
Najlepsza dieta na obniżenie za wysokiego poziomu trójglicerydów?
W wielu przeprowadzonych badaniach wykazano, że stężenie trójglicerydów jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Ciężka hipertriglicerydemia może być ryzykiem wystąpienia ostrego zapalenia trzustki. Istotne znaczenie w zmniejszeniu stężenia lipoprotein o dużej zawartości TG ma redukcja masy ciała, która poprawia wrażliwość tkanek na insulinę (insulinowrażliwość).
Rola trójglicerydów w organizmie
Trójglicerydy (nazywane także triglicerydami lub w skrócie TG) to z chemicznego punktu widzenia estry glicerolu i kwasów tłuszczowych stanowiące podstawowy składnik tkanki tłuszczowej. Dostarczają energię do organizmu, pełniąc także funkcję magazynu energetycznego (gromadzą się w komórkach tłuszczowych), z którego organizm pobiera swoje zapasy w momencie dostarczenia zbyt małej ilości kcal z diety. Jeśli występują we krwi w odpowiednim stężeniu, gwarantują prawidłowy przebieg szeregu procesów fizjologicznych w organizmie. Oprócz magazynowania energii, trójglicerydy pełnią także rolę budulcowe, ochronne i termoizolacyjne.
Jak sprawdzić poziom TG w organizmie?
Poziom trójglicerydów w organizmie sprawdza się poprzez pobranie i zbadanie próbki z krwi żylnej. Określenie normy trójglicerydów nie jest jednak wystarczające, dlatego w celu dokładnej diagnostyki warto oznaczyć cały lipidogram, w skład którego wchodzą:
- cholesterol całkowity,
- cholesterol HDL (tzw. dobry cholesterol),
- cholesterol LDL (tzw. zły cholesterol),
- trójglicerydy.
Badania cholesterolu trzeba wykonywać na czczo, co oznacza, że należy nie jeść i nie pić na 8–12 godzin przed pobraniem krwi. Prawidłowe stężenie trójglicerydów nie powinno przekraczać 1,69 mmol/l, czyli 150 mg/dl. Podwyższony poziom warto skonsultować z lekarzem, np. hepatologiem.
Interpretacja poziomu trójglicerydów wygląda następująco:
- poziom graniczny – 150-199 mg/dl (1,69-2,25 mmol/l),
- poziom wysoki – 200-499 mg/dl (2,26-5,63 mmol/l),
- poziom bardzo wysoki – powyżej 500 mg/dl (powyżej 5,64 mmol/l).
Co sprawia, że poziom trójglicerydów jest podwyższony?
Podwyższony poziom trójglicerydów często dotyczy osób z nadwagą bądź otyłością (szczególnie brzuszną), a także pacjentów z cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym oraz obniżonym poziomem cholesterolu HDL („dobrego”). Duży wpływ na rozwój hipertriglicerydemii ma przede wszystkim styl życia: wysokokaloryczna dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe oraz cukry proste, a także niska aktywność fizyczna.
Co więcej, do czynników ryzyka zalicza się:
- starszy wiek,
- predyspozycje genetyczne,
- zażywanie niektórych leków,
- nadmierne spożywanie alkoholu,
- choroby współistniejące.
Powiązane produkty
Przewlekle podwyższone TG – powikłania
Długotrwale podwyższony poziom trójglicerydów nie jest bez znaczenia dla naszego zdrowia. Niesie za sobą szereg powikłań, które mogą doprowadzić do rozwoju:
- choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego,
- udaru mózgu,
- miażdżycy,
- zespołu metabolicznego,
- zawału serca,
- ostrego zapalenia trzustki.
Co jeść, żeby obniżyć wysokie trójglicerydy
Zgodnie z wytycznymi ESC/EAS (Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego), aby zmniejszyć stężenie lipoprotein o dużej zawartości TG, należy zmodyfikować styl życia, czyli:
- zmienić sposób żywienia,
- zwiększyć aktywność fizyczną,
- zmniejszyć nadmierną masę ciała,
- zaprzestać spożywania alkoholu, w tym głównie piwa.
Uważa się, że redukcja masy ciała powoduje zmniejszenie stężenia trójglicerydów nawet o 20–30%. Podstawę diety w hipertriglicerydemii stanowią świeże warzywa (przede wszystkim zielone), owoce (jednak tu należy uważać z jedzeniem ich w rozsądnej ilości), pełnoziarniste produkty zbożowe i dobrej jakości tłuszcze. Używanie produktów o dużej gęstości odżywczej przy jednocześnie niskiej kaloryczności jest pomocne w celu osiągnięcia deficytu kalorycznego i uczucia sytości.
Ponadto na zmniejszenie TG wpływają także wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3. Duże znaczenie w diecie obniżającej TG ma także ilość i jakość wybieranych węglowodanów. Zmniejszeniu powinno ulec spożycie węglowodanów prostych (łatwo przyswajalnych). Dla osób ze zwiększonym poziomem TG ważne jest, aby były to produkty z niskim indeksem glikemicznym oraz wyższą zawartością błonnika pokarmowego. Zaleca się także stosowanie suplementów diety na obniżenie wysokiego stężenia TG, do których zaliczono np. wyciąg z karczocha, ostropest plamisty czy ekstrakt z bergamotki.
Produkty zalecane w diecie na obniżenie trójglicerydów:
- pełnoziarniste produkty zbożowe: chleb żytni, graham, makaron brązowy, ryż oraz gruboziarniste kasze – pęczak, gryczana, jęczmienna,
- warzywa – przede wszystkim liściaste i strączkowe,
- owoce świeże, sezonowe z niskim indeksem glikemicznym,
- nasiona roślin strączkowych,
- ryby, w tym też tłuste ryby morskie: łosoś, tuńczyk, makrela, śledź,
- produkty mleczne: mleko, jogurt naturalny, kefir, maślanka,
- chude mięso,
- oleje roślinne: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany,
- awokado,
- orzechy, nasiona słonecznika, pestki dyni, siemię lniane.
Produkty niezalecane, kiedy w organizmie stwierdza się wysoki poziom TG:
- produkty wysokoprzetworzone: konserwowe i w puszkach,
- słone przekąski: paluszki, chipsy, krakersy, solone i smażone orzeszki,
- cukier i syropy, np. glukozowo-fruktozowy,
- słodycze, batoniki, słodkie płatki śniadaniowe, ciastka, jogurty owocowe,
- słodzone, gazowane napoje i soki,
- tłuste rodzaje mięs, np. mięso wysokoprzetworzone, konserwy mięsne, parówki itp.,
- owoce w puszkach lub owoce suszone (które często są także dodatkowo słodzone),
- produkty z białej pszennej mąki,
- produkty typu fast-food,
- margaryny czy inne tłuszcze utwardzane (także uwodornione),
- zupy i sosy instant.
Przykładowy jadłospis na za wysokie TG
Śniadanie:
Żytnie kanapki z hummusem, mozzarellą, rukolą i pomidorem, posypane nasionami czarnuszki i skropione oliwą z oliwek.
II śniadanie:
Borówkowy koktajl z jogurtem naturalnym, siemieniem lnianym, płatkami owsianymi i orzechami włoskimi.
Obiad:
Łosoś pieczony w piekarniku z ziołami, porem, pomidorkami cherry i cukinią, podawany z kaszą gryczaną i sałatką z mixu, ogórkiem i oliwą z oliwek.
Kolacja:
Jajko na miękko z dowolnymi surowymi warzywami, grzankami z ciemnego pieczywa i plasterkami awokado.