Dieta przy nadczynności tarczycy – o czym warto pamiętać? Zasady, produkty, przepisy, jadłospis
Karolina Dereń

Dieta przy nadczynności tarczycy – o czym warto pamiętać? Zasady, produkty, przepisy, jadłospis

Nadczynność tarczycy jest chorobą, która wiąże się z występowaniem wielu uciążliwych dolegliwości, a nieleczona może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednym z bardzo ważnych czynników wspomagających leczenie tej choroby jest odpowiednia dieta. Jakie są najważniejsze zalecenia w diecie przy nadczynności tarczycy, co powinno się w niej znaleźć, a czego należy unikać?  

Nadczynność tarczycy a dieta – rola żywienia w hipertyreozie

Choroby tarczycy stanowią ważny problem zdrowotny XXI wieku. Nieprawidłowe funkcjonowanie tego narządu dotyka około 22% społeczeństwa. Nadczynność tarczycy (inaczej hipertyreoza) jest chorobą spowodowaną nadmierną produkcją hormonów tarczycy. Występuje u około 2–3% społeczeństwa, większość chorych stanowią kobiety.  

Do przyczyn powstania nadczynności tarczycy należą m.in.: choroba Gravesa-Basedowa, obecność wola guzkowego toksycznego, leczenie nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy. 

Po zdiagnozowaniu tej choroby niezbędne są leczenie farmakologiczne oraz odpowiednia edukacja żywieniowa pacjenta. Chorobie tej towarzyszy zwiększone tempo przemian metabolicznych, co skutkuje u pacjentów nadmierną uratą masy ciała oraz wiąże się z ryzykiem powstawania niedoborów składników odżywczych. Dlatego też odpowiednio zbilansowana dieta przy nadczynności tarczycy pełni ważną rolę we wspomaganiu leczenia. Ma ona za zadanie zapobiec wyniszczeniu organizmu przez nadmierną utratę masy ciała, która towarzyszy tej chorobie, dostarczyć odpowiednią ilość energii i kluczowych składników odżywczych. 

Dieta przy nadczynności tarczycy – zasady 

Ze względu na wpływ tego zaburzenia na tempo przemian metabolicznych, przed wyrównaniem hormonalnym, zalecane jest zwiększenie podaży przyjmowanej energii o około 15–25% niż wynosi zwyczajowe zapotrzebowanie danej osoby. W przypadkach znacznej nadczynności podaż należy zwiększyć nawet o około 50–80%. Z tego względu warto wzbogać posiłki o produkty wysokoenergetyczne, takie jak na przykład orzechy, oleje, awokado, nasiona czy suszone owoce. Do diety normokalorycznej należy wrócić po wyrównaniu hormonalnym.  Zwiększeniu powinno również ulec spożycie białka do około 110–130 g na dobę.  

Przyśpieszenie metabolizmu będzie prowadziło również do zwiększenia ilości niekorzystnych dla zdrowia reaktywnych form tlenu, dlatego też dieta ta powinna szczególnie obfitować w antyoksydanty. Nadczynność tarczycy może wpływać także na przyśpieszenie obrotu kostnego i tym samym przyczyniać się do rozwoju osteoporozy wtórnej. Z tego względu pacjent powinien mieć zapewnioną odpowiednią podaż wapnia oraz witaminy D3. W diecie osób z nadczynnością tarczycy bardzo ważną rolę pełnią również kwasy omega-3, ze względu na ich działanie przeciwzapalne. W przypadku nadmiernej perystaltyki jelit i występowania biegunek zalecane jest stosowanie diety łatwostrawnej.  

Powiązane produkty

Co można jeść przy nadczynności tarczycy? 

Lista produktów dozwolonych w diecie przy nadczynności tarczycy (hipertyreozie):

  • chude mięsa, jaja, suche nasiona roślin strączkowych (jeżeli są dobrze tolerowane) oraz ryby w ilości umiarkowanej (maksymalnie 2–3 razy w tygodniu, ze względu na zawartość jodu, który nie powinien przekraczać 150 μg dziennie),
  • tłuszcze głównie pochodzenia roślinnego, aby dostarczyć odpowiednią ilość kwasów omega-3: olej lniany, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy, pestki, awokado,
  • pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo, kasze, makarony,
  • warzywa i owoce bogate w antyoksydanty, np. pietruszka, papryka, pomidory, marchew, szpinak, porzeczki, wiśnie, morele, brzoskwinie,
  • produkty bogate w wapń: mleko i produkty mleczne, oprócz tego zielone warzywa liściaste, mak, sezam, pestki dyni, sardynki.

Czego unikać przy nadczynności tarczycy? 

Ograniczeniu powinno ulec spożycie napojów energetyzujących, mocnej kawy i herbaty. Zaleca się unikanie produktów wysoko przetworzonych, takich jak słone i słodkie przekąski oraz dania typu fast food.  

Należy unikać zbyt częstego spożycia produktów bogatych w jod (np. alg morskich, wodorostów, ryb w ilości większej niż 2–3 razy w tygodniu), pamiętając o zalecanym spożyciu jodu w ilości około 150 μg dziennie. Jod jest pierwiastkiem bardzo ważnym dla prawidłowej pracy tarczycy, jednakże jego nadmiar w diecie może przyczyniać się do rozwoju nadczynności.  

W przypadku znacznego nasilenia perystaltyki jelit zalecane jest stosowanie diety lekkostrawnej, gdzie ograniczeniu powinny ulec między innymi produkty wysokobłonnikowe.

Przykładowy jadłospis dla osób z nadczynnością tarczycy 

Jadłospis osoby cierpiącej na nadczynność tarczycy powinien być dobrany indywidualnie, uwzględniać zapotrzebowanie na energię oraz składniki odżywcze danej osoby, a także współwystępujące inne jednostki chorobowe czy dolegliwości. Poniższy przykład może stanowić inspirację do tworzenia jadłospisu przy nadczynności tarczycy. Wykorzystano w nim różnorodne produkty stanowiące m.in. źródło białka, wapnia, antyoksydantów oraz kwasów tłuszczowych omega-3. W przypadku nasilonej perystaltyki jelit jadłospis musi zostać zmodyfikowany o zalecenia zgodne z dietą łatwostrawną. 

Śniadanie: 

Owsianka na mleku z bananem, borówkami oraz z dodatkiem siemienia lnianego i drobno posiekanych orzechów włoskich.

II śniadanie: 

Serek wiejski z warzywami (pomidorem, rzodkiewką, szczypiorkiem), pestkami słonecznika oraz pieczywem razowym.

Obiad:     

Pieczona pierś z indyka z suszonymi morelami, surówka z marchewki z dodatkiem oleju lnianego, gotowane ziemniaki posypane koperkiem. 

Podwieczorek: 

Jogurt z brzoskwinią i pestkami dyni. 

Kolacja: 

Kanapki z bułki grahamki, z awokado, gotowanym jajkiem i natką pietruszki.

Przepisy w diecie na nadczynność tarczycy 

Pasta twarogowa z awokado  

Składniki: 

  • 1 stuka awokado
  • 4 plastry twarogu, 
  • 1 łyżeczka oliwy z oliwek,
  • 2 łyżki jogurtu naturalnego,
  • sól, pieprz wedle uznania. 

Przygotowanie: awokado przekroić na pół, a następnie wydrążyć miąższ Do awokado dodać twaróg, oliwę, jogurt i przyprawy, po czym zmiksować na gładką pastę. Gotową pastą posmarować pieczywo, przed podaniem posypać natką pietruszki.

Sałatka ze szpinakiem, truskawkami,  kurczakiem, z dodatkiem orzechów włoskich i migdałów 

Składniki: 

  • ¼–½ opakowania młodego szpinaku,
  • 150 g piersi z kurczaka, 
  • kilka (5–6 sztuk) truskawek,
  • 2 łyżki oliwy z oliwek,
  • 5 sztuk orzechów włoskich, 
  • 1 łyżka migdałów, 
  • sól, pieprz.   

Sos:

  • 2 łyżki oliwy z oliwek,
  • 4 łyżki soku wyciśniętego z cytryny,
  • 1 łyżeczka miodu,
  • 1 łyżeczka maku. 

Przygotowanie: szpinak i truskawki umyć i osuszyć. Truskawki pokroić w ćwiartki. Pierś z kurczaka oprószyć solą i pieprzem, natrzeć oliwą, a następnie piec w piekarniku nagrzanym do 220°C przez 15–20 minut. Po upieczeniu pokroić ją w plastry. Orzechy włoskie i migdały drobno posiekać. Do soku z cytryny dodać oliwę, dokładnie wymieszać, a następnie dodać pozostałe składniki sosu i ponownie wymieszać. Na talerzu ułożyć szpinak, truskawki, przygotowaną pierś z kurczaka, posypać orzechami i migdałami oraz skropić sosem. Można spożywać bez dodatków lub z grzankami. 

  1. K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, "Forum Zaburzeń Metabolicznych", nr 4 (8) 2017. 
  2. M. Rabijewski, Pierwsze kroki diagnostyczne i terapeutyczne przy objawowej nadczynności tarczycy, "Medycyna po Dyplomie" 2017. 
  3. P. Tuchendler, Z. Zdrojewicz, Dieta w chorobach tarczycy, "Medycyna Rodzinna", nr 20 (4) 2017. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zdrowe żywienie ucznia, czyli dieta pomocna w nauce

    Wrzesień jest miesiącem, kiedy dla ucznia wszystko zaczyna się od nowa. Nowe podręczniki, obowiązki, czasami nowe przedmioty i nauczyciele, zajęcia dodatkowe. Czy pamiętamy o wszystkich jego potrzebach, w tym żywieniowych? Dowiedz się więcej!

  • Peskatarianizm – na czym polega?

    Obecnie coraz więcej osób postanawia zmienić swój sposób żywienia, decydując się na przejście na wegetarianizm i wykluczenie mięsa z diety. Modelem żywieniowym bazującym na diecie wegetariańskiej jest peskatarianizm, który zakłada wykluczenie mięsa czerwonego i białego, ale pozostawienie w menu ryb oraz owoców morza. Jakie są zasady diety peskatariańskiej i dla kogo będzie ona dobrym wyborem?

  • Co zabrać ze sobą na wakacje?

    Wakacje to wyjątkowy czas, na który czekamy przez cały rok. Aby jednak nasz urlop przebiegł tak, jak sobie wymarzyliśmy, konieczne jest podjęcie odpowiednich przygotowań. Sprawdź filmowy poradnik DOZ.pl dotyczący najpotrzebniejszych rzeczy, które należy zabrać ze sobą w podróż, aby wypoczynek upłynął nam bezpiecznie i spokojnie.

  • Dieta kapuściana (prezydencka) – na czym polega? Czy działa?

    Stale rosnąca liczba osób z nadwagą i otyłością sprawia, że diety odchudzające cieszą się nadal dużym zainteresowaniem wśród społeczeństwa. Jednym ze skutecznych sposobów na szybką utratę masy ciała jest dieta kapuściana, zwana również dietą prezydencką. Pomimo że przynosi szybkie efekty, to nie jest zalecana przez wykwalifikowanych dietetyków i lekarzy.

  • Skurczowe bóle menstruacyjne: czym są i jak sobie z nimi radzić?

    Bóle menstruacyjne, czyli skurczowe bóle w trakcie okresu (miesiączki), to dolegliwość, której doświadczyła większość kobiet1. Bóle menstruacyjne mogą pojawić się już przed miesiączką i mogą mieć duże natężenie. Zazwyczaj występują w podbrzuszu, ale mogą też rozprzestrzeniać się na górną część ud, nogi i plecy2,3. Mogą im również towarzyszyć nudności, wymioty, wzdęcia i biegunka3. Wszystko to, w połączeniu z utratą krwi i bólem, może powodować naprawdę kiepskie samopoczucie.

  • Maślanka – właściwości zdrowotne i przeciwwskazania. Czy maślanka jest zdrowa?

    Mleko oraz przetwory mleczne to ważna grupa produktów w żywieniu zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Produkty te zawierają duże ilości dobrze przyswajalnego wapnia, pełnowartościowe białko, witaminy oraz składniki mineralne. Jednym z najważniejszych wyrobów przemysłu mleczarskiego jest maślanka. Na co jest dobra maślanka? Jakie ma właściwości oraz kto powinien unikać jej spożywania?

  • Czy proteinowa dieta Dukana działa? Fazy diety i skutki uboczne

    Dieta Dukana jest znana inaczej jako dieta proteinowa, białkowa oraz Protal (z jęz. fr. protéines alternatives). Pomysłodawcą tej słynnej diety jest były francuski dietetyk Pierre Dukan, który w 2013 roku otrzymał zakaz wykonywania zawodu lekarza na terenie Francji. Mimo to dieta Dukana zyskała w ostatnich latach miano jednej z najpopularniejszych diet odchudzających na całym świecie i stanowi model żywienia dla wielu osób.

  • Kiwi – właściwości odżywcze, wartości

    Kiwi jest niezwykle popularnym owocem, który nazywany bywa również chińskim agrestem. Owoce kiwi są jagodami, a ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i zasobny w brązowe lub czarne nasiona. Kiwi zawiera wiele różnych składników bioaktywnych (m.in. witamin, składników mineralnych, karotenoidów i polifenoli), dzięki czemu wywiera pozytywny wpływ na organizm człowieka.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij