Kobieta z bólem zatok dotykająca nasady nosa
Weronika Krawiec

Ból zatok – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Okres jesienno-zimowy to czas wzmożonego występowania infekcji układu oddechowego. W sezonie przeziębieniowym, lecz również w innych porach roku, chorzy często skarżą się na ból zatok. Jakie mogą być jego przyczyny? Czy jest to niebezpieczne? Jak sobie radzić z bólem w okolicy zatok?

  1. Jakie są przyczyny bólu zatok?
  2. Ból zatok – lokalizacja 
  3. Ból zatok – diagnostyka
  4. Ból zatok a COVID-19
  5. Jak leczyć ból zatok?
  6. Ból zatok – jakie są domowe sposoby na bolące zatoki?

Jakie są przyczyny bólu zatok?

Najczęstszą przyczyną bólu zatok jest zapalenie zatok przynosowych (rhinosinusitis). Schorzenie może być ostre lub przewlekłe: ostre zapalenie zatok trwa poniżej 12. tygodni, natomiast przewlekłe trwa zdecydowanie dłużej, utrzymuje się powyżej 12. tygodni.

Zapalenie zatok może być spowodowane zakażeniem: 

  • wirusowym, 
  • powirusowym,
  • bakteryjnym. 

Zakażenie wirusowe to tak zwane przeziębienie, które ustępuje samo w ciągu 10 dni, może mu towarzyszyć ból zatok, ból głowy i gardła, wyciek z nosa (rzadko występuje wirusowe zapalenie zatok bez kataru). Zakażenie powirusowe powoduje chorobę, która trwa dłużej i jest bardziej nasilona od 5 doby. Chore zatoki, których przyczyną jest bakteria objawiają się bólem zatok, ropnym wyciekiem z nosa i gorączką. 

Zapalenie zatok (niezależnie od przyczyny) powoduje: ból zatok, który może objawiać się jako ból głowy w okolicy czoła nasilający się przy schylaniu, ból w okolicy szczęki lub policzków, ból zębów, upośledzenie węchu lub smaku, zatkanie nosa i gorączkę. 

Poznanie dokładnej przyczyny chorych zatok może być problematyczne ze względu na bardzo podobne objawy. Należy pamiętać, że antybiotykoterapię stosuje się wyłącznie w przypadku zakażenia bakteryjnego. Nieuzasadnione przyjmowanie antybiotyków może prowadzić do antybiotykoodporności.

Sprawdź preparaty na ból zatok dostępne na DOZ.pl.

Ból zatok – przyczyny nielaryngologiczne

Poza zapaleniem zatok, ból nosa może być spowodowany przez alergię. Towarzyszy mu wówczas przezroczysta wydzielina z nosa. Nieprawidłowości w budowie nosa, takie jak skrzywienie przegrody nosa, uraz, złamanie także mogą być przyczyną bólu zatok.

Ból zatok – lokalizacja 

Ból w różnych okolicach głowy świadczy o zapaleniu poszczególnych zatok:

  • zapalenie zatoki czołowej – ból odczuwalny w okolicy czoła, nasila się przy schylaniu,
  • zapalenie zatoki szczękowej – ból odczuwalny w okolicy policzków, zębów, najczęściej w godzinach porannych oraz w ciągu dnia,
  • zapalenie zatoki sitowej – ból odczuwalny w okolicy oczodołu, przyśrodkowego kąta oka,
  • zapalenie zatoki klinowej – ból odczuwalny w okolicy szczytu głowy, za oczami, na potylicy, promieniuje do tyłu głowy. Może nasilać się w wyniku zwiększenia ciśnienia w jamie nosowej, np. podczas nurkowania czy lądowania samolotu.

Należy pamiętać, że niemowlęta nie mają wykształconych zatok czołowych, więc nie można rozpoznać zapalenia w tej okolicy. Szczególną uwagę należy zwrócić na zapalenie zatok sitowych u niemowląt, gdyż może mieć poważne konsekwencje pod postacią zapalenia oczodołu i skutkować nawet utratą wzroku.

Powiązane produkty

Ból zatok – diagnostyka

Aby poznać przyczyny bólu zatok, można wykonać badania krwi – OB, poziom leukocytów – ich podwyższone wartości mogą świadczyć o zakażeniu. Badaniem obrazowym wykonywanym w diagnostyce chorych zatok jest CT (tomografia komputerowa) zatok przynosowych. Badanie to wykonuje się bez kontrastu. Rezonans magnetyczny jest natomiast wykonywany przy podejrzeniu zakażenia grzybiczego zatok lub nowotworu. 

Jeśli leczenie jest nieskuteczne, a podany antybiotyk nie działa, wykonuje się nakłucie zatoki w celu pobrania płynu, który następnie poddaje się badaniu mikrobiologicznemu. Nie wykonuje się go rutynowo, lecz dzięki temu badaniu można zastosować antybiotykoterapię celowaną. 

Ból zatok a COVID-19

Objawy podobne do zapalenia zatok może wywoływać również wirus SARS–CoV2. Zakażenie COVID–19 może manifestować się szeregiem objawów ze strony układu oddechowego, są to m.in.: kaszel, katar, bóle zatok (głowy), zaburzenia węchu i smaku. Część z nich występuje również w zapaleniu zatok, dlatego obserwując u siebie któreś z tych symptomów, należy wykonać test RT-PCR w celu wykluczenia zakażenia koronawirusem.

Jak leczyć ból zatok?

Lecząc ból zatok, należy przede wszystkim skupić się na jego przyczynie. Główną przyczyną zapaleń zatok są zakażenia wirusowe, przy których przyjmujemy postawę wyczekującą i stosujemy leczenie objawowe. 

Co pomoże w złagodzeniu objawy bólu zatok? 

  • leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, takie jak ibuprofen i paracetamol,
  • płukanie nosa solą fizjologiczną, 
  • inhalacje na zatoki, np. z wykorzystaniem olejków eterycznych (aukaliptusowego, miętowego, sosnowego) czy ziół (rumianki, szałwii, nagietka),
  • płukanie zatok (irygacje),
  • glikokortykosteroidy donosowe stosowane do 14 dni (1–2 x dziennie),
  • leki antyhistaminowe u chorych z alergią – zmniejszą obrzęk błony śluzowej,
  • donosowe leki obkurczające błonę śluzową nosa,
  • antybiotyki – u chorych z bakteryjnym zapaleniem zatok – głównie amoksycylina.

Ból zatok – jakie są domowe sposoby na bolące zatoki?

Podstawą leczenia wszystkich dolegliwości związanych z zatokami jest odpoczynek i nawadnianie. Należy unikać wysiłku, zwłaszcza schylania się. Ciepłe okłady na bolesne miejsca mogą usprawnić usuwanie wydzieliny z zatok, a zarazem zmniejszyć ból nosa. Inhalacje solą fizjologiczną oraz płukanie wodą morską do nosa również pomogą w oczyszczeniu dróg oddechowych. Herbata z dodatkiem miodu, imbiru i cytryny będzie świetnym dodatkiem do kuracji.

  1. P. Gajewski, A. Szczeklik (red.), Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2020/2021, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, s. 459–461, 1284–1285.
  2. H.–G. Boenninghaus, Otolaryngologia, Springer PWN, Warszawa 1997.
  3. W. Kawalec, R. Grenda, H. Ziółkowska i in., Pediatria, PZWL, Warszawa 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Zespół Retta – objawy, dziedziczenie i leczenie

    Zespół Retta to rzadkie zaburzenie neurorozwojowe. Dotyczy mutacji na chromosomie X, więc występuje głównie u dziewczynek. Szacuje się, że zespół Retta dotyka 1 na 10–15 tys. urodzonych dzieci płci żeńskiej. Może być jednak częstszy, gdyż bywa niezdiagnozowany. Zwykle nie ujawnia się od razu po urodzeniu. Dziecko z zespołem Retta przez wiele miesięcy może rozwijać się prawidłowo i dopiero z czasem zaczną się u niego pojawiać niepokojące objawy.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Pieczenie, upławy i swędzenie kobiecych okolic intymnych? To może być infekcja pochwy. Jak zapobiegać i leczyć stany zapalne?

    Upławy, pieczenie i swędzenie okolic intymnych to nie tylko uporczywe i często nawracające przypadłości, ale także objawy infekcji, która może doprowadzić do niepłodności, jeśli zostanie zaniedbana. Infekcje okolic intymnych mogą przydarzyć się kobiecie w każdym wieku, przed porodem, w trakcie ciąży i w połogu. Czy istnieje jedna uniwersalna odpowiedź na pytanie – jak skutecznie wyleczyć i zapobiegać zakażeniom pochwy? Otóż nie, nie istnieje. Można jednak postępować zgodnie z pewnymi wskazówkami, dzięki którym nawet przy pomocy domowych sposobów na infekcje intymne możliwe jest złagodzenie tych najbardziej dokuczliwych objawów. Więcej informacji na ten temat znajduje się w niniejszym artykule.

  • Uczulenie na słońce – przyczyny. Jak złagodzić objawy wysypki od słońca?

    Promienie słoneczne wykorzystywane są do produkowania witaminy D, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości oraz wzmacniania układu odpornościowego. Niestety zbyt długa bądź zbyt intensywna ekspozycja na słońce może powodować występowanie alergii. Uczulenie na słońce może dotknąć każdego z nas, dlatego też warto wiedzieć, jak postępować, gdy na ciele pojawi się wysypka od słońca.

  • Zespół słabości (kruchości) to nie zwykłe starzenie. Objawy, diagnoza, leczenie

    Proces starzenia jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka i ma znaczący wpływ zarówno na fizyczne, jak i psychiczne funkcjonowanie seniorów. Wśród zachodzących zmian wymienić można między innymi pogorszenie pracy poszczególnych narządów, podatność na choroby, zaburzenia poznawcze czy zespół kruchości. Ten ostatni jest zagadnieniem szczególnie badanym przez geriatrów – szacuje się, że w populacji polskiej dotyka on około 7% seniorów, wśród których ponad 50% to osoby po 80. roku życia.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl