Smog grozi depresją

O negatywnym wpływie smogu na zdrowie psychiczne mówi się od wielu lat, jednak Brytyjczycy jako pierwsi dokonali tak rozległego przekładu i analizy dostępnych danych na ten temat. Badanie nie skupia się na konkretnych schorzeniach, ale na ogólnej kondycji psychicznej i samopoczuciu w kontekście wysokiego zanieczyszczenia powietrza. Wcześniejsze badania mówiły między innymi o negatywnym wpływie smogu na psychikę dzieci oraz jego roli w rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej. 

Smog kontra psychika

Z badań naukowców płynie wniosek, że ekspozycja na smog może prowadzić do znacznego spustoszenia w ludzkiej psychice niezależnie od wieku, z próbami samobójczymi włącznie. Badania naukowców z University College London potwierdzają więc stawiane wcześniej tezy, ale dostarczają również nowych spostrzeżeń dotyczących wpływu smogu na psychikę ludzi młodych. Mowa o powiązaniu, ale nie o związku przyczynowo–skutkowym, można więc powiedzieć, że smog jest czynnikiem sprzyjającym występowaniu zaburzeń psychicznych o różnym nasileniu, jednak na ich pojawienie się ma wpływ wiele innych, często niezależnych od siebie czynników. Zamieszkiwanie terenów o dużym stężeniu zanieczyszczeń nie musi więc oznaczać problemów psychicznych, choć prawdopodobnie im sprzyja. 

Miejsce zamieszkania ma znaczenie w kontekście chorób psychicznych

Do podobnych wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu w Chicago, którzy latem 2019 r. odkryli związek wysokiego zanieczyszczenia powietrza z chorobą afektywną dwubiegunową – smog miał zwiększać prawdopodobieństwo jej wystąpienia o aż 27 proc. u mieszkańców regionów nim skażonych. Wspomniane rezultaty pokazała analiza danych o zdrowiu zbieranych przez 11 lat od 151 milionów osób podejrzewanych o choroby psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia osobowości, schizofrenia oraz zaburzenia borderline. Następnie porównano te diagnozy z warunkami panującymi w miejscu zamieszkania chorych, w tym z jakością powietrza, wody i gleby, by znaleźć jakieś punkty styczne. W przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej związek miedzy warunkami środowiskowymi a schorzeniem był najsilniejszy.

Następnie wyniki te zostały zweryfikowane w podobnie ukierunkowanych badaniach wykonywanych w Danii. W tym wypadku Duńczycy skupili się jednak na tym, jak ekspozycja na zanieczyszczenia w dzieciństwie wpływa na wzrost ryzyka wystąpienia konkretnych schorzeń psychicznych w przyszłości. 

Jak walczyć ze smogiem?

Zwalczanie zjawiska smogu powinno się odbywać dwutorowo, dzięki czemu ochronimy nie tylko nasze zdrowie, ale również psychikę. Z jednej strony konieczne jest działanie na poziomie lokalnym, państwowym i międzynarodowym, by ograniczyć emisję zanieczyszczeń na duża skalę. Równie ważna jest oddolna edukacja, która pozwoli zminimalizować używanie szkodliwych materiałów do ogrzewania domów. Mowa przede wszystkim o spalaniu śmieci z plastiku, ale także o węglu, który dzięki wymianie pieców na bardziej ekologiczne może zostać zastąpiony paliwami o mniejszym, negatywnym wpływie na środowisko.

Coraz większą popularność zyskują także domowe oczyszczacze powietrza, które zmniejszają impakt smogu przedostającego się do naszych domów. W dniach wysokiego zanieczyszczenia odradza się również podejmowanie aktywności fizycznej na zewnątrz i organizację zajęć dla dzieci na wolnym powietrzu.