Leworęczność w świetle najnowszych badań naukowych

Wiarogodność badania, sfinansowanego ze środków UK Research and Innovation, podkreśla fakt, że przy jego realizacji wzięto pod uwagę genom 400 000 osób pochodzących z Wielkiej Brytanii, wśród których leworęczni stanowili niecałe 10 proc. Było to możliwe dzięki materiałom zgromadzonym w brytyjskim biobanku.

Leworęczni są lepsi w językach?

Naukowcy wyróżnili cztery rejony genetyczne mózgów osób badanych, a trzy z nich powiązali z aktywnością protein odpowiedzialnych za rozwój mózgu, konkretnie w zakresie wykształcania tak zwanego cytoszkieletu, który odpowiada za funkcjonowanie komórek ciała. Jak się okazało, u osób leworęcznych występują istotne różnice w strukturze mózgu w zakresie obszarów odpowiedzialnych za język. W ich przypadku lewa i prawa strona tego obszaru komunikuje się ze sobą w bardziej celowy i uporządkowany sposób. To może sugerować, że osoby leworęczne są szczególnie uzdolnione w zakresie językowym, aczkolwiek trzeba pamiętać, że nie u każdego mańkuta ta komunikacja zachodzi równie sprawnie, wiec trudno mówić o jednoznacznej tendencji. 

Badanie naukowców z Oxfordu jest pierwszym, w którym udało się stwierdzić, że różnice w cytoszkielecie związane z leworęcznością są widoczne w mózgu. Dodatkowo naukowcy odkryli powiązania między regionami genetycznymi związanymi z leworęcznością i mniejszym ryzykiem zachorowania na Parkinsona, ale również odrobinę wyższym prawdopodobieństwem zapadnięcia na schizofrenię. Te korelacje dotyczą jednak bardzo wąskiej grupy mańkutów i jako takie nie mogą być postrzegane jako standard.

Karmienie butelką a leworęczność

Leworęczność, jej przyczyny i implikacje od dawna fascynują naukowców. Badania z początku tego roku przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Waszyngtońskiego sugerują, że dominująca ręka wiąże się z długością i rodzajem karmienia w okresie niemowlęcym. Jak się okazuje, dzieci karmione butelką zostają mańkutami częściej od tych, których matki zdecydowały się na karmienie naturalne. Wspomniane wnioski zostały wyciągnięte na podstawie analizy sposobów karmienia u 60 tys. kobiet i ich dzieci. Badanie mówi o większej skłonności do leworęczności u dzieci karmionych sztucznym mlekiem, jednak nie sugeruje, by karmienie piersią miało cokolwiek wspólnego leworęcznością. To, która ręką będzie dominująca jest determinowane na etapie życia płodowego, co sugeruje genetyczne podłoże tych skłonności. Naukowcy sugerują jednak, że karmienie piersią może brać udział w zjawisku lateryzacji, czyli kształtowania się dominującej strony ciała. Kierunek lateryzacji jest wyznaczany na etapie płodowym, jednak ona sama kształtuje się do 6., a zdaniem niektórych behawiorystów nawet do 12 roku życia. 

Naukowe znaczenie mańkutów

Osoby leworęczne są jednak często wykluczane z udziału w badaniach naukowych z zakresu medycyny, ponieważ ich mózgi są zbudowane nieco inaczej, przez co uzyskanych wyników nie można przekładać na ogół populacji. Część naukowców pomimo tego uważa, że nauka wiele traci, pomijając osoby leworęczne, ponieważ tylko badając ich mózgi, można uzyskać pełne spektrum wiedzy na temat tego fascynującego organu i neurologii w ogóle. Wśród ciekawych obserwacji naukowych osób leworęcznych wskazano między innymi fakt, że w ich wypadku proces rozpoznawania twarzy zachodzi w obu półkulach mózgu, podczas gdy u praworęcznych za ten efekt odpowiedzialna jest jedynie prawa półkula.