Sauna – właściwości i przeciwwskazania. Jak korzystać z sauny fińskiej, parowej, mokrej oraz z sauny infrared?
Mateusz Burak

Sauna – właściwości i przeciwwskazania. Jak korzystać z sauny fińskiej, parowej, mokrej oraz z sauny infrared?

Sauna to specjalnie przygotowane pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura – nawet do 100°C oraz niska bądź wysoka wilgotność powietrza (jest to uzależnione od rodzaju sauny). Dochodzi wówczas do zwiększenia produkcji czerwonych i białek krwinek, przyspieszenia metabolizmu oraz rozluźnienia napiętych mięśni. Jakie są zasady korzystania z sauny?

Sauna – właściwości 

Sauna jest obecnie jednym z najpowszechniejszych zabiegów wykorzystujących nagrzewanie ludzkiego ciała. Stosowanie od stuleci przez Skandynawów tego rodzaju procedury przyczyniło się do opracowania skutecznych schematów oraz metodyki ogrzewania i ochładzania, tak, aby utrzymać odpowiednią zmienność czynnika oddziałującego na ustrój w postaci aplikowanych bodźców termicznych. 

Dzięki saunowaniu usprawniamy funkcjonowanie mechanizmów związanych z regulacją temperatury ciała. Właściwości sauny to przede wszystkim doprowadzanie do zwiększenia ilości czerwonych krwinek, efektywniejszej gospodarki tlenowej, wzmożonego uwalniania endorfin, kortyzolu i amin katecholowych, obniżenie napięcia mięśni oskrzeli, przyspieszenie procesów przemiany materii i regeneracji powysiłkowej, poprawa wydolności oraz wyraźnie odczuwalny efekt pobudzenia i świeżości. Działanie sauny na organizm niesie za sobą, jak widać, wiele korzyści. 

Sauna – rodzaje 

Wśród głównych rodzajów saun wyróżnia się saunę suchą (łaźnia fińska), saunę mokrą, saunę rzymską oraz saunę infrared. 

Sauna fińska – jak korzystać z sauny suchej? 

Jak korzystać z sauny fińskiej? Łączny czas korzystania z suchej sauny nie powinien przekraczać 40 minut. Po wejściu do środka należy zająć najpierw najniższy poziom i przyjąć pozycję siedzącą lub leżącą, podkładając ręcznik, który ma pochłaniać wydzielający się pot. Wchodząc do środa, najlepiej być nago lub ewentualnie opasać się ręcznikiem wokół bioder. Po upływie ok. 12 minut, kiedy znajdujemy się już w najwyższej części sauny, spędzamy tam maksymalnie 3 minuty. Następnie należy przejść do kolejnej fazy – oziębiania. Najbardziej powszechne jest schłodzenie za pomocą natrysku wodą o temperaturze nie niższej niż 19 stopni Celsjusza. Po wykonaniu tej czynności należy ogrzać stopy ciepłą wodą i dokładnie wytrzeć. Oczekując efektywności zabiegu, wymagane jest przeprowadzenie 2–3 takich cykli. Temperatura w saunie fińskiej wynosi 40 stopni Celsjusza przy podłożu i nawet 110 stopni w jej górnej części. 

Sauna mokra – jak z niej korzystać? 

Przy pożądanym efekcie większego przegrzania stosuje się polewanie rozgrzanych kamieni wodą. Są one umieszczone w wyznaczonym miejscu, a samo wnętrze wygląda niemal identycznie jak sauna fińska – nazywamy to sauną mokrą. Stanowi to gwałtowne pobudzenie mechanizmów termoregulacyjnych. Polewanie jest wykonywane w trakcie 3 etapu ogrzewania ciała. Rekomenduje się wówczas przebywanie w pozycji siedzącej, a czas pozostawania w pomieszczeniu to maksymalnie 3 minuty. W saunie mokrej panuje 75-90 stopni Celsjusza, a wilgotność powietrza nie przekracza 40%

Sauna parowa – jak z niej korzystać? 

Działanie sauny parowej, inaczej łaźni rzymskiej, również opiera się na treningu zdolności termoregulacyjnych naszego organizmu. Ze względu na mocno obciążające właściwości należy ograniczyć podejmowanie aktywności fizycznej bezpośrednio po zakończeniu seansu. Standardowo przed wejściem do pomieszczenia należy opłukać całe ciało wodą, a przechodząc do wnętrza najlepiej pozostać nago. Pojedynczy cykl to naprzemienne ogrzewanie i schładzanie. Na koniec rekomenduje się odpoczynek i nawadnianie. Przyjmuje się, że nagrzewanie nie powinno przekraczać 10 minut. Podczas seansu należy rozłożyć ręcznik, na którym usiądziemy. W saunie parowej panuje od 45 do 55 stopni Celsjusza i wysoka wilgotność względna – nawet do 100%.

Sauna na podczerwień – na czym polega? 

Przede wszystkim temperatura w saunie na podczerwień (infrared) jest niższa w porównaniu do innych rodzajów saun. Wynosi ona 30–60 stopni Celsjusza, a wilgotność nie przekracza 25%. Jedna sesja trwa blisko pół godziny, w tym czasie dochodzi do penetracji energii cieplnej na głębokość około 4 cm. Z tego rodzaju saunowania korzystać mogą zarówno dzieci, dorośli, jak i osoby starsze (przy braku przeciwwskazań ze strony lekarza)

Inne rodzaje sauny 

Działanie sauny przynosi niewątpliwie bardzo wiele korzyści zdrowotnych. Poza wyżej wymienionymi jej rodzajami istnieje jeszcze kilka innych, nieco mniej popularnych. Mowa tutaj o saunie rzymskiej, której cechą charakterystyczną jest sesja w trzech pomieszczeniach o różnej temperaturze. Pojedynczy zabieg może trwać nawet ponad godzinę.

Sauna rosyjska (bania) to natomiast pomieszczenie wysycone parą wodną, panująca tam temperatura sięga 60 stopni Celsjusza, a pojedyncza sesja trwa zwykle nie dłużej niż 30 minut. W jej trakcie wykonuje się dodatkowo czynności, takie jak intensywne pocieranie ciała ręcznikiem czy uderzanie o skórę gałązkami brzozy. Ma to na celu intensyfikację działania zabiegu poprzez poprawę ukrwienia.

Sauna turecka (hamman) ma z kolei charakter odprężająco–oczyszczający – rytuał rozpoczyna się od peelingu ciała, potem następuje masaż i kąpiel w pianie, wszystko odbywa się w odpowiedniej temperaturze i zwieńczone jest schładzaniem ciała za pomocą wody. 

Powiązane produkty

Sauna – wskazania 

Podstawowe wskazania do zabiegu saunowania obejmują: 

  • wspomaganie i regenerację organizmu w odnowie biologicznej sportowców, 
  • zaburzenia ukrwienia, 
  • wspomaganie odchudzania, 
  • choroby dróg oddechowych, np. zapalenie zatok, infekcje, 
  • zmiany skórne (np. trądzik), 
  • nerwicę
  • choroby o podłożu reumatycznym w stanie remisji objawów, 
  • infekcje układu wydalniczego. 

Zalety sauny ziołowej, parowej czy suchej są niepodważalne. W przypadku zapalenia zatok czy innych infekcji układu oddechowego można ją stosować podczas choroby. 

Sauna – przeciwwskazania 

Przeciwwskazania do sauny obejmują: 

  • ciążę, 
  • okres menstruacji (miesiączka jest przeciwwskazaniem do sauny), 
  • epilepsję, 
  • uzależnienie od leków, alkoholu i narkotyków, 
  • nowotwór, 
  • miażdżycę,
  • zaburzenia krzepnięcia krwi, 
  • stany pozawałowe i choroba wieńcowa, 
  • choroby zakaźne, 
  • niektóre schorzenia przewodu pokarmowego, 
  • jaskrę.

Zarówno sauna sucha, jak i inne rodzaje posiadają duże zalety stosowania. Osiągnięcie wymiernych korzyści jest jednak uzależnione od uwzględniania wskazań i przeciwwskazań oraz przestrzegania metodyki zabiegów. 

Sauna – jak przygotować się do sesji w saunie? 

Jakie są zasady korzystania z sauny? Pierwszy etap korzystania z sauny to konsultacja z lekarzem. Podczas wizyty powinniśmy uzyskać informacje o tym, czy możliwe jest nagrzewanie ciała bez ryzyka przykrych konsekwencji zdrowotnych. Każdorazowo po użyciu powierzchni, z którymi mamy styczność powinny one zostać zdezynfekowane. Pomieszczenie, w którym odbywa się sesja musi być dobrze wentylowane i wyposażone w urządzenia pomiaru temperatury i wilgotności powietrza.

Ze względów bezpieczeństwa saunowanie powinno także odbywać się z osobą towarzyszącą – w razie zasłabnięcia można wówczas liczyć na pomoc drugiej osoby. Przed wejściem do sauny należy unikać picia alkoholu oraz pozbyć się wszelkiej biżuterii. Ciało powinno być opłukane za pomocą natrysku, pozbawione kremów i balsamów. We wnętrzu należy przebywać tylko z ręcznikiem, bez strojów kąpielowych, szortów itp. Tylko w ten sposób umożliwimy właściwy przebieg reakcji związanych z nagrzewaniem ciała. Z takich zabiegów najlepiej korzystać kilka razy w tygodniu, uwzględniając swoje samopoczucie w trakcie i po zakończonej sesji. 

Sauna – co po zakończeniu saunowania? 

Jak prawidłowo korzystać z sauny? Po zakończeniu sesji w kabinie należy obowiązkowo obniżyć temperaturę ciała, wykorzystując polewanie zimną wodą z natrysku. Ze względu na to, że taki trening termoregulacyjny jest dużym obciążeniem dla organizmu, zaleca się także odpoczynek oraz nawadnianie. 

  1. Stanley J., Halliday A., D’Auria S., Buchheit M., Leicht A. S., Effect of sauna–based heat acclimation on plasma volume and heart rate variability, “European Journal of Applie Physiology” 2015, nr 115, s. 785–794. 
  2. Pilch W., Szyguta Z., Torii M., Effect of the sauna–induced thermal stimuli of various intensity on the thermal and hormonal metabolism in women, “Biology of Sport” 2007, nr 24, s. 357–373. 
  3. Beever R., Far–infrared saunas for treatment of cardiovascular risk factors: summary of published evidence, “Canadian Family Physician” 2009, nr 55(7), s. 691–696. 
  4. Littmann A. E., Shields R. K., Whole body heat stress increases motor cortical excitability and skill acquisition in humans, “ClinicalNeurophysiology” 2016, nr 127, s. 1521–1529. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.