Szczepionka na chorobę Alzheimera w sprayu do nosa?

Naukowcy z Brigham and Women's Hospital w Bostonie stworzyli preparat szczepionkowy w postaci sprayu do nosa, który ma nie tylko zapobiegać, ale także spowalniać postęp choroby Alzheimera. Wkrótce rozpocznie się badanie kliniczne pierwszej fazy. Ma ono na celu sprawdzenie, czy preparat, którego działanie wypadło obiecująco na modelu mysim, może po kolejnych fazach badania klinicznego stać się nadzieją w walce z tą chorobą.

Szczepionka na chorobę Alzheimera – wypada obiecująco w testach przedklinicznych

Przez ostatnie dwie dekady naukowcy z Brigham and Women's Hospital (BWH) prowadzili prace badawcze, których wyniki wykazują obiecujący potencjał szczepionki donosowej na chorobę Alzheimera. Jako adiuwant (substancja wzmacniająca poszczepienną odpowiedź odpornościową na podany antygen) zastosowano lek o nazwie Protollin, będący immunoterapeutykiem, który stymuluje układ immunologiczny organizmu i wspiera go w walce z niektórymi chorobami. Naukowcy z BWH liczą na to, że Protollin będzie w stanie aktywować ludzki system odporności do tego stopnia, aby celował on w blaszki amyloidowe, kluczowej przyczyny objawów choroby neurodegeneracyjnej.

W wywiadzie dla „Boston Herald”, dr Howard Weiner, powiedział, że wiele osób w wieku 50. i 60. lat wykazuje normalne funkcje poznawcze, podczas gdy wyniki obrazowania mózgu wskazują już na oznaki rozwoju choroby Alzheimera. Zdaniem naukowca szczepionka może pomóc właśnie takim pacjentom.

Szczepionka na chorobę Alzheimera –  szansa  na  skuteczne zapobieganie chorobie?

Za kilka tygodni rozpoczyna się pierwsza faza badań klinicznych, która ma na celu przetestowanie bezpieczeństwa szczepionki oraz ustalenie jej dawkowania. Członkowie zespołu uznają rozpoczęcie testów klinicznych za moment przełomowy. Dotychczas jedyną opcją dla pacjentów dotkniętych chorobą były leki, które łagodziły objawy Alzheimera, czyli  bezsenność, utratę pamięci i umiejętności rozumowania, a także stopniową utratą mowy.

Badanie obejmie 16 osób w wieku 60–85 lat,  u których zdiagnozowano chorobę Alzheimera we wczesnym stadium i u których nie zdiagnozowano żadnych (innych) poważnych problemów zdrowotnych. Uczestnicy otrzymają dwie dawki szczepionki w odstępie jednego tygodnia. Jeżeli wstępne testy zakończą się pożądanymi rezultatami, będzie można przystąpić do kolejnych bardziej zaawansowanych etapów obserwacji działania szczepionki.

W rozmowie z „Medical News Today”, profesor Tara Spires-Jones, zastępca dyrektora Centre for Discovery Brain Sciences na Uniwersytecie w Edynburgu, uznała, że postęp prac nad nową szczepionką na Alzheimera jest obiecujący, niemniej należy brać pod uwagę, że badania kliniczne są na bardzo wczesnym etapie, dlatego trzeba powściągnąć emocje i poczekać na ostateczne wyniki, które wskażą, czy preparat będzie można bezpiecznie zaaplikować ludziom. Gdyby szczepionka okazała się skuteczna i mogła być bezpiecznie użytkowana u ludzi, byłby to „absolutny przełom”.

Choroba Alzheimera a styl życia

Przez dziesięciolecia naukowcy rozważali różne czynniki, które mogą prowadzić do choroby Alzheimera. Genetyka ma wpływ na to, czy ktoś zachoruje, ale niektóre osoby mogą nigdy nie rozwinąć zauważalnych objawów. Podczas gdy naukowcy i klinicyści pracują nad lekarstwami, jest kilka elementów, o które można zadbać samodzielnie, aby zachować zdrowie. Wielu przypadkom choroby Alzheimera, można zapobiec poprzez zmiany stylu życia.

W artykule, który ukazał się internetowym wydaniu „Neurology”, czasopisma wydawanego przez Amerykańską Akademię Neurologii, stwierdzono, że uczestnicy badania, którzy przestrzegali zdrowych zachowań, mieli o 60% niższe ryzyko choroby Alzheimera. Osoby te były aktywne fizycznie, trenowały funkcje poznawcze i nie paliły papierosów. Dbały także, aby posiłki składały się z produktów wysokiej jakości oraz o umiarkowanie spożycia alkoholu.

„Choroba Alzheimera jest coraz częściej określana jako insulinooporność mózgu lub cukrzyca typu 3” – powiedział Benjamin Bikman – profesor fizjologii i biologii rozwojowej Brigham Young University. Badanie prowadzone przez naukowca i jego zespół wspiera teorię, że choroba Alzheimera może być wynikiem dysfunkcji metabolicznej w mózgu. Przeprowadzając autopsje 240 osób, które były obarczone chorobą Alzheimera, naukowcy odkryli powszechne upośledzenie metabolizmu glukozy w komórkach wspierających pracę układ nerwowego.

Do prawidłowego działania ludzki mózg wymaga ciągłego dopływu energii. Istnieją teorie, które mówią, że dieta ketogeniczna, polegająca na spożywaniu bardzo małej ilości węglowodanów i dużej ilości tłuszczów, może naturalnie zapobiegać chorobie Alzheimera. Badania dowodzą, że jeżeli metabolizowanie glukozy staje się nieefektywne, narząd z powodzeniem może wykorzystywać ketony jako alternatywne „paliwo”.