Dieta przy nadczynności tarczycy – o czym warto pamiętać? Zasady, produkty, przepisy, jadłospis
Karolina Dereń

Dieta przy nadczynności tarczycy – o czym warto pamiętać? Zasady, produkty, przepisy, jadłospis

Nadczynność tarczycy jest chorobą, która wiąże się z występowaniem wielu uciążliwych dolegliwości, a nieleczona może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednym z bardzo ważnych czynników wspomagających leczenie tej choroby jest odpowiednia dieta. Jakie są najważniejsze zalecenia w diecie przy nadczynności tarczycy, co powinno się w niej znaleźć, a czego należy unikać?  

Nadczynność tarczycy a dieta – rola żywienia w hipertyreozie

Choroby tarczycy stanowią ważny problem zdrowotny XXI wieku. Nieprawidłowe funkcjonowanie tego narządu dotyka około 22% społeczeństwa. Nadczynność tarczycy (inaczej hipertyreoza) jest chorobą spowodowaną nadmierną produkcją hormonów tarczycy. Występuje u około 2–3% społeczeństwa, większość chorych stanowią kobiety.  

Do przyczyn powstania nadczynności tarczycy należą m.in.: choroba Gravesa-Basedowa, obecność wola guzkowego toksycznego, leczenie nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy. 

Po zdiagnozowaniu tej choroby niezbędne są leczenie farmakologiczne oraz odpowiednia edukacja żywieniowa pacjenta. Chorobie tej towarzyszy zwiększone tempo przemian metabolicznych, co skutkuje u pacjentów nadmierną uratą masy ciała oraz wiąże się z ryzykiem powstawania niedoborów składników odżywczych. Dlatego też odpowiednio zbilansowana dieta przy nadczynności tarczycy pełni ważną rolę we wspomaganiu leczenia. Ma ona za zadanie zapobiec wyniszczeniu organizmu przez nadmierną utratę masy ciała, która towarzyszy tej chorobie, dostarczyć odpowiednią ilość energii i kluczowych składników odżywczych. 

Dieta przy nadczynności tarczycy – zasady 

Ze względu na wpływ tego zaburzenia na tempo przemian metabolicznych, przed wyrównaniem hormonalnym, zalecane jest zwiększenie podaży przyjmowanej energii o około 15–25% niż wynosi zwyczajowe zapotrzebowanie danej osoby. W przypadkach znacznej nadczynności podaż należy zwiększyć nawet o około 50–80%. Z tego względu warto wzbogać posiłki o produkty wysokoenergetyczne, takie jak na przykład orzechy, oleje, awokado, nasiona czy suszone owoce. Do diety normokalorycznej należy wrócić po wyrównaniu hormonalnym.  Zwiększeniu powinno również ulec spożycie białka do około 110–130 g na dobę.  

Przyśpieszenie metabolizmu będzie prowadziło również do zwiększenia ilości niekorzystnych dla zdrowia reaktywnych form tlenu, dlatego też dieta ta powinna szczególnie obfitować w antyoksydanty. Nadczynność tarczycy może wpływać także na przyśpieszenie obrotu kostnego i tym samym przyczyniać się do rozwoju osteoporozy wtórnej. Z tego względu pacjent powinien mieć zapewnioną odpowiednią podaż wapnia oraz witaminy D3. W diecie osób z nadczynnością tarczycy bardzo ważną rolę pełnią również kwasy omega-3, ze względu na ich działanie przeciwzapalne. W przypadku nadmiernej perystaltyki jelit i występowania biegunek zalecane jest stosowanie diety łatwostrawnej.  

Powiązane produkty

Co można jeść przy nadczynności tarczycy? 

Lista produktów dozwolonych w diecie przy nadczynności tarczycy (hipertyreozie):

  • chude mięsa, jaja, suche nasiona roślin strączkowych (jeżeli są dobrze tolerowane) oraz ryby w ilości umiarkowanej (maksymalnie 2–3 razy w tygodniu, ze względu na zawartość jodu, który nie powinien przekraczać 150 μg dziennie),
  • tłuszcze głównie pochodzenia roślinnego, aby dostarczyć odpowiednią ilość kwasów omega-3: olej lniany, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy, pestki, awokado,
  • pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo, kasze, makarony,
  • warzywa i owoce bogate w antyoksydanty, np. pietruszka, papryka, pomidory, marchew, szpinak, porzeczki, wiśnie, morele, brzoskwinie,
  • produkty bogate w wapń: mleko i produkty mleczne, oprócz tego zielone warzywa liściaste, mak, sezam, pestki dyni, sardynki.
Sprawdź, jakie preparaty z kwasami OMEGA-3  znajdziesz na DOZ.pl

Czego unikać przy nadczynności tarczycy? 

Ograniczeniu powinno ulec spożycie napojów energetyzujących, mocnej kawy i herbaty. Zaleca się unikanie produktów wysoko przetworzonych, takich jak słone i słodkie przekąski oraz dania typu fast food.  

Należy unikać zbyt częstego spożycia produktów bogatych w jod (np. alg morskich, wodorostów, ryb w ilości większej niż 2–3 razy w tygodniu), pamiętając o zalecanym spożyciu jodu w ilości około 150 μg dziennie. Jod jest pierwiastkiem bardzo ważnym dla prawidłowej pracy tarczycy, jednakże jego nadmiar w diecie może przyczyniać się do rozwoju nadczynności.  

W przypadku znacznego nasilenia perystaltyki jelit zalecane jest stosowanie diety lekkostrawnej, gdzie ograniczeniu powinny ulec między innymi produkty wysokobłonnikowe.

Przykładowy jadłospis dla osób z nadczynnością tarczycy 

Jadłospis osoby cierpiącej na nadczynność tarczycy powinien być dobrany indywidualnie, uwzględniać zapotrzebowanie na energię oraz składniki odżywcze danej osoby, a także współwystępujące inne jednostki chorobowe czy dolegliwości. Poniższy przykład może stanowić inspirację do tworzenia jadłospisu przy nadczynności tarczycy. Wykorzystano w nim różnorodne produkty stanowiące m.in. źródło białka, wapnia, antyoksydantów oraz kwasów tłuszczowych omega-3. W przypadku nasilonej perystaltyki jelit jadłospis musi zostać zmodyfikowany o zalecenia zgodne z dietą łatwostrawną. 

Śniadanie: 

Owsianka na mleku z bananem, borówkami oraz z dodatkiem siemienia lnianego i drobno posiekanych orzechów włoskich.

II śniadanie: 

Serek wiejski z warzywami (pomidorem, rzodkiewką, szczypiorkiem), pestkami słonecznika oraz pieczywem razowym.

Obiad:     

Pieczona pierś z indyka z suszonymi morelami, surówka z marchewki z dodatkiem oleju lnianego, gotowane ziemniaki posypane koperkiem. 

Podwieczorek: 

Jogurt z brzoskwinią i pestkami dyni. 

Kolacja: 

Kanapki z bułki grahamki, z awokado, gotowanym jajkiem i natką pietruszki.

Przepisy w diecie na nadczynność tarczycy 

Pasta twarogowa z awokado  

Składniki: 

  • 1 stuka awokado
  • 4 plastry twarogu, 
  • 1 łyżeczka oliwy z oliwek,
  • 2 łyżki jogurtu naturalnego,
  • sól, pieprz wedle uznania. 

Przygotowanie: awokado przekroić na pół, a następnie wydrążyć miąższ Do awokado dodać twaróg, oliwę, jogurt i przyprawy, po czym zmiksować na gładką pastę. Gotową pastą posmarować pieczywo, przed podaniem posypać natką pietruszki.

Sałatka ze szpinakiem, truskawkami,  kurczakiem, z dodatkiem orzechów włoskich i migdałów 

Składniki: 

  • ¼–½ opakowania młodego szpinaku,
  • 150 g piersi z kurczaka, 
  • kilka (5–6 sztuk) truskawek,
  • 2 łyżki oliwy z oliwek,
  • 5 sztuk orzechów włoskich, 
  • 1 łyżka migdałów, 
  • sól, pieprz.   

Sos:

  • 2 łyżki oliwy z oliwek,
  • 4 łyżki soku wyciśniętego z cytryny,
  • 1 łyżeczka miodu,
  • 1 łyżeczka maku. 

Przygotowanie: szpinak i truskawki umyć i osuszyć. Truskawki pokroić w ćwiartki. Pierś z kurczaka oprószyć solą i pieprzem, natrzeć oliwą, a następnie piec w piekarniku nagrzanym do 220°C przez 15–20 minut. Po upieczeniu pokroić ją w plastry. Orzechy włoskie i migdały drobno posiekać. Do soku z cytryny dodać oliwę, dokładnie wymieszać, a następnie dodać pozostałe składniki sosu i ponownie wymieszać. Na talerzu ułożyć szpinak, truskawki, przygotowaną pierś z kurczaka, posypać orzechami i migdałami oraz skropić sosem. Można spożywać bez dodatków lub z grzankami. 

  1. K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, "Forum Zaburzeń Metabolicznych", nr 4 (8) 2017. 
  2. M. Rabijewski, Pierwsze kroki diagnostyczne i terapeutyczne przy objawowej nadczynności tarczycy, "Medycyna po Dyplomie" 2017. 
  3. P. Tuchendler, Z. Zdrojewicz, Dieta w chorobach tarczycy, "Medycyna Rodzinna", nr 20 (4) 2017. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pielęgnacja stóp diabetyka – co stosować, czego unikać? Zapobieganie stopie cukrzycowej

    Odpowiednia pielęgnacja stóp u diabetyka jest ważnym elementem zapobiegania zespołowi stopy cukrzycowej – jednemu z najgroźniejszych powikłań przewlekłej hiperglikemii, które jest główną przyczyną amputacji kończyn dolnych niezwiązanych z urazami. Szacuje się, że niemal połowa osób zmagających się z cukrzycą doświadcza zmian w obrębie stóp, a w około 85% przypadków amputacjom kończyn dolnych towarzyszą wcześniejsze, przewlekłe owrzodzenia. Jak prawidłowo pielęgnować stopy w przebiegu cukrzycy? Na co zwrócić szczególną uwagę?

  • Czym można zarazić się na basenie? Najczęstsze infekcje i wskazówki, jak ich uniknąć

    Basen to nie tylko miejsce relaksu i aktywności fizycznej, ale też potencjalne źródło zakażeń. Woda i wilgoć tworzą idealne środowisko dla drobnoustrojów, które mogą łatwo przenikać do organizmu podczas kąpieli. Nawet najlepsze systemy dezynfekcji nie zawsze eliminują wszystkie patogeny, zwłaszcza gdy użytkownicy basenu nie przestrzegają zasad higieny.

  • Niebezpieczne i trujące rośliny. Na co uważać w lesie, na łące i w ogrodzie?

    Choć natura kusi pięknem i zapachem, nie wszystkie rośliny są tak niewinne, jak mogłoby się wydawać. W lasach, na łąkach, a nawet we własnym ogrodzie można natknąć się na gatunki, które zawierają toksyczne substancje – groźne dla zdrowia, a czasem nawet życia. Niektóre rośliny mogą wywołać silne reakcje alergiczne, inne uszkadzają układ nerwowy, trawienny lub skórę.

  • Szkodliwe metale ciężkie w biżuterii. Alarmujące wyniki kontroli UOKiK

    Najnowsze kontrole przeprowadzone przez UOKiK, Inspekcję Handlową i Krajową Administrację Skarbową wykazały, że w sztucznej biżuterii, m.in. w kolczykach, bransoletkach, naszyjnikach czy broszkach dostępnych na polskim rynku, znajdują się znaczne ilości szkodliwych metali ciężkich – głównie ołowiu i kadmu. Substancje te mogą przenikać przez skórę i stanowić realne zagrożenie dla zdrowia.

  • Czy koktajl kortyzolowy naprawdę działa? Ocena dietetyka

    Koktajl kortyzolowy to jeden z aktualnych trendów żywieniowych obecnych w mediach społecznościowych. Wielu użytkowników popularnego serwisu twierdzi, że regularne picie koktajlu kortyzolowego zmniejsza objawy stresu i zapewnia spokojny, regenerujący sen. Czy koktajl kortyzolowy rzeczywiście działa? Czy jest to tylko kolejna moda, która za chwilę przeminie?

  • Niebezpieczny rytuał Kambo. 40-letnia Polka w poważnym stanie po podaniu jadu żaby

    Rytuał Kambo, polegający na podaniu jadu toksycznej żaby, zyskuje rozgłos jako alternatywna metoda „oczyszczania” organizmu. Specjaliści ostrzegają – to realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Dowodem na to jest ostatni przypadek 40-letniej kobiety z Poznania, która po ceremonii Kambo trafiła do szpitala w ciężkim stanie.

  • Leki na wyjazd zagraniczny – zasady przewozu leków za granicę i wymagane dokumenty

    Przewóz leków za granicę, nawet na własny użytek, wymaga znajomości zarówno przepisów krajowych, jak i międzynarodowych. Niezależnie od formy i rodzaju leku – czy są to preparaty wydawane na receptę, substancje psychotropowe, czy leki w płynie – konieczne jest ich odpowiednie przygotowanie do transportu. Kluczowe znaczenie mają m.in. oryginalne opakowania, dokumentacja medyczna oraz zgodność z przepisami obowiązującymi w kraju docelowym czy tranzytowym.

  • Czym odstraszać komary i muchy w domu? Skuteczne sposoby

    Obecność komarów i much w domu bywa mocno uciążliwa. Ukąszenia komarów często powodują reakcje alergiczne, muchy mogą przenosić bakterie, wirusy oraz pasożyty. Jak chronić się przed tymi owadami w domu i w ogrodzie? Które naturalne środki będą skuteczne w odstraszaniu komarów i much?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl