kobiece nogi, założona jedna na drugą, z widoczymi naczyniami krwionośnymi
Weronika Krawiec

Przewlekła niewydolność żylna – jak powstają żylaki?

Przewlekła choroba żylna jest problemem, który dotyka głównie kobiet, osób z otyłością lub tych, które mają głównie siedzący lub stojący tryb życia. Podstawowym badaniem, które pozwala na potwierdzenie niewydolności żylnej jest USG doppler. Leczenie opiera się na hesperydynie, diosminie, escynie i dobesylanie wapnia. Dlaczego w chorobach naczyń krwionośnych nóg stosuje się opaski uciskowe i zaleca się spanie z nogami uniesionymi powyżej linii serca?

Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) jest zespołem objawów, które występują na skutek długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych, co jest związane ze wzrostem ciśnienia w tych naczyniach krwionośnych. Problem PNŻ dotyczy częściej kobiet. Szacuje się, że nawet 50% kobiet i 40% mężczyzn zmaga się z objawami niewydolności żylnej.

Czym jest niewydolność żylna?

O niewydolności żylnej można mówić wtedy, gdy dochodzi do wstecznego przepływu krwi w naczyniach, czyli tzw. refluksu żylnego, zwężenia naczyń żylnych lub ich niedrożności. Istnieje kilka czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia choroby żylnej, wśród których należy wymienić przede wszystkim wiek, ponieważ to u osób starszych wzrasta ryzyko wystąpienia choroby żył. Nie bez znaczenia jest również płeć i tu w gorszej sytuacji są kobiety. Do pozostałych czynników ryzyka należą otyłość, siedzący lub stojący tryb życia, a także obciążenie wynikające z wywiadu rodzinnego w kierunku występowania żylaków kończyn dolnych.

Przewlekła niewydolność żylna – objawy

Pierwsze objawy niewydolności żylnej mogą być mylące i niejednoznaczne. Zwykle rozpoczyna się od uczucia zmęczenia, ciężkości i pełności nóg, ustaje ono po odpoczynku i uniesieniu kończyn dolnych ku górze. Kolejnym etapem jest pojawienie się niebieskawych pajączków – (teleangiektazje) – poszerzonych żył. W nocy dokuczają bolesne skurcze mięśni nóg, następnie zaczyna towarzyszyć temu ból kończyn dolnych, obrzęk, zmiana kolorytu skóry łydek i owrzodzenia.

Obrzęk w przebiegu niewydolności żylnej początkowo ustępuje po odciążeniu kończyny lub po odpoczynku. Niestety z czasem dyskomfort towarzyszy pacjentowi nieprzerwanie. Owrzodzenia na początku choroby obejmują zazwyczaj tylko okolicę kostek, lecz wraz z postępem choroby mogą objąć całą łydkę. Owrzodzeniom towarzyszy silny świąd. Na skutek drapania może dojść do nadkażenia bakteryjnego rany, co bardzo utrudnia gojenie.

Powiązane produkty

Przewlekła niewydolność żylna – rozpoznanie

Kiedyś podstawą diagnostyki choroby żylnej były trzy badania :

  • próba Trendelenburga (ocena niewydolności żył) ,
  • próba Schwartza – odwrotna próba Trendelenburga (ocena wydolności żył),
  • próba Perthesa (ocena refluksu żylnego).

Jednocześnie z rozwojem medycyny i możliwości badań obrazowych, powyższe stosowane są bardzo rzadko.

Aktualnie podstawowym badaniem, które pozwala na potwierdzenie niewydolności żylnej jest USG doppler. Diagnostyka ta polega na przyłożeniu głowicy USG do kończyny i umożliwia ocenę przepływu krwi przez naczynia. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne, można je wykonywać wielokrotnie, nie niesie za sobą żadnych powikłań. Pacjent przed wykonaniem USG nie musi się w żaden sposób do niego przygotowywać. Lekarz wykonujący badanie nałoży na skórę odpowiedni żel do USG, który pozwoli na uzyskanie obrazu po przyłożeniu głowicy do ciała. Ultrasonografia nie trwa długo, najwyżej kilkanaście minut.

Niewydolność żylna – leczenie

Podstawą leczenia niewydolności żylnej na początkowym etapie jest zmiana trybu życia. Każdy, u kogo rozpoznano refluks żylny, powinien unikać długotrwałego pozostania zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej. Należy wprowadzić do swojego planu dnia aktywność fizyczną, chociaż tę najdrobniejszą, jak spacery. Wskazana jest również jazda na rowerze lub aerobik wodny. Lekarze zalecają także spanie z nogami uniesionymi powyżej linii serca, co może zniwelować objawy PNŻ.

Opaski uciskowe są zalecane zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu niewydolności żylnej. Można je stosować w każdym stadium zaawansowania choroby. W ofertach aptek Wykwalifikowany personel dobierze indywidualnie do potrzeb chorego pończochy lub podkolanówki uciskowe oraz podpowie, jak prawidłowo ich używać. Terapii uciskowej nie wolno stosować u osób, u których rozpoznano niedokrwienie kończyn dolnych, owrzodzenia lub aktywny stan zapalny. Zazwyczaj do terapii uciskowej należy dołączyć leczenie farmakologiczne.

Sprawdź, jakie opaski uciskowe i elastyczne znajdziesz na DOZ.pl

Leki stosowane w leczeniu choroby żylnej hesperydyna, diosmina, escyna, dobesylan wapnia. Hamują one rozwój choroby. W przypadku powstania owrzodzeń na kończynach dolnych stosuje się leki przeciwbólowe, substancje odkażające rany, specjalne opatrunki, które wspomagają gojenie. W przypadku wystąpienia martwicy należy usunąć chirurgicznie obumarłe tkanki.  Metodami leczniczymi w bardziej zaawansowanych stadiach choroby będzie chirurgiczne lub laserowe usunięcie żylaków. Usuwa się je również ze względów estetycznych. Po leczeniu operacyjnym żylaki powracają u nawet 50% osób leczonych. Po zabiegu należy stosować leczenie uciskowe po to, by uzyskać lepszy efekt.

Niewydolność żylna jest chorobą postępującą, dlatego należy stosować się do zaleceń lekarza. Im bardziej zaawansowane jest stadium choroby, tym leczenie staje się trudniejsze. Niewydolność żylna wpływa niekorzystnie na jakość życia.

Przewlekła niewydolność żylna — czy można jej zapobiec?

Podstawą jest prowadzenie zdrowego i aktywnego trybu życia, bogatego w spacery, jazdę na rowerze czy pływanie. W przypadku wystąpieniu objawów zmęczenia i uporczywej ciężkości nóg w trakcie dnia, należy położyć się z uniesionymi nogami, dając im odpocząć. Samo spanie z uniesionymi kończynami dolnymi, wyprostowanymi w kolanach może zapobiec wystąpieniu niewydolności żylnej. Podobnie jest ze wskaźnikiem BMI, ponieważ prawidłowa masa ciała jest bardzo istotna z punktu widzenia uniknięcia problemów z chorobami żył. Do kolejnych czynników, które przybliżają do wystąpienia niewydolności żylnej zaliczono częste noszenie butów na obcasie, gorące kąpiele, ciasne ubranie,  a także zakładanie nogi na nogę podczas siedzenia.  Ważne jest również odpowiednie nawodnienie, a w niektórych przypadkach farmakoterapia i suplementacja.

Interna Szczeklika Mały Podrecznik 2020/2021, pod red. Piotra Gajewskiego, Wrocław 2020, s.398-401
Pod red. Wojciecha Noszczyka, Chirurgia tom II, Warszawa 2009, s.606-610
Cees Wittens, Alun Davies, Wytyczne postępowania klinicznego Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej 2015, Przewlekła choroba żylna, 2015
Dr n. med. Jerzy Maciejewski, Ultrasonografia (USG) naczyń obwodowych, mp.pl, [online] https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/154352,ultrasonografia-usg-naczyn-obwodowych, [dostęp:] 27.01.2017
Diagnoza kliniczna, pod red.Alan G. Japp, Wrocław 2015, s.208

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

  • Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dla kogo jest przeznaczona i kiedy najlepiej się szczepić?

    Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa, której głównym wektorem są kleszcze. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań, co wynika zarówno ze zmian klimatycznych, jak i zwiększonej aktywności ludzi na terenach zielonych. W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed tą groźną infekcją. Jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki jest szczepienie, które pozwala zminimalizować ryzyko zachorowania, a tym samym uniknąć poważnych powikłań neurologicznych.

  • Rośnie zagrożenie chorobami wenerycznymi w Polsce. Wykryto ponad 30% więcej przypadków rzeżączki

    Jedna na dziesięć osób w Polsce może być nosicielem choroby przenoszonej drogą płciową, nie zdając sobie z tego sprawy. Tylko w pierwszej połowie tego roku odnotowano 30-procentowy wzrost przypadków rzeżączki w porównaniu z 2024 rokiem. Niepokojący jest również ubiegłoroczny wzrost zakażeń HIV o 20%. Rosnąca liczba zachorowań na rzeżączkę, HIV czy chlamydiozę wymaga jak najszybszej reakcji, ponieważ niewykryte i nieleczone infekcje prowadzą do powikłań zdrowotnych oraz zwiększają ryzyko transmisji patogenów, co utrudnia kontrolę epidemiologiczną.

  • Grzybica penisa – objawy, przyczyny i leczenie grzybicy prącia

    Grzybica penisa to powszechna – choć często niedostatecznie rozpoznawana – infekcja grzybicza, która dotyka męskie narządy płciowe i jest wywoływana głównie przez drożdżaki z rodzaju Candida. Schorzenie to objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, zaczerwienieniem, świądem czy bólem, które mogą znacznie obniżyć komfort życia i prowadzić do powikłań, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. W artykule szczegółowo omówimy mechanizmy powstawania grzybicy penisa, czynniki ryzyka, typowe symptomy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby terapii, a także podpowiemy, jak zapobiegać nawrotom tej uciążliwej choroby.

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

  • Czerniak paznokcia – objawy, leczenie, rokowania

    Czerniak paznokcia, zwany również czerniakiem podpaznokciowym lub czerniakiem aparatu paznokciowego, to nowotwór złośliwy skóry rozwijający się w obrębie macierzy paznokcia oraz tkanek otaczających paznokieć. Może występować zarówno na palcach rąk, jak i stóp, choć częściej diagnozowany jest na kończynach dolnych. Jak wygląda diagnostyka i leczenie czerniaka paznokcia? Po czym poznać, że na paznokciu rozwija się czerniak?

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl