Kobieta przerażona w środku nocy dręzącymi ją koszmarami
Weronika Grzywna

Koszmary senne – skąd się biorą, jak się ich pozbyć?

Koszmarów sennych doświadcza każdy z nas, niezależnie od wieku oraz płci. Realistyczne koszmary senne wywołują strach i niepokój. Wówczas zwykle budzimy się w ciągu nocy i mamy problem z ponownym zaśnięciem, co skutkuje zmęczeniem kolejnego dnia. Co oznaczają koszmary senne? Jakie są przyczyny częstych koszmarów sennych i jak się ich pozbyć?

Koszmary senne – przyczyny

Koszmary senne pojawiają się najczęściej podczas fazy snu nazywanej REM. W czasie tej fazy nasz mózg jest bardzo aktywny, jednocześnie obserwowane są szybkie ruchy gałek ocznych. Czym są koszmary senne? Koszmary senne zaliczane są do parasomnii, czyli zaburzeń snu związanych ze snem REM. Są one formą marzeń sennych, nacechowanych nieprzyjemną i przerażającą treścią.

Wiele osób zastanawia się, dlaczego ma koszmary senne. Zadajemy sobie to pytanie, ponieważ chcemy poznać ich przyczynę, by móc z nimi walczyć. Niestety, przyczyny koszmarów sennych nie do końca zostały poznane. Wielu naukowców wskazuje na to, że koszmary senne mogą być odzwierciedleniem stresu i doświadczeń odczuwanych w ciągu dnia.

Częstsze koszmary senne mogą być następstwem traumy, molestowania, przemocy seksualnej, śmierci bliskiej osoby, przewlekłego stresu, napięć emocjonalnych. Przyczyn marzeń sennych można także dopatrywać się w nieodpowiedniej higienie snu i nadużywaniu substancji psychoaktywnych.

Badania pokazują również, że koszmary częściej pojawiają się u osób zmagających się z zespołem stresu pourazowego (PTSD). Wówczas marzenia senne dotyczą traumatycznego wydarzenia, jakiego doświadczyła dana osoba. Na nieprzyjemne sny częściej skarżą się także kobiety w ciąży. Koszmary senne w ciąży są wynikiem niepokoju i lęku o dziecko, a także wahań nastroju związanych ze zmianami hormonalnymi.

Wielu specjalistów wskazuje także na nowe zjawisko, jakim są “koszmary senne po covidzie”. Nieprzyjemne sny i jednocześnie zaburzenia snu pojawiają się u pacjentów po przechorowaniu COVID-19. Ponadto badanie opublikowane w czasopiśmie „Dreaming” pokazało, że kobiety i mężczyźni podczas lockdownu częściej doświadczali koszmarów sennych. Można podejrzewać, że miało to powiązanie z długotrwałym przebywaniem w odosobnieniu.

Koszmary senne u dzieci

Zgodnie z badaniami koszmary senne bardzo często obserwowane są u dzieci i w większości przypadków nie są one uważane za patologiczne zjawisko. Największe nasilenie tego typu snów ma miejsce między 3. a 5. rokiem życia, w związku z czym sporadyczne koszmary senne u 3-latka będą raczej normalne i mogą być wywołane m.in. przemęczeniem, gorączką czy skokami rozwojowymi. Jeżeli jednak sny przyczyniają się do obniżenia jakości i ilości snu, do nadmiernego lęku, stresu i niepokoju, wówczas należy poznać ich przyczynę.

Jakie są przyczyny koszmarów sennych u dzieci? Tego typu marzenia senne u dzieci mogą być spowodowane m.in. wydarzeniami w najbliższym środowisku, np. kłótnią rodziców, zmianą szkoły, rozwodem rodziców, śmiercią bliskiej osoby, ale również czytaniem opowieści lub oglądaniem filmów, które wywołują strach, graniem w gry obfitujące w brutalność i przeraźliwe sceny.

Warto dodatkowo wiedzieć, że koszmary senne u niemowląt również mogą być zaobserwowane przez rodziców. Jak rozpoznać koszmary senne u niemowląt? Zazwyczaj dziecko płacze przez sen lub zaczyna płakać zaraz po przebudzeniu.

Polecane dla Ciebie

Co oznacza koszmar senny?

Znaczenie koszmarów sennych dla wielu z nas stanowi zagadkę. Niemniej jednak nie powinniśmy szukać ich wyjaśnienia w sennikach, ponieważ w większości przypadków będą to wyjaśnienia niezgodne z nauką. Aby dowiedzieć się, co oznaczają koszmary senne, warto przyjrzeć się aspektom psychologicznym oraz sytuacjom z naszego życia, które mogły je wywołać.

Czy koszmary senne to choroba? Koszmary senne zostały zaklasyfikowane jako zaburzenia snu z grupy parasomnii, jednak nie są one określane mianem choroby. Często współwystępują one z innymi zaburzeniami psychicznymi. Depresja, nerwica (zaburzenia lękowe) czy zespół stresu pourazowego (PTSD) to niektóre zaburzenia, w których przebiegu obserwowane są koszmary senne.

Jak pozbyć się koszmarów sennych?

Znalezienie skutecznego sposobu na to, jak pozbyć się koszmarów sennych i co zrobić na koszmary senne, nie jest prostym zadaniem. W pierwszej kolejności warto zadbać o odpowiednią higienę snu: utrzymanie optymalnej temperatury w pomieszczeniu, wyciszenie się przed snem, rezygnacja z obfitej kolacji oraz spożywania alkoholu przed snem.

W przypadku gdy częste koszmary senne nawracają i wyraźnie wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie, warto skorzystać z pomocy specjalisty. Leczenie koszmarów sennych rozpoczyna się od znalezienia ich przyczyny, a następnie – w zależności od postawionej diagnozy – będzie opierać się na psychoterapii i/lub leczeniu farmakologicznym.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że nie istnieją leki na koszmary senne. Jeżeli jednak koszmary senne są objawem, np. depresji, wdrożenie leków przeciwdepresyjnych może zmniejszyć częstotliwość ich występowania.

  1. Akkaoui, M.A., Lejoyeux, M., d’Ortho, M.P., Geoffroy, P.A., Nightmares in Patients with Major Depressive Disorder, Bipolar Disorder, and Psychotic Disorders: A Systematic Review, „Journal of Clinical Medicine” 2020; 9(12): 3990.
  2. Łada, D., Gulcz, M., Podejście poznawczo-behawioralne w leczeniu koszmarów sennych, „Psychoterapia” 2003, 2: 57-61.
  3. Spoormaker, V., Schredl, M., Van Den Bout, J., Nightmares: from anxiety symptom to sleep disorder, „Sleep Medicine Reviews” 2006, 10(1): 19-31.
  4. Walker, M.P., van der Helm, E., Overnight therapy? The role of sleep in emotional brain processing, „Psychological Bulletin” 2009, 135(5): 731–748.
  5. Krakow, B., Kellner, R., Pathak, D., Lambert, L., Imagery rehearsal treatment for chronic nightmares, „Behavioral Research and Therapy” 1995, 33(7): 837-843.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lunatykowanie, sennowłóctwo – czy somnambulizm można wyleczyć?

    Lunatykowanie, inaczej somnambulizm lub sennowłóctwo, to zaburzenie snu występujące u osób dorosłych, ale jednak przede wszystkim u małych dzieci. Doświadcza go od kilku do kilkunastu procent najmłodszych. Czym jest ta przypadłość? Co wiadomo na jej temat?

  • Astenia – objawy, przyczyny, leczenie

    Astenia, czyli przewlekłe zmęczenie, to stan, w którym czujemy się nieustannie osłabieni, znużeni i towarzyszy nam brak motywacji. Astenia nie jest jednak zwykłym zmęczeniem, może być bowiem zarówno przyczyną, jak i objawem poważnych schorzeń oraz zaburzeń. Co to jest astenia? Jakie są jej objawy i jak wygląda leczenie?

  • Kompleks Elektry – na czym polega?

    Większość z nas – przede wszystkim za sprawą szkolnego nauczania i lekcji języka polskiego – słyszało o kompleksie Edypa i mniej więcej wie, na czym polega. Czym jest jednak kompleks Elektry i na czym polega?

  • Stres informacyjny – czym jest? Jak rozpoznać?

    Żyjemy w świecie, w którym z każdej strony jesteśmy bombardowani informacjami. Słuchamy radia, oglądamy telewizję, czy przeglądamy Internet w poszukiwaniu coraz to nowszych informacji. Jak się jednak okazuje, przeciążenie informacjami może przerodzić się w stres informacyjny. Jak go pokonać?

  • Syndrom oszusta – na czym polega?

    Masz wrażenie, że sukcesy, jakie osiągasz, są czystym przypadkiem? Czujesz, że nie zasługujesz na swoje osiągnięcia? Być może cierpisz na syndrom oszusta, który związany jest z brakiem wiary we własne możliwości. Według badań syndromu oszusta doświadcza w jakimś aspekcie swojego życia aż 70 proc. populacji. Jakie są jego przyczyny i jak go pokonać?

  • Syndrom Piotrusia Pana – na czym polega? Jak żyć z Piotrusiem Panem?

    Syndrom Piotrusia Pana to pojęcie określające mężczyznę, który pomimo swojego dorosłego wieku nie potrafi zachowywać się jak dorosła, dojrzała osoba. Piotruś Pan nie bierze odpowiedzialności za swoje czyny i prowadzi powierzchowne życie. Jak wygląda leczenie syndromu Piotrusia Pana i jak najskuteczniej z nim walczyć?

  • Jakie są etapy żałoby?

    Strata bliskiej osoby to zawsze trudne i bolesne doświadczenie. Zmagamy się wtedy z wieloma negatywnymi emocjami, które utrudniają nasze codzienne funkcjonowanie. Po śmierci bliskiej osoby doświadczamy żałoby, która pozwoli nam pogodzić się ze stratą i nauczyć się żyć „na nowo”. Na czym polega żałoba i jakie są jej etapy? Jak poradzić sobie z żałobą?

  • Jak sobie radzić po śmierci bliskiej osoby?

    Pogodzenie się ze śmiercią kogoś bliskiego jest bardzo trudnym zadaniem. W obliczu śmierci bliskiej osoby odczuwamy bowiem szereg różnych emocji. Czujemy rozpacz, mamy wrażenie, że jesteśmy bezradni, że to, co się wydarzyło, jest niesprawiedliwe. Strata ukochanej osoby zawsze wywołuje ból, jednak w pewnym momencie będziemy musieli nauczyć się żyć na nowo. Jak to zrobić?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij