności na nadciśnienie tętnicze wskazuje naczynniki zapalne. Wykładniki przewlekłego stanu zapalnego możemy zaobserwować u osób z otyłością, nie przestrzegających zasad higieny, czy unikających stomatologa. Przewlekły stan zapalny sprzyja przedwczesnemu sztywnieniu naczyń krwionośnych, a to z kolei ułatwia rozwój nadciśnienia tętniczego. 

Niektórzy badacze zauważają związek pomiędzy niedoborem witamy D, a nadciśnieniem tętniczym. Stosowanie zbyt wysokich filtrów ochronnych przed opalaniem się  może prowadzić do niedoborów tej witaminy i sprzyjać rozwojowi nadciśnienia.Największą rolę w rozwoju nadciśnienia ma jednak dieta zawierająca zbyt dużą ilość soli kuchennej. Spożycie soli kuchennej jest w naszym kraju dwukrotnie wyższe niż w Kanadzie i o 30% wyższe niż w Wielkiej Brytanii. 

Prawidłowe leczenie - recepta na lepsze życie

Prawidłowo leczone nadciśnienie tętnicze zapobiega powikłaniom typowym dla tego schorzenia i powoduje, że długość życia prawie nie odbiega od  wartości, spotykanych u ludzi zdrowych. Badania wykazują, że wiele osób nie wie o swoim nadciśnieniu. Niektóre z nich  pomimo informacji o podwyższonym ciśnieniu, nie rozpoczyna terapii.  Znaczna część osób zaprzestaje przyjmować zalecane leki lub zażywa je bardzo nieregularnie. Odsetek osób skutecznie leczonych (to jest takich, u których ciśnienie obniżyło się do wartości poniżej 140/90 mm Hg) jest niepokojąco niski.

Profilaktyka i edukacja wśród pacjentów powinna przekonać  ich o konieczności terapii nadciśnienia tętniczego, pomimo braku niepokojących objawów chorobowych. 

Symptomy niepożądane związane z przyjmowaniem leków hipotensyjnych są niewielkie lub nie ma ich wcale, dlategonie powinny być wymówką przed podjęciem terapii.

Niekorzystne zmiany stylu życia (nadmierne spożycie soli kuchennej, nadwaga i otyłość, brak aktywności fizycznej) są w dużej mierze przyczyną narastania epidemii nadciśnienia tętniczego. Przestrzeganie zaleceń lekarskich wśród pacjentów, mogłoby znacznie zmniejszyć ilość powikłań nadciśnienia.