Karmienie piersią – weganizm nie zmniejsza ilości niektórych składników odżywczych

Naukowcy twierdzą, że mleko matki będącej na diecie wegańskiej zawiera wystarczającą ilość witaminy B2 i karnityny. Badania przeciwstawiają się wcześniejszym wynikom eksperymentów, które wykazały, że mleko mam weganek nie zawiera niektórych niezbędnych składników odżywczych. Eksperci uważają jednak, że matki na diecie wegańskiej nadal muszą się upewniać, że spożywają odpowiednią ilość kalorii, składników odżywczych oraz witamin i minerałów, które są niezbędne dla zdrowia niemowlęcia i ich samych.

Przestrzeganie diety wegańskiej nie wpływa na poziom witaminy B2 i karnityny w mleku matki. Taki jest wniosek z badań przedstawionych podczas 55. Kongresu Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii Dziecięcej, Hepatologii i Żywienia.

Weganizm a karmienie piersią

Ta informacja jest wyjątkowo przydatna zarówno z punktu widzenia matki karmiącej – w kontekście jej ewentualnych obaw co do stosowanej diety i zdrowia jej dzieci – jak i dla banków mleka kobiecego, które gromadzą pokarm dla wcześniaków, które nie otrzymują wystarczającej ilości mleka matki. Co najbardziej intrygujące, naukowcy, którzy stoją za tymi wynikami, podkreślają, że ich badanie podważa pogląd, iż dieta wegańska nie jest kompletna pod względem odżywczym i że niemowlęta karmione piersią przez matkę wegankę mogą mieć niedobory witaminy B2 lub karnityny – składników wyjątkowo istotnych dla rozwoju niemowląt. Nie wspominają jednak o innych możliwych niedoborach, o których mówi się chociażby w kontekście witaminy D.

Znaczenie składników odżywczych w mleku matki

W poprzednich badaniach udało się udowodnić, że znaczny niedobór witaminy B2 u niemowląt może powodować problemy neurologiczne, w tym te związane z zaburzeniem prawidłowego rozwoju, a także anemię. Z kolei niedobór karnityny u malucha może wpłynąć na niski poziom cukru we krwi i inne powikłania, takie jak dysfunkcje neurologiczne i kardiologiczne.

B2 (ryboflawina) jest istotna dla metabolizmu składników odżywczych – ich rozkład i wykorzystywanie w tkankach organizmu. Bierze udział w trawieniu, utrzymaniu właściwego stanu błon komórkowych i integralności błon śluzowych przewodu pokarmowego. Najwięcej witaminy B2 jest w produktach, takich jak mięso, wędliny wieprzowe i drobiowe, podroby, fasola, mleko czy sery.

Z kolei karnityna jest obecna w prawie każdej komórce i pomaga w transporcie niektórych składników odżywczych do mitochondriów (swoistej „elektrowni” naszych komórek, czyli całego organizmu). Jest ważna w produkcji energii, którą wykorzystujemy do wszelkiej aktywności fizycznej, a także po prostu do podstawowego funkcjonowania każdego narządu. Biorąc pod uwagę aspekt związany z rozwojem dziecięcym, jest to także niezwykle istotny składnik, ponieważ komórki w młodych organizmach nieustannie się odnawiają i odbudowują. Karnityna występuje głównie w mięsie i nabiale, produktach pełnoziarnistych i szparagach.

Suplementacja podczas karmienia piersią

Według Amerykańskiej Akademii Żywienia i Dietetyki odpowiednio zaplanowana dieta wegańska może być zdrowa i odpowiednia pod względem odżywczym również dla matek karmiących piersią. Najważniejsze jest spożywanie różnorodnych pokarmów bogatych w składniki odżywcze, aby uzyskać dodatkową energię, czyli kalorie i białko potrzebne podczas ciąży i laktacji. Należy pamiętać, że zapotrzebowanie kaloryczne kobiety karmiącej piersią wzrasta o 505 kcal w pierwszym półroczu w porównaniu do okresu sprzed ciąży.

Aby zoptymalizować dietę wegańską w okresie karmienia piersią, należy pamiętać o kilku kluczowych składnikach odżywczych, witaminach i minerałach:

• białko – soja, orzechy, fasola, komosa ryżowa;
• żelazo – wzbogacone płatki śniadaniowe i ziarna, soczewica, tofu, fasola, szpinak i rodzynki;
• wapń – tofu, wzbogacone płatki śniadaniowe i szpinak;
• kwasy omega-3 – (naturalnie bogate są w nie ryby i owoce morze) – można spożywać algi morskie (np. wakame) lub wesprzeć swój organizm suplementacją w dawce 600 mg/dobę;
• witamina B12 – nie występuje naturalnie w produktach pochodzenia roślinnego, dlatego też powinna być suplementowana przez osoby stosujące dietę wegańską; na rynku dostępna jest także żywność wzbogacona o tę witaminę w postaci np. napojów roślinnych czy płatków zbożowych;
• jod – algi morskie, jodowana sól (5 g na dobę) czy woda mineralna wzbogacona o jod;
• witamina D – wzbogacone napoje roślinne, płatki zbożowe, suplementacja witaminą D w okresach słabego nasłonecznienia.

Dlaczego witamina D i inne suplementy są niezbędne podczas karmienia piersią?

Zalecenia żywieniowe w okresie karmienia piersią są złożone, ponieważ dotyczą zarówno osoby dorosłej, jak i dziecka. Ze względu na brak konsensusu co do niedoborów żywieniowych i wpływu suplementów na mleko matki wytyczne dotyczące karmienia piersią ewoluowały wolniej niż wytyczne dotyczące ciąży.

Wyniki ostatnich analiz oceniają wpływ diety wegańskiej na ilość karnityny i ryboflawiny w mleku matki. Tu autorzy są zgodni – dieta wegańska nie wpływa na ilość składników odżywczych w mleku, takich jak witamina B2 i karnityna. Wciąż jednak mogą pojawić się problemy z ilością witaminy D. Witamina ta powstaje wówczas, gdy światło słoneczne pada na skórę, niemniej krótkie dni w okresie od października do kwietnia, chłodny klimat i spędzanie większości czasu w pomieszczeniach sprawia, że aż 40% Europejczyków ma jej niedobór, który w 13% przypadków może być poważny. Z tego powodu obecne zalecenie mówi o tym, że wszystkie kobiety w ciąży powinny przyjmować suplement z witaminą D w ilości 10 (mikrogramów, mcg) lub 400 (jednostek międzynarodowych, IU) witaminy D dziennie przez cały okres ciąży.

Korzyści z karmienia piersią

Karmienie piersią zapewnia korzyści zdrowotne zarówno dla niemowlęcia, jak i matki. Może pomóc matce dojść do siebie po porodzie, a także zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, raka jajnika i niektóre rodzaje raka piersi.

Niemowlęta karmione piersią mają mniejsze ryzyko rozwoju astmy, egzemy, otyłości w wieku dziecięcym, białaczki, infekcji ucha i dolnych dróg oddechowych czy cukrzycy typu 2. Chociaż dieta wegańska może nie wpływać na poziom witamin w mleku matki, takich jak witamina B2 i karnityna, eksperci twierdzą, że inne czynniki mogą mieć wpływ zarówno na ilość, jak i jakość mleka matki. Najważniejszym z nich jest całkowite spożycie składników odżywczych przez matkę (całkowita liczba kalorii) i stan jej nawodnienia. Jeśli kobieta nie przyjmuje wystarczającej ilości jedzenia lub płynów, ilość mleka może być niewystarczająca.