Mężczyzna cierpiący na przewklekły kaszel
Julia Lisowska

Przewlekły kaszel – przyczyny i jak sobie radzić?

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego. Stanowi obronny odruch bezwarunkowy, który ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny i ciał obcych, czynników mechanicznych (pyły, kurz, papierosy) lub zapalnych (infekcje wirusowe, bakteryjne), może też być wywołany świadomie. Krótkotrwały zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju, natomiast długotrwały kaszel może być objawem alarmowym, stąd nie powinno się lekceważyć tego objawu i należy zasięgnąć opinii lekarza.

  1. Przewlekły kaszel – ile trwa zwykły kaszel?
  2. Przewlekły kaszel – przyczyny
  3. Jak pozbyć się przewlekłego kaszlu? Co zrobić, gdy kaszel nie ustępuje?
  4. Przewlekły kaszel u dziecka

Mechanizm powstawania kaszlu polega na nasilonym wdechu, a następnie wydechu przy początkowym zamknięciu głośni. Z reguły kaszel nie powoduje powikłań, jednakże w nasilonych ciągłych kaszlach może dojść do omdleń, odmy opłucnowej, złamań żeber, urazów mięśni oddechowych lub zniweczenia powodzenia zabiegów okulistycznych i neurochirurgicznych u niektórych pacjentów.

Przewlekły kaszel – ile trwa zwykły kaszel?

Na przewlekły kaszel narażone są osoby od około 50. roku życia. Kobiety są dwukrotnie bardziej podatne na jego występowanie niż mężczyźni.

Najważniejszą klasyfikacją kaszlu jest czas jego trwania, ponieważ na tej podstawie można wstępnie zadecydować, czy rozwija się poważny problem medyczny. Kryteria to:

  • ostry kaszel – trwa mniej niż 3 tygodnie,
  • podostry kaszel – trwa między 3 a 8 tygodni,
  • przewlekły kaszel – trwa ponad 8 tygodni.

Kolejnym krokiem do właściwej diagnozy jest określenie charakteru kaszlu. Dzieli się go na kaszel suchy (najczęściej przy infekcjach, astmie, chorobach śródmiąższowych płuc, niewydolności serca, w trakcie stosowania leków z grupy ACEI) i produktywny. W kaszlu mokrym dodatkowo wyróżnia się rodzaj wydzieliny – ropna (zakażenia zatok, oskrzeli lub płuc), śluzowa (przewlekła obturacyjna choroba płuc), przezroczysta i gęsta (astma, gruczolakoraki), grudki i czopy (mukowiscydoza, grzybice), krwista (nowotwór, zatorowość płucna) i zawierająca cząstki pokarmowe (z przetok tchawiczo-przełykowych).

Sprawdź, co wziąć na kaszel suchy na DOZ.pl

Przewlekły kaszel – przyczyny

Jak już zostało wspomniane, kaszel nie występuje tylko przy chorobach układu oddechowego, jednakże nadal pozostają one jego najczęstszą przyczyną. Chroniczny kaszel może być spowodowany przez:

  • refluks żołądkowo-przełykowy – kwas żołądkowy podrażnia struny głosowe i wywołuje odruch kaszlowy;
  • alergie;
  • palenie papierosów – tzw. kaszel palacza;
  • przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) – cechuje się przewlekłym mokrym kaszlem u palących dorosłych, który nasila się rano, a chory odpluwa śluzową lepką wydzielinę;
  • przewlekłe zapalenie oskrzeli – ciężkie schorzenie, któremu towarzyszy kaszel z żółtą, ropną flegmą i które jest powikłaniem długoletnich infekcji dróg oddechowych lub narażenia na pyły;
  • astmę oskrzelową – współtowarzyszą jej świsty, napady suchego kaszlu sprowokowane wysiłkiem, alergenami i wieloma innymi czynnikami;
  • rozstrzenie oskrzeli – czyli pogrubienie ściany oskrzela wraz z poszerzeniem jego światła; kaszel jest męczący i długi, pacjenci wykrztuszają „pełnymi ustami” i stwierdza się obecność cuchnącego oddechu;
  • raka płuca – najgroźniejsza przyczyna przewlekłego kaszlu u dorosłych, której może towarzyszyć krwioplucie, ubytek masy ciała, niedokrwistość i stany podgorączkowe; w zaawansowanych stadiach dodatkowo występuje ból klatki piersiowej;
  • wady i choroby genetyczne układu oddechowego – np. mukowiscydoza, przetoki przełykowo-tchawicze, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, dysplazja oskrzelowo-płucna;
  • leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI) – stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego, której efektem ubocznym jest kaszel;
  • przewlekłe zapalenie zatok – śluz z zatok może spływać po tylnej ścianie gardła i drażnić tamtejsze receptory, czego skutkiem jest odruchowy kaszel.

Powiązane produkty

Jak pozbyć się przewlekłego kaszlu? Co zrobić, gdy kaszel nie ustępuje?

Ponieważ przewlekły kaszel jest bardzo męczący, dużo pacjentów zastanawia się, jak go wyleczyć. Prawda jest taka, że wszystko zależy od przyczyny powstawania kaszlu, gdyż – jak wiadomo – jest on tylko objawem i leczenie będzie łagodziło symptomy, a nie eliminowało przyczynę. Zaleca się, aby szybko po jego wystąpieniu lekarz pierwszego kontaktu pokierował pacjenta do odpowiedniego specjalisty, który zajmie się dalszym leczeniem choroby.

W przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego czy POChP prawdopodobnie zalecone będzie zintensyfikowanie przyjmowanych leków. Choroby genetyczne, alergie czy rozstrzenie oskrzeli objawiające się chronicznym kaszlem towarzyszą do końca życia, stąd leczenie będzie miało charakter objawowy. W przypadku raka płuc pacjent natychmiastowo powinien zostać zakwalifikowany do leczenia operacyjnego lub systemowego. Ważnym aspektem w zapobieganiu rozwinięcia się, ale też progresji uciążliwego przewlekłego kaszlu jest rzucenie palenia.

W zminimalizowaniu uciążliwego kaszlu można zastosować pewne domowe sposoby, takie jak inhalacje, syropy wykrztuśne, tabletki do ssania, nacieranie klatki piersiowej oraz fizykoterapia, czyli oklepywanie lub ćwiczenia oddechowe.

Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli kaszel uległ zmniejszeniu, to przyczyna jego powstania prawdopodobnie nie zniknęła. Dlatego też każdy przypadek przewlekłego kaszlu powinien być konsultowany z lekarzem.

Przewlekły kaszel u dziecka

Najczęściej długotrwały kaszel u dziecka jest spowodowany chorobami typowymi dla wieku dziecięcego, czyli astmą, alergią, refluksem, chorobami genetycznymi (serca lub dróg oddechowych), w których wystarczy leczenie objawowe. Ponadto może być związany z tzw. paleniem biernym lub mieć tło psychogenne. Zdarza się, że przewlekły mokry kaszel u dziecka często ma charakter poinfekcyjny albo stanowi powikłanie źle leczonych zakażeń układu oddechowego (rozstrzenie i zapalenie oskrzeli). Istnieją jednak stany, które wymagają pilnej interwencji lekarskiej z powodu np. utknięcia ciała obcego w drogach oddechowych lub urazu klatki piersiowej i narastającej odmy.

  1. Interna Szczeklika, red. A. Szczeklik, P. Gajewski, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.
  2. W. Kawalec, Pediatria, PZWL, Warszawa 2018.
  3. Przewlekły kaszel, [online] https://europeanlung.org/pl/information-hub/factsheets/przewlekly-kaszel/ [dostęp: 31.07.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij