Naturalny sposób na przejedzenie

Przyprawy łączą przyjemne z pożytecznym. Nie tylko nadają potrawom wyjątkowy smak i aromat, ale mają też często działanie lecznicze.

Kucharze wykorzystują ich walory smakowe, a dietetycy pozytywny wpływ na procesy trawienia. Przyprawy (szczególnie ziołowe) czynią potrawy lżej strawnymi i przyspieszają tempo przemiany materii, po części więc pomagają w utrzymaniu szczupłej sylwetki. Dodawajmy je za każdym razem do zup, sałatek, surówek i mięs.

ABC przypraw i ich działanie na układ pokarmowy

• Przyprawy korzenne

Anyż –  używany do napojów i pieczywa, przynosi ulgę we wzdęciach, łagodzi kolkę jelitową, dodany do potraw pobudza czynność jelit, reguluje funkcje gruczołów trawiennych

Cynamon - dodawany najczęściej do deserów, ciast i innych słodkich potraw, stosowany jest w niestrawnościach, wzdęciach i biegunce

Imbir – ułatwia trawienie, łagodzi wzdęcia, jak również chroni przed zakażeniem układu pokarmowego. Stosowany jest do wielu potraw i napojów zarówno na słodko i słono

Kardamon – łagodzi niestrawność i hamuje wymioty. Najczęściej używany jest do potraw z ryżu, ciast i napojów (np. kawy)

Pieprz czarny –  ułatwia trawienie, sprzyja wydzielaniu soków trawiennych, przyspiesza przemianę materii, łagodzi wzdęcia, zapobiega zaparciom

Ziele angielskie –  pomaga w trawieniu. Herbatka z ziela angielskiego łagodzi zaburzenia żołądkowe i hamują biegunki

• Przyprawy ziołowe

Bazylia – zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, przyspiesza delikatnie pracę jelit, dzięki czemu ma działanie wiatropędne, zapobiega wzdęciom. Bazylia ma ostry korzenny smak i aromat. Jest znakomitą przyprawą do sałatek (szczególnie dobrze komponuje się z pomidorem), zup i potraw mięsnych.

Cząber – pobudza wydzielanie soku żołądkowego, wzmaga trawienie. Jest ziołem wiatropędnym, zapobiega wzdęciom, reguluje perystaltykę jelit. Stosowany do zup, sosów i potraw mięsnych.

Estragon – dobrze działa na przewód pokarmowy. Stosuje się go we wzdęciach, braku łaknienia, a także jako środek pobudzający wydzielanie żółci przez wątrobę. W kuchni używany do różnego rodzaju sałat, potraw jarzynowych, a także mięsnych.

Jałowiec – w medycynie używany w niewydolności wątroby i zastoju dróg żółciowych, przez kucharzy do zup, mięs, wędlin, kiszonek i marynat.

Kminek – ma zastosowanie w zaburzeniach trawienia, wzdęciach, bólach brzucha i nieregularnych wypróżnieniach. Reguluje procesy fermentacyjne w jelitach, działa przeciwskurczowo. Dodawany do pieczywa, słonych ciast, sałatek, zup, potraw mięsnych. Dobrze dodawać go zawsze do kapusty.

Kolendra – pozytywnie działa w przypadku wzdęć, kolce jelitowej i braku łaknienia, pobudza czynności wydzielnicze gruczołów trawiennych, a w kulinariach ma szerokie zastosowanie.

Lubczyk – pobudza wydzielanie soku żołądkowego, zmniejsza napięcie mięśni gładkich jelit i przeciwdziała wzdęciom. Działa także moczopędnie. Służy do przyprawiania zup, zwłaszcza rosołu, sałatek, potraw z mięsa i ryb.

Majeranek – stosowany w nieżytach żołądka i jelit, ma działanie wiatropędne. Ułatwia trawienie, pobudza wydzielanie żółci, przyspiesza przemianę materii. Przyprawia się nim wiele potraw, najczęściej mięsa. Doskonały również do dań z nasion roślin strączkowych i grzybów.

Melisa – korzystnie wpływa na pracę żołądka i jelit, dobrze działa napicie się  wyciągu z melisy po zbyt obfitym posiłku.

Mięta – wyciągi z mięty wzmagają czynność wydzielniczą żołądka, wątroby, ułatwiają trawienie, zmniejszają napięcie mięśni gładkich jelit i dróg żółciowych, działają wiatropędnie. Mięta wchodzi w skład napoi orzeźwiających i herbat ziołowych, stosuję się ją również do sałatek, twarożku, mięs i sosów.

Oregano – pomaga w kłopotach żołądkowych, a także działa przeciwskurczowo, moczopędnie oraz potrafi łagodzić wzdęcia. W kuchni oregano służy do przyprawiania warzyw, serów i ryb. Bez niego ani pizza, ani spaghetti nie będą miały charakterystycznego smaku.

Warzywa przyprawowe

Chili – zawarta w niej kapsaicyna reguluje i poprawia trawienie, poprzez zwiększenie wydzielania soków żołądkowych. Należy jednak uważać by nie spożywać ostrej papryki w zbyt dużych ilościach, gdyż może za bardzo podrażniać przewód pokarmowy.

Koper – zmniejsza napięcie mięsni gładkich jelit i przewodów żółciowych. Ma działanie wiatropędne, łagodzi wzdęcia i pobudza wydzielanie soków trawiennych. Koper najczęściej dodaje się do sałatek, surówek, ziemniaków, twarożku, zup, sosów i kiszonek.

Pietruszka –  stosowana w niestrawnościach i wzdęciach, ma szerokie zastosowanie w kuchni, podobnie jak koper.

Jak używać przypraw?

Dobranie odpowiedniego rodzaju i ilości przyprawy jest sztuką. Ich zastosowanie nie może niwelować naturalnych smaków potrawy. Najlepszy smak można wydobyć ze świeżych ziół, wyhodowanych w naszych warunkach klimatycznych. Takie mają też najlepsze właściwości. Potrawy ciężkostrawne należy przyprawiać intensywniej, w celu poprawienia stopnia ich strawności (by zapobiec wzdęciom do posiłku warto używać kopru, kminku i majeranku). 

Wyjątkowy smak i aromat przypraw

Osoby z wrażliwym żołądkiem, mające problemy ze zgagą i refluksem przełykowo-żołądkowym powinny zrezygnować z ostrych przypraw i ziół, które pobudzają żołądek do produkcji kwasu. Najbardziej wartościowe są świeże zioła i przyprawy. Wiele z nich, takich jak bazylia, oregano, koper czy mięta, można uprawiać samodzielnie. Hodowane przyprawy powinny stać w nasłonecznionym miejscu i być regularnie podlewane. Suszone zioła warto przechowywać w suchym i zaciemnionym miejscu, najlepiej w papierowej torbie, pojemniku lub zamkniętym słoiczku, żeby nie straciły na jakości. Pamiętajmy także, żeby chronić je przed wysoką temperaturą i wilgocią.