
Sauna – właściwości i przeciwwskazania. Jak korzystać z sauny fińskiej, parowej, mokrej oraz z sauny infrared?
Sauna to specjalnie przygotowane pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura – nawet do 100°C oraz niska bądź wysoka wilgotność powietrza (jest to uzależnione od rodzaju sauny). Dochodzi wówczas do zwiększenia produkcji czerwonych i białek krwinek, przyspieszenia metabolizmu oraz rozluźnienia napiętych mięśni. Jakie są zasady korzystania z sauny?
Sauna – właściwości
Sauna jest obecnie jednym z najpowszechniejszych zabiegów wykorzystujących nagrzewanie ludzkiego ciała. Stosowanie od stuleci przez Skandynawów tego rodzaju procedury przyczyniło się do opracowania skutecznych schematów oraz metodyki ogrzewania i ochładzania, tak, aby utrzymać odpowiednią zmienność czynnika oddziałującego na ustrój w postaci aplikowanych bodźców termicznych.
Sauna – rodzaje
Wśród głównych rodzajów saun wyróżnia się saunę suchą (łaźnia fińska), saunę mokrą, saunę rzymską oraz saunę infrared.
Sauna fińska – jak korzystać z sauny suchej?
Jak korzystać z sauny fińskiej? Łączny czas korzystania z suchej sauny nie powinien przekraczać 40 minut. Po wejściu do środka należy zająć najpierw najniższy poziom i przyjąć pozycję siedzącą lub leżącą, podkładając ręcznik, który ma pochłaniać wydzielający się pot. Wchodząc do środa, najlepiej być nago lub ewentualnie opasać się ręcznikiem wokół bioder. Po upływie ok. 12 minut, kiedy znajdujemy się już w najwyższej części sauny, spędzamy tam maksymalnie 3 minuty. Następnie należy przejść do kolejnej fazy – oziębiania. Najbardziej powszechne jest schłodzenie za pomocą natrysku wodą o temperaturze nie niższej niż 19 stopni Celsjusza. Po wykonaniu tej czynności należy ogrzać stopy ciepłą wodą i dokładnie wytrzeć. Oczekując efektywności zabiegu, wymagane jest przeprowadzenie 2–3 takich cykli. Temperatura w saunie fińskiej wynosi 40 stopni Celsjusza przy podłożu i nawet 110 stopni w jej górnej części.
Sauna mokra – jak z niej korzystać?
Przy pożądanym efekcie większego przegrzania stosuje się polewanie rozgrzanych kamieni wodą. Są one umieszczone w wyznaczonym miejscu, a samo wnętrze wygląda niemal identycznie jak sauna fińska – nazywamy to sauną mokrą. Stanowi to gwałtowne pobudzenie mechanizmów termoregulacyjnych. Polewanie jest wykonywane w trakcie 3 etapu ogrzewania ciała. Rekomenduje się wówczas przebywanie w pozycji siedzącej, a czas pozostawania w pomieszczeniu to maksymalnie 3 minuty. W saunie mokrej panuje 75-90 stopni Celsjusza, a wilgotność powietrza nie przekracza 40%
Sauna parowa – jak z niej korzystać?
Działanie sauny parowej, inaczej łaźni rzymskiej, również opiera się na treningu zdolności termoregulacyjnych naszego organizmu. Ze względu na mocno obciążające właściwości należy ograniczyć podejmowanie aktywności fizycznej bezpośrednio po zakończeniu seansu. Standardowo przed wejściem do pomieszczenia należy opłukać całe ciało wodą, a przechodząc do wnętrza najlepiej pozostać nago. Pojedynczy cykl to naprzemienne ogrzewanie i schładzanie. Na koniec rekomenduje się odpoczynek i nawadnianie. Przyjmuje się, że nagrzewanie nie powinno przekraczać 10 minut. Podczas seansu należy rozłożyć ręcznik, na którym usiądziemy. W saunie parowej panuje od 45 do 55 stopni Celsjusza i wysoka wilgotność względna – nawet do 100%.
Sauna na podczerwień – na czym polega?
Przede wszystkim temperatura w saunie na podczerwień (infrared) jest niższa w porównaniu do innych rodzajów saun. Wynosi ona 30–60 stopni Celsjusza, a wilgotność nie przekracza 25%. Jedna sesja trwa blisko pół godziny, w tym czasie dochodzi do penetracji energii cieplnej na głębokość około 4 cm. Z tego rodzaju saunowania korzystać mogą zarówno dzieci, dorośli, jak i osoby starsze (przy braku przeciwwskazań ze strony lekarza)
Inne rodzaje sauny
Działanie sauny przynosi niewątpliwie bardzo wiele korzyści zdrowotnych. Poza wyżej wymienionymi jej rodzajami istnieje jeszcze kilka innych, nieco mniej popularnych. Mowa tutaj o saunie rzymskiej, której cechą charakterystyczną jest sesja w trzech pomieszczeniach o różnej temperaturze. Pojedynczy zabieg może trwać nawet ponad godzinę.
Sauna rosyjska (bania) to natomiast pomieszczenie wysycone parą wodną, panująca tam temperatura sięga 60 stopni Celsjusza, a pojedyncza sesja trwa zwykle nie dłużej niż 30 minut. W jej trakcie wykonuje się dodatkowo czynności, takie jak intensywne pocieranie ciała ręcznikiem czy uderzanie o skórę gałązkami brzozy. Ma to na celu intensyfikację działania zabiegu poprzez poprawę ukrwienia.
Sauna turecka (hamman) ma z kolei charakter odprężająco–oczyszczający – rytuał rozpoczyna się od peelingu ciała, potem następuje masaż i kąpiel w pianie, wszystko odbywa się w odpowiedniej temperaturze i zwieńczone jest schładzaniem ciała za pomocą wody.
Sauna – wskazania
Podstawowe wskazania do zabiegu saunowania obejmują:
- wspomaganie i regenerację organizmu w odnowie biologicznej sportowców,
- zaburzenia ukrwienia,
- wspomaganie odchudzania,
- choroby dróg oddechowych, np. zapalenie zatok, infekcje,
- zmiany skórne (np. trądzik),
- nerwicę,
- choroby o podłożu reumatycznym w stanie remisji objawów,
- infekcje układu wydalniczego.
Zalety sauny ziołowej, parowej czy suchej są niepodważalne. W przypadku zapalenia zatok czy innych infekcji układu oddechowego można ją stosować podczas choroby.
Sauna – przeciwwskazania
Przeciwwskazania do sauny obejmują:
- ciążę,
- okres menstruacji (miesiączka jest przeciwwskazaniem do sauny),
- epilepsję,
- uzależnienie od leków, alkoholu i narkotyków,
- nowotwór,
- miażdżycę,
- zaburzenia krzepnięcia krwi,
- stany pozawałowe i choroba wieńcowa,
- choroby zakaźne,
- niektóre schorzenia przewodu pokarmowego,
- jaskrę.
Zarówno sauna sucha, jak i inne rodzaje posiadają duże zalety stosowania. Osiągnięcie wymiernych korzyści jest jednak uzależnione od uwzględniania wskazań i przeciwwskazań oraz przestrzegania metodyki zabiegów.
Sauna – jak przygotować się do sesji w saunie?
Jakie są zasady korzystania z sauny? Pierwszy etap korzystania z sauny to konsultacja z lekarzem. Podczas wizyty powinniśmy uzyskać informacje o tym, czy możliwe jest nagrzewanie ciała bez ryzyka przykrych konsekwencji zdrowotnych. Każdorazowo po użyciu powierzchni, z którymi mamy styczność powinny one zostać zdezynfekowane. Pomieszczenie, w którym odbywa się sesja musi być dobrze wentylowane i wyposażone w urządzenia pomiaru temperatury i wilgotności powietrza.
Ze względów bezpieczeństwa saunowanie powinno także odbywać się z osobą towarzyszącą – w razie zasłabnięcia można wówczas liczyć na pomoc drugiej osoby. Przed wejściem do sauny należy unikać picia alkoholu oraz pozbyć się wszelkiej biżuterii. Ciało powinno być opłukane za pomocą natrysku, pozbawione kremów i balsamów. We wnętrzu należy przebywać tylko z ręcznikiem, bez strojów kąpielowych, szortów itp. Tylko w ten sposób umożliwimy właściwy przebieg reakcji związanych z nagrzewaniem ciała. Z takich zabiegów najlepiej korzystać kilka razy w tygodniu, uwzględniając swoje samopoczucie w trakcie i po zakończonej sesji.
Sauna – co po zakończeniu saunowania?
Jak prawidłowo korzystać z sauny? Po zakończeniu sesji w kabinie należy obowiązkowo obniżyć temperaturę ciała, wykorzystując polewanie zimną wodą z natrysku. Ze względu na to, że taki trening termoregulacyjny jest dużym obciążeniem dla organizmu, zaleca się także odpoczynek oraz nawadnianie.