Uważaj na sfałszowane leki!

„Wstrząsnęła mną seria filmów przygotowana przez Interpol pod wspólnym hasłem Don’t be your own killer (Nie zabijaj się sam). Czytałam, że praktyki podrabiania leków są najbardziej rozpowszechnione w krajach azjatyckich, ale i Polska nie jest wolna od tego zjawiska. Często kupuję leki oraz suplementy diety przez Internet. Jak mogę uchronić siebie i swoją rodzinę przed sfałszowanymi lekami i suplementami? Czy można je odróżnić od oryginałów?” – pisze do nas jeden z pacjentów.

Co to właściwie jest sfałszowany produkt leczniczy?

Sfałszowany produkt leczniczy to nieodpowiedniej jakości lek, który został wyprodukowany nielegalnie, poza wiedzą podmiotu odpowiedzialnego oraz bez zgody organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej. Wśród tych produktów leczniczych są bardzo często leki wydawane tylko na podstawie recepty lekarskiej, które stosowane samodzielnie mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia lub życia ze względu na czynniki ryzyka związane z ich przyjmowaniem. Taki lek może zawierać nieprawidłową ilość substancji aktywnych, niewłaściwe substancje lub też znaczną ilość zanieczyszczeń. Problem dotyczy różnych grup leków. Najczęściej fałszowane są leki stosowane w leczeniu zaburzeń erekcji u mężczyzn, leki odchudzające, stosowane w psychiatrii, a także leki z grupy sterydów. Niestety ta lista wciąż się wydłuża.

Jakie mogą być konsekwencje przyjmowania sfałszowanego leku?

Sfałszowane leki stanowią ogromne niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia i życia. Pacjenci często wierzą, że zażywają produkty naturalne (najczęściej deklarowane jako całkowicie roślinne), bezpieczne i pozbawione działań niepożądanych oraz interakcji z przyjmowanymi lekami. W związku z czym, występujące problemy zdrowotne nie są kojarzone z tym produktem, co dodatkowo zwiększa ryzyko poważnego narażenia zdrowia i życia. Pół biedy, gdy zafałszowane produkty lecznicze zawierają substancje obojętne dla zdrowia człowieka (np. tabletki złożone z niczego więcej, jak tylko z kredy). Niestety, coraz częściej nie jest to placebo a wręcz przeciwnie - substancje wywołujące ostre zatrucia, a czasami będące bezpośrednio przyczyną zgonu. Takie pseuo-leki zawierają bowiem często niedopuszczone do stosowania w lecznictwie substancje o nieznanym bezpieczeństwie stosowania. Wtedy nawet jednorazowe przyjęcie takiego sfałszowanego produktu leczniczego może zakończyć się utratą zdrowia lub śmiercią.

Jak można stać się posiadaczem podrobionego preparatu?

Zatrważający jest fakt, że ufamy lekom pochodzącym z bazarów. Często nawet, sami stawiamy sobie tu diagnozę i bierzemy lekarstwa bez uzgodnienia z lekarzem. Zanim w przypływie desperacji skierujemy swe kroki na bazar, pamiętajmy, że istnieją leki tańsze i wcale nie gorsze, będące odpowiednikami tych droższych, zaś aptekarz jest osobą, która ma odpowiednią wiedzę i na pewno będzie służył pomocą. Miejsc, gdzie bez trudu można kupić środki antykoncepcyjne, na potencję, preparaty odchudzające, sterydy czy leki moczopędne – wszystkie niewiadomego pochodzenia – jest dużo więcej. Szczególnie atrakcyjne wydaje się niemal anonimowe nabywanie leku przez Internet czy portale aukcyjne. Są one jednym z największych źródeł podrobionych leków. Nie ma dnia, a właściwie godziny, by do e-mailowych skrzynek internautów nie docierał spam z ofertami rozmaitych leków, które mają nam zapewnić udane życie seksualne czy szczupłą sylwetkę. Transakcja jest błyskawicznie sfinalizowana, a za kilka dni odbieramy przesyłkę. W środku znajdziemy opakowanie leku do złudzenia przypominającego oryginał…

Czy da się rozpoznać fałszywkę?

Nie zawsze! Nie łudźmy się! Najnowsze przypadki ujawniania podrobionych produktów leczniczych pokazują, że proceder ten ciągle się rozwija, techniki podrabiania są coraz bardziej wyszukane, zaś gotowy produkt do złudzenia przypomina oryginalny, a metody zabezpieczania leków, nawet tak zaawansowane jak nietypowe opakowania oraz specjalne hologramy nie stanowią dla fałszerzy skutecznej zapory. Pacjent nie jest w stanie odróżnić leku podrobionego od oryginału! A przecież w tym wypadku kładziemy na szalę nie tylko nasze pieniądze, ale przede wszystkim to co mamy najcenniejsze - własne zdrowie. Zdziwić powinna nas również zatrważająco niska cena. Niskie ceny podróbek wynikają z minimalnego kosztu procesu wytwarzania i często z użycia surowców, które z farmacją mają niewiele wspólnego.

Co zrobić, gdy podejrzewamy, że staliśmy się posiadaczami sfałszowanego leku?

Każdy, kto ma uzasadnione podejrzenie, że ma do czynienia z lekiem sfałszowanym lub podrobionym powinien po prostu zawiadomić policję. Pamiętajmy, że w ten sposób możemy uchronić inne osoby przed takim zakupem i ukrócić bezkarność przestępcy.

Co zrobić, aby nasze zakupy w internecie były bezpieczne?

Na chwilę obecną w Polsce nie jest możliwa wysyłkowa sprzedaż leków wydawanych na podstawie recepty. Z powodu luk prawnych niektóre apteki oferujące sprzedaż leków na receptę przez Internet twierdziły, że forma ich działalności nie jest sprzedażą wysyłkową, ale przekazaniem leku pacjentowi za pośrednictwem pełnomocnika, w tym przypadku kuriera, któremu pacjent udziela pełnomocnictwa za pośrednictwem witryny on-line. Obecnie przygotowywany projekt ustawy Prawo farmaceutyczne precyzuje definicję sprzedaży wysyłkowej (w tym także przez internet), by nie było wątpliwości, że taka forma sprzedaży leków na receptę jest niezgodna z prawem. Ponieważ w krajach rozwiniętych większość podrabianych leków trafia w ręce pacjentów za pośrednictwem Internetu, niektóre kraje podjęły odpowiednie kroki, żeby ograniczyć to zjawisko. Jednym z nich jest możliwość weryfikacji witryn internetowych oferujących leki. W Stanach Zjednoczonych organizacja The National Association of Boards of Pharmacy (NABP) wprowadziła program o nazwie Verified Internet Pharmacy Practice Sites (VIPPS - Zweryfikowane Strony Internetowe Zajmujące się Dystrybucją Farmaceutyków).

W Polsce na stronach internetowych Wojewódzkich Inspektoratów Farmaceutycznych można znaleźć spis aptek prowadzących sprzedaż wysyłkową produktów leczniczych dostępnych bez recepty. Tak naprawdę zawsze podkreśla się jednak, że preferowanym, najbezpieczniejszym zakupem nie jest sprzedaż wysyłkowa, ale tradycyjna, czyli odbiór zamówionego leku bezpośrednio w aptece, gdzie pacjent ma bezpośredni kontakt z farmaceutą.

Dlaczego zakupy poprzez www.doz.pl są w całkowicie bezpieczne?

Zakup leków poprzez www.doz.pl nie jest sprzedażą wysyłkową i funkcjonuje w oparciu o sieć aptek Dbam o Zdrowie, co umożliwia bezpieczną i w pełni zgodną z prawem realizację zamówień, również leków dostępnych na podstawie recepty lekarskiej. Są to wyłącznie leki, które posiadają pozwolenie na dopuszczenie do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pochodzące z hurtowni Polskiej Grupy Farmaceutycznej. Cały łańcuch dystrybucji musi legitymować się odpowiednim zezwoleniem, co zapewnia jakość leku od momentu jego produkcji do momentu sprzedania finalnemu odbiorcy, czyli pacjentowi. Produkty są przewożone specjalnie do tego przystosowanym transportem aptecznym, a następnie właściwie przechowywane w aptece. Apteka dokładnie monitoruje też jakość produktów leczniczych przeznaczonych do wydania pacjentom (produkty wstrzymane lub wycofane z obrotu). Z uwagi na fakt, że leki są dostarczane bezpośrednio do wybranej apteki Dbam o Zdrowie, pacjent może osobiście porozmawiać z farmaceutą i skorzystać z jego fachowej porady.