Korzystanie z urządzeń elektronicznych przez małe dzieci prowadzi do dysregulacji emocjonalnej

Gwałtowne zmiany nastroju i zwiększona impulsywność u dzieci a elektronika

Częste korzystanie z urządzeń cyfrowych takich jak smartfony czy tablety przez małe dzieci wiąże się ze zwiększoną dysregulacją emocjonalną. Takie wyniki przynoszą badania przeprowadzone w Michigan Medicine w Stanach Zjednoczonych i opublikowane JAMA Pediatrics. Wzięło w nich udział 422 dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Dane zbierano, wykorzystując ankietę Qualtrics Consortium Comprehensive Assessment of Family Media Exposure Consortium, w której znajdowały pytania na temat korzystania z rozmaitych mediów oraz obserwowanych przez opiekunów zachowań maluchów. Naukowcy zaobserwowali pogorszenie funkcji wykonawczych i zwiększoną reaktywność emocjonalną przede wszystkim u chłopców oraz u dzieci z większym temperamentem niż rówieśnicy.

Samoregulacja emocji u dzieci – dlaczego jest ważna?

Choć dla opiekunów włączenie dziecku bajki bądź gry na smartfonie czy tablecie może być kuszące, gdy maluch wpada w histerię, przynosi bowiem wizję szybkiego uspokojenia pociechy, takie działanie mogą przynieść jednak odwrotny do zamierzonego skutek. Nawyk korzystania z elektroniki przez dziecko w celu poradzenia sobie z trudnymi zachowaniami prowadzi do tego, że stosowanie innych strategii staje się nieskuteczne. Istnieje zatem poważne ryzyko uzależnienia od technologii cyfrowych.

Dzieci, które są uspokajane poprzez podanie urządzenia elektronicznego tracą zdolność samokontroli, czyli rozumienia swoich emocji oraz regulowania stanu pobudzenia. Nie uczą się rozpoznawać stresorów i redukować ich, nie pojawia się u nich refleksja nad przyczynami i skutkami własnych zachowań. Wbrew pozorom maluch żyje w ciągłym napięciu emocjonalnym, co prowadzi zaburzeń koncentracji, problemów ze snem czy częstszych napadów złości.

Jak pomóc dziecku w okiełznaniu silnych emocji?

Badacze z Michigan Medicine podkreślają, że sporadyczne odwracanie uwagi dzieci poprzez włączenie urządzenia elektronicznego, np. podczas podróży, nie prowadzi do negatywnych skutków. Ważne jednak, aby nie stało się ono podstawowym narzędziem uspokajającym. Alternatywne metody uspokajania, które pomóc samoregulacji emocji u najmłodszych to:

• Nazywanie emocji i wyjaśnianie co one oznaczają i jak sobie z nimi radzić. Pomocne w tym mogą okazać się różnego rodzaju książeczki oraz gry planszowe, w których bohaterowie doświadczają wachlarza emocji. Małym dzieciom, dla których pojęcie emocji jest abstrakcyjne, pomóc może zastępowanie nazw kolorami, np. niebieski – znudzony, zielony – spokojny, żółty – zazdrosny,  czerwony – zły.
• Oferowanie działań zastępczych. Aby pozbyć się złości, dziecko może podskakiwać, biegać, zgniatać w rączce plastelinę czy drzeć kartkę na kawałki – warto znaleźć wspólnie z dzieckiem najlepszy sposób na trudne emocje.
• Akceptowanie uczuć dziecka i aktywne słuchanie jego potrzeb. Budowanie tym samym poczucia bezpieczeństwa.
• Zadbanie o własne emocje – spokojny rodzic to dziecko, które łatwiej radzi sobie z własnymi trudnymi przeżyciami.