Diabetyk i świąteczne dania – co może jeść cukrzyk podczas świąt?

Każda osoba chorująca na cukrzycę, a szczególnie ta, która jest bezpośrednio po diagnozie, zastanawia się, co będzie mogła zjeść w zbliżające się święta Bożego Narodzenia. Czy trzeba liczyć każdą kalorię i każdy gram węglowodanów? Czy należy odmawiać sobie wszystkiego, czy można najeść się na zapas, skoro na co dzień pilnuje się założeń diety? Które świąteczne dania są najlepszym wyborem, a które najgorszym dla cukrzyka?

1. Na co diabetyk powinien zwrócić uwagę przy świątecznym stole?
2. W jaki sposób osoba z cukrzycą może zmodyfikować potrawy dla siebie?
3. Które tradycyjne dania świąteczne są odpowiednie dla osób z cukrzycą?
4. Co z osobami leczącymi cukrzycę insuliną?
5. Najważniejsza rada świąteczna dla diabetyków

Czego zdecydowanie powinny unikać osoby pilnujące poziomu glukozy we krwi, a na co mogą sobie bezkarnie pozwolić? Wśród osób chorujących na cukrzycę zaobserwować można zarówno tych bardzo restrykcyjnie podchodzących do diety w święta, jak i tych, którzy zupełnie zapominają o swojej chorobie, kiedy widzą dania na świątecznym stole. Żadne rozwiązanie nie jest jednak do końca dobre. 

Na co diabetyk powinien zwrócić uwagę przy świątecznym stole?

Osoby chorujące na cukrzycę, jeśli nie chcą mieć większych problemów z poziomem cukru podczas biesiady świątecznej, powinny trzymać się kilku prostych zasad.

Dobrze jest robić sobie przerwy od jedzenia, aby poziom glukozy miał czas opaść. Złym rozwiązaniem jest ciągłe jedzenie przez kilka dni. 

Kolejną rzeczą, na którą należałoby zwrócić uwagę, jest wybieranie jak największej ilości jedzenia z niskim indeksem glikemicznym (dowiedz się więcej o diecie z niskim indeksem glikemicznym). Jeśli już chcemy zjeść coś z wyższym IG i większą ilością cukrów prostych, to warto dołączyć to do posiłku bogatego w białko i zdrowe tłuszcze. Przykładowo: lepiej będzie zjeść świątecznego pierniczka bezpośrednio po karpiu czy świątecznym obiedzie niż pomiędzy posiłkami. 

Warto pamiętać, że menu świąteczne nie jest dodatkiem do codziennego jadłospisu, ale go zastępuje. Jeśli na stole znajdzie się wiele produktów – zarówno bardziej wyjątkowych, świątecznych, jak i spożywanych na co dzień – to warto wybrać te, do których nie ma się dostępu każdego dnia. Szkoda objadać się pieczywem, ziemniakami czy sokami. Lepiej wybierać dania wyjątkowe, które można spróbować tylko raz czy kilka razy w roku. 

W jaki sposób osoba z cukrzycą może zmodyfikować potrawy dla siebie?

Jeśli osoba z cukrzycą chciałaby zadbać o zawartość swojego talerza także w święta, to warto zamienić kilka produktów, przygotowując świąteczne dania. Oto kilka wskazówek na świątecznej diety dla diabetyków:  

1. Zjadaj do każdego posiłku jak największą ilość warzyw – dzięki temu, będziesz mieć większe uczucie sytości; niższy będzie także indeks glikemiczny takiego posiłku. 
2. Zamiast cukru i miodu używanego do przygotowywania deserów lepiej wybrać erytrytol, stewię lub ksylitol. Są to naturalne substancje słodzące, mające niski indeks glikemiczny oraz świetnie nadające się do przygotowania dań. 
3. W przypadku pieczenia ciast warto przygotować sernik – ma sporo białka, trochę tłuszczu; jeśli przygotuje się go bez spodu, może stanowić pełnowartościowy posiłek. Świetnie sprawdza się także serniko-makowiec. 
4. Przygotowując uszka czy pierogi, możesz użyć mąki pszennej pełnoziarnistej. Gdy jednak zjesz trzy uszka i dwa pierogi, to nic się strasznego nie stanie, jeśli będą ze zwykłej mąki. 
5. Jeśli na Twoim stole pojawiają się gołąbki, to zamiast białego użyj ryżu brązowego lub kaszy gryczanej, bądź jęczmiennej. 
6. Nie dosładzaj kompotu z suszu, w związku z tym, że zawiera sporo cukrów prostych, które przeszły z owoców do napoju. Wypij go bezpośrednio do posiłku, nie popijaj go przez całe święta. 
7. Zrób domową masę makową, samodzielnie upiecz sernik. Pozwoli Ci to na uniknięcie dużej ilości niepotrzebnego cukru. 
8. Unikaj – szczególnie w dużych ilościach – słodyczy, takich jak pierniczki, kluski z makiem czy kutia. Mają one dużą zawartość cukrów prostych i mało białka, a przez to wysoki indeks glikemiczny. Jeśli chcesz spróbować takich dań, to zjedz ich małą porcję. 

Które tradycyjne dania świąteczne są odpowiednie dla osób z cukrzycą?

Na tradycyjnym stole można znaleźć dania, które osoby z cukrzycą mogą jeść bez obaw o swój poziom cukru (jeśli tylko nie są dodatkowo dosładzane). Zaliczyć można do nich: 

• śledzie, 
• zupę grzybową, 
• barszcz czysty, 
• zupę rybną, 
• rybę po grecku (bez smażenia w panierce), 
• karpia w galarecie, 
• kapustę z grzybami, 
• kapustę z grochem, 
• bigos, 
• sałatkę jarzynową, 
• wszystkie inne sałatki i surówki, 
• pieczone mięsa i pasztety. 

Są to dania, które spożyte w większych ilościach w trakcie świątecznej biesiady dostarczą wystarczającą ilość białka, pewną ilość tłuszczy i pozwolą na spróbowanie pozostałych dań z wyższym indeksem glikemicznym. 

Co z osobami leczącymi cukrzycę insuliną?

Osoby, które stosują iniekcje z insuliny, powinny zwrócić uwagę na wszystkie spożywane węglowodany – zarówno w posiłkach, jak i napojach. Obliczyć należy ilość wymienników węglowodanowych, uwzględnić ewentualną aktywność fizyczną i obliczyć odpowiednia dawkę insuliny jak na co dzień, zgodnie z zaleceniami współczesnych metod insulinoterapii. Okres świąteczny nie zmienia w tym kontekście za wiele.

Gdy spożywane dania okazują się być zbyt skomplikowane i uda się tylko na oko ocenić ilość wymienników węglowodanowych oraz białkowo-tłuszczowych, wtedy – jeśli podana ilość będzie zbyt mała – można podać korektę, a jeśli zbyt duża – zjeść coś dodatkowego.

Najważniejsza rada świąteczna dla diabetyków

Pamiętaj, że święta są przede wszystkim po to, aby miło spędzić czas z najbliższymi i nie zamartwiać się jednym zjedzonym uszkiem w barszczu. Wybieraj większe ilości dań z niskim indeksem glikemicznym, jedz z umiarem dania z większą ilością cukrów prostych i pamiętaj, że święta trwają tylko trzy dni, a nie kilka tygodni.