Zatkany nos – przyczyny i sposoby leczenie zatkanego nosa bez kataru

Zatkany nos to bardzo częsty objaw infekcji górnych dróg oddechowych, zarówno o podłożu wirusowym, jak i bakteryjnym. Towarzyszą mu wówczas nadmierna produkcja wydzieliny, kichanie, ból głowy, ból gardła, kaszel, chrypka czy ogólne osłabienie. Zatkany nos bez kataru jest natomiast objawem,mogącym świadczyć o różnych schorzeniach przewlekłych, takich jak chroniczne zapalenie zatok, skrzywienie przegrody nosa, obecność polipów. Uczucie zatkanego nosa może pojawić się również na skutek urazu, zazwyczaj wówczas występuje także krwawienie.

Zatkany nos – przyczyny

Zatkany nos bez kataru może mieć wiele przyczyn. Jedną z najczęstszych jest obrzęk błony śluzowej nosa towarzyszący przewlekłym infekcjom zatok. Uczucie zatkanego nosa pojawia się także jako objaw obecności polipów w jamie nosa i zatokach. Może ono towarzyszyć alergii, mówimy wówczas o alergicznym nieżycie nosa, a także być skutkiem urazów. Specyficznym schorzeniem jest polekowy nieżyt nosa występujący jako powikłanie po zbyt długiem, nieprzerwanym stosowaniu kropli i sprayów do nosa. 

Zatkany nos bez kataru a alergia

Jedną z przyczyn uczucia zatkanego nosa i występowania zaburzeń w jego drożności jest obrzęk błony śluzowej nosa. Może on być wywołany między innymi przez alergeny wziewne – objawy mogą być spowodowane przez: pyłki traw, chwastów, drzew, zarodniki pleśni, a także roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt. Do typowych objawów alergicznego nieżytu nosa zalicza się między innymi: zatkanie nosa (objaw występujący rzadziej w porównaniu z innymi objawami), świąd i zaczerwienienie nosa, kichanie (szczególnie przebiegające w sposób seryjny), a także wodnisty wyciek z nosa. Należy również zwrócić uwagę na objawy ze strony oczu, np. łzawienie, świąd, zaczerwienienie. 

Podstawą przy wystąpieniu objawów jest przerwanie narażenia na uczulający alergen, w szczególności, kiedy objawy pojawiają się nagle. Doraźnie stosuje się leki dostępne bez recepty zmniejszające zatkanie nosa, czyli leki donosowe, które obkurczają naczynia krwionośne lub leki przeciwhistaminowe. W przypadku występowania wyżej wymienionych objawów warto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który może skierować pacjenta do alergologa.

Zatkany nos a polipy i skrzywiona przegroda

Polipy nosa mogą być jedną z przyczyn zatkanego nosa. Są one nienowotworowymi rozrostami tkanek, są miękkie i bezbolesne. Często lokalizują się w miejscu uchodzenia zatok przynosowych do jam nosa. Przyczyna ich powstawania nie jest do końca poznana.

W przypadku, kiedy pacjent podejrzewa u siebie występowanie polipów nosa powinien skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, w niektórych przypadkach konieczna może się okazać porada laryngologiczna. W leczeniu tego typu dolegliwości (w zależności od ciężkości objawów i występowania zatkanego nosa) lekarz może zdecydować się na terapię glikokortykosteroidami donosowymi lub doustnymi, czyli lekami zmniejszającymi stan zapalny. Jeżeli farmakoterapia nie przynosi dobrych wyników, konieczne jest włączenie leczenia chirurgicznego.

Skrzywiona przegroda nosa może być również jedną z przyczyn zaburzenia w utrzymaniu drożności nosa i utrzymującego się uczucia zatkania nosa. Skrzywienie może posiadać charakter wrodzony lub nabyty. Najczęściej jednak przyczyną jest wystąpienie urazu, a także nierównomierny wzrost przegrody nosa. Leczenie chirurgiczne jest wskazane w przypadku występowania:

• nawracających krwawień z nosa oraz stanów zapalnych zatok,
• zaburzeń węchu,
• bólów głowy,
• utrzymujących się zaburzeń drożności nosa.

Zatkany nos – przewlekłe zapalenie zatok

Zgodnie z definicją o przewlekłym zapaleniu zatok możemy mówić w przypadku występowania dwóch lub więcej z wymienionych objawów:

• niedrożność nosa,
• obecność wydzieliny z nosa,
• występowanie charakterystycznego uczucia rozpierania twarzy,
• zaburzenia lub utrata węchu.

Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i leczenia zapalenia zatok.

Istotnym faktem jest czas występowania objawów. W przypadku przewlekłego zapalenia zatok objawy muszą utrzymywać się powyżej 12 tygodni. Należy wówczas skonsultować się z lekarzem rodzinnym bądź otolaryngologiem.

Zatkany nos bez kataru – urazy

Do urazów nosa dochodzi najczęściej w wyniku wypadków przebiegających podczas aktywności sportowej, w wyniku pobić, a także wypadków komunikacyjnych. Do objawów pourazowego uszkodzenia nosa zalicza się: obrzęk, zasinienie oraz deformację grzbietu nosa, krwawienie z nosa. Mogą wystąpić następujące powikłania, między innymi:

• krwiak przegrody nosa,
• ropień przegrody nosa,
• skrzywienie przegrody nosa,
• deformacja przegrody nosa.

W warunkach domowych bezpośrednio po urazie można zastosować zimny okład na okolice grzbietu nosa, leki przeciwobrzękowe, a także w razie wystąpienia dolegliwości bólowych – leki przeciwbólowe, np. paracetamol. W przypadku urazu nosa warto skonsultować się z lekarzem, celem ustalenia następstw urazu. Natomiast w przypadku wystąpienia krwawienia, które nie ustępuje samoistnie należy udać się na oddział ratunkowy.

Polekowy nieżyt nosa – czym jest uzależnienie od kropli do nosa? 

Bardzo ważną kwestią w przypadku używania kropli do nosa, które obkurczają naczynia krwionośne jest ograniczony czas ich stosowania.

W takich przypadkach dochodzi do uszkodzenia nabłonka rzęskowego oraz wtórnego rozkurczu naczyń krwionośnych, co w konsekwencji prowadzi do nieżytu nosa i przewlekłego uczucia zatkanego nosa. Dlatego istotna jest kwestia przestrzegania zaleceń lekarskich oraz dokładnego zapoznawania się z ulotkami dołączonymi do leków. 

Zatkany nos u dzieci

Zatkany nos u noworodka i niemowlęcia, któremu nie towarzyszy wyciek wydzieliny z nosa może oznaczać sapkę. Jest to obrzęk szczególnie wrażliwej na czynniki zewnętrzne błony śluzowej nosa (przewody nosowe u niemowląt są wąskie). Ponieważ mniej więcej do 6. tygodnia życia dzieci nie posiadają umiejętności oddychania przez usta, sapka niemowlęca może prowadzić do wystąpienia bezdechów czy epizodów niedotlenienia. 

Domowe sposoby na zatkany nos

W przypadku pacjentów pediatrycznych oraz osób dorosłych cierpiących z powodu nieżytu nosa bez kataru należy pamiętać o odpowiednim nawilżeniu powietrza w pomieszczeniach oraz nawodnieniu organizmu. W sytuacji wystąpienia zranień i uszkodzeń skóry skrzydełek nosa można zastosować maści zawierające dekspantenol.

Innym skutecznym sposobem na udrożnienie zatkanego nosa są inhalacje parowe (tzw. parówki) z wykorzystaniem olejków eterycznych, np. eukaliptusowego czy miętowego, a także smarowanie klatki piersiowej maściami zawierającymi mentol. W przypadku maluchów sprawdzą się plasterki z olejami eterycznymi dla dzieci aplikowane na ubranie.