Wzrost może mieć związek z występowaniem demencji

27.02.2020

Demencja oraz jej skrajny przejaw, czyli choroba Alzheimera, to pogorszenie zdolności kognitywnych, z których ryzykiem musi liczyć się większość osób w podeszłym wieku. Nasilenie objawów, obejmujących między innymi kłopoty z pamięcią, rozumieniem otaczającej rzeczywistości czy pojęć abstrakcyjnych, można opóźnić lub zminimalizować, jeśli problem zostanie dostrzeżony w porę. To, czy dana osoba doświadczy demencji zależy od wielu czynników, a jak dowodzą najnowsze badania, jednym z nich jest… wzrost.

Wysocy rzadziej chorują na demencję

U osób wysokich zaobserwowano mniejszą skłonność do pogarszania się zdolności kognitywnych z wiekiem. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze, którzy postanowili przeprowadzić badanie na bazie wcześniej sformułowanych hipotez mówiących o związku między zdrowiem mózgu a wzrostem. Celem ich analizy stali się mężczyźni, więc konkluzje uzyskane w jej toku można odnosić przede wszystkim do przedstawicieli tej płci.

Naukowcy poddali analizie dane o zdrowiu pochodzące od niemal 670 tys. mężczyzn urodzonych między 1939 a 1959 r., wśród których znaleźli się również bracia, w tym bliźniacy. Warunkiem kwalifikacji do badania była możliwość regularnego śledzenia stanu ich zdrowia do 2016 r., co pozwoliło stwierdzić, że objawy demencji ujawniły się u niemal 11 tys. przedstawicieli wspomnianej grupy. Jak się okazało, demencja znacznie rzadziej pojawiała się u tych, których wzrost plasował się powyżej przeciętnej ustalonej dla tej płci. Analogicznie przypadki demencji były częstsze u mężczyzn uznawanych za niskich.

Wzrost ważniejszy niż geny?

W grupie mężczyzn urodzonych w 1939 r. średni wzrost ustalono na poziomie 1,75 m, natomiast każde przekroczenie tej granicy o kolejnych 6 centymetrów zmniejsza ryzyko zapadnięcia na demencję o 10 proc. Tej relacji nie zmieniło uwzględnienie w wynikach takich czynników, jak poziom wykształcenia czy inteligencji, które także mają znaczenie w kontekście prawdopodobieństwa wystąpienia demencji i choroby Alzheimera.

Co ciekawe, gdy porównano wyniki dotyczące bliźniąt, różnica wzrostu także miała znaczenie w kontekście ryzyka wystąpienia demencji. Oznacza to, że nawet zgodność genetyczna (również w przypadku bliźniąt jednojajowych) nie oznacza, że u obu braci ryzyko demencji jest identyczne, gdy ich wzrost się różni.

Istotne czynniki środowiskowe

Co może być przyczyną tej zaskakującej relacji? Zdaniem lekarzy niski wzrost nie wynika wyłącznie z podłoża genetycznego, ale może mieć również związek z pewnymi czynnikami środowiskowymi, które mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem demencji. Wzrost poniżej przeciętnej można wiązać na przykład z ubóstwem czy niedożywieniem, ale też z przebytymi chorobami czy trudną przeszłością rodziców, związaną np. z alkoholizmem.

Wszystko to może zaburzyć rozwój dziecka i rzutować na jego przyszły stan zdrowia, włącznie z ryzykiem demencji, co może tłumaczyć większą podatność na problemy kognitywne wśród mężczyzn niewielkiego wzrostu. Te tezy muszą jednak zostać zweryfikowane w toku dalszych badań, również tych, dotyczących kobiet oraz ewentualnej relacji ich wzrostu z ryzykiem demencji.

Leki zwiększające ryzyko demencji

Wśród czynników sprzyjających pojawieniu się demencji w podeszłym wieku znajduje się także przyjmowanie leków konkretnego typu – wynika z badań naukowców z Uniwersytetu Nottingham. Mowa o lekach antycholinergicznych, które pomagają usunąć napięcie mięśniowe i są stosowane między innymi przy schorzeniach pęcherza moczowego, układu trawiennego, depresji oraz przy niektórych objawach choroby Parkinsona. Jak dowiedziono, przyjmowanie leków tego rodzaju przez okres co najmniej 3 lat i w najsilniejszej postaci może zwiększać ryzyko wystąpienia demencji o połowę.