Przewlekły kaszel u dziecka i dorosłego – przyczyny, diagnostyka i leczenie
Anna Posmykiewicz

Przewlekły kaszel u dziecka i dorosłego – przyczyny, diagnostyka i leczenie

Kaszel to odruch obronny, który pozwala na oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny lub z ciał obcych. Kaszel polega na nabraniu głębokiego wdechu, a następnie na wykonaniu wydechu przy początkowym krótkim zamknięciu głośni. Wytworzone wysokie ciśnienie w klatce piersiowej i w płucach w momencie otwarcia głośni gwałtownie wyrzuca powietrze, które porywa napotkane na swej drodze cząstki.

Podział kaszlu ze względu na jego charakter

Kaszel można podzielić ze względu na jego charakter. Wyróżnia się zatem kaszel suchy i kaszel produktywny (wilgotny, mokry). 

Jakie są najczęstsze przyczyny kaszlu suchego? 

Kaszel suchy może mieć związek z przyjmowaniem przez pacjentów leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensynowej (po odstawieniu leków kaszel ustępuje), jak również z zakażeniem wirusowym, astmą, chorobami śródmiąższowymi płuc oraz niewydolnością serca. 

Z czym związany jest kaszel produktywny? 

Kaszel produktywny, czyli kaszel z odkrztuszaniem plwociny, może mieć związek z zakażeniem zatok przynosowych, oskrzeli i płuc (plwocina jest wtedy zazwyczaj ropna, ma kolor zielony). Gęsta, śluzowa i lepka wydzielina, odkrztuszana zwykle rano, zazwyczaj jest natomiast związana z przewlekłym zapaleniem oskrzeli i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), zaś wydzielina lepka i przezroczysta jest najbardziej typowa dla astmy oskrzelowej. 

Podział kaszlu ze względu na przyczynę

Kaszel można też podzielić ze względu na wywołująca go przyczynę. Kaszel zatem jest obecny w przebiegu różnego rodzaju infekcji dróg oddechowych, w przypadku astmy oskrzelowej, w przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, zdarza się, że pojawia się on na skutek stosowania niektórych leków, jak również w przypadku niewydolności lewokomorowej serca. Zdarza się jednak też, że kaszel ma związek z alergią lub też występuje tzw. kaszel psychogenny.

Polecane dla Ciebie

Podział kaszlu ze względu na czas trwania

Jednym z podziałów kaszlu jest jego podział ze względu na czas trwania. Można zatem wyróżnić kaszel ostry, który trwa krócej niż trzy tygodnie. Najczęstszą jego przyczyną jest infekcja dróg oddechowych, zwykle jest to zakażenie wirusowe. Poza tym przyczyną ostrego kaszlu może też być zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, alergia, zdecydowanie rzadziej zachłyśnięcie, zatorowość płucna, obrzęk płuc czy też drażniące działanie pyłów i gazów. Innym rodzajem kaszlu jest kaszel podostry, który trwa zwykle od 3 do 8 tygodni. Najczęściej ma on związek z przebytym zakażeniem wirusowym. Trzecim rodzajem kaszlu jest kaszel przewlekły. 

Jakie są przyczyny przewlekłego kaszlu?

O kaszlu przewlekłym można mówić, jeśli utrzymuje się on u chorego dłużej niż osiem tygodni. Kaszel przewlekły może być obecny zarówno u dzieci, jak i u ludzi dorosłych.

Bardzo często przyczyną przewlekłego kaszlu, zarówno u dzieci, jak i u ludzi dorosłych, jest obecność spływającej po tylnej ścianie gardła wydzieliny (flegma w gardle). Jest to tak naprawdę najczęstsza przyczyna ciągłego kaszlu u dzieci i u ludzi dorosłych. 

Kiedy na tylnej ścianie gardła może pojawić się ściekająca wydzielina? 

Jej obecność jest związana z przewlekłym  nieżytem nosa. Ponadto, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła może mieć związek z przerostem migdałka gardłowego, jak również z alergią czy też z zapaleniem zatok przynosowych. 

Ciągły kaszel może mieć też związek z astmą oskrzelową  zarówno u dzieci, jak i u ludzi dorosłych, jak również z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc typową dla ludzi dorosłych. Napady kaszlu w przebiegu astmy oskrzelowej są wywoływane poprzez narażenie pacjenta na swoiste lub nieswoiste czynniki, takie jak alergeny, zimne powietrze czy też wysiłek fizyczny. Napady kaszlu występują bardzo często w godzinach nocnych, często towarzyszy im duszność oraz świszczący oddech. W przypadku przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, czyli POCHOP, u pacjentów w wywiadzie można stwierdzić wieloletnie palenie tytoniu. W przypadku tej choroby nasilenie kaszlu jest zazwyczaj największe nad ranem  i po przebudzeniu się, często też obserwuje się ustąpienie napadu kaszlu po odkrztuszeniu gęstej, lepkiej wydzieliny. 

Ciągły kaszel u dziecka, jak i u dorosłego człowieka, może mieć też związek z refluksem żołądkowo-przełykowym. W tej sytuacji często, poza kaszlem, stwierdzana jest również chrypka, jak również uczucie zgagi czy też innego rodzaju dolegliwości dyspeptyczne. 

Przewlekły kaszel często ma też związek z wcześniejszym przebyciem infekcji górnych lub dolnych dróg oddechowych. Czasami, po przebyciu wirusowej infekcji układu oddechowego lub też bakteryjnego zapalenia płuc czy zapalenia oskrzeli, kaszel może utrzymywać się bardzo długo. Typowe jest też, że po przebyciu zakażenia krztuścem, kaszel może utrzymywać się nawet do kilku miesięcy.

U ludzi dorosłych przewlekły kaszel może mieć też związek z zażywaniem niektórych leków, jak również miedzy innymi z niewydolnością lewokomorową serca czy też z nowotworem płuca. 

Jak wyglada diagnostyka przewlekłego i ciągłego kaszlu?

Przede wszystkim najpierw lekarz musi zebrać dokładny wywiad dotyczący tego, jak długo kaszel już trwa, kiedy najbardziej się nasila oraz jakie były okoliczności jego pojawienia się. Następnie lekarz musi osłuchać pacjenta i dopiero po zebraniu wywiadu i po badaniu fizykalnym podejmuje decyzje dotyczące dalszego postępowania  i dalszych badań.

W przypadku kaszlu przewlekłego, lekarz decyduje się na wykonanie pacjentowi zdjęcia rtg klatki piersiowej oraz ewentualnie tomografii komputerowej. Niezbędna jest też diagnostyka laryngologiczna, aby ocenić migdałek gardłowy oraz stan zatok przynosowych.

W niektórych przypadkach zachodzi też potrzeba wykonania testów alergicznych, spirometrii, jak również bronchoskopii czy też gastroskopii i pHmetrii przełyku.  

Jak się leczy przewlekły kaszel?

Leczenie przewlekłego kaszlu jest uzależnione od przyczyny, która go wywołuje. Czasami zatem zachodzi potrzeba leczenia alergii lub też astmy oskrzelowej, czasami natomiast pacjent musi być leczony z powodu zapalenia zatok przynosowych, przerostu  migdałka gardłowego czy też z powodu refluksu żołądkowo-przełykowego.

Często zdarza się, że w przypadku dorosłych pacjentów wystarczy odstawić niektóre przyjmowane przez nich leki lub też trzeba zamienić je na inne, które nie dają takich objawów niepożądanych. Można zatem stwierdzić, że znalezienie  przyczyny przewlekłego kaszlu pozwala na skuteczną z nim walkę i pozbycie się go. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij