Sen dobrej jakości zmniejsza ryzyko Alzheimera

Choroba Alzheimera

Alzheimer to rodzaj demencji, która wpływa na pamięć, procesy myślowe i zachowanie człowieka. Początkowe łagodne objawy zniedołężnienia ostatecznie stają się na tyle poważne, że przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu – coraz bardziej dotkliwa degeneracja mózgu prowadzi do trudności w mówieniu, połykaniu i chodzeniu.

Największym znanym czynnikiem ryzyka jest wiek. Większość osób z chorobą Alzheimera ma 65 lat i więcej. Zdarzają się jednak również przypadki o wczesnym początku. Obecnie nie ma lekarstwa na tę dolegliwość, ale dostępne są metody leczenia objawowego, które tymczasowo mogą spowolnić jej postęp. Szacuje się, że choroba Alzheimera dotyczy ponad 44 milionów osób na świecie.

Sen a prawdopodobieństwo choroby Alzheimera

Niedawno w „Current Biology” opublikowane zostały wyniki wieloletniego eksperymentu, w którym uczestniczyły osoby starsze, w wieku 60–80 lat. Naukowcy byli w stanie skutecznie przewidzieć wzrost ilości blaszek beta-amyloidowych. Ich wzrostowa tendencja korelowała z jakością snu obserwowanych osób. 

Jakość snu jest dobrym biomarkerem, ale też predyktorem, choroby Alzheimera. W przeciwieństwie do testów genetycznych i diagnostyki krwi, czynnik ten daje możliwość terapeutycznej interwencji związanej ze stylem życia. Doświadczanie głębokiego, regenerującego snu może spowolnić rozwój schorzenia. 

Jakość snu a wiek

Wraz z wiekiem jakość snu się pogarsza. Częstsze budzenie się, wywołane zazwyczaj fizycznym dyskomfortem, na przykład koniecznością skorzystania z toalety lub zmianą pozycji, sprawia, że seniorzy często nie wysypiają się. Inne zmiany, które towarzyszą procesowi starzenia się obejmują ogólnie mniejszą ilość snu oraz ograniczenie doświadczania głębokiego snu w fazie REM. Zmiany te objawiają się w różny sposób w przypadku poszczególnych osób. Udowodniono, że zaburzenia snu częściej dotyczą mężczyzn niż kobiet. 

Jakość snu a funkcje poznawcze

W przypadku choroby Alzheimera wiemy, że jakość snu ludzi ma wpływ na to, co dzieje się z ich mózgami, ale wcześniej nie obserwowano, w jaki sposób to, jak śpisz dziś, może wpłynąć na Twoje zdrowie w dłuższej perspektywie. Aktywny pomiar pewnych parametrów podczas snu pozwala naukowcom wybiegać nieco w przyszłość i przewidywać, gdzie będzie gromadził się beta-amyloid. 
Uczestnicy badania przeszli polisomnografię, podczas której monitorowano reakcje ich organizmu w czasie snu. Odnotowywano takie parametry, jak tętno, poziom natlenienia krwi oraz analizowano fale mózgowe. Naukowcy skupili się przede wszystkim na tempie wzrostu beta-amyloidu, gdy pacjenci spali. Do badania wykorzystano technikę pozytonowej tomografii emisyjnej PET – aktualnie najdokładniejszą dostępną metodę diagnostyczną. 

Uczeni ocenili również efektywność snu, która jest definiowana jako rzeczywisty czas spędzony we śnie, w przeciwieństwie do leżenia bezsennie w łóżku. Wartości wyróżnionych parametrów porównali z profilami snu pacjentów. To umożliwiło określenie, w jakich przypadkach mierna jakość snu przyczynia się do pogorszenia funkcji poznawczych. 

Jak poprawić jakość snu?

Według ekspertów słaba jakość snu powinna być obiektem interwencji. Poniżej kilka wskazówek, jak sprawić, aby sen był bardziej solidny i pozwalał na lepszą regenerację organizmu:

1. Zadbaj o rutynę snu. Staraj się wstawać i kłaść się spać o tej samej porze oraz przesypiać 8 godzin w ciągu doby. 
2. Ogranicz bodźce i wycisz się przed zaśnięciem. Unikaj sztucznego światła, ponieważ zakłóca naturalny rytm dobowy organizmu. Zrezygnuj z używania monitorów i urządzeń cyfrowych minimum na godzinę przed snem. 
3. W ciągu dnia ogranicz środki pobudzające, w tym kofeinę. Ostatnią kawę wypij najpóźniej 8 godzin przed spaniem. 
4. Unikaj alkoholu przed pójściem spać. Może pomóc zasnąć, ale kiedy przestanie działać, zwiększa się prawdopodobieństwo, że obudzisz się w nocy. 
5. Wykonaj badanie przesiewowe pod kątem bezdechu sennego. Jeśli intensywnie chrapiesz, udaj się do specjalisty. 
6. Jeśli cierpisz na bezsenność, skontaktuj się z lekarzem. Możliwe, że zażycie melatoniny rozwiąże problem.