Trądzik pospolity – przyczyny, leczenie, pielęgnacja skóry trądzikowej
Piotr Gmachowski

Trądzik pospolity – przyczyny, leczenie, pielęgnacja skóry trądzikowej

Trądzik pospolity to bardzo częste schorzenie dermatologiczne, które dotyka przede wszystkim ludzi młodych (między 11. a 30. rokiem życia), lecz nie tylko. Może również dotyczyć osób po 30., 40., a nawet 50. roku życia i określany jest wówczas jako trądzik późny. Leczenie trądziku jest skomplikowane i wieloczynnikowe, w zależności od nasilenia zmian i ich rodzaju, stosuje się leczenie miejscowe bądź preparaty podawane doustnie. Niezwykle istotna jest również odpowiednia pielęgnacja cery trądzikowej przy pomocy specjalistycznych preparatów.

Trądzik pospolity – charakterystyka. Czym jest trądzik? 

Trądzik pospolity (łac. acne vulgaris) jest jednym z najczęściej występujących schorzeń dermatologicznych. Zmiany chorobowe występują głównie w grupie młodych osób – pomiędzy 11. a 30. rokiem życia. Natomiast literatura fachowa podaje, iż szczyty zachorowań na trądzik pospolity przypadają w przypadku kobiet pomiędzy 14. a 17. rokiem życia, a u mężczyzn pomiędzy 16. a 19. rokiem życia. Z problemem trądziku zmagają się nie tylko osoby młode, często zmiany chorobowe pojawiają się u osób dojrzałych, w wieku 40. oraz 50. lat. Tego typu trądzik określany jest mianem trądziku późnego. 

Zmiany chorobowe w trądziku pospolitym pojawiają się najczęściej w okolicach obfitujących w gruczoły łojowe. Trądzik przeważnie pojawia się na skórze twarzy (strefa T), a także plecach, klatce piersiowej oraz okolicach dekoltu. Warto zwrócić uwagę, iż osoby dotknięte ciężką postacią trądziku borykają się także z problemem niskiej samooceny, która może być przyczyną dużego obciążenia psychicznego oraz stanów depresyjnych. 

Trądzik pospolity – przyczyny 

Trądzik pospolity powstaje na skutek nałożenia się wielu czynników. Literatura fachowa podaje trzy główne elementy, których oddziaływanie przyczynia się do powstania trądziku, są nimi: 

  1. Nadmierna aktywność gruczołów łojowych, przerost gruczołów oraz nadmierne wydzielanie łoju. U podstaw nadmiernej aktywności gruczołów leżą zaburzenia hormonalne, a dokładniej nadmierne pobudzanie wydzielania hormonów androgenowych. 
  2. Zaburzenia procesu rogowacenia przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych. Nadmiernie zrogowaciałe łuski przylegają w pobliżu leja gruczołu łojowego, następuje zwężenie kanału łojowego. Wymieniony czynnik przyczynia się do powstania zaskórników. W przypadku zaskórników otwartych następuje wydzielanie łoju na zewnątrz, natomiast w zaskórnikach zamkniętych wydzielanie łoju na zewnątrz nie jest możliwe. Z zaskórników zamkniętych mogą powstać grudki, krosty lub guzki. 
  3. Kolonizacja mieszków włosowych przez bakterie Propionibacterium  acnes. Mikroorganizm ten wchodzi w skład naturalnej flory bakteryjnej skóry, szczególnie w okolicach łojotokowych. W okresie dojrzewania liczba wymienionych bakterii zwiększa się, bakterie powodują uruchomienie reakcji, które finalnie doprowadzają do nasilenia procesu zapalnego. W mikrozaskórnikach mogą znajdować się także bakterie tlenowe Staphylococcus epidermidis i drożdżaki lipofilne, czyli Pityrosporum ovale. Wzmożona produkcja i gromadzenie łoju, a także zamknięcie ujścia gruczołu łojowego przyczyniają się do kolonizacji bakteryjnej. 

Polecane dla Ciebie

Trądzik pospolity – objawy 

Wyróżnia się różne odmiany kliniczne trądziku, różnią się one między sobą nasileniem i charakterem morfologicznym:

  • zaskórnikową, niezapalną – lokalizacja: twarz, czoło i policzki,
  • grudkową – występującą łącznie z zaskórnikami i krostami, 
  • grudkowo-krostkową, zapalną – postać trądziku występująca najczęściej, lokalizacja: twarz, plecy, ramiona, klatka piersiowa.

Wymienione postacie trądziku zalicza się do łagodnych, natomiast do ciężkich postaci klinicznych trądziku zaliczamy postać: 

  • ropowiczą, guzkowo-cystową, guzkową – z ropną, krwistą lub ropno-krwistą wydzieliną, zmiany chorobowe mają zdolność do rozmiękania i przebijania na zewnątrz, ten rodzaj trądziku może powodować powstanie blizn zanikowych po ustąpieniu guza,
  • skupioną – charakterystyczną cechą jest występowanie torbieli oraz ropni z możliwością generowania blizn, częściej występuje u mężczyzn, 
  • bliznowcową – posiada charakterystyczną możliwość tworzenia przerosłych blizn,
  • piorunującą – najcięższa postać trądziku, z objawami ogólnymi, takimi jak: złe samopoczucie, gorączka, spadek masy ciała, bóle mięśni i stawów, najczęściej występuje u chłopców w wieku 13–16 lat. Zmiany trądzikowe szybko się rozprzestrzeniają, występuje możliwość powstania ropni, bliznowacenia oraz martwicy krwotocznej. 

Literatura wyróżnia także trądzik młodzieńczy, gdzie największe zmiany chorobowe powstają w okresie pokwitania, lecz mogą samoistnie ustępować po kilku latach. Charakteryzuje się on występowaniem zmian o charakterze zaskórników i wykwitów grudkowych najczęściej na skórze twarzy oraz plecach. 

Trądzik pospolity – leczenie. Jakie leki są skuteczne przy trądziku? 

Skuteczność i efekty leczenia trądziku zależą od etapu choroby, w której wdrożone jest leczenie. Dużą rolę odgrywa przestrzeganie zaleceń lekarskich podczas terapii, dlatego ważne jest, aby nie zwlekać z wizytą u dermatologa.  

W przypadku zmian trądzikowych o niewielkim lub średnim nasileniu stosuje się preparaty miejscowe, czyli aerozole, zawiesiny, pudry lub pasty. W leczeniu wykorzystuje się preparaty: 

  • przeciwłojotokowe,
  • komedolityczne – nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy, kwas salicylowy, retinoidy miejscowe, 
  • przeciwbakteryjne – antybiotyki: erytromycynę, klindamycynę, tetracyklinę, 
  • przeciwzapalne. 

Leczenie z wykorzystaniem preparatów stosowanych zewnętrznie: 

  • w przypadku zmian zaskórnikowych i grudkowych opiera się stosowaniu tretynoiny o stężeniu 0,05% w postaci roztworu lub żelu, w połączeniu z antybiotykiem – erytromycyną,
  • w przypadku zmian zaskórnikowych, grudkowych i krostkowych polega na stosowaniu nadtlenku benzoilu w stężeniu od 5% do 15%, a także preparatów zawierających antybiotyki, np. erytromycynę, tetracyklinę, klindamycynę lub neomycynę,
  • w przypadku leczenia miejscowego zmian ropowiczych wykonuje się przecinanie i oczyszczanie torbieli ropnych. 

Leczenie ogólne trądziku opiera się na podobnych grupach leków, które wykorzystuje się w terapii miejscowej (preparaty o działaniu: przeciwłojotokowym, komedolitycznym, przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym). Leczenie ogólne stosuje się w cięższych postaciach trądziku, pod kontrolą lekarza, wykorzystuje się wówczas preparaty hormonalne i pochodne witaminy A, czyli retinoidy. Retinoidy są przeciwwskazane w okresie ciąży, są to substancje o potwierdzonych właściwościach teratogennych. Przed włączeniem leku, ze względu na możliwość pojawienia się działań niepożądanych, należy przeprowadzić badania, m.in.: 

  • morfologię krwi obwodowej z rozmazem, 
  • aminotransferazę asparginową, aminotransferazę alaninową, stężenie bilirubiny, 
  • stężenie glukozy, 
  • stężenie triglicerydów i cholesterolu. 

Do antybiotyków wykorzystywanych w leczeniu trądziku zaliczamy:  

  • erytromycynę, 
  • roksytromycynę,  
  • klindamycynę, 
  • tetracyklinę, 
  • doksycyklinę,  
  • azytromycynę. 

Niekiedy lekarz może włączyć do terapii preparaty o działaniu przeciwzapalnym, np. glikokortkosteroidy. W leczeniu zmian trądzikowych wspomagająco zaleca się także stosowanie cynku oraz preparatów witaminowych, w szczególności witamin: PP, A, B2, B1, B6 oraz witaminy C. 

Trądzik pospolity – pielęgnacja. Jakie dermokosmetyki do cery trądzikowej wybrać? 

Do pielęgnacji cery trądzikowej należy wybierać delikatne preparaty, najlepiej dermokosmetyki, które są specjalnie dostosowane do skóry ze zmianami trądzikowymi. W procesie leczenia odpowiednia pielęgnacja skóry jest bardzo ważna, powinna być ona dostosowana do indywidualnych potrzeb. Stosowane preparaty powinny mieć działanie przeciwłojotokowe i przeciwzapalne, a także zmniejszające tworzenie się zaskórników. Do pielęgnacji stosuje się: delikatne mydła, żele, pianki i płyny micelarne.

Należy także uważać, aby skóry trądzikowej nadmiernie nie przesuszyć, odpowiednie nawilżenie także jest istotne. Środki nawilżające nie powinny zawierać emulgatorów, środków drażniących, a także substancji zapachowych. Bardzo ważną kwestią w procesie pielęgnacji skóry trądzikowej jest niedopuszczanie do opróżniania zmian trądzikowych, czyli wyciskania zaskórników i krost. Takie działanie może doprowadzić do powstania blizn oraz przebarwień. 

  1. B. Bergler–Czop, Trądzik pospolity – najnowsze metody leczenia, „podyplomie.pl” [online], https://podyplomie.pl/dermatologia/26420,tradzik-pospolity-najnowsze-metody-leczenia, [dostęp:] 31.10.2020. 
  2. L. Marek, Trądzik, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity, [dostęp:] 31.10.2020. 
  3. R. Jachowicz i in., Farmacja Praktyczna, Warszawa 2007, s. 288-289. 
  4. M. Biegaj, Trądzik pospolity i jego leczenie, „Kosmetologia Estetyczna” 2017 , nr 2. 
  5. J. Szepietowski, M.  Karpińska-Mrowiecka, A. Kaszuba i in., Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, „Przegl Dermatol” 2012(99), s. 649-673
  6. M. Ramos-e-Silva, S. C. Carneiro, Acne vulgaris: review and guidleines, „Deramtol Nurs.” nr 63-68 (2) 2009. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ceramidy – czym są? Jakie mają właściwości? Dla kogo kosmetyki z ceramidami?

    Ceramidy to naturalnie występujące w naskórku substancje budulcowe, które dzięki swojej budowie i właściwościom mają szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. W artykule odpowiemy na pytania o to, czym są ceramidy, jakie jest ich znaczenie w skórze oraz jak je stosować w codziennej pielęgnacji.

  • Jak przygotować się do Sylwestra?

    Sylwester to wydarzenie, które pozwala nam na huczne zamknięcie pewnego etapu w naszym życiu. Dlatego też, niezależnie od tego, czy spędzamy tę noc w kameralnym gronie, czy też bierzemy udział w zorganizowanym bankiecie, ważne jest, abyśmy czuli się dobrze sami ze sobą. Zadbajmy więc o to, żeby przygotować się do tego ostatniego wieczoru w roku najlepiej jak potrafimy. Pamiętajmy, że Sylwester to przede wszystkim czas beztroskiej zabawy do białego rana, podczas której królują fantastyczne kreacje i nie mniej fantastyczne makijaże.

  • Cera trądzikowa – jak o nią dbać? Oczyszczanie, tonizacja, nawilżanie, makijaż

    Cera trądzikowa jest bardzo specyficznym rodzajem skóry. Wymaga wyjątkowego podejścia, konsekwencji w pielęgnacji czy diecie. Osoby, które borykają się z tzw. pryszczami, często szukają lub sięgają po dziwne sposoby na pozbycie się trądziku. Kluczem do wygojenia cery trądzikowej jest wielotorowe działanie, nie zaś wybiórcze stosowanie zaleceń dermatologicznych. Jak właściwie dbać o cerę z problemem trądziku, co suplementować i jak dokładnie pielęgnować?

  • Jak pielęgnować skórę z niedoskonałościami?

    Nie tylko młodzież zmaga się z problemami z cerą. Zatkane pory, nadmiar sebum, zaskórniki czy wągry potrafią spędzić sen z powiek również dorosłym. Gładka i pozbawiona niedoskonałości skóra to cel, do którego warto dążyć. Istnieje wachlarz możliwości zadbania o cerę. Co może wpływać na tworzenie się niedoskonałości? Jak dobrać kosmetyki, które odpowiedzą na potrzeby skóry? Odkryj wskazówki pomocne przy planowaniu codziennej pielęgnacji.

  • Jak zregenerować włosy u fryzjera i profesjonalnymi kosmetykami?

    Włosy przez cały rok są narażone na wiele czynników zewnętrznych, które z czasem doprowadzają do zniszczenia ich struktury i obniżenia poziomu nawilżenia. Włosy stają się wtedy osłabione, pozbawione elastyczności, trudno się rozczesują i puszą. Ich powierzchnia jest szorstka, matowa, a końcówki rozdwajają się i zaczepiają o siebie, co powoduje dalsze uszkodzenia. Przeczytaj, jak przywrócić włosom blask, wygładzić je, odbudować i zabezpieczyć na przyszłość.

  • Jak pielęgnować okolicę oczu? Czym się różni krem pod oczy od kremu do twarzy?

    Pielęgnacja okolicy oczu jest bardzo ważna, ponieważ skóra w tym rejonie jest bardzo delikatna i wrażliwa. Począwszy od delikatnego usuwania makijażu, stosowanie kremów pod oczy i zimnych kompresów, po używanie ochrony przeciwsłonecznej oraz dbanie o dietę bogatą w antyoksydanty – wszystko ma znaczenie, jeśli chcemy, aby nasze spojrzenie było świeże i rozświetlone.

  • Heterochromia – czym jest?

    Różnobarwność tęczówek, czyli heterochromia, to najczęściej fizjologiczne zjawisko, które nie powoduje żadnych ubocznych objawów. Ta wrodzona cecha jest czymś, co wyróżnia osoby posiadające oczy w dwóch różnych kolorach i uznawana jest za wyjątkowy dodatek do urody.

  • Dlaczego warto stosować kremy z wysokim filtrem SPF nawet pod makijaż?

    Ochrona przeciwsłoneczna to niezbędny element pielęgnacji skóry każdego typu przez cały rok, a w szczególności w okresie letnim, gdy zwiększa się ekspozycja na słońce. Mimo że duża ilość naturalnego światła ma wiele pozytywnych aspektów, jego wpływ na skórę jest także szkodliwy i może prowadzić do przedwczesnego starzenia się, zmian pigmentacyjnych, a nawet raka skóry.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij