Starsza kobieta wykonuje inhalacje na zatoki
Marta Pietroń

Domowe sposoby na zatoki – skuteczne naturalne metody walki z chorymi zatokami

Okres jesienno-zimowy dla wielu osób jest czasem zmagania się z zapaleniem zatok. Kiedy pojawia się ból i uczucie rozpierania w okolicy zatok, a w nosie zalega wydzielina, którą ciężko jest usunąć, każdy szuka ratunku w domowej apteczce. Oprócz leków dostępnych w aptece, istnieje wiele domowych metod na bolące zatoki, które przyniosą ulgę i przywrócą radość ze swobodnego oddychania. Co będzie najlepsze na zatoki?

Domowe sposoby na zatoki – przyczyny i objawy problemów z zatokami 

Zatoki to przestrzenie pomiędzy kośćmi twarzoczaszki, wypełnione powietrzem i wyściełane błoną śluzową produkującą wydzielinę. U zdrowej osoby wydzielina ta jest regularnie usuwana na zewnątrz, a wdychane powietrze bezproblemowo wentyluje cały układ oddechowy. Problem pojawia się, gdy dochodzi do zapalenia wspomnianej błony śluzowej zatok. Najczęstszą przyczyną takiego stanu jest zakażenie wirusowe (wirus grypy, paragrypy, rinowirusy, orbiwirusy, wirusy RS czy adenowirusy), będące następstwem niedoleczonej lub powracającej infekcji górnych dróg oddechowych.

Oprócz tego przyczyną mogą być również infekcje bakteryjne lub grzybicze, wady anatomiczne bądź urazy przegrody nosa, różnego rodzaje alergie, a także występowanie polipów w zatokach, blokujące ich ujście. 

Niekorzystny wpływ na zatoki mają również: 

  • klimatyzacja, czy to w pomieszczeniu, czy też w samochodzie, 
  • zanieczyszczenia powietrza, w tym dym papierosowy, 
  • wychodzenie na zewnątrz zaraz po umyciu włosów, 
  • brak czapki na głowie w chłodne dni, 
  • suche powietrze. 

Zapalenie zatok jest bardzo często występującą dolegliwością o charakterystycznych objawach. Należą do nich:

  • rozpierający ból głowy, nasilony zwłaszcza w godzinach porannych, przy pochylaniu, aktywności fizycznej czy kichaniu, 
  • wydzielina z nosa lub jej ściekanie po tylnej ścianie gardła, 
  • niedrożność nosa,
  • zaburzony lub utracony węch,
  • brak apetytu, 
  • podwyższona temperatura ciała.

Dodatkowo może pojawić się ból górnych zębów, pomimo zachowanego zdrowego stanu uzębienia, ból lub uczucie zatkanego ucha oraz nieprzyjemny zapach z ust.

Domowe sposoby na zatoki – inhalacje i „parówki”

Od lat numerem jeden pośród naturalnych sposobów na zatoki są domowe inhalacje, które nie mają ograniczeń wiekowych – mogą je stosować zarówno dzieci, dorośli, jak i osoby starsze. Inhalacje nie tylko nawilżają i odkażają drogi oddechowe, ale przede wszystkim udrożniają zatkane zatoki, umożliwiając swobodne oddychanie.

Ich zaletą jest prostota wykonania oraz bezpośrednie trafianie użytego preparatu do dróg oddechowych, co zapewnia jego szybkie i efektywne działanie. Aby wykonać inhalację, wystarczy inhalator albo domowy zestaw, czyli garnek i ręcznik. 

Posiadając inhalator, można sięgnąć po gotowe preparaty i tutaj w zależności od potrzeby mamy do dyspozycji:  

  • sól izotoniczną (fizjologiczną) o stężeniu 0,9%, która będzie oczyszczać i nawilżać,
  • sól hipertoniczną o stężeniu 1,5% lub 3% (bardziej słona od izotonicznej), która będzie upłynniała wydzielinę, pomagając w jej usuwaniu na zewnątrz.

Dodatkowo preparaty te mogą być wzbogacone o kwas hialuronowy lub ektoinę. Obecność kwasu hialuronowego zapewnia odpowiednie nawilżenie i regenerację błony śluzowej, co jest istotne zwłaszcza przy mocno wysuszonej błonie śluzowej, aby wspomóc ruch rzęsek i umożliwić usuwanie wydzieliny. Zanim wykona się inhalację z kwasem hialuronowym, należy sprawdzić typ swojego inhalatora, ponieważ nie wszystkie radzą sobie z tak gęstym roztworem, dlatego też zastosowanie tutaj znajdują nebulizatory pneumatyczne (tłokowe). 

Ektoina tworzy natomiast na powierzchni błony śluzowej delikatną, cienką warstwę ochronną, zapewniając tym samym wysoki poziom nawilżenia i ochrony błonie śluzowej dróg oddechowych. Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne, a dzięki rozrzedzaniu gęstego śluzu – ułatwia odkrztuszanie. 

Słynna „parówka” na zatoki polega na pochylaniu się z ręcznikiem na głowie nad garnkiem i wdychaniem unoszącej się z niego pary.

Do inhalacji tym sposobem można wykorzystać: 

  • sól kuchenną (około 2 łyżki na 0,5 l gorącej, ale nie wrzącej wody),
  • olejki eteryczne (kilka kropel): eukaliptusowy, sosnowy, z drzewa herbacianego,
  • zioła (gotowanie mieszanki ziół, 50 g na 1 l wody, pod przykryciem przez około 10-15 minut): rumianek, tymianek, szałwia. 

Inhalacji z wykorzystaniem olejków eterycznych oraz mieszanek ziołowych nie należy wykonywać u dzieci poniżej 6. roku życia oraz u alergików. 

Polecane dla Ciebie

Domowe sposoby na zatoki – ciepłe okłady

Rozpierający ból głowy będący oznaką zapalenia zatok jest wynikiem napierania gromadzącej się wydzieliny na bardzo dobrze unerwioną błonę śluzową, wyściełającą drogi oddechowe. Natychmiastową ulgę przynoszą ciepłe okłady przykładane do czoła i nasady nosa.

Aby wykonać domowy okład na zatoki można sięgnąć po:

  • ręcznik ogrzany na kaloryferze, 
  • wielorazowy, żelowy kompres podgrzany zgodnie z zaleceniami producenta, 
  • woreczek z rozgrzaną na patelni lub w piekarniku solą jodowo-bromową, grochem lub gorczycą,
  • termofor zawierający suszone pestki wiśni. 

Co ważne, gotowy okład nie powinien być gorący, aby nie doszło do poparzenia skóry twarzy. 

Domowe sposoby na zatoki – naświetlania (lampa na zatoki)

Kolejnym domowym sposobem na bolące zatoki jest ich naświetlanie za pomocą lamp emitujących promieniowanie podczerwone. Przenikające w głąb tkanek światło poprawia ukrwienie, działa przeciwzapalnie oraz łagodzi ból w naświetlanym miejscu. Przed zastosowaniem lampy na zatoki, należy upewnić się czy nie istnieją żadne przeciwskazania do jej użycia – ciąża, żylaki, niewydolność krążenia czy choroba nowotworowa.

Bolące zatoki mogą skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie, dlatego zazwyczaj chory chwyta się wszystkich możliwych sposobów, aby sobie ulżyć. Należy jednak pamiętać, że ciepłolecznictwo zatok nie jest poparte badaniami naukowymi, które potwierdzałyby ich skuteczność w skracaniu przebiegu choroby. Metody te nie wyleczą zatok, co najwyżej przyniosą chwilową ulgę w rozpierającym bólu głowy. 

Domowe sposoby na zatoki – płukanie zatok 

W niektórych kulturach płukanie nosa i zatok to obowiązkowa pozycja codziennego dbania o higienę osobistą na równi z chociażby myciem zębów. Irygacja zatok pozwala usunąć nadmiar zgromadzonej wydzieliny, wypłukuje drobnoustroje oraz alergeny, a także nawilża wysuszoną błonę śluzową zatok. Do płukania używa się wodnego roztworu chlorku sodu o stężeniu izotonicznym lub hipertonicznym.

Chcąc oczyścić nos i zatoki, najłatwiej kupić w aptece gotowy zestaw do płukania zatok, składający się z butelki/dzbanka oraz saszetek z gotową porcją chlorku sodu, którą należy rozpuścić w określonej ilości przegotowanej wody, zgodnie z załączoną ulotką.

Oczywiście taki roztwór można sporządzić samemu, wykorzystując sól peklową oraz sodę oczyszczoną, jednak istnieje zdecydowanie większe ryzyko popełnienia błędu podczas przygotowywania roztworu do płukania zatok, co może skutkować podrażnieniem śluzówki. Niektórzy producenci, wzbogacają preparaty do płukania zatok o naturalne składniki takie jak: ektoina, której zadaniem jest zapewnienie dodatkowego nawilżenia przesuszonej błonie śluzowej nosa i zatok. 

Płukanie zatok najlepiej wykonywać nad wanną lub umywalką. Wystarczy delikatnie pochylić głowę w bok (tak aby ucho dotykało ramienia), po czym delikatnie wlewać roztwór chlorku sodu do „górnej” dziurki nosa, tak aby roztwór wypłynął drugą dziurką. Na czas płukania zatok, należy oddychać przez usta. Po przepłukaniu jednego roztworu nosowego można przejść do płukania przez drugą dziurkę nosa. 

Domowe sposoby na zatoki – nawilżanie. Woda morska do nosa

Kolejnym domowym sposobem na zatoki zapewniającym ich oczyszczenie, nawilżenie, a przy zastosowaniu odpowiedniego stężenia również udrożnienie zatkanego nosa, są roztwory wody morskiej w aerozolach. W ich przypadku również mamy do czynienia z roztworami izotonicznymi bądź hipertonicznymi, które stosuję się w zależności od oczekiwanych rezultatów. Aerozole z wodą morską są łatwe w użyciu, poręczne i dostępne w różnych objętościach, co umożliwia zabranie ich ze sobą i zastosowanie w każdych warunkach. 

Domowe sposoby na zatoki – leki na zatoki z apteki 

Jeśli zapalenie zatok utrzymuje się przez kilka dni i pomimo stosowania domowych sposobów, a objawy zamiast ustępować, przybierają na sile, należy wdrożyć leczenie preparatami z apteki. Zalecane jest stosowanie leków:

  • przeciwbólowych i przeciwgorączkowych – ibuprofen, naproksen, paracetamol,  
  • przeciwobrzękowych – pseudoefedryna, 
  • zwężające naczynia krwionośne – bromek ipratroprium, ksylometazolina, 
  • glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego w postaci aerozolu,
  • ziołowych – zioła upłynniające wydzielinę (korzeń goryczki, kwiat pierwiosnka, kwiat bzu czarnego, ziele werbeny), wyciąg z liścia Andrographis paniculata, ekstrakt z pelargonii afrykańskiej, ekstrakt ze świeżych bulw fiołka alpejskiego, cyneol z olejku eukaliptusowego, bromelaina. 

W przypadku dalszego braku poprawy stanu zdrowia, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Jeśli rozpoznane zostanie ostre, bakteryjne zapalenie zatok to leczenie obejmie antybiotykoterapię. Dodatkowo lekarz może wdrożyć glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego w postaci aerozolu, a jeśli przebieg choroby jest wyjątkowo ciężki – w postaci doustnej. 

  1. P. K. Tuszyński (red.), Przeziębienie i grypa z perspektywy farmaceuty, Zeszyty Apteczne 2018, Wydawnictwo Farmaceutyczne.
  2. W. Szyfter i in., Zapalenie zatok przynosowych – diagnostyka i leczenie, "mp.pl" [online], https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-nosa-i-zatok/179617,zapalenie-zatok-przynosowych.
  3. A. Wachnicka-Bąk, A. Lipińska-Opałka, A. Będzichowska, Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych, "Pediatria i Medycyna Rodzinna" 2014, nr 10(1), s. 25-31.
  4. T. Grzegorzek, Lampa na zatoki – czy nagrzewanie zatok pomaga? 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij