Aminopeptydaza leucynowa (LAP) – badanie, normy, wskazania

Aminopeptydaza leucynowa (LAP) jest enzymem występującym w wątrobie i komórkach kanalików żółciowych, nerkach i trzustce oraz – w mniejszych ilościach – w komórkach jelita cienkiego. LAP stanowi dobry marker cholestazy oraz uszkodzenia komórek wątroby i trzustki, ponieważ w sytuacji ich dysfunkcji aktywność LAP we krwi pacjenta wzrasta.

Co to jest aminopeptydaza leucynowa? Rola w organizmie?

Aminopeptydaza leucynowa (LAP) jest enzymem obecnym w komórkach wątroby i kanalików żółciowych, występuje również w trzustce, nerkach i jelicie cienkim, a z organizmu wydalana jest wraz z żółcią. Aktywność LAP ulega podwyższeniu w sytuacji uszkodzenia komórek wymienionych narządów, niemniej dotyczy to zwłaszcza wątroby i trzustki. LAP jest również czułym wskaźnikiem cholestazy, czyli zwężenia (obturacji) dróg żółciowych.

Cholestaza nie jest odrębną jednostką chorobową, stanowi ona określenie zespołu objawów upośledzenia odpływu żółci z wątroby do dwunastnicy pacjenta przez drogi żółciowe. Specjaliści wyróżniają cholestazę zewnątrzwątrobową, wynikającą z upośledzenia funkcji pozawątrobowych odcinków dróg żółciowych i cholestazę wewnątrzwątrobową, związaną z patologiami w obrębie samego narządu. Jednym z przykładów cholestazy wewnątrzwątrobowej jest tzw. cholestaza ciążowa, występująca u pacjentek na końcowym etapie ciąży. Cholestaza ciężarnych charakteryzuje się swędzeniem skóry, biegunkami i tłuszczowymi stolcami występującymi u pacjentek. Nie stanowi ona zagrożenia dla samej pacjentki, ale jej wystąpienie może niekorzystnie wpływać na stan płodu, a nawet doprowadzić do przedwczesnego rozwiązania.

Wśród badań laboratoryjnych wykonywanych w diagnostyce cholestazy tradycyjnie wymienia się badanie poziomu:

• bilirubiny całkowitej i bilirubiny bezpośredniej,
• gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP)
• transaminaz (AspAT i AlAT),
• fosfatazy alkalicznej (ALP).

Dowiedz się więcej o przyczynach i objawach cholestazy ciążowej.

Kiedy wykonać badanie LAP?

Oznaczenie LAP wykonuje się bardzo rzadko, a wskazaniem do wykonania badania jest przede wszystkim monitorowanie uszkodzeń funkcji i nowotworów wątroby i nowotworów przerzutujących do tego narządu. Badanie aminopeptydazy leucynowej wykonuje się też przy podejrzeniu niedrożności dróg żółciowych, kiedy to oznaczenie poziomu LAP pozwala na wykrycie wczesnego etapu cholestazy, jeszcze przed wystąpieniem u pacjenta objawów żółtaczki. LAP może także stanowić dobry marker raka trzustki.

Badanie aktywności LAP – przygotowanie i przebieg badania

Badanie aminopeptydazy leucynowej wykonywane jest z krwi żylnej, pobranej ze zgięcia łokciowego pacjenta. Przed pobraniem krwi do badania przez około 8 godzin pacjent powinien pozostawać na czczo, tj. nie jeść, nie pić słodzonych i gazowanych napojów, nie żuć gumy i nie palić papierosów. Wskazane jest także ograniczenie wzmożonego wysiłku fizycznego na dobę przed badanie.

Aminopeptydaza leucynowa – norma, interpretacja wyniku

Norma aminopeptydazy leucynowej w surowicy krwi pacjenta oscyluje wokół 20 do 50 U/L. Wartości oznaczeń u kobiet z reguły są nieco niższe niż wartości obserwowane u mężczyzn.

LAP – cena/refundacja i skierowanie

Gdy skierowanie na badanie poziomu LAP otrzymamy od odpowiedniego specjalisty, np. lekarza gastroenterologa bądź onkologa, koszt badania będzie podlegał refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Jeżeli zdecydujemy się na wykonanie badania poziomu LAP za odpłatnością, badanie będzie kosztowało około 85 złotych, a na jego wynik będziemy oczekiwać nawet do 10 dni roboczych.