Masaż – rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, techniki masażu stosowanego w fizjoterapii
Mateusz Burak

Masaż – rodzaje, wskazania, przeciwwskazania, techniki masażu stosowanego w fizjoterapii

Masaż jest jedną z najstarszych terapii leczniczych. Termin ten jest używany do opisania szerokiej gamy zabiegów fizjoterapeutycznych, które mają odmienne wskazania, przeciwwskazania, różnią się rodzajem stosowanego ucisku i intensywnością zabiegu. Także efekty masażu, w zależności od jego rodzaju, mogą być odmienne. Część terapii służy wyłącznie relaksowi i głębokiemu odprężeniu (masaż relaksacyjny), część stosuje się natomiast w leczeniu schorzeń układu ruchu czy układu nerwowego (masaż leczniczy). 

Czym jest masaż? Kto może zostać masażystą?

W klasycznym ujęciu masażem określamy oddziaływanie za pomocą bodźca mechanicznego na tkanki pacjenta, może nim być urządzenie, przyrząd lub ręce terapeuty. Ostatni rodzaj jest najbardziej klasycznym wyobrażeniem masażu i najpowszechniej wykorzystywanym w praktyce. 

Tradycje wykonywania tego rodzaju zabiegów sięgają czasów starożytnych, już wtedy zdawano sobie bowiem sprawę z leczniczej siły dotyku. Obecnie, aby móc wykonywać masaż należy zdobyć odpowiednie kwalifikacje zawodowe potwierdzone egzaminem i dokumentem uprawniającym do przeprowadzania takich zabiegów. W Polsce można wybrać jedną z dwóch ścieżek. Uprawnienia do wykonywania masażu posiada technik masażysta po kilkuletniej szkole policealnej, której ukończenie wiąże się z przystąpieniem do egzaminu państwowego i nadaniem uprawnień oraz tytułu technika masażysty. Drugą ścieżką jest ukończenie pięcioletnich studiów z fizjoterapii, zakończonych egzaminem państwowym i złożeniem pracy dyplomowej. W drugim przypadku nadane kompetencje są o wiele szersze, a zdobyta w trakcie studiów wiedza znacznie obszerniejsza. 

Masaż klasyczny – podstawowe zasady i zalety

Najczęściej wykonywanym zabiegiem z zakresu fizjoterapii jest zdecydowanie masaż klasyczny. Składa się on z zestawu chwytów kolejno po sobie następujących.

Zaczyna się od łagodnych technik głaskania, przez rozcieranie, następnie ugniatanie, oklepywanie, wstrząsanie, wibrację, końcowo ponownie odbywa się głaskanie. Podczas masażu stosuje się środek poślizgowy umożliwiający lepszy kontakt rąk terapeuty z ciałem pacjenta oraz efektywniejsze oddziaływanie poszczególnych technik – świece i oleje do masażu dają bardzo duże możliwości wspomagające działanie zabiegu, sprzyjają odprężeniu.

Niewątpliwymi zaletami masaży jest poprawa metabolizmu tkanek, zmniejszenie patologicznie zwiększonego napięcia mięśni, złuszczanie martwego naskórka czy korzystne oddziaływanie na układ nerwowy. Najczęściej wykonuje się klasyczny masaż pleców. Masaż można wykonywać również w zaciszu domowym, wykorzystując rozmaite akcesoria do masażu, takie jak maty do akupresury, wałki (rollery), piłki czy pistolety.

Przeczytaj więcej na temat tego, jak działa akupresurowa mata do masażu.

Masaż relaksacyjny – na czym polega?

Masaż relaksacyjny to połączenie chwytów z masażu klasycznego z zabiegiem energetyzującym. Poprzez zastosowanie delikatnych ruchów ma on doprowadzić do rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni i przynieść efekt głębokiego odprężenia. Masaże relaksacyjne mają działanie antystresowe, wyciszające. Do ich wykonania niezbędne są odpowiednie warunki, takie jak właściwa temperatura pomieszczenia, muzyka relaksacyjna czy odpowiednia pozycja osoby masowanej (najczęściej jest to pozycja leżąca, rzadziej siedząca). Wyróżnia się kilka rodzajów takiego masażu, m.in. masaż aromaterapeutyczny, rytmiczny, energetyzujący i synchroniczny. 

Masaż tkanek głębokich – wskazania i przeciwwskazania

Masaż głęboki ma na celu zwiększenie elastyczności tkanek i poprawę ich ukrwienia, zmniejszenie napięcia mięśni, wzrost ruchomości w stawach. Ten rodzaj masażu jest delikatny, powolny i nie wymaga użycia dużej siły ze strony terapeuty. Masażysta pracuje na ścięgnach i brzuścach mięśniowych, wykorzystując swoje palce, kostki palców, pieści, przedramię oraz łokieć.

Wskazania do przeprowadzenia masażu tkanek głębokich obejmują:

  • przewlekłe dolegliwości bólowe mięśni,
  • przykurcze tkankowe,
  • wady postawy,
  • rwę kulszową,
  • napięciowe bóle głowy,
  • ograniczenia zakresu ruchomości stawów,
  • przewlekłe stany zapalne mięśni i powięzi.

Do przeciwwskazań dyskwalifikujących pacjenta z możliwości przeprowadzenia zabiegu zaliczamy:

  • ostre stany zapalne,
  • infekcje,
  • stany gorączkowe,
  • nowotwór,
  • choroby zakaźne,
  • ciąża,
  • zmiany zakrzepowe,
  • przerwanie ciągłości powłok skórnych,
  • obecność tętniaków.

Masaż limfatyczny – korzyści

Drenaż limfatyczny to rodzaj masażu uciskowego, który pobudza krążenie krwi oraz usprawnia przepływ chłonki. Masaż limfatyczny ze względu na swoją specyfikę oraz działanie wykorzystuje się najczęściej w zastojach limfatycznych. Dzięki swojej specyficznej metodyce i technice wykonywania powoduje usprawnienie krążenia limfy, zmniejszenie jej zastojów, co widoczne jest w postaci zmniejszenia obwodów kończyn czy redukcji opuchlizny. 

Przeczytaj więcej na temat tego, jak działa masaż limfatyczny.

Masaż sportowy – kto powinien z niego korzystać?

Masaż sportowy jest polecany dla osób aktywnych fizycznie. Wykorzystuje się go w całym cyklu treningowym: zarówno w okresie  przygotowania do zawodów, jak i w celu regeneracji po skończonej rywalizacji. W zależności od uprawianej dyscypliny sportowej, kładzie się nacisk na te części ciała, które podlegają największej eksploatacji. Siła, rodzaj chwytów oraz czas trwania masażu są uzależnione także od tego, czy zabieg jest wykonywany w celach przygotowawczych, pobudzających czy regeneracyjnych. 

Masaż punktowy – kiedy się go stosuje?

Masaż punktowy, zwany inaczej akupresurą, polega na punktowym uciskaniu określonych miejsc na ciele. Jest on jedną z metod wykorzystywanych w medycynie naturalnej, wywodzi się z Chin. W zależności od efektu, jaki chcemy uzyskać, stosuje się różne formy ucisku. Tego rodzaju zabieg wykonuje się w celach leczniczych w obecności takich schorzeń, jak astma, nerwica, zaburzenia snu, dysfunkcje czucia. Może być wykonywany w celu uspokojenia lub pobudzenia.

Inne rodzaje masażu leczniczego

Istnieje cała gama różnych rodzajów masaży i nie sposób wymienić wszystkich. Wśród tych najbardziej popularnych, poza wymienionymi wyżej, można wyróżnić: masaż tajski, masaż ajurwedyjski, masaż pistoletem do masażu, masaż wałkiem do masaż lyapko, oddziaływanie na ciało za pomocą akupreusrowej maty do masażu, masaż gorącymi kamieniami, masaż stemplami ziołowymi, gorącą czekoladą, miodem, kijami bambusowymi, świecą czy chińskimi bańkami do masażu.

Akcesoria do masażu – pistolet do masażu, piłki, wałki maty do akupresury, szczotki do masażu. Co wybrać?

W celu zwiększenia efektywności zabiegu, masażyści często decydują się na wykorzystanie dodatkowych akcesoriów. Można tutaj wymienić rollery do masażu ze specjalnymi wypustkami, rollery lyapko, wałki wibracyjne czy grzebienie gua-sha. W domu można natomiast wykorzystać matę akupresurową czy pistolety pneumatyczne, warto jednak przed ich użyciem skonsultować się z fizjoterapeutą. Przy doborze akcesoriów należy kierować się celem zabiegu, stanem pacjenta oraz rodzajem dysfunkcji, z jaką się zmaga.

  1. Ko Y. L., Lee H. J., Randomized controlled trial of the effectiveness of using back massage to improve sleep quality among Taiwanese insomnia postpartum women, „Midwifery” 2014, nr 30, s. 60–64.
  2. Yuan S. L., Matsutani L. A., Marques A. P., Effectiveness of different styles of massage therapy on fibromyalgia: a systematic review and meta-analysis, „Man Ther” 2015, nr 20, s. 257–264.
  3. Bervoets D. C., Luijsterburg P. A., Alessie J. J. i in., Massage therapy has short-term benefits for people with common musculoskeletal disorders compared to no treatment: a systematic review, „J Physiother” 2015, nr 61, s. 106–116.
  4. Celebioglu A., Gurol A., Yildirim Z. K., Buyukavci M., Effects of massage therapy on pain and anxiety arising from intraethecal therapy or bone marrow aspiration in children with cancer, „Int J Nurs Pract” 2015, nr 21, s. 797–804.
  5. Kashani F., Kashani P., The effect of massage therapy on the quality of sleep in breast cancer patients, „Iran J Nurs Midwifery Res” 20, nr 119, s. 113–118.

Powiązane produkty

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl