Kobieta z bólem zatok dotykająca nasady nosa
Weronika Krawiec

Ból zatok – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Okres jesienno-zimowy to czas wzmożonego występowania infekcji układu oddechowego. W sezonie przeziębieniowym, lecz również w innych porach roku, chorzy często skarżą się na ból zatok. Jakie mogą być jego przyczyny? Czy jest to niebezpieczne? Jak sobie radzić z bólem w okolicy zatok?

  1. Jakie są przyczyny bólu zatok?
  2. Ból zatok – lokalizacja 
  3. Ból zatok – diagnostyka
  4. Ból zatok a COVID-19
  5. Jak leczyć ból zatok?
  6. Ból zatok – jakie są domowe sposoby na bolące zatoki?

Jakie są przyczyny bólu zatok?

Najczęstszą przyczyną bólu zatok jest zapalenie zatok przynosowych (rhinosinusitis). Schorzenie może być ostre lub przewlekłe: ostre zapalenie zatok trwa poniżej 12. tygodni, natomiast przewlekłe trwa zdecydowanie dłużej, utrzymuje się powyżej 12. tygodni.

Zapalenie zatok może być spowodowane zakażeniem: 

  • wirusowym, 
  • powirusowym,
  • bakteryjnym. 

Zakażenie wirusowe to tak zwane przeziębienie, które ustępuje samo w ciągu 10 dni, może mu towarzyszyć ból zatok, ból głowy i gardła, wyciek z nosa (rzadko występuje wirusowe zapalenie zatok bez kataru). Zakażenie powirusowe powoduje chorobę, która trwa dłużej i jest bardziej nasilona od 5 doby. Chore zatoki, których przyczyną jest bakteria objawiają się bólem zatok, ropnym wyciekiem z nosa i gorączką. 

Zapalenie zatok (niezależnie od przyczyny) powoduje: ból zatok, który może objawiać się jako ból głowy w okolicy czoła nasilający się przy schylaniu, ból w okolicy szczęki lub policzków, ból zębów, upośledzenie węchu lub smaku, zatkanie nosa i gorączkę. 

Poznanie dokładnej przyczyny chorych zatok może być problematyczne ze względu na bardzo podobne objawy. Należy pamiętać, że antybiotykoterapię stosuje się wyłącznie w przypadku zakażenia bakteryjnego. Nieuzasadnione przyjmowanie antybiotyków może prowadzić do antybiotykoodporności.

Sprawdź preparaty na ból zatok dostępne na DOZ.pl.

Ból zatok – przyczyny nielaryngologiczne

Poza zapaleniem zatok, ból nosa może być spowodowany przez alergię. Towarzyszy mu wówczas przezroczysta wydzielina z nosa. Nieprawidłowości w budowie nosa, takie jak skrzywienie przegrody nosa, uraz, złamanie także mogą być przyczyną bólu zatok.

Ból zatok – lokalizacja 

Ból w różnych okolicach głowy świadczy o zapaleniu poszczególnych zatok:

  • zapalenie zatoki czołowej – ból odczuwalny w okolicy czoła, nasila się przy schylaniu,
  • zapalenie zatoki szczękowej – ból odczuwalny w okolicy policzków, zębów, najczęściej w godzinach porannych oraz w ciągu dnia,
  • zapalenie zatoki sitowej – ból odczuwalny w okolicy oczodołu, przyśrodkowego kąta oka,
  • zapalenie zatoki klinowej – ból odczuwalny w okolicy szczytu głowy, za oczami, na potylicy, promieniuje do tyłu głowy. Może nasilać się w wyniku zwiększenia ciśnienia w jamie nosowej, np. podczas nurkowania czy lądowania samolotu.

Należy pamiętać, że niemowlęta nie mają wykształconych zatok czołowych, więc nie można rozpoznać zapalenia w tej okolicy. Szczególną uwagę należy zwrócić na zapalenie zatok sitowych u niemowląt, gdyż może mieć poważne konsekwencje pod postacią zapalenia oczodołu i skutkować nawet utratą wzroku.

Powiązane produkty

Ból zatok – diagnostyka

Aby poznać przyczyny bólu zatok, można wykonać badania krwi – OB, poziom leukocytów – ich podwyższone wartości mogą świadczyć o zakażeniu. Badaniem obrazowym wykonywanym w diagnostyce chorych zatok jest CT (tomografia komputerowa) zatok przynosowych. Badanie to wykonuje się bez kontrastu. Rezonans magnetyczny jest natomiast wykonywany przy podejrzeniu zakażenia grzybiczego zatok lub nowotworu. 

Jeśli leczenie jest nieskuteczne, a podany antybiotyk nie działa, wykonuje się nakłucie zatoki w celu pobrania płynu, który następnie poddaje się badaniu mikrobiologicznemu. Nie wykonuje się go rutynowo, lecz dzięki temu badaniu można zastosować antybiotykoterapię celowaną. 

Ból zatok a COVID-19

Objawy podobne do zapalenia zatok może wywoływać również wirus SARS–CoV2. Zakażenie COVID–19 może manifestować się szeregiem objawów ze strony układu oddechowego, są to m.in.: kaszel, katar, bóle zatok (głowy), zaburzenia węchu i smaku. Część z nich występuje również w zapaleniu zatok, dlatego obserwując u siebie któreś z tych symptomów, należy wykonać test RT-PCR w celu wykluczenia zakażenia koronawirusem.

Jak leczyć ból zatok?

Lecząc ból zatok, należy przede wszystkim skupić się na jego przyczynie. Główną przyczyną zapaleń zatok są zakażenia wirusowe, przy których przyjmujemy postawę wyczekującą i stosujemy leczenie objawowe. 

Co pomoże w złagodzeniu objawy bólu zatok? 

  • leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, takie jak ibuprofen i paracetamol,
  • płukanie nosa solą fizjologiczną, 
  • inhalacje na zatoki, np. z wykorzystaniem olejków eterycznych (aukaliptusowego, miętowego, sosnowego) czy ziół (rumianki, szałwii, nagietka),
  • płukanie zatok (irygacje),
  • glikokortykosteroidy donosowe stosowane do 14 dni (1–2 x dziennie),
  • leki antyhistaminowe u chorych z alergią – zmniejszą obrzęk błony śluzowej,
  • donosowe leki obkurczające błonę śluzową nosa,
  • antybiotyki – u chorych z bakteryjnym zapaleniem zatok – głównie amoksycylina.

Ból zatok – jakie są domowe sposoby na bolące zatoki?

Podstawą leczenia wszystkich dolegliwości związanych z zatokami jest odpoczynek i nawadnianie. Należy unikać wysiłku, zwłaszcza schylania się. Ciepłe okłady na bolesne miejsca mogą usprawnić usuwanie wydzieliny z zatok, a zarazem zmniejszyć ból nosa. Inhalacje solą fizjologiczną oraz płukanie wodą morską do nosa również pomogą w oczyszczeniu dróg oddechowych. Herbata z dodatkiem miodu, imbiru i cytryny będzie świetnym dodatkiem do kuracji.

  1. P. Gajewski, A. Szczeklik (red.), Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2020/2021, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, s. 459–461, 1284–1285.
  2. H.–G. Boenninghaus, Otolaryngologia, Springer PWN, Warszawa 1997.
  3. W. Kawalec, R. Grenda, H. Ziółkowska i in., Pediatria, PZWL, Warszawa 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.