Masaż – rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, techniki masażu stosowanego w fizjoterapii
Mateusz Burak

Masaż – rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, techniki masażu stosowanego w fizjoterapii

Masaż jest jedną z najstarszych terapii leczniczych. Termin ten jest używany do opisania szerokiej gamy zabiegów fizjoterapeutycznych, które mają odmienne wskazania, przeciwwskazania, różnią się rodzajem stosowanego ucisku i intensywnością zabiegu. Także efekty masażu, w zależności od jego rodzaju, mogą być odmienne. Część terapii służy wyłącznie relaksowi i głębokiemu odprężeniu (masaż relaksacyjny), część stosuje się natomiast w leczeniu schorzeń układu ruchu czy układu nerwowego (masaż leczniczy). 

Czym jest masaż? Kto może zostać masażystą?

W klasycznym ujęciu masażem określamy oddziaływanie za pomocą bodźca mechanicznego na tkanki pacjenta, może nim być urządzenie, przyrząd lub ręce terapeuty. Ostatni rodzaj jest najbardziej klasycznym wyobrażeniem masażu i najpowszechniej wykorzystywanym w praktyce. 

Tradycje wykonywania tego rodzaju zabiegów sięgają czasów starożytnych, już wtedy zdawano sobie bowiem sprawę z leczniczej siły dotyku. Obecnie, aby móc wykonywać masaż należy zdobyć odpowiednie kwalifikacje zawodowe potwierdzone egzaminem i dokumentem uprawniającym do przeprowadzania takich zabiegów. W Polsce można wybrać jedną z dwóch ścieżek. Uprawnienia do wykonywania masażu posiada technik masażysta po kilkuletniej szkole policealnej, której ukończenie wiąże się z przystąpieniem do egzaminu państwowego i nadaniem uprawnień oraz tytułu technika masażysty. Drugą ścieżką jest ukończenie pięcioletnich studiów z fizjoterapii, zakończonych egzaminem państwowym i złożeniem pracy dyplomowej. W drugim przypadku nadane kompetencje są o wiele szersze, a zdobyta w trakcie studiów wiedza znacznie obszerniejsza. 

Masaż klasyczny – podstawowe zasady i zalety

Najczęściej wykonywanym zabiegiem z zakresu fizjoterapii jest zdecydowanie masaż klasyczny. Składa się on z zestawu chwytów kolejno po sobie następujących.

Zaczyna się od łagodnych technik głaskania, przez rozcieranie, następnie ugniatanie, oklepywanie, wstrząsanie, wibrację, końcowo ponownie odbywa się głaskanie. Podczas masażu stosuje się środek poślizgowy umożliwiający lepszy kontakt rąk terapeuty z ciałem pacjenta oraz efektywniejsze oddziaływanie poszczególnych technik – świece i oleje do masażu dają bardzo duże możliwości wspomagające działanie zabiegu, sprzyjają odprężeniu.

Niewątpliwymi zaletami masaży jest poprawa metabolizmu tkanek, zmniejszenie patologicznie zwiększonego napięcia mięśni, złuszczanie martwego naskórka czy korzystne oddziaływanie na układ nerwowy. Najczęściej wykonuje się klasyczny masaż pleców. Masaż można wykonywać również w zaciszu domowym, wykorzystując rozmaite akcesoria do masażu, takie jak maty do akupresury, wałki (rollery), piłki czy pistolety.

Przeczytaj więcej na temat tego, jak działa akupresurowa mata do masażu.

Masaż relaksacyjny – na czym polega?

Masaż relaksacyjny to połączenie chwytów z masażu klasycznego z zabiegiem energetyzującym. Poprzez zastosowanie delikatnych ruchów ma on doprowadzić do rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni i przynieść efekt głębokiego odprężenia. Masaże relaksacyjne mają działanie antystresowe, wyciszające. Do ich wykonania niezbędne są odpowiednie warunki, takie jak właściwa temperatura pomieszczenia, muzyka relaksacyjna czy odpowiednia pozycja osoby masowanej (najczęściej jest to pozycja leżąca, rzadziej siedząca). Wyróżnia się kilka rodzajów takiego masażu, m.in. masaż aromaterapeutyczny, rytmiczny, energetyzujący i synchroniczny. 

Masaż tkanek głębokich – wskazania i przeciwwskazania

Masaż głęboki ma na celu zwiększenie elastyczności tkanek i poprawę ich ukrwienia, zmniejszenie napięcia mięśni, wzrost ruchomości w stawach. Ten rodzaj masażu jest delikatny, powolny i nie wymaga użycia dużej siły ze strony terapeuty. Masażysta pracuje na ścięgnach i brzuścach mięśniowych, wykorzystując swoje palce, kostki palców, pieści, przedramię oraz łokieć.

Wskazania do przeprowadzenia masażu tkanek głębokich obejmują:

  • przewlekłe dolegliwości bólowe mięśni,
  • przykurcze tkankowe,
  • wady postawy,
  • rwę kulszową,
  • napięciowe bóle głowy,
  • ograniczenia zakresu ruchomości stawów,
  • przewlekłe stany zapalne mięśni i powięzi.

Do przeciwwskazań dyskwalifikujących pacjenta z możliwości przeprowadzenia zabiegu zaliczamy:

  • ostre stany zapalne,
  • infekcje,
  • stany gorączkowe,
  • nowotwór,
  • choroby zakaźne,
  • ciąża,
  • zmiany zakrzepowe,
  • przerwanie ciągłości powłok skórnych,
  • obecność tętniaków.

Masaż limfatyczny – korzyści

Drenaż limfatyczny to rodzaj masażu uciskowego, który pobudza krążenie krwi oraz usprawnia przepływ chłonki. Masaż limfatyczny ze względu na swoją specyfikę oraz działanie wykorzystuje się najczęściej w zastojach limfatycznych. Dzięki swojej specyficznej metodyce i technice wykonywania powoduje usprawnienie krążenia limfy, zmniejszenie jej zastojów, co widoczne jest w postaci zmniejszenia obwodów kończyn czy redukcji opuchlizny. 

Przeczytaj więcej na temat tego, jak działa masaż limfatyczny.

Masaż sportowy – kto powinien z niego korzystać?

Masaż sportowy jest polecany dla osób aktywnych fizycznie. Wykorzystuje się go w całym cyklu treningowym: zarówno w okresie  przygotowania do zawodów, jak i w celu regeneracji po skończonej rywalizacji. W zależności od uprawianej dyscypliny sportowej, kładzie się nacisk na te części ciała, które podlegają największej eksploatacji. Siła, rodzaj chwytów oraz czas trwania masażu są uzależnione także od tego, czy zabieg jest wykonywany w celach przygotowawczych, pobudzających czy regeneracyjnych. 

Masaż punktowy – kiedy się go stosuje?

Masaż punktowy, zwany inaczej akupresurą, polega na punktowym uciskaniu określonych miejsc na ciele. Jest on jedną z metod wykorzystywanych w medycynie naturalnej, wywodzi się z Chin. W zależności od efektu, jaki chcemy uzyskać, stosuje się różne formy ucisku. Tego rodzaju zabieg wykonuje się w celach leczniczych w obecności takich schorzeń, jak astma, nerwica, zaburzenia snu, dysfunkcje czucia. Może być wykonywany w celu uspokojenia lub pobudzenia.

Inne rodzaje masażu leczniczego

Istnieje cała gama różnych rodzajów masaży i nie sposób wymienić wszystkich. Wśród tych najbardziej popularnych, poza wymienionymi wyżej, można wyróżnić: masaż tajski, masaż ajurwedyjski, masaż pistoletem do masażu, masaż wałkiem do masaż lyapko, oddziaływanie na ciało za pomocą akupreusrowej maty do masażu, masaż gorącymi kamieniami, masaż stemplami ziołowymi, gorącą czekoladą, miodem, kijami bambusowymi, świecą czy chińskimi bańkami do masażu.

Akcesoria do masażu – pistolet do masażu, piłki, wałki maty do akupresury, szczotki do masażu. Co wybrać?

W celu zwiększenia efektywności zabiegu, masażyści często decydują się na wykorzystanie dodatkowych akcesoriów. Można tutaj wymienić rollery do masażu ze specjalnymi wypustkami, rollery lyapko, wałki wibracyjne czy grzebienie gua-sha. W domu można natomiast wykorzystać matę akupresurową czy pistolety pneumatyczne, warto jednak przed ich użyciem skonsultować się z fizjoterapeutą. Przy doborze akcesoriów należy kierować się celem zabiegu, stanem pacjenta oraz rodzajem dysfunkcji, z jaką się zmaga.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij