Przyczyny i objawy nerwicy – jakie są rodzaje i jak objawiają się zaburzenia nerwicowe?
Nina Keller

Przyczyny i objawy nerwicy – jakie są rodzaje i jak objawiają się zaburzenia nerwicowe?

Nerwica to niepsychotyczne zaburzenie psychiczne, którego przyczyn najczęściej upatruje się w czynnikach środowiskowych oraz genetycznych. Objawy nerwicy nie obejmują wyłącznie sfery psychicznej (lęk, natrętne myśli), mogą także pochodzić ze strony układu oddechowego (np. trudności z oddychaniem), układu krążenia (np. przyspieszone tempo pracy serca), układu nerwowego (np. dezorientacja) czy układu pokarmowego (np. nudności i wymioty). W jaki jeszcze sposób mogą objawiać się zaburzenia nerwicowe?

Nerwica – czym są zaburzenia nerwicowe?

Zaburzenia nerwicowe w języku potocznym nazywane są nerwicami bądź neurozami. Ich zasadniczym objawem jest lęk, któremu mogą towarzyszyć objawy somatyczne nerwicy, takie jak uczucie duszności, ból żołądka czy biegunka. Definicja nerwicy ewoluowała na przestrzeni lat, dziś odróżniamy nerwice od depresji czy psychozy. Przyczyny nerwicy mogą być różnorodne, w literaturze najczęściej możemy znaleźć informacje o uwarunkowaniach genetycznych i środowiskowych.

Przebieg zaburzeń nerwicowych jest zazwyczaj przewlekły, a objawy mają tendencję do nawracania. Zaburzenia nerwicowe występują w populacji aż u 15–20% osób, częściej ataków nerwicy doświadczają kobiety. W leczeniu nerwicy wykorzystywane są metody farmakologiczne i terapia psychologiczna. Warto podkreślić, iż nerwica jest chorobą, która wymaga specjalistycznej opieki lekarskiej.

Nerwica – przyczyny nerwic

Etiologia nerwicy jest złożona, naukowcy wyodrębniają kilka teorii przyczyniających się do powstawania lęków. Są to między innymi czynniki psychologiczno–społeczne i genetyczne. Za wystąpienie zaburzeń lękowych w 30% odpowiadają czynniki genetyczne, natomiast czynniki środowiskowe w 70% (geny mają największy wpływ na rozwój zaburzeń obsesyjno–kompulsyjnych) oraz zaburzenia panicznego. 

Badacze odnajdują u podłoża zaburzeń nerwicowych skumulowane, stresujące wydarzenia życiowe. Przyczyną zaburzeń nerwicowych mogą być także odziaływania rodziców, ponieważ w pierwszych 5–6 latach życia dokonuje się dynamiczny rozwój osobowości człowieka. Niektórzy badacze upatrują przyczyny lęku w braku akceptacji dzieci przez rodziców. 

Polecane dla Ciebie

Nerwica – rodzaje nerwic

Zaburzenia nerwicowe możemy podzielić na kilka kategorii: 

  • zaburzenia lękowe w postaci fobii (np. agorafobia, fobia społeczna),
  • inne zaburzenia lękowe (np. lęk paniczny, zaburzenia lękowe uogólnione),
  • zaburzenia obsesyjno–kompulsyjne (tzw. nerwica natręctw), 
  • reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (np. ostra reakcja na stres, zaburzenia stresowe pourazowe (PTSD),
  • zaburzenia dysocjacyjne (np. amnezja, zespół Gansera), 
  • zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (np. zawroty głowy),
  • inne zaburzenia nerwicowe (np. zespół depersonalizacji i derealizacji).

Nerwica – objawy

Przebieg zaburzeń nerwicowych jest zazwyczaj przewlekły, objawy nerwicy mogą nawracać bądź nasilać się w stresujących momentach życia. Często zaburzeniom nerwicowym mogą towarzyszyć uzależnienia, np. od alkoholu bądź depresja. Objawy nerwic są zależne od ich rodzaju. Ich wspólnym elementem jest odczuwany przez pacjentów lęk. 

W nerwicy pod postacią lęku uogólnionego chorzy skarżą się na ciągłe zmęczenie, mają trudności z koncentracją uwagi, jak i z zasypianiem. W zaburzeniach obsesyjno–kompulsyjnych pacjentom towarzyszą natrętne myśli, za którymi podążają czynności (kompulsje) – na przykład natrętne sprawdzanie kurków z wodą. 

Nerwica – objawy somatyczne

Nerwicy często mogą towarzyszyć objawy somatyczne, takie jak: 

  • zaburzenia czucia, 
  • uczucie „kłucia” w klatce piersiowej, 
  • rozstrój żołądka, 
  • obfite pocenie się, 
  • zaczerwienie skóry, 
  • suchość w ustach, 
  • częste oddawanie moczu,
  • bólami nerwicowe głowy czy brzucha. 

Mogą wystąpić także takie objawy fizyczne, takie jak niedowład kończyny górnej lub dolnej, zaburzenia wzroku czy słuchu. Pacjenci z nerwicą mogą także uskarżać się na zawroty głowy. W ciężkich przypadkach zaburzeń nerwicowych może dojść do urojonej ciąży czy prezentowania napadów drgawkowych padaczkopodobnych. Nerwica u niektórych chorych może powodować problemy z oddychaniem pod postacią uczucia duszności. 

Nerwica – zaburzenia emocjonalne

Objawy nerwicowe, takie jak umartwienie się, poczucie zagrożenia, przerażenia, drażliwość, wewnętrzny niepokój, labilność emocjonalna często towarzyszą pacjentom zgłaszającym się do psychiatrów. Apatia i brak motywacji mogą znacząco upośledzać życie zawodowe i społeczne osób z zaburzeniami nerwicowymi, niektórzy chorzy odczuwają ciągłe wewnętrzne napięcie czy irytację. Różnorodne zaburzenia snu mogą występować u chorych, utrudniając prawidłowe funkcjonowanie w dzień. Zdarza się również, że lęk przejawia się jako atak paniki mogący w swoich skutkach doprowadzić nawet do samobójstwa pacjenta. 

Nerwica – zaburzenia poznawcze

W strefie poznawczej objawów nerwicy pacjenci zgłaszają:

  • trudności w koncentracji uwagi, 
  • zaburzenia pamięci,
  • uczucie zmęczenia,
  • zmiany w percepcji siebie bądź otoczenia (tak zwana depersonalizacja i derealizacja). 

Natrętne myśli, obsesje czy natręctwa ruchowe występujące u niektórych osób potrafią uniemożliwić funkcjonowanie w społeczeństwie. Warto podkreślić, iż u zdrowych psychicznie ludzi mogą w okresach przemęczenia wystąpić ustępujące samoistnie pojedyncze obsesje i kompulsje, które nie wymagają leczenia. 

  1. S. Bilikiewicz, J. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka, Psychiatria, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2002.
  2. M. Jarema, J. Rabe–Jabłońska, Psychiaria. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2011.
  3. S. Pużyński, Leksykon psychiatrii, PZWL, Warszawa 1993.
  4. J. Borowiecka–Klauza, Zaburzenia nerwicowe (lękowe) związane ze stresem i pod postacią somatyczną, www.mp.pl [online], https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/77401,zaburzenia –nerwicowe –lekowe –zwiazane –ze –stresem –i –pod –postacia –somatyczna.
  5. M. Siwek, B. Grabski, M. Miernik Jaeschke, Zaburzenie obsesyjno–kompulsyjne, www.mp.pl [online], https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/72914,zaburzenie –obsesyjno –kompulsyjne.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lunatykowanie, sennowłóctwo – czy somnambulizm można wyleczyć?

    Lunatykowanie, inaczej somnambulizm lub sennowłóctwo, to zaburzenie snu występujące u osób dorosłych, ale jednak przede wszystkim u małych dzieci. Doświadcza go od kilku do kilkunastu procent najmłodszych. Czym jest ta przypadłość? Co wiadomo na jej temat?

  • Palilalia – co to, na czym polega?

    Palilalia to zaburzenia językowe, które charakteryzują się mimowolnym powtarzaniem sylab, słów lub fraz. Obserwowane są one zazwyczaj w przebiegu niektórych chorób neurodegeneracyjnych lub psychiatrycznych. Jakie są objawy palilalii? Jak je rozpoznać i na czym polega leczenie?

  • Abulia – czym jest? Objawy, przyczyny, leczenie

    Abulia to stan, który charakteryzuje się brakiem motywacji oraz woli do podejmowania jakichkolwiek aktywności. Skutkuje spadkiem zainteresowania, trudnościami z podejmowaniem decyzji i zubożeniem emocjonalnym. Abulia bardzo często współwystępuje z różnego rodzaju zaburzeniami o podłożu psychicznym. Jak wyleczyć abulię?  

  • Astenia – objawy, przyczyny, leczenie

    Astenia, czyli przewlekłe zmęczenie, to stan, w którym czujemy się nieustannie osłabieni, znużeni i towarzyszy nam brak motywacji. Astenia nie jest jednak zwykłym zmęczeniem, może być bowiem zarówno przyczyną, jak i objawem poważnych schorzeń oraz zaburzeń. Co to jest astenia? Jakie są jej objawy i jak wygląda leczenie?

  • Kompleks Elektry – na czym polega?

    Większość z nas – przede wszystkim za sprawą szkolnego nauczania i lekcji języka polskiego – słyszało o kompleksie Edypa i mniej więcej wie, na czym polega. Czym jest jednak kompleks Elektry i na czym polega?

  • Stres informacyjny – czym jest? Jak rozpoznać?

    Żyjemy w świecie, w którym z każdej strony jesteśmy bombardowani informacjami. Słuchamy radia, oglądamy telewizję, czy przeglądamy Internet w poszukiwaniu coraz to nowszych informacji. Jak się jednak okazuje, przeciążenie informacjami może przerodzić się w stres informacyjny. Jak go pokonać?

  • Syndrom oszusta – na czym polega?

    Masz wrażenie, że sukcesy, jakie osiągasz, są czystym przypadkiem? Czujesz, że nie zasługujesz na swoje osiągnięcia? Być może cierpisz na syndrom oszusta, który związany jest z brakiem wiary we własne możliwości. Według badań syndromu oszusta doświadcza w jakimś aspekcie swojego życia aż 70 proc. populacji. Jakie są jego przyczyny i jak go pokonać?

  • Syndrom Piotrusia Pana – na czym polega? Jak żyć z Piotrusiem Panem?

    Syndrom Piotrusia Pana to pojęcie określające mężczyznę, który pomimo swojego dorosłego wieku nie potrafi zachowywać się jak dorosła, dojrzała osoba. Piotruś Pan nie bierze odpowiedzialności za swoje czyny i prowadzi powierzchowne życie. Jak wygląda leczenie syndromu Piotrusia Pana i jak najskuteczniej z nim walczyć?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij