Kobieta wybudzona w nocy leży w łóżku, na pierwszym planie zegarek-budzik wskazujący godzinę 3 w nocy
Weronika Grzywna

Wybudzanie się w nocy – budzenie się w nocy i problem z zaśnięciem

Wybudzanie się w środku nocy należy do bardzo frustrujących, a jednocześnie niestety powszechnych sytuacji, które co jakiś czas dotykają każdego z nas. Jeśli powtarza się to regularnie, należy poszukać przyczyny i wyeliminować czynnik, który wywołuje nocne, niechciane pobudki. Poza tym warto poznać uniwersalne, sprawdzone sposoby, które mogą być skuteczne w radzeniu sobie z wybudzaniem się w nocy.

Wybudzanie się w nocy z pewnością co jakiś czas przytrafia się każdemu. Jeżeli nie budzimy się w nocy regularnie, nie powinno to być niczym niepokojącym. Problem pojawia się w momencie, gdy zdarza się to często i mimo usilnych prób, po obudzeniu się w środku nocy nie jesteśmy w stanie ponownie zasnąć. Co może być przyczyną częstego wybudzania się w nocy i jak sobie z tym radzić?

Co zrobić przy wybudzaniu się w nocy?

Wiele osób zadając sobie pytanie: dlaczego budzę się w nocy i nie mogę zasnąć?”, próbuje znaleźć nie tylko przyczynę, ale i skuteczny sposób walki ze zbyt częstym wybudzaniem się w środku nocy. Zazwyczaj przewracamy się z boku na bok, martwiąc się tym, że nadal nie udało się nam zasnąć. Wszystko to skutkuje gorszym samopoczuciem w ciągu dnia, rozdrażnieniem, zmęczeniem i trudnościami z koncentracją.

Co możemy więc zrobić, gdy budzimy się w nocy? Przede wszystkim musimy uświadomić sobie problem, którego nie powinniśmy bagatelizować. Odpowiednia ilość i jakość snu jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, dlatego też musimy o nią właściwie dbać. W pierwszej kolejności zaleca się wprowadzenie działań profilaktycznych, które pomogą nam poprawić jakość naszego snu. Czasami, jednak jeżeli wybudzanie w nocy znacząco utrudnia nasze codzienne funkcjonowanie, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty.

Budzenie się w nocy i problem z zaśnięciem – rodzaje

Wybudzanie się w środku nocy zostało zaklasyfikowane w Kryteriach Diagnostycznych Zaburzeń Psychicznych (DSM-5) jako zaburzenie związane z wybudzaniem się podczas snu non-REM. Ponadto może ono przyjąć formę wybudzania się z lunatykowaniem lub z lękami nocnymi.

Zaburzeniu związanemu z wybudzaniem się podczas snu non-REM z lękami nocnymi towarzyszy krzyk, intensywny strach oraz pobudzenie somatyczne, np. przyspieszony oddech, bicie serca, pocenie się. Warto wiedzieć, że wybudzanie się z lękami nocnymi uważane jest za patologiczne jedynie wśród osób dorosłych. Może być ono dodatkowo powiązane z zaburzeniami lękowymi lub zaburzeniami osobowości.

W przypadku braku zdiagnozowanych zaburzeń psychicznych lub problemów zdrowotnych wybudzanie się w nocy z lękiem przez dziecko uważane jest za normalne zachowanie, z którego wraz z czasem powinno ono wyrosnąć.

Powiązane produkty

Dlaczego budzę się w nocy? Przyczyny

Wiele osób borykających się z problemami ze snem skarży się na codzienne budzenie się w nocy o jednej godzinie. Na ten temat powstało wiele teorii związanych między innymi z regularnymi pobudkami dokładnie o 3 w nocy, czy też 3:33. Niektórzy doszukują się w tym fakcie metafizyki, wskazując na obecność duchów, złych mocy czy demonów.

W rzeczywistości jednak budzenie się o 3 w nocy może mieć związek ze spadkiem melatoniny, wzrostem temperatury ciała i zwiększeniem wydzielania się hormonów odpowiedzialnych za mobilizację organizmu do działania. Ma to związek z faktem, że o tej porze nasz śpiący organizm zaczyna stopniowo przygotowywać się do kolejnego dnia aktywności.  

Jako przyczyny częstego budzenia i przebudzania się w nocy wymienia się również:

  • przewlekły stres,
  • bezdech senny – w trakcie snu osoba przestaje na chwilę oddychać, co powoduje gwałtowne wybudzenie,
  • zaburzenia psychiczne, np. zaburzenia lękowe lub depresja,
  • choroby tarczycy  brak równowagi hormonalnej utrudnia zasypianie i sprzyja przebudzaniu się w nocy,
  • spożywanie alkoholu przed snem,
  • nieodpowiednio dostosowany materac, który powoduje dyskomfort,
  • choroby układu sercowo-naczyniowego,
  • nadmierne korzystanie z telefonu przed snem  urządzenia elektroniczne emitują światło niebieskie, które hamuje produkcję melatoniny,
  • przeciążenie obowiązkami,
  • skłonności do zamartwiania się,
  • dolegliwości bólowe,
  • stosowanie niektórych środków farmakologicznych,
  • częste oddawanie moczu.
Częstość zaburzenia snu rośnie wraz z wiekiem. Ponadto na budzenie się w nocy skarżą się często kobiety w ciąży oraz te znajdujące się w okresie menopauzy.

Częste wybudzanie się dziecka w nocy – przyczyny

Jednym z powodów, dla którego dziecko nie przesypia całej nocy, są skoki rozwojowe, które mają miejsce w pierwszym roku życia malucha. Jego układ nerwowy ulega wówczas intensywnemu rozwojowi, co powoduje, że dziecko budzi się w środku nocy i może mieć trudności z ponownym zaśnięciem.

Wybudzanie się w nocy niemowlaka może także być spowodowane głodem, nieodpowiednią temperaturą w pomieszczeniu, przemoczoną pieluszką, kolką, ząbkowaniem, czy dolegliwościami bólowymi.

U starszych dzieci z kolei przyczyny wybudzania się w nocy mogą być wywołane objawami lękowymi, które wynikają z codziennych doświadczeń, a zwłaszcza zmianami życiowymi, takimi jak pójście do szkoły lub przeprowadzka. U dzieci często obserwowane jest wybudzanie się w nocy z lękiem, któremu towarzyszyć może krzyk. Czasami jest to spowodowane po prostu koszmarami sennymi. Aby zadbać o odpowiednią ilość i jakoś snu dziecka, każdy rodzic powinien jednak za każdym razem starać się poznać dokładną przyczynę wybudzenia się.

Sposoby na wybudzanie w nocy – jak ponownie zasnąć?

W celu zadbania o odpowiednią nie tylko ilość, ale i jakość snu przede wszystkim powinniśmy wdrożyć właściwą higienę snu. Przed zaśnięciem warto przewietrzyć sypialnię i zadbać o optymalną temperaturę (1821 stopni Celsjusza). Przed snem powinniśmy wyciszyć się i zrelaksować. Nie zaleca się picia alkoholu i kawy przed snem ani spożywania obfitych posiłków.

Badania wskazują również na to, że używanie urządzeń emitujących światło niebieskie po zgaszeniu światła, powiązane jest z zaburzeniami snu. Jeżeli wybudzisz się ze snu w środku nocy, nie wstawaj ani nie zaświecaj światła. Ciemność pozwoli Ci szybciej powrócić do snu. Nie sprawdzaj telefonu, ponieważ światło niebieskie zahamuje produkcję melatoniny.

W przypadku nocnego wybudzenia wyniki badań sugerują także, aby nie spoglądać na zegarek, bowiem sprawdzając godzinę, stajemy się coraz bardziej sfrustrowani (bo np. okazuje się, że spaliśmy bardzo krótko, jest już blisko planowanej godziny pobudki, albo też upływają kolejne dziesiątki minut, a my nadal nie zapadaliśmy w sen), co nie sprzyja zaśnięciu.

Pomocne w ponownym zaśnięciu mogą być natomiast ćwiczenia oddechowe, które pozwolą wyciszyć się i odprężyć. Dobrze sprawdzi się metoda 4-7-8, która polega na wciąganiu powietrza nosem przez 4 sekundy, wstrzymywaniu oddechu na 7 sekund i wydychaniu przez kolejne 8 sekund.

Należy pamiętać o tym, że często wybudzanie się w nocy może sygnalizować problemy natury zdrowotnej i psychicznej, dlatego też w niektórych przypadkach wskazana może okazać się psychoterapia lub leczenie farmakologiczne.

  1. Gajda, E., Wanot, B., Biskupek-Wanot, A. (2020). Zaburzenia snu, DOI: 10.16926/pzp.1.2020.03
  2. Kawalec, A., Pawlas, K. (2013), Czynniki środowiskowe wpływające na sen oraz zachowywanie higieny snu,Probl Hig Epidemiol" 2013, 94(1): 1-5
  3. Morrison, J. (2016), DSM 5- bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicysty, tłum Robert Andruszko. Kraków; Wydawnictwo UJ.
  4. Pierzchała, W., Oławska-Dzierżęga, A. (2007), Zaburzenia snu w chorobach wewnętrznych, Forum Medycyny Rodzinnej" 2007;1(1):50-57.
  5. Sykut, A., Ślusarska, B., Jędrzejkiewicz, B., Nowicki, G. (2017), Zaburzenia snu jako powszechny problem społeczny - wybrane uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przyczyny i objawy nerwicy – jakie są rodzaje i jak objawiają się zaburzenia nerwicowe?

    Nerwica to niepsychotyczne zaburzenie psychiczne, którego przyczyn upatruje się najczęściej w czynnikach środowiskowych oraz genetycznych. Objawy nerwicy nie obejmują wyłącznie sfery psychicznej (lęk, natrętne myśli), mogą także pochodzić ze strony układu oddechowego (np. trudności z oddychaniem), układu krążenia (np. przyspieszone tempo pracy serca), układu nerwowego (np. dezorientacja) czy układu pokarmowego (np. nudności i wymioty). W jaki jeszcze sposób mogą objawiać się zaburzenia nerwicowe?

  • Typy osobowości – jakie są? Charakterystyka

    Ludzie różnią się między sobą wyglądem, ale również – a może przede wszystkim – osobowością i charakterem. Warto poznać, w jaki sposób nauka odnosi się do tych kwestii i jakie typy osobowości wyodrębniali poszczególni badacze i myśliciele. W ten sposób możemy się również dowiedzieć, który typ osobowości sami posiadamy.

  • Jak rozpoznać "męską" depresję? Kto ma wiedzieć?

    Depresja to choroba, która może dotyczyć każdej płci, jednak niektóre cechy męskiej kultury i społeczeństwa mogą wpływać na to, w jaki sposób mężczyźni doświadczają i wyrażają objawy depresji.    

  • Wyzwania dla zdrowia psychicznego po pandemii COVID-19

    Jeszcze nigdy wcześniej nie żyliśmy w tak kosmopolitycznych warunkach. Świat trzymamy w telefonie, a na telekonferencjach łączymy się transnarodowo, międzykulturowo, interkontynentalnie. Podobnie szukamy konsultacji wirtualnych i teleporad ze specjalistami zdrowia i jedyne, co może stanowić barierę, to strefa czasowa i koszty.

  • Choroby psychiczne i związki. Jak żyć z osobą chorą psychicznie?

    Według badań przeprowadzonych przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie nawet 25% Polaków może doświadczać w swoim życiu trudności z zakresu zdrowia psychicznego. Oznacza to, że ok. 9 milionów osób boryka się z problemami wymagającym terapii lub przynajmniej konsultacji ze specjalistą z zakresu zdrowia psychicznego. Oczywiście liczby te nie dają pełnego obrazu sytuacji i nie uwzględniają osób w przejściowych kryzysach psychicznych na skutek trudnych lub traumatycznych wydarzeń z życia. Problem ten może dotyczyć nawet połowy wszystkich dorosłych – oczywistym jest więc, że duża część z tych osób może tworzyć w tym czasie związki.

  • Zdrowie psychiczne: gdzie zwrócić się o pomoc?

    Coraz więcej słyszymy o konieczności dbania o swoje zdrowie psychiczne. Informacje o tym, jak to zrobić, obiegają internet, powstają kolejne poradniki, w których zawarte są sposoby, na czym owa dbałość ma się opierać.

  • Anhedonia – czym jest? Jak odzyskać radość z życia?

    Czujesz, że nic nie sprawia Ci przyjemności? Rzeczy, które kiedyś Cię cieszyły, teraz nie mają żadnego znaczenia? Być może doświadczasz anhedonii, która niesie za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Anhedonia jest nie tylko jednym z objawów depresji, ale również współwystępuje z innymi trudnościami o podłożu psychicznym.

  • E-book "Dieta na relaks". Porady i jadłospis - jak złagodzić stres dietą

    Pod wpływem chronicznego stresu organizm wykorzystuje zgromadzone zapasy ustrojowe witamin z grupy B oraz znacząco zwiększa zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko, nienasycone kwasy tłuszczowe (szczególnie kwas DHA), witaminy, składniki mineralne oraz bioaktywne związki o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym . Istnieją jednak produkty, które pozytywnie wpływają na samopoczucie i funkcje poznawcze/

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij